آفلاتوکسین؛ توطئه بزرگ علیه صنعت غذا و لبنیات کشور/ میزان آفلاتوکسین لبنیات آذربایجان شرقی «حداقل» است

به گزارش نصر، ماجرا از آنجا شروع شد که بهادر حاجی محمدی، بازرس انجمن بهداشت و ایمنی مواد غذایی، در برنامه "سلام، صبح بخیر" شبکه سه، مدعی آلوده بودن شیرهای پاستوریزه شد و گفت که «به جای روغن پالم و وایتکس در شیر، باید نگران سم ‌های کشنده دیگر داخل شیر باشیم». این اظهارات به سرعت میان کاربران شبکه‌ های اجتماعی دست به دست شد و نگرانی عمومی را به دنبال داشته است.

انتشار خبرهایی در رابطه با آلودگی محصولات لبنی به ویژه شیر در سال ‌های گذشته چندین بار شهروندان را در ایران نگران کرده است. گاه شایعاتی در مورد افزودن وایتکس به شیر باعث شده مردم نسبت به مصرف این ماده خوراکی تردید کنند، گاه بحث وجود پالم (روغن گیاهی) در شیرهای پرچربی مردم را ترسانده است و حالا چند روزی است که انتشار اخباری در رابطه با آلودگی شیر به سم آفلاتوکسین باعث شده، مردم از خود بپرسند، بالاخره باید شیر بخورند یا نخورند؟

ادعای عرضه شیرهای پاستوریزه‌ آلوده به سم "افلاتوکسین" در کشور و نام بردن از آذربایجان شرقی با آمار بالا آن هم در یک برنامه تلویزیونی صبحگاهی، نه تنها موجی از نگرانی را در خانواده ‌ها ایجاد کرد، بلکه اعتراض بسیاری از فعالان صنایع غذایی و بویژه صنعت لبنیات و مراجع بهداشتی را به همراه داشته است.

در این راستا دکتر "کامیار حیدرنژاد"، متخصص تغذیه و استاد دانشگاه تبریز در گفت و گو با آژانس خبری تحلیلی نصر به ابهام زدایی و همچنین بررسی و تحلیل «سم آفلاتوکسین» پرداخت که نتیجه این مصاحبه را در متن زیر می خوانید؛

***

این متخصص تغذیه با بیان اینکه در دنیا استانداردهایی در رابطه با آفلاتوکسین وجود دارد، اذعان کرد: در حوزه ایمنی مواد غذایی، حد مجاز و استانداردی برای میزان آفلاتوکسین تعریف شده است که اگر این میزان از حد تعریف شده کمتر باشد به بدن انسان آسیبی وارد نمی ‌کند؛ لذا به هیچ عنوان نمی‌ توان ادعا کرد که این سم در شیر و محصولات لبنی وجود ندارد اما باید این اطمینان را داد که میزان موجود بسیار پایین تر از حد استاندارد است.

حیدرنژاد با تاکید این بیان که شیرها سالم هستند و نباید از سبد غذایی حذف شوند، تصریح کرد: میانگین این سم حدود 50 تا 60 نانو گرم در لیتر در تمام شیرهای کشور است. میزان آفلاتوکسین موجود در شیر ایران با سخت‌ گیرانه ‌ترین کدکس که مربوط به اروپا است نیز مورد تایید است؛ البته محصولات ایرانی 30 الی 40 نانوگرم بیشتر از محصولات اروپایی دارای آفلاتوکسین هستند که این میزان هر ساله رو به کاهش است.

وی گفت: هر نانو 1 میلیاردم گرم است که در آمریکا استاندارد آفلاتوکسین 500 نانو گرم در لیتر، در ایران 100 نانو گرم در لیتر و در اروپا 50 نانوگرم در لیتر است.  یعنی در جایی مثل آمریکا مجاز است در هر لیتر شیر یا فرآورده های لبنی، 500 نانو گرم آفلاتوکسین وجود داشته باشد.

این متخصص تغذیه با اشاره به اینکه انواع آفلاتوکسین B و B1 وجود دارد، اما آفلاتوکسینی که در شیر مطرح است از نوع M1 است، تصریح کرد: میزان آفلاتوکسین موجود در شیر و فراورده‌ های لبنی در ایران بسیار پایین ‌تر از استانداردهای جهانی و یک پنجم استانداردهای تعریف شده در کشور آمریکاست. در حال حاضر میزان آفلاتوکسین در محصولات لبنی و شیر بسیار کمتر از حد مجاز است و قوانین کشورمان در این زمینه بسیار سخت‌ گیرانه است.

وی به عمده آسیب آفلاتوکسین در انسان به کبد است که منجر به سرطان کبد و گوارش و فعال کردن هپاتیت در کبد می شود، اشاره کرد و گفت: فلاتوکسین‌ ها می ‌توانند منجر به مشکلات مختلف مربوط به سلامتی،‌ از جمله بیماری کبدی،‌ عفونت مکرر به علت سرکوب سیستم ایمنی بدن، سقط جنین و بیماری ‌هایی در رابطه با ایمنی بدن و حتی مرگ شوند.

حیدرنژاد ادامه داد: قارچ‌ های آفلاتوکسین به طور گسترده در طبیعت رواج یافته است و مواد غذایی را برای انسان ‌ها و حیوانات آلوده کرده و در نتیجه خطراتی برای سلامتی و حتی مرگ را در پی دارد. این قارچ ‌های طبیعی می‌ توانند سرطان ‌زا باشند ولی  گندم، جو و برنج نسبت به این قارچ مقاوم‌ تر هستند.

