سکوت، شایعه می سازد

در روزهایی که کشور در شرایط حساس قرار می‌گیرد، نقش رسانه‌های رسمی و روابط عمومی دستگاه‌های اجرایی بیش از هر زمان دیگری حیاتی می‌شود، آنچه در روزهای اخیر در ایران خصوصا کلانشهرهای تهران و تبریز  رخ می‌دهد، یک آزمون واقعی برای نظام اطلاع‌رسانی و وحدت دستگاه های اجرایی با رسانه های داخل کشور است؛ آزمونی که باید با دقت بیشتری از سوی متولیان آن تحلیل شود.
بدیهی‌ست که مردم در شرایط غیرعادی به دنبال پاسخ‌های سریع، روشن و مطمئن هستند، اگر این نیاز اطلاعاتی از سوی منابع رسمی و در قالب اطلاع‌رسانی به‌موقع، دقیق و بی‌ابهام تأمین نشود، رسانه‌های بیگانه با روایت‌های گمراه‌کننده، جای خالی رسانه‌های داخلی را پر خواهند کرد، همین خلأ، می‌تواند به تهدیدی جدی برای آرامش روانی جامعه و حتی امنیت عمومی بدل شود.
وقتی صدای مهیب انفجاری به گوش می‌رسد یا تصویری غیرمنتظره از آسمان شهر در فضای مجازی می‌پیچد، ذهن مردم به‌سرعت به‌دنبال پاسخ می‌گردد، دقیقاً در همین لحظه است که نقش رسانه و روابط عمومی معنا پیدا می‌کند و نقش ما، نه در شرح ماجرا پس از عبور بحران، بلکه در مدیریت روایت درست در همان لحظه حساس است.
در روزهای ۲۳ و ۲۴ خرداد و در پی تجاوز آشکار و جنایتکارانه رژیم سفاک صهیونیستی به خاک میهن عزیزمان ایران و شهادت جمعی از خادمان بلند پایه وطن در عرصه های علم فناوری و دفاع که جامعه علمی و فناور کشور داغدار کرد، بسیاری از شهروندان تبریزی که شهرشان را به عنوان قطب صنعتی، سیاسی و امنیتی منطقه می‌شناسند، چشم‌انتظار پاسخ رسمی، خبری روشن و واکنشی به‌موقع بودند،  اما نبود اطلاع‌رسانی مؤثر، باعث شد میدان روایت در دست رسانه‌هایی بیفتد که نه دغدغه آرامش جامعه دارند و نه مسئولیتی در قبال حقیقت.
در بسیاری از دستگاه‌های اجرایی، روابط عمومی هنوز به چشم یک واحد تبلیغات نگاه می‌شود؛ نه ستاد راهبری ارتباط با جامعه و نتیجه آن این است که در بزنگاه‌ها، این واحدها به‌جای انتشار به‌موقع اطلاعات در سکوت فرومی‌روند، اگر در لحظه‌ای که مردم نیازمند اطلاع هستند، نتوانیم پاسخی کوتاه، شفاف و معتبر بدهیم، نه‌تنها اعتماد عمومی را از دست می‌دهیم، بلکه فرصت طلایی «روایت‌سازی درست» را نیز از دست خواهیم داد و متاسفانه جامعه در خلأ خبر رسمی، به منابع غیررسمی پناه می‌برد و همین، بزرگ‌ترین تهدید برای آرامش روانی شهروندان است.
رسانه‌های داخلی باید راویان مسئول و نه فقط ناقلان خبر باشند، اگر منابع رسمی ساکت بمانند، خبرنگار نباید دست به گمانه‌زنی بزند؛ بلکه باید پرسشگری حرفه‌ای را پیش بگیرد و از مسئولان پاسخ بخواهد.
در عین حال، رسانه‌ها باید وظیفه خود در سواد رسانه‌ای عمومی را نیز جدی بگیرند؛ اینکه مردم چطور خبر را تحلیل کنند، چطور درستی‌سنجی کنند و از کدام منبع بخوانند.
شاید هیچ شهری در شمال‌غرب ایران همچون تبریز چنین موقعیت راهبردی و حساسی نداشته باشد، هم‌مرز با سه کشور، نزدیک‌ترین نقطه اقتصادی به اروپا، و کانون توجه رسانه‌های منطقه‌ای. هر اتفاقی در تبریز، سریع‌تر از دیگر نقاط، در شبکه‌های منطقه‌ای بازتاب پیدا می‌کند.
از این‌رو، اطلاع‌رسانی درست و دقیق از تبریز، نه‌تنها آرامش شهر را حفظ می‌کند، بلکه در معادلات رسانه‌ای و امنیتی منطقه‌ای نیز نقش تعیین‌کننده دارد.
اگر امروز ساختارهای اطلاع‌رسانی ما ناتوان از پاسخ به نیاز لحظه‌ای مردم‌اند، باید همین حالا اصلاح شوند.
روابط عمومی‌ها باید جایگاه مشاور رسانه‌ای سازمان را پیدا کنند، اتاق‌های فکر ارتباطی تشکیل شود، برنامه بحران داشته باشند و مهم‌تر از همه مدیران، ارتباط با جامعه را اولویت بدانند نه حاشیه، رسانه‌ها نیز باید با دقت، سرعت و مسئولیت عمل کنند، با درک جایگاه مخاطب در عصر اطلاعات، و با فاصله گرفتن از هیجان‌زدگی یا بی‌تفاوتی و مردم، باید بدانند آرامش‌شان در گرو اعتماد به منابع موثق است؛ سکوت یا شایعه، هیچ‌کدام پاسخ درستی به نگرانی‌های آنان نمی‌دهد.
در انتها باید گفت، رسانه‌های داخلی باید بیش از قبل بر آگاهی‌بخشی عمومی تمرکز کنند؛ یعنی آموزش دهند که چگونه می‌توان خبر صحیح را از شایعه تشخیص داد، منابع معتبر را شناسایی کرد و با آرامش و تحلیل، نسبت به رویدادها واکنش نشان داد، مردمی که آموزش دیده‌اند و به رسانه‌های خود اعتماد دارند، در برابر عملیات روانی رسانه‌های بیگانه مقاوم‌تر خواهند بود.
در این میان، روابط عمومی‌ دستگاه‌های اجرایی باید فراتر از نقش سنتی خبررسانی خود، به‌عنوان بازیگر کلیدی در مدیریت افکار عمومی عمل کنند، نه‌تنها باید با خبرنگاران و رسانه‌های محلی و ملی در ارتباط دائم باشند، بلکه لازم است در لحظات بحرانی، با صدای واحد و از طریق کانال‌های مختلف (رسانه، فضای مجازی، سخنگویان رسمی و ...) شفاف و قاطع اطلاع‌رسانی کنند.
تبریز به‌عنوان یک شهر مهم در شمال‌غرب کشور، با موقعیت ژئوپولیتیکی خاص در همسایگی چند کشور و حضور زیرساخت‌های صنعتی و نظامی حساس، به‌شدت در کانون توجه افکار عمومی داخلی و منطقه‌ای قرار دارد. بنابراین، هرگونه اختلال یا شایعه در تبریز، بازتابی چندلایه دارد که می‌تواند فراتر از مرزهای ملی اثرگذار باشد.
انتهای پیام/