«اولینِ » دیگری بر دیوار کوتاه هنر تبریز!

هم فال بود و هم تماشا. ساختمان رنگ و بوی تازگی می داد و خاطره تلخ مشاجره شورا و شهرداری در روز برفی تبریز را در ذهنم کم رمق کرد. ساعت ١١ صبح در طبقه پنجم ساختمانی که وسعت زیر بنای آن را ۱۲۰۰ متر مربع می دانستم، از آسانسور پیاده شدم. قلبم در هیجان بازدید از «نخستین اکسپوی خط در تبریز» با عنوان خبرنگار آژانس خبری تحلیلی نصر، تند می تپید اما...
آنچه شاهدش بودم، چهار پرده دیوار در پانل اسپیس نمایشگاهی، گردآمده در یک اتاق اجتماعات بود؛ با آثار فاخری که نور زیاد اتاقِ بی پرده ی  ساختمان نوساخت، انعکاسی غیر استاندارد را به جان آنها تحمیل می کرد...
لازم است در اینجا تعریفی تازه از مفهوم اکسپو ارائه دهیم. 
به نقل از ایران اکسپو، Expo برگرفته از واژه Exposition،  به نمایشگاه‌های جهانی اطلاق می شود. اهمیت این نمایشگاه و پیامدها و برآیندهای آن برای کشورهای جهان آن چنان ارزشمند است که امروزه اکسپوها سومین رویداد مهم دنیا پس از مسابقات جام جهانی فوتبال و بازی های  المپیک بوده و نام "المپیک فرهنگ ملل" را برای آن برگزیده اند.  اکسپو پیشگاهی است برای نمایش گذشته، اکنون و آینده کشورها که در آن دستاوردهای اجتماعی، اقتصادی، علمی و پیشینه فرهنگی و دورنمای توسعه کشورها به نمایش گذاشته می‌شود. میزبانی نمایشگاه اکسپو برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی شهرهای میزبان و داد و ستدها و همکاری‌های بین‌المللی بسیار کارساز است. از این رو، همه کشورهای عضو «دفتر نمایشگاه‌های بین‌المللی» (BIE) مایلند میزبانی این نمایشگاه را به گرده بگیرد. تا کنون حدود ۶۰ اکسپو در ۲۴ شهر برگزار شده‌است. 

اما اکسپو های وطنی
حالا اینکه ایران عضو دفتر نمایشگاه‌های بین‌المللی هست یا خیر را نمی دانم و کاری به آن ندارم. و به این هم که اکسپو یک رویداد بین المللی است و باید در تعامل با کشورهای عضو دفتر (BIE) برپا شود، نمی پردازم چرا که کشور ما در خیلی زمینه ها، دوستی با همسایگانِ گزینشی را انتخاب کرده است. و اینکه کلا به کار بردن اکسپو برای نمایش ۶۰ اثر از هنرمندان یک شهر، از نظر لغوی و مفهومی اشتباه است را بی خیال می شوم. 
سوال اینکه اگر بخواهیم صرفا اکسپو را واژه‌ای عمومی برای فروش آثار هنری بخوانیم، نمی دانم تفاوتش را با نمایشگاه های عادی که هم شوی آثار هنری محسوب می شوند و هم قیمتی جهت فروش بر پیشانی آثار می خورد را چطور تحلیل کنم!؟

اکسپو نمایشگاه معمولی نیست
در مقاله ای با همین عنوان که در سایت اقتصاددان منتشر شده، فرق بین Exposition و Exhibition به وضوح بیان شده است. 
اکسپو، یک پلتفرم منحصر به فرد برای دیپلماسی عمومی و برندسازی ملت‌هاست .
با گردآوری کشورها از سراسر جهان، اکسپوها فرصت نادری را برای ترویج دیپلماسی عمومی چندجانبه و تقویت درک بهتر روابط جهانی فراهم می‌کنند. نمایشگاه اکسپو، کاتالیزوری برای تغییر توسعه اقتصادی و فرهنگی است که از میزبانی اکسپو ناشی می‌شود.زمان برگزاری اکسپو طولانی و معمولا” حدود شش ماه است.اکسپو ها جهان را در خلال یک پروژه عظیم و مشترک گرد هم می‌آورند تا راه‌حل‌هایی برای چالش اساسی پیش روی بشریت بیابند.

