میراث ماندگار مهندس محمدتقی توکلی

به گزارش نصر، مهندس محمدتقی توکلی، فرزند مرحوم حاج تقی کبریت‌ساز توکلی بود که پایه‌گذار نخستین آثار صنعتی در تبریز بود و برای نخستین بار کارخانه تولید برق و کارخانه کبریت‌سازی را به سال ۱۲۹۷ در تبریز بنیان نهاد و فرزندان او از جمله مهندس محمدتقی راه پر فراز و نشیب و پرافتخار او را در ابعادی بسیار بزرگ‌تر ادامه دادند.
هجدهم دی ماه سالگرد درگذشت مهندس محمدتقی توکلی است، مرد بزرگی که پایه‌گذار صنعت ایران و آذربایجان عزیز بود. از کارخانه کبریت‌سازی گرفته تا صنایع راهبردی ماشین سازی و تراکتورسازی در تبریز تا صنایع مس ایران در جنوب و صنایع سنگین در اراک و پایه‌گذاری صنایع برق هسته‌ای در بوشهر؛ او آغازگر یک مسیر پربار برای ایران بود.
ماجرای صنعتی شدن ایران با کبریت توکلی آغاز شد. این برند آشنا که بیش از یکصد سال است در خانه‌های مردم ایران حضور دارد، اولین گام خاندان کبریت‌ساز توکلی در مسیر صنعتی شدن کشور بود. کبریت توکلی نه تنها یک محصول، بلکه نمادی از خودباوری و توانایی صنعتگران ایرانی در دوران خاص خود بود.
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای مهندس توکلی، بنیانگذاری گروه مادر صنعتی ماشین‌سازی تبریز است. این مجموعه عظیم مادر صنعتی که با تلاش‌های بی‌وقفه مهندس توکلی و همکارانش در دهه ۴۰ با همکاری چک اسلواکی در تبریز ایجاد شد، نقش بسزایی در تأمین ماشین افزار و تجهیزات مورد نیاز صنایع مختلف کشور ایفا کرد. مهندس توکلی پیش از آغاز این گام مهم، مرکز آموزش ماشین سازی تبریز را برای آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص ایجاد کرد.

پایه‌گذاری گروه صنایع تراکتورسازی تبریز نیز یکی دیگر از بزرگترین خدمات مرحوم مهندس توکلی است. با راه‌اندازی این صنایع استراتژیک در تبریز، ایران به یکی از تولیدکنندگان بزرگ تراکتور در منطقه تبدیل شد و به خودکفایی در تولید ماشین‌آلات کشاورزی و تبع آن ایجاد و تضمین امنیت غذایی دست یافت. 
مهندس محمدتقی توکلی معتقد بود که توسعه صنعتی یک کشور منوط به ایجاد صنایع مادر و راهبردی است. به همین دلیل، وی با بنیان‌گذاری صنایع مختلف، زیرساخت‌های صنعتی کشور را تقویت کرد. منطقه صنعتی غرب تبریز بزرگترین دستاورد و یادگار ارزشمند مهندس توکلی برای صنعت ایران است. گروه ماشین سازی تبریز، گروه تراکتورسازی تبریز، ایدم، چرخشگر، بنیان دیزل، بلبرینگ سازی تبریز، پمپیران، لیفتراک سازی سهند تبریز، صنایع ریلی تبریز، صنایع نساجی تبریز، پیستون سازی تبریز و بسیاری دیگر از صنایع بزرگ این منطقه را می‌توان جزو مهمترین صنایع بنیان نهاده شده در دوره مدیریت مهندس توکلی در تبریز شمرد. او تنها برای زادگاهش تلاش نکرد و باید به این لیست پرافتخار صنایع سنگین اراک، صنایع آلومینیوم ایران، صنایع مس ایران و صنایع انرژی ایران را نیز افزود.
مهندس محمدتقی توکلی در توسعه صنایع مس ایران نقشی راهبردی داشت. با تلاش‌های وی، کشورمان در این صنعت به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان مس در جهان تبدیل شد.
درگذشت مهندس محمدتقی توکلی در ۱۸ دی ۱۳۹۷، ضایعه‌ای بزرگ برای صنعت ایران بود. او که عمر شریف خود را وقف توسعه و آبادانی کشور کرده بود، الگویی ماندگار و افتخار آمیز برای نسل‌های آینده کشورمان شد.
میراث جاودان مرحوم مهندس محمدتقی توکلی اراده فولادین او برای کار و تولید بود. او با همه وجود خود کار، تلاش و تولید را باور داشت. او با همه کاستی‌ها و کمبود زیرساخت‌ها و در دورانی که هنوز خبری از صنعت و معدن در جامعه ایرانی نبود، با بنیان گذاری صنایع مادر و راهبردی ایران و آموزش نیروی کار، زیرساخت‌های صنعتی کشور ایجاد و تقویت کرد و کشورمان را به یکی از قطب‌های صنعتی منطقه تبدیل کرد.
مهندس محمدتقی توکلی، الهام‌بخش نسل‌های امروز و آینده تبریز، آذربایجان و ایران عزیز خواهد بود تا بدانیم و بدانند با تلاش و پشتکار و با تعهد به کشورمان می‌توانیم به توسعه و پیشرفت کشور ادامه دهیم.
جایگاه امروز ما در صنعت، مدیون مجاهدت های خستگی ناپذیر مهندس محمدتقی توکلی است؛ ما یاد او را گرامی می‌داریم و به روح بلندش درود می‌فرستیم. تبریز و آذربایجان عزیز جایگاه چنین مردان بزرگی است و امیدواریم راه و منش او تداوم بخشیم.
انتهای پیام/