دنیای مدرن آثار استاد مقبلی و شکوفایی رمزها و رازها

به گزارش نصر، «قاسم ترکان»، از فعالان فرهنگی هنری در حوزه مطبوعات و نویسنده، متولد ۱۳۳۸ در تبریز است که از این دوستی چهل ساله می گوید: من از سال ۶۴ با نقاشی های استاد مقبلی و آثار حجمی ایشان آشنا شدم و در نمایشگاه هایشان حضور یافتم. علقه خاصی که به سبک آثار و شخصیت وی داشتم، این ارتباط را چنان عمق بخشید که دوستی ما خانوادگی و ماندگار شد. 

وی استاد مقبلی را هنرمندی منحصر به فرد خواند و گفت: استاد مقبلی، رنگ، فرم و پیام را درک کرده اند. عظمت استاد را نمی توان در چند کلمه خلاصه کرد ولی استاد به معنای واقعی یک هنرمند و نقاش است چراکه شعور نقاشی او به مرحله معرفت رسیده است. 
وی افزود: آثار استاد که در موزه هنر های معاصر تهران نگهداری می شوند، دنیای دیگری را روایت می کنند. اینکه هنرمندی بتواند به یک زباله ای که در مسیر رفتنمان به باباباغی یافته بود، موجودیتی ببخشد که اثر جهره لر (دوک ها) را خلق کند، خیلی خاص است. استاد در همان جا قصد کرد برای جزامی ها نمایشگاه برگزار کند و آثارش را در باباباغی به نمایش گذاشت.

وی برای نمایشگاه آثار استاد مقبلی می نویسد: نمایشگاه حاضر دربرگیرنده بخشی از آثار مدرن استاد ابراهیم مقبلی است. اگرچه جامعه هنری استاد را به عنوان یک امپرسیونیست می شناسد، باری روی آوری ایشان به دنیای مدرنیسم و خلق تازه‌ها در عرصه هنر از قدمت قابل توجهی برخوردار است. این دیرینه قابل تاملی است که ایشان را به عنوان یک هنرمند همواره نوگرا و خالق آثاری بدیع و سرشار از رمز و رازهای نوین مطرح می‌سازد.

 

این بار استاد مقبلی برای نخستین بار طی یک نمایشگاه انفرادی، صرفاً آثار مدرن خود را در معرض دید هنرمندان قرار داده‌اند. در طول دهه‌های اخیر آثار پربهای این هنرمند در نمایشگاه‌های متعدد جمعی و انفرادی داخلی و خارجی مورد استقبال صاحب نظران و منتقدین قرار گرفته است. در این میان حضور فراموش نشدنی او در سطح بین الملل به ویژه در بین نقاشان آسیایی و اروپایی توجه منتقدین آثار هنری را برانگیخته و موجب تحسین آثار ایشان شده است.  «جهره لر»یعنی دوک‌ها (دوک‌های نخ ریسی)، «تیکان کولی» یعنی بوته خار و «آوای سکوت» از جمله آثار ماندگار استاد مقبلی است که از سوی موزه هنرهای معاصر تهران خریداری و در آرشیو پربهای این موزه نگهداری می‌شوند. همچنین «باباباغی» از سوی انجمن هنرهای تجسمی کشور خریداری شده است. علاوه بر موزه‌های کشور، آثاری از مقبلی در موزه‌های بلژیک و جمهوری آذربایجان و سیته پاریس نگهداری می شوند.