اکسپو در تبریز
حال با این تفاسیر اگر بخواهیم اکسپو را در قالب وطنی بریزیم، تبریز می تواند به عنوان بک میزبان عمل کرده و از اقسا نقاط ایران، هنرمندان را در گالری مناسبی گرد هم آورد. البته نه اینکه خدای نکرده، ما به طور ملی عقب مانده باشیم و اکسپوی هنری تبریز نداشته باشیم. «اکسپوی هنری تبریز» بعنوان یک نهاد خصوصی و مستقل با هدف حمایت از هنرمندان و بسترسازی برای رونق اقتصاد هنر و فراهم نمودن شرایط بهینه جهت فروش آثار هنری به مجموعه‌داران و علاقه‌مندان در سطح کشور و خارج از کشور، فعال است و برنامه فروش آثار هنری خود را با برپایی نمایشگاه و یا در فضای مجازی و بصورت ادواری در طول سال به شکل  ملی و بین المللی برگزار می نماید. جشنواره اخیری که آثار هنرمندان با برنامه ریزی اکسپوی تبریز در استانبول برگزار شد به تاریخ ۲۰ فوریه بر می گردد. 

چرا اکسپو؟
سوالی دیگر مطرح می شود که چه اصراری است کلاه گشاد اکسپو را بر سر نمایشگاه آثار گرانقدر بزرگان منطقه هنرخیز تبریز بگذاریم؟! مگر نمایشگاه افت دارد!؟ یا مثلاً مهمانان بین المللی در اکسپوی خط و نگاره دعوت گرفته شده بودند که نمی شد در نمایشگاه از آنها دعوت گرفت؟! 
من خبرنگار در نشست افتتاحیه این اکسپو! چهره مدیران نام آشنای همیشه حاضر در عرصه های فرهنگی و چهره بزرگان خوشنویسی منطقه آذربایجان شرقی را زیارت کردم.
نه چهره مهمانان بین المللی دیدم و نه چهره سرمایه گذاران و بانکداران و سرمایه داران تبریزی که بتوانم یک ساعت تأخیر شروع برنامه را جهت حضور این بزرگانی که ارزش اقتصادی اکسپوی هنری را با خرید آثار برآورده می سازند، توجیه کنم!
پس از بازدید و به هنگام پذیرایی، به یاد سخنی از پدرم افتادم که معتقدم با آب طلا باید بر سر در تمامی محافل فرهنگی هنری شهرمان نوشته و بیاویزیم. پدرم همیشه می گویند: «یا کاری را انجام نده و یا به نحو احسن آن را اجرا کن.» ضمن عرض خدا قوت به تمامی بزرگانی که در ایده پردازی تا اقدام به برگزاری این نمایشگاه زحمت کشیده اند، باید با اشاره به این سخن، کیفیت پایین برگزاری اکسپو را اذعان دارم. بنا به گفته حسن کرمانی، دبیر هنری این نمایشگاه، هنر خط قدمت ٣٠٠٠ ساله در این منطقه دارد و با نام تبریزی ها عقبه درخشان یافته است. در این نمایشگاه هم آثار بسیار زیبای هنرمندان را شاهد بودم که دستخوش گویان، تک تکشان را تماشا می کردم ولی حیف است که با نحوه برگزاری سطح پایین نمایشگاهی که نام اکسپو به دوش می کشد، قدمت تبریز و فرهنگ تبریز را خدشه دار کنیم. حتی اگر به قول جنابان شهرداری که کمر به برگزاری مراسمات فرهنگی بسته اند، هدف برگزاری این نمایشگاه ها، ارتقای سطح فرهنگی، هنری و اقتصادی جهت رفع خستگی از جان هنرمندان باشد هم، باز با بارگذاری چهار تا دیوار و دعوت از کارمندان شورای شهر برای تماشای موسیقی زنده، در حال و روز هنرمندان آب از آب تکان نخواهد خورد! انقدر تن و بدن دیار کهنه پای هنر پرورمان را با مراسمات کم کیفیت نلرزانید.
انتهای پیام/