بذر تاریخ پژوهی در آذربایجان شکوفا شد

به گزارش نصر، آذربایجان، سرزمینی با قدمتی کهن، همواره در کانون توجه تاریخ‌نویسان و پژوهشگران بوده است. پژوهش در تاریخ این سرزمین، تنها به گردآوری اطلاعات گذشته محدود نمی‌شود، بلکه ابزاری قدرتمند برای شناسایی هویت جهت حفظ میراث فرهنگی و تقویت وفاق ملی در میان مردم است. پژوهش در تاریخ آذربایجان، گنجینه‌ای از دانش و معرفت را در اختیار ما قرار می‌دهد که می‌تواند به ما در درک بهتر گذشته، حال و آینده کمک کند.در مراسمی که با حضور اساتید، پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ در آبان ماه امسال برگزار شد، دفتر انجمن ایرانی تاریخ در بنیاد ایران‌شناسی آذربایجان شرقی واقع در خانه تاریخی شربت اوغلی افتتاح گردید. این رویداد نقطه عطفی در فعالیت‌های پژوهشی و فرهنگی استان محسوب می‌شود و نویدبخش آینده‌ای روشن برای مطالعات تاریخی در این منطقه است.
 «محمد طاهری خسروشاهی» رئیس بنیاد ایران‌شناسی استان آذربایجان شرقی با اشاره به محور های فعالیت این نهاد علمی پژوهشی، از همکاری اش با انجمن ایرانی تاریخ  گفت: وظایف بنیاد ایران شناسی، طبق اساسنامه در دو محور کلی است. انجام تحقیقات ادبی، پژوهشی و تاریخی در حوزه گستره ایران شناسی که در این راستا همکاری های بسیاری داریم که حوزه پرمخاطبی از جامعه علمی دانشگاهی استان را شامل می شود. در یک سال و نیم گذشته حدود پنجاه نشست علمی و تخصصی در حوزه های متنوع تاریخ، ادبیات، جغرافیا و مردم شناسی منطقه آذربايجان داشتیم که تقریباً بی‌سابقه است. در محور دوم، نیازمند همکاری با نهادهای علمی و فرهنگی شهر بودیم. با اینکه مبانی علمی بنیاد مستقل است ولی یکی از نهادهای علمی و فرهنگی که در یک سال گذشته برنامه‌های مشترک با آنها برگزار کردیم، تشکل انجمن ایرانی تاریخ است که زیر مجموعه وزارت علوم تحقیقات و فناوری است و موازین و سابقه علمی دارد. 

 

وی افزود: انجمن ایرانی تاریخ با همه اینکه از سال ۸۷ جایگاه علمی برجسته‌ای داشته، ولی متاسفانه از بدو تاسیس مکان ثابت نداشته و به قولی، فعالیت سرپایی داشته است. لذا پس از دریافت درخواست مسئولان انجمن، تفاهم نامه‌ای نوشتیم تا یکی از اتاق‌های بنیاد ایران شناسی را به این انجمن اختصاص بدهیم.

بنیاد ایران شناسی؛ کشتی شناور در دریای بی مهری 
رئیس بنیاد ایران شناسی از نبود بودجه و اعتبار دولتی برای پژوهش های این نهاد می گوید: بنیاد ایران شناسی با وجود فعالیت‌های یک سال گذشته و با همه اینکه یک نهاد دولتی و  زیر نظر نهاد ریاست جمهوری است، متاسفانه در ۲۰ سال گذشته، بودجه‌ای از محل اعتبارات دولتی برخوردار نشده است! متاسفانه بسیاری از جامعه شناسان و مردم شناسان و ... جهت پژوهش به بنیاد ما مراجعه می کنند ولی چون ما بودجه نداریم، نمی توانیم چنان که باید و شاید، از پژوهش های جدید حمایت کنیم ولی با وجود این تنگناها آغوش بنیاد ایران شناسی، همواره برای فعالیت‌ها و پژوهش های فرهنگی، تاریخی و ادبی باز است. حتی بنیاد در زمینه هنری، از هنرمندان فعال در حوزه صنایع دستی حمایت کرد تا هنر خود را در این فضا به رایگان ارائه دهند. در یک سال و نیم گذشته، همه فعالیت‌های علمی پژوهشی ما به کمک جمعی از خیران فرهنگی تبریز انجام شده که دلشان برای فرهنگ می‌تپد.
وی اذعان داشت: مرحوم مالک رحمتی استاندار فقید، دو روز پیش از حادثه تلخ سقوط هلی کوپتر قول حمایت از بنیاد را دادند که متاسفانه در پی شهادت ایشان محقق نگردید. امید است دکتر سرمست؛ استاندار جدید آذربایجان شرقی که خود اهل تحقیق و فعال در حوزه های علمی است، عطف توجه به فعالیت‌های بنیاد برای انجام پژوهش‌ها داشته باشند. اکنون طرح «مردم شناسی عشایر آذربایجان» در بنیاد در حال انجام است و طرح «تاریخ مساجد کهن تبریز»، «طرح تاریخ امامزاده‌های استان» و جلد دوم «تاریخ بازار سرپوشیده تبریز» را در دست داریم که به خاطر بودجه و کمبود حمایت مالی به نشر نرسیده اند و امید است با بذل توجه دولتی از جانب استانداری، فضای پژوهشی رونق بگیرد.
طاهری خسروشاهی در پایان تاکید کرد: بنیاد ایران‌شناسی آذربایجان شرقی با وجود همه تنگناهای مالی و عدم برخورداری از اعتبارات دولتی، در خدمت جامعه علمی، فرهنگی و هنری استان با سلایق مختلف فکری است و امیدوارم اصحاب فضل و دانایی آذربایجان، این بنیاد را خانه خود قلمداد کنند.