سفر به پاریس و تاثیر آن در آثار استاد مقبلی
 در مرداد ۱۳۹۱ استاد مقبلی بر اساس فراخوان سیته پاریس، مرکز بین المللی هنر به عنوان هنرمند مهمان عازم فرانسه شد و طی یک سفر تقریباً یک ماهه، مجال نسبتاً فراخی برای مطالعه آثار هنری موزه‌های پاریس کسب کرد. رهاورد این سفر پربار در دوام فعالیت‌های هنری وی تاثیر بسزایی داشت. در اثنای بازگشت استاد از پاریس طی دیداری از ایشان در مورد راز و رمز این سفر و نکات قابل توجه آن پرسیدم و  ایشان در پاسخ گفتند آن هنرمندانی که آثارشان در لوور و دیگر موزه‌های مشهور اروپا و سایر نقاط جهان نگهداری می‌شود، هر کدام در طول حیات هنری خودشان بی‌وقفه کار کرده‌اند و بدون احساس خستگی و از سر شوریدگی، آثاری جهانی و جاودانه پدید آورده‌اند. ما در پهنه هنر هیچ وقت به اندازه آنان دل بسته کار مدام و بی‌وقفه نبوده‌ایم. آنها خستگی ناپذیر و محو دنیای هنری خود بوده‌اند به همین خاطر به مرتبت جاودانگی رسیده‌اند. پس از این سفر پربار، استاد مقبلی بیش از پیش در ابعاد آثار خویش به جد تجدید نظر کرد و در اندازه‌های کوچک به خلق آثار و اندیشه‌های فراخ خود پرداخت. اگرچه به طبع سوژه، شاهد ابعاد بزرگی نیز در آثار پربهای ایشان هستیم ولی قالب آثار ایشان در ابعاد کوچک رقم می‌خورد. این تصمیم مهم در ابعاد آثار، شاید بی‌ارتباط با ایده والای ایشان مبنی بر «ارزش بخشیدن به بی‌ارزش‌ها» نباشد. یعنی ابعاد یک اثر هنری می‌تواند در حداقل نیز گویای جهانی از راز و رمزها باشد همانند آثار قدما من جمله «محمد سیاه قلم» که به تعبیری قیاس الدین محمد نقاش تبریزی نیز خوانده می‌شود یا «سلطان محمد» و «بهزاد» و «شاهقولی» و دیگر بزرگان عرصه نقاشی که اندیشه‌های والای خود را در ابعاد کتابت و حتی کوچکتر از آن خلق و در آمیزه‌ای از طرح و رنگ جهانی شگفت انگیز خلق می‌کردند.

وی می افزاید: استاد مقبلی خوشه چین خرمن زبده شاگرد کمال الملک، استاد علی اکبر یاسمی بوده است. به همین خاطر در ترکیب رنگ و تکنیک نقاشی از استاد یاسمی تاثیر پذیرفته و از منظر نگاه فلسفی در عرصه هنر نیز پیوند ناگسستنی با اندیشه و نگاه فلسفی استاد و مراد خویش داشته است. درست در مهر ماه ۱۳۸۹ بود بعد از خلق آثاری چون تیکان کولی، آوای سکوت، جهره لر و ...،  طی مطلبی تحت عنوان «آستانه معرفت و آثار استاد ابراهیم مقبلی» برای نخستین بار در باب معرفتی آثار استاد نکاتی مطرح کردم. چند سال پس از انتشار آن مطلب طی مراسمی جهت ارج نهی به مقام استاد در تهران، منتقد صاحب نام آقای «سهراب هادی» به طور اجمال بحث در باب معرفتی آثار و اندیشه‌های استاد را مطرح کردند. آثاری که امروز به مثابه مشتی از خرمن هنر و اندیشه استاد ابراهیم مقبلی در این نمایشگاه چشم‌ها را مسحور خویش می‌سازد، حاصل غور و تفحص هنرمند در وادی معرفت است.

خوانش دیدگاه هنرمند
دشواری خوانش دیدگاه هنرمند از پهنه بوم‌های به نمایش گذاشته شده اجتناب ناپذیر است و فهم این آثار به آسانی میسر نخواهد بود. لذت بارها نگاه و مرور دوباره و چند باره یکایک آثار، قطعاً تن به سیطره تکرار نخواهد داد و در هر بار نظاره و دقت مسلماً نکاتی نو و مملو از معانی قابل دریافت خواهد بود. 
گفتنی است، این نمایشگاه تا ۱۵ مهر ماه ۱۴۰۳ ساعت ۱۷ الی ۲۱ در گالری آرتمیس هتل لاله پارک برپا خواهد بود. این گالری روزهای جمعه هم دایر است.
انتهای پیام/