«ستارخان»؛ نمایشی شبه اسطوره ای در ژانر سیاسی حماسی

به گزارش نصر، «یعقوب صدیق جمالی» کارگردان تبریزی، در نشست خبری  نمایش «ستارخان»، از ۳۵ سال حضور در عرصه تئاتر گفت: من با همه این سال ها تجربه، در دهه اخیر، با جهت دهی به نمایش هایم، می توانم ادعای کسب تجربه و قرار گرفتن در مسیر درست حرفه ام را داشته باشم. 
وی افزود: من تا سال ۷۹، سبک نمایش هایم به گونه ای بود که مخاطبین تبریز را جلب نمی کرد. از آن سال که من «کور اوغلو» را کار کردم، شاهد استقبال بی نظیر این ملت بودم. تصمیم گرفتم از نظر زبان شناسی، زبان مادری و فولکلور این منطقه را به روی صحنه ببرم تا برای جامعه کارکرد داشته و مخاطب را جذب کند و تا به امروز به خوبی پیشرفته است. معتقدم فولکلور ما به قدری غنی است که تمام نسل ها می توانند آنها را کار کنند. بر این باورم از نظر هنری، جلب نظر مخاطب خیلی مهم است و همکارانم در این عرصه، باید در انتخاب اثر و قالب نمایش ها دقت کنند تا چرخه اقتصاد هنری برای نمایش و زحماتشان حفظ شود.
کارگردان نمایش های موفق به زبان ترکی «بالاجا قره بالیخ» ، «کور اوغلو» ، «بابک خرمدین» و «لیلی و مجنون»، از نمایش جدید خود و پروژه عظیم «ستارخان» می گوید: نمایش «ستارخان» با ۳۰۰ نفر هنرمند به روی صحنه سالن خاوران خواهد رفت. زمان اجرای این نمایش به مدت دو ساعت و نیم است و مقطع پرداختی ما در این نمایشنامه، از دوره صدور فرمان مشروطه تا لغو حصر تبریز است. نگاه بنده به قهرمان ملی مان، نگاه شبه اساطیری است که در نمایش فولکلور با ژانر سیاسی همراه با حرکات رقص حماسی، به دوران اوج ستارخان پرداختیم. نمایش ما در مرحله بازبینی و صدور مجوز با هیچ مشکلی مواجه نشد و این باعث خوشحالی است. 
«صدیق جمالی» تشریح کرد: سعی کردیم در راستای ارزش قهرمانان در نمایش، از هفت ماه قبل با تلاش تیم پژوهشی، ضریب خطای متن نمایش را کنترل کنیم. این نمایش از لحاظ نوشته، متن بنده است که با تاریخ نگاری دقیق به معرفی کاراکترها می پردازد. ترجمه ترکی متن نمایشنامه هم با دقت بالا توسط «محمد فرشباف» صورت گرفته است. 
وی در خصوص شخصیت های پرداخت شده در این نمایشنامه، به علی موسیو، حاج علی دواچی و سایر شخصیت های مرکز غیبی اشاره کرد و بیان داشت: ستارخان بدون مرکز غیبی معنا نداشت و سطحی پیش می رفت. این همان مهمی بود که در اکثر نمایش های تاریخی دیگری که اجرا شده اند، هم دیده ایم که حق مطلب در مورد قهرمان ادا نشده است و سعی کردیم آن را رعایت کنیم. طی تحقیقات این نمایش متوجه شدیم که ما به شدت در مورد تاریخ مشروطه، فقر پژوهشی داریم چراکه نمی توانستیم در خصوص شخصیت های تاثیر گذاری چون باقرخان و حسین باغبان و... اطلاعات درست تاریخی بیابیم و به ناچار  در خصوص برخی شخصیت ها، از تاریخ های شفاهی استفاده کردیم.
وی افزود: سریال ها و فیلم هایی که ساخته می شوند از همین نقص پژوهش های درست در ایران، سو استفاده کرده و ارزش و قدر قهرمانان ما را کم جلوه می دهند. چالش اصلی من در این نمایش این بوده که به قهرمان خود لطمه نزنم و در همین دو ساعت و نیم، این ارزش و قدر را نشان دهم. لذا اگر نقصی در کار هست، به خاطر فقر پژوهشی است. 

حضور پررنگ بانوان در نمایش ستارخان
«صدیق جمالی» در این خصوص اظهار داشت: معتقدم وقتی نیمی از مخاطبین من را بانوان تشکیل می دهند، باید به آنها می پرداختم. با همه اینکه روایت تاریخ مشروطه مردانه است اما خانم ها در تاریخ مشروطه، اسلحه دست گرفته و‌ در میادین جنگ بودند. لذا من با اختیارات آرتیتیستیک نویسندگی، این حضور تاثیرگذار بانوان در دوران مشروطه را عینیت بخشیدم.
کارگردان نمایش «ستارخان»، در جهت اشاره به حمایت ارگان ها از این نمایش هنری تاریخی گفت: در بحث حمایت در حوزه تئاتر، خلا عجیبی ایجاد شده و بر خلاف ادعای مدیران اداره فرهنگ و ارشاد که با عنوان «حمایت از نمایش های فاخر»، حتی متن نمایش «لیلی و مجنون» را رد کرده بودند و این کاملا بر خلاف این ادعا های حمایتی است! در حالی است که بعد از ۷۵ روز اجرا به آن فخر کردند...ایراد های بنی اسرائیلی ارشاد، حتی در نمایش ستارخان هم به صورت دست و پا گیر و غیر قابل درک مطرح بود که از آنها گذر کردیم. 
 وی افزود: همواره شاهدیم که سازمان شهرداری، از نمایش های مذهبی، تاریخی و دینی حمایت کرده اند و باید گفت اگر حمایت ویژه شهرداری نبود، این نمایش اجرا نمی شد.
مسئولین شهرداری، عملا ثابت کردند که اگر پای قهرمان و تاریخ و عزت شهر به میان آید، حمایت این ارگان ها جاری می شود. اما بحث اداره ارشاد جداست و من نه تنها حمایتی ندیدم بلکه همیشه اجاره ای هم برای نمایش هایم به آنها پرداخت کرده ام. 
صدیق جمالی در پایان، از اجرا در پایتخت گفت: ان شاالله این نمایش را در تهران هم به روی صحنه خواهیم برد و در جشنواره شرکت خواهیم کرد تا هرچه بیشتر نام قهرمان ملی خطه آذربایجان، بار دیگر بر سر زبان ها بیفتد.
گفتنی است، پروژه عظیم «ستارخان» به کارگردانی «یعقوب صدیق جمالی» از دوم دی ماه ۱۴۰۳ در سالن همایش های بین المللی خاوران به مدت محدود شش روزه به روی صحنه خواهد رفت. 
انتهای پیام/