سینمای طنز؛ تکرار و کلیشه‌ها 

شروع فیلم های طنزایرانی معمولا با معرفی سریع شخصیت‌های اصلی و قرار دادن آن‌ها در موقعیت‌های خاص و غالباً غیرمنتظره آغاز می‌شود. این  رویکرد به کارگردانان اجازه می‌دهد تا به سرعت توجه تماشاگران را جلب کنند و زمینه را برای بروز موقعیت‌های کمدی فراهم سازند. به عنوان مثال، شخصیت‌های اصلی معمولاً در شرایطی خنده‌دار و اغراق‌آمیز قرار می‌گیرند که بلافاصله حس کنجکاوی و خنده را در تمااشاگران ایجاد می کنند و ...
به عنوان یک تماشاگر سینما، تجربه من از تماشای فیلم‌های طنز به وضوح نشان می‌دهد که این ژانر می‌تواند به شدت تکراری و کلیشه‌ای شود. شاید برای هر یک از ما رفتن به سینما به عنوان یک تفریح و فرصتی برای خندیدن و لذت بردن از یک فیلم طنز جذاب باشد، اما وقتی که به طور مکرر و در فواصل کوتاه چندین فیلم طنز را تماشا می‌کنید، به راحتی متوجه می‌شوید که بسیاری از این فیلم‌ها در واقع دست‌نوشته‌هایی مشابه هستند.داستانهای تکراری و شوخی‌های یکسان، که به نوعی به یک فرمول ثابت تبدیل شده‌اند.
این تکرار در آثار طنز نه تنها باعث کاهش جذابیت داستان‌ها می‌شود، بلکه می‌تواند مخاطب را از سینما دور کند. برخی از فیلم‌ها به جای نوآوری و خلق موقعیت‌های جدید، به سراغ کلیشه‌های قدیمی و شناخته شده می‌روند که در نهایت می‌تواند باعث خستگی تماشاگران شود. به عنوان مثال، شخصیت‌های منفعل یا خوش‌قلب که همواره در موقعیت‌های خنده‌دار قرار می‌گیرند، یا داستان‌هایی که به جای پرداختن به مشکلات اجتماعی و فرهنگی، صرفاً بر پایه شوخی‌های سطحی بنا شده‌اند و ...
برخی از ویژگی‌های مشترک و بارز در این نوع فیلم‌ها که می تواند به طور اخص نقد برانگیز باشد شامل موارد زیر است:
داستان‌های ساده  : اغلب این فیلم‌ها داستان‌های ساده و سطحی دارند که بیشتر بر روی موقعیت‌های طنزآمیز و دیالوگ‌های خنده‌دار تمرکز می‌کنند تا بر روی توسعه شخصیت یا داستان عمیق.

الگوهای داستانی تکراری
فیلمهای طنز ایرانی به طور معمول از الگوهای داستانی مشابه استفاده می‌کنند. این الگوها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
_ سفر و ماجراجویی: فیلم‌هایی که در آن شخصیت‌ها به سفر می‌روند و در این سفر با موقعیت‌های خنده‌دار و چالش‌برانگیز مواجه می‌شوند. این موضوع در سینمای کمدی ایران به نوعی تبدیل به یک الگوی رایج شده است.
_ ملاقات‌های تصادفی: بسیاری از داستان‌ها حول محور ملاقات‌های تصادفی و غیرمنتظره‌ای می‌چرخند که منجر به بروز موقعیت‌های طنزآمیز می‌شوند.