تاریخ آینه تمام قد یک ملت
به گزارش نصر، در بیان اهمیت تاریخ پژوهی برای جلب حمایت و لزوم تخصیص اعتبار دولتی به ارگان هایی که مسئولیت پزوهش های ناب و ارزشمند را بر عهده گرفته اند، می توان تاریخ آذربایجان را گنجینه ای خواند که در دل خود اسراری از فرهنگ و ادب و تمدن را نهان دارد. با مطالعه تاریخ، می‌توانیم نقاط قوت و ضعف خود را بشناسیم و برای آینده بهتر برنامه‌ریزی کنیم. گویند آینه که می‌شکند، هزار تکه می‌شود، اما هر تکه آن باز هم تصویری از کل را نشان می‌دهد و این تاریخ با شکوه آذربایجان ماست که در هزار تکه خود، عمق یک تمدن اصیل را نهان دارد و مردم امروز باید برای آینده سازی بر آن واقف شوند. لذا افتتاح دفتر رسمی انجمن ایرانی تاریخ در بنیاد ایران شناسی استان به عنوان نهادی که به پژوهش و تحقیق در حوزه های ادبی و تاریخی بها می دهد، از جهات مختلفی اهمیت میابد:
_تقویت همکاری‌های پژوهشی: این رویداد نشان از تعامل سازنده بین بنیاد ایران‌شناسی و انجمن ایرانی تاریخ دارد و زمینه را برای همکاری‌های مشترک در حوزه پژوهش و انتشار آثار تاریخی فراهم خواهد کرد.
_گسترش فعالیت‌های فرهنگی: با افتتاح این دفتر، برنامه‌های متنوعی از جمله برگزاری نشست‌های علمی، کارگاه‌های آموزشی و همایش‌های تخصصی در زمینه تاریخ ایران و آذربایجان برگزار خواهد شد.
_توجه به تاریخ محلی: این رویداد بر اهمیت مطالعه و پژوهش در تاریخ محلی و منطقه‌ای تاکید دارد و می‌تواند به شناخت بهتر هویت تاریخی و فرهنگی مردم آذربایجان کمک کند.
_حمایت از پژوهشگران جوان: این رویداد فرصتی برای پژوهشگران جوان فراهم می‌کند تا با اساتید و پژوهشگران باسابقه ارتباط برقرار کرده و از تجربیات آن‌ها بهره‌مند شوند.
این گزارش می افزاید، «فاطمه اروجی» رئیس شعبه آذربایجان شرقی انجمن ایرانی تاریخ از  فعالیت این انجمن گفت: انجمن ایرانی تاریخ یک نهاد علمی و اجرایی مهمی است که در حوزه تاریخ ایران به فعالیت های علمی، پژوهشی و فرهنگی می پردازد و فعالیت خود را از سال ۱۳۸۷ با مجوز وزارت علوم،  تحقیقات و فناوری آغاز کرده است. علت شکل‌گیری این انجمن، توسعه و راهبرد دانش تاریخی توسط متخصصان در جامعه ایران است. 
وی افزود: ما به ویژه در سال های اخیر درباره بررسی تاریخ ایران دچار وضعیتی شده ایم که شاهد ورود غیر متخصصان به حوزه تاریخ هستیم. هر فردی که صرفا یک کتاب و یا یک مقاله ای را درباره موضوعی تاریخی بخواند نمی تواند ادعا کند و بگوید که متخصص تاریخ است، بلکه تاریخ به عنوان یکی از خطیرترین رشته های دانشگاهی، متخصص خود را می طلبد که باید با مطالعات گسترده و عمیق در یک حوزه و دوره، بتواند تازه به آن مبحث ورود یابد تا چه برسد به اینکه بخواهد و یا بتواند نظریه ای را بیان کند. 
اروجی از اهداف انجمن گفت: گسترش محتوایی و کیفی دانش تاریخ در سطح جامعه هدف ماست. به ویژه که نسل جدید واقعا به رسیدن و درک ریشه های فرهنگی و تاریخی خود نیاز دارند. همچنین ارتقای کیفیت نیرو ها و متخصصین حوزه، بهبود وضعیت اموزشی و پژوهشی دانش تاریخ، گسترش این علم در جامعه و جایگاه بایسته آن، ایجاد رابطه موثر با نهاد ها و سازمان های مشابه در سطح ملی و منطقه ای و بین المللی از دیگر اهداف انجمن ایرانی تاریخ است.