وی اذعان کرد: عامل عمده قارچ آفلاتوکسین اغلب در نان های کپک زده شده می باشد که احتمال ضعیف دارد حیواناتی مثل گوسفند و گاو ازاین نان های کپک زده تغدیه کنند اما سازمان دامپزشکی نیز با این مسئله به شدت مخالف است؛ زمانی جمع آوری نان های خشک در محلات بسیار رواج داشت که با تذکر سازمان دامپزشکی به کلی جمع آوری شد و در حال حاضر برای جلوگیری و کاهش خطر آفلاتوکسین‌ها در مواد غذایی و خوراکی، در کدکس بهداشت عمومی اقدامات پیشگیرانه مناسب ارائه شده است.

این استاد دانشگاه تبریز اظهار کرد: حداکثر میزان آفلاتوکسین ‌ها در پنیر و انواع آجیل، غلات، انجیر خشک و شیر در دامنه ۰.۵ تا ۱۵ میکروگرم بر کیلوگرم است که اگر قرار بود کسی به این نوع سرطان مبتلا شود، خیلی وقت ها پیش که حساسیت نسبت به این مسئله کمتر بود، گرفتار شده بود؛ همچنین وضعیت سرطان کبد در ایران بیشتر مربوط به سیروز هپاتیت مزمن بوده است و سرطان ناشی از آفلاتوکسین بسیار نادر است.

حیدرنژاد ابراز کرد: آماری که در تلویزیون مطرح می ‌شود به نقل از پژوهش تعدادی از دانشگاهیان مطرح شده است که رسمی نبوده و قابل استناد نیست و از طرفی به گفته مقامات رسمی کشور میزان آفلاتوکسین در مواد غذایی و لبنیات رو به کاهش است.

وی افزود: معتقدم که این موضوع یک توطئه بزرگ در مورد صنعت غذایی و لبنیات کشور ماست. مگر می شود خبری با چنین حساسیتی در سطحی بزرگ در کشور پخش شود، آن هم به صورت غیرعلمی؟

این متخصص تغذیه با بیان اینکه مصرف شیر حیات امروزی سلامت بشری محسوب می شود، تاکید کرد و گفت: مشخص نیست تخریب صنعت لبنیات کشور در شرایط تحریم ها به نفع چه کسانی است اما موضوع شیر با سلامت جامعه در ارتباط است و این موضوع باید با نگاه علمی بررسی شود، نه براساس گمان و اظهار نظر شخصی که هم مردم را نگران می ‌کند و هم به صنایع ضربه می ‌زند؛ ملت ما به دلیل مصرف نکردن شیر و کمبود کلسیم در بدن از پوکی استخوان بیداد می کند و حساس کردن این مسئله مهم و مرتبط با حیات بشری در رسانه ملی، نیاز به بررسی های روان شناختی جدی تری را می طلبد.

وی گفت: آلودگی به آفلاتوکسین در شیر و محصولات لبنی در تمام دنیا وجود دارد و نمی ‌توان اعلام کرد مواد غذایی عاری از این سم هستند اما بزرگترین کشور آلوده به آفلاتوکسین، آفریقا است آن هم به دلیل بهداشت و تغذیه نامناسب در نان های کپک زده که منجر به افزایش سرطان در آفریقا شده است.

حیدرنژاد با بیان اینکه آذربایجان شرقی به لحاظ آفلاتوکسین در حداقل ها قرار دارد، افزود: آماری که در محدوده زمانی پنج سال توسط محققین به دست آمده است، در آذربایجان حداقل میزان 80 و 90 نانو گرم بر لیتر در شیر آفلاتوکسین وجود دارد.

وی تصریح کرد: هر انسان باید یک نانو گرم به ازای هر کیلوگرم وزن خود آفلاتوکسین در غذا و مواد لبنیاتی مصرف کند، یعنی یک فردی که صدکیلوگرم است باید روزانه 100 نانو گرم در هر لیتر شیر مصرف کند تا در آن یک لیتر شیری که 100 نانو گرم آفلاتوکسین دارد در طی بازه زمانی چندین ساله به حداکثرمیزان تاثیرگذاری خود برسد. آن هم اگر فردی روزانه 1 لیتر شیر مصرف کند که عملا این اتفاق غیر ممکن است.

این استاد دانشگاه در پایان اذغان کرد: اگر آفلاتوکسین سرطان کبد ایجاد می کند پس چرا کشور آمریکا با آن پیش رفت که از استاندارد پایین تری در آفلاتوکسین برخوردار است چنین ادعایی را ندارد؟ در حالیکه آزمایش قارچ آفلاتوکسین، آزمایشی بسیار سخت و حساس است و به این راحتی نمی توان کسی چنین ادعایی داشته باشد لذا رسانه ملی باید این مسئله را به شکل مناظره حل کند و آن کارشناس و پژوهشگر مدعی باید نسبت به نظریه ارائه داده شده خود، مستندات و تحقبقات علمی را در کل جامعه که مورد آزمایش قرار داده باشد را اثبات کند و توضیح دهد که براساس کدام معیار و آنالیز این ادعا را داشته است و اذهان عمومی را نسبت به این مسئله مهم و حیاتی تشویش نموده است؟!

گفتگو از سحر مغفرت

انتهای پیام/