بازیگران تکراری:
حضور بازیگران مشخص و تکراری نیز یکی دیگر از مسائلی است که به تکراری بودن فیلم های کمدی دامن می‌زند. بسیاری از فیلمها به بازیگران خاصی وابسته‌اند که در چندین فیلم به عنوان ستاره‌های کمدی شناخته می‌شوند.به عنوان مثال:
- بازیگران با چمدان و چک: برخی از فیلم‌ها به شکل غیرواقعی شخصیت‌هایی را به تصویر می‌کشند که با یک چمدان بزرگ به مکان‌های مختلف سفر می‌کنند. این تصویر، به نوعی به یک کلیشه تبدیل شده و باعث می‌شود که تماشاگران احساس کنند که این داستان‌ها تکراری هستند.
_ ملاقاتهای تصادفی: بسیاری از داستان‌ها حول محور ملاقات‌های تصادفی و غیره منتظره می چرخند ‌که منجر به بروز موقعیت‌های طنز آمیز می‌شوند.
جذابیت‌های بصری و موسیقی: در برخی موارد، فیلم‌های کمدی بیشتر بر روی جذابیت‌های بصری، موسیقی و طراحی صحنه تمرکز دارند تا محتوای عمیق یا داستان‌گویی نوآورانه.
محیط‌های مشابه: بسیاری از این فیلم‌ها در محیط‌های مشابهی روایت می‌شوند، مانند خانه‌ها، هتلها، کافه‌ها یا محله‌هایی که به نوعی به هم مرتبط هستند.
شخصیت‌پردازی ضعیف: در برخی از فیلم‌های کمدی، شخصیت‌ها به صورت سطحی و غیرمعتبر معرفی می‌شوند. بسیاری از این شخصیت‌ها به کلیشه‌های رایج تبدیل شده‌اند و عمق و پیچیدگی لازم برای ایجاد ارتباط با مخاطب را ندارند.
استفاده از شوخی‌های سطحی: نقدهایی به استفاده از شوخی‌های سطحی و بی‌محتوا در برخی فیلم‌ها وجود دارد. این شوخی‌ها معمولاً به جای ایجاد تفکر و خنده‌های عمیق، صرفاً به خنده‌های زودگذر و سطحی منجر می‌شوند.
عدم پرداخت به مسائل اجتماعی: برخی منتقدان بر این باورند که سینمای کمدی ایران به جای پرداختن به مسائل اجتماعی و انتقادی، بیشتر بر روی موقعیت‌های خنده‌دار و شوخی‌های سطحی تمرکز می‌کند. این امر می‌تواند از توانایی سینما برای ایجاد تغییرات اجتماعی و فرهنگی جلوگیری کند.
سینمای طنز،  برای برون‌رفت از کلیشه‌ها و تکرار در داستان‌ها و شخصیت‌ها، نیاز به تغییرات و نوآوری‌هایی دارد که می‌تواند به جذب بیشتر مخاطب جدید و حفظ مخاطب قدیمی کمک کند. در ادامه به برخی از این تغییرات و راهکارها اشاره می‌شود:
نوآوری در داستان‌نویسی: ایجاد داستان‌های جدید و متفاوت که از الگوهای تکراری دوری کنند، می‌تواند به جذابیت فیلم‌ها کمک کند. نویسندگان باید به دنبال ایده‌های تازه و غیرمنتظره باشند و از تجربیات و چالش‌های روزمره افراد در جامعه الهام بگیرند.
شخصیت‌پردازی عمیق‌تر: شخصیت‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که عمق و پیچیدگی بیشتری داشته باشند. این امر می‌تواند شامل پرداختن به نقاط قوت و ضعف شخصیت‌ها، انگیزه‌های آن‌ها و روابط بین شخصیت‌ها باشد. شخصیت‌های چندبعدی می‌توانند با تماشاگر ارتباط عاطفی بهتری برقرار کنند.
پرداخت به مسائل اجتماعی و فرهنگی: سینمای کمدی می‌تواند به مسائلی مانند خانواده، روابط اجتماعی، چالش‌های اقتصادی و فرهنگی پرداخته و آن‌ها را با زبانی طنز و خلاقانه به تصویر بکشد. این امر می‌تواند به تماشاگران کمک کند که خود را در داستان‌ها ببینند و با آن‌ها ارتباط برقرار کنند.
استفاده از طنز هوشمندانه: بجای شوخی‌های سطحی، استفاده از طنز هوشمندانه و انتقادی که به تفکر وادار کند، می‌تواند جذابیت بیشتری به داستان‌ها ببخشد. این نوع طنز می‌تواند شامل کنایه‌ها، طعنه‌ها و نقدهای اجتماعی باشد.
تنوع در روایت‌ها: ارائه روایت‌های متنوع و استفاده از سبک‌های مختلف داستان‌گویی می‌تواند به جذابیت فیلم‌ها کمک کند. این تنوع می‌تواند شامل استفاده از فلش‌بک‌ها، روایت‌های غیرخطی و دیدگاه‌های مختلف شخصیت‌ها باشد.
توجه به سلیقه‌های مختلف مخاطبان: شناخت نیازها و سلیقه‌های مختلف مخاطبان و تولید محتوا بر اساس آن‌ها می‌تواند به جذب بیشتر مخاطب کمک کند. این به معنای ایجاد فیلم‌هایی با موضوعات و سبک‌های مختلف است.
همکاری با نویسندگان و کارگردانان جدید: جذب استعدادهای جدید و همکاری با نویسندگان و کارگردانان جوان می‌تواند به تولید ایده‌های نو و خلاقانه کمک کند. این افراد ممکن است دیدگاه‌های تازه‌ای نسبت به داستان‌گویی و شخصیت‌پردازی داشته باشند.
استفاده از تکنیک‌های مدرن فیلم‌سازی: به کارگیری تکنیک‌های جدید در فیلم‌سازی، اعم از جلوه‌های ویژه، فیلم‌برداری خلاقانه و تدوین مدرن، می‌تواند به افزایش کیفیت بصری و جذابیت آثار کمک کند...

طاهره اشرفیان
انتهای پیام/