 

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تبریز افزود: اقداماتی چون ارتباط موثر با اموزش پرورش، تجلیل از اساتید و پیشکسوتان تاریخ، بزرگداشت پژوهشگران غیردانشگاهی و پژوهشگران تاریخ محلی، برگزاری همایش ها و انتشار کتب تاریخی و  پژوهش و اهمیت به فرهنگ ایران، در انجمن ایرانی تاریخ تا به امروز انجام شده است.
رئیس انجمن ایرانی تاریخ در پاسخ به این سؤال که چرا انجمن دفتری رسمی در دانشگاه ندارد، اذعان داشت: انجمن ایرانی تاریخ با مجوز رسمی وزارت علوم و طبق اساسنامه اش، باید در دانشگاه دفتری مخصوص و مستقل داشته باشد که متاسفانه تاکنون این اتفاق نیفتاده است، ولی در تلاش است تا از طریق گفتگو و  ‌مذاکره لااقل در کتابخانه مرکزی دانشگاه تبریز بتواند دفتری برای انجمن بدست آورد. دوره جدید هیئت مدیره انجمن که هیئت مدیره ششم است، با نگاهی متفاوت، سعی در گسترش شعبه های استانی انجمن دارد و موافق فعالیت های بیشتر در استان های اذربایجان غربی و شرقی و اردبیل است. 
وی در ادامه بیان داشت: امروز در تلاشیم تا در جهت گسترش حوزه های انجمن در سطح استان ها، شعبه این انجمن تاریخی را در استان اردبیل هم راه اندازی کنیم. هم اکنون انجمن ایرانی تاریخ، شعبه آذربابجان شرقی شاخه هایی را در شهرهای ملکان و آذرشهر راه اندازی کرده است. همچنین در بنیاد ایران شناسی استان آذربایجان شرقی، تفاهم نامه ای برای همکاری امضا کردیم.
وی به برنامه‌های آتی این انجمن برای گسترش فعالیت‌های پژوهشی و فرهنگی اشاره کرد: برگزاری چند نشست را در برنامه های آتی خود داریم از جمله برگزاری بزرگداشت برای دکتر داوود اصفهانیان، استاد تاریخ بازنشسته دانشگاه تبریز، برگزاری نشست نقد و بررسی کتاب تاریخ طبری، بررسی کتابی در مورد دوره نادرشاه، نشست برای طالبوف تبریزی ، جعفر شعار و ... همچنین در پی رایزنی هایی با استانداری و اتاق بازرگانی هستیم تا بودجه ای برای برگزاری کنفرانسی در زمینه تاریخ صنعت و تجارت در تبریز بدست آوریم. اگر همکاری نهاد ها باشد، تصمیم داریم تاریخ شفاهی تبریز را مورد پژوهش قرار دهیم. همه این ها آرزو ها و برنامه هایی هستند که در پی همکاری و حمایت ارگان ها اتفاق خواهند افتاد.
درپایان گفتنی است، افتتاح «انجمن ایرانی تاریخ» در بنیاد ایران‌شناسی آذربایجان شرقی، گامی مهم در جهت تقویت پژوهش‌های تاریخی و فرهنگی در این استان محسوب می شود و امید است با همکاری و همدلی همه علاقه‌مندان به تاریخ، مسئولین فرهنگی و نهاد های ذی ربط، شاهد شکوفایی هرچه بیشتر مطالعات تاریخی در این منطقه باشیم. 
 انتهای پیام/