نگاهی به پویش جهانی شهرهای آهسته

به گزارش نصر، این جاه‌طلبی و میل برگشت به آرامش شهری هسته اصلی جنبش "شهرهای آهسته" نام دارد که تلاش می‌کند به شهرهایی دست یابد که در آنها سرعت لجام‌گسیخته فن‌آوری و تغییرات مداوم مترادف با قربانی کردن آرامش زندگی نیست.
شبکه بین المللی "شهر آهسته" که در اواخر دهه ۱۹۹۰ در ایتالیا شکل گرفت به فاکتور آرامش بیشتر در شهرها می‌پردازد. این پویش در سراسر جهان متعهد به کاستن از سرعت زندگی تند شهری است و شهرهای بسیاری را در ۳۰ کشور که برای پیوستن به آن موافقت کرده‌اند، گرد هم آورده است.

شهر آهسته چیست؟
فلسفه آهسته که با اصطلاح " غذای آهسته " در سال ۱۹۹۱ ظهور کرد، تشویق به بازگشت به غذاهای سالم و محلی را جزو اهداف خود قرار داد. لذت غذا خوردن آرام و استفاده از سنت‌های پخت و پز در بطن این جنبش قرار داشته و همچنین به اشکال خاصی از کشاورزی و تولیدات صنایع دستی می‌پرداخت. به دنبال این جنبش، ده سال بعد پویش شهرهای آهسته بوجود آمد.
ساندرا مالت، برنامه‌ریز شهری در مصاحبه‌ای با روزنامه لوموند بیان کرد که شهر آهسته مفهومی از زمان را مطرح می‌کند که اغلب در تحلیل سیاست های شهری فراموش می‌شود. بنابراین، وارد کردن زمان در سیاست شهری به معنای حق انتخاب بخشیدن به تفکر و تبادل نظر جمعی است. شهردار میرانده، (بخشی در شهرستان ژرس فرانسه) با تصدیق نظر او می گوید که سخت‌ترین کار در این ارتباط مشارکت دادن شهروندان و آگاه ساختن آنها نسبت به شیوه جدیدی از زندگی و سیاست محلی است.

معیارهای شهرهای آهسته
با توجه به مفاد اصلی منشور شهرهای آهسته باید به نکته ظریفی اشاره کرد که وجود کلمه "آهسته" تنها به معنای کاستن از شتاب فزاینده زندگی در شهرهای مدرن نیست، بلکه به طور کلی تزریق آرامش و رفاه شهری بیشتر است که به نوعی هم‌راستا با اهداف توسعه پایدار در شهرها است. این منشور شهر آهسته از چندین توصیه و تعهد تشکیل شده است. به عنوان مثال، بخش های شهری که به آن متعهد هستند بایستی با اجتناب از ساخت بناهایی با ساختار نامتعارف به میراث تاریخی شهری خود اعتبار بخشند. آنها همچنین باید متعهد به کاهش مصرف انرژی و ترویج فناوری‌های اکولوژیک باشند. همچنین، این منشور آنها را ملزم به افزایش فضاهای سبز و حمل و نقل عمومی یا غیرآلاینده می‌کند. شهرهای آهسته باید تا آنجا که ممکن است محصولات تراریخته را در کشاورزی کنار گذاشته و مناطق عابر پیاده را افزایش دهند. اقدامات بسیاری که بخشی از سیاست تاب‌آوری شهری بوده و در آن رفاه و آگاهی زیست محیطی کلمات کلیدی مدنظر شهرهای آهسته هستند که در اینجا به چند نمونه از آن موارد اشاره می شود:
- کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌ها و تشویق شهروندان به ساخت بناهایی که با انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشید تغذیه می‌شوند.
- حمایت از تولیدکنندگان محلی انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش استفاده غیرضروری از آب آشامیدنی.
- ترویج استفاده از محصولاتی که عاری از مواد نفتی باشند.
- تشویق شهروندان به استفاده از کمپوست محلی و کاشت درختان مولد (سیب، شاه بلوط، گردو، توسکا) برای جبران انتشار گازهای گلخانه‌ای.
- ارتقاء بهبود محصولات غذایی محلی با ایجاد مزارع شهری و برون‌شهری.
- توسعه حداکثری چرخه‌های کوتاه تولید در تمام بخش های اقتصادی موجود
- برنامه ریزی برای حل مسائل جاری با مشارکت مردمی. برای انجام این کار، بایداز مشارکت خوب شهروندان اطمینان حاصل شود.

نمونه‌ای از یک شهر آهسته در فرانسه
از سال ۲۰۱۱ که بخش های شهری سگونزاک و میرانده به عضویت شهرهای آهسته درآمدند، این عنوان بیش از پیش بخش‌های دیگر فرانسه را به خود جلب کرد. شهرداری میرانده تصمیم گرفته است که برای مثال، نژاد محلی گاوهای میراندی را که راهی برای ارتقای اقتصاد شهروندی، پایداری، محلی و یکپارچگی است را مجدد معرفی و حفظ کند. بخش شهری میرانده به لطف اقدامات خود از جمله نصب پنل‌های فتوولتائیک و سرمایه‌گذاری روی انرژی‌های تجدیدپذیر، موفق به کسب امتیاز ۷/۶۲٪ در آزمون شهر آهسته شد. شهرداری این شهر نیز جهت خشک‌کردن و تصفیه طبیعی فاضلاب تخلیه شده در محلات، از نیزارهای مصنوعی در ایستگاه های تصفیه این شهر استفاده می کند. این شهر همچنین همبستگی بین نسلی را با سکونتگاه هایی که بطور کلی برای سالمندان و انجمن خیریه خانواده های فعال در نظر گرفته شده است، گسترش داده است.
به نظر می‌رسد جنبش شهرهای آهسته به قدری در این دوران به جایگاه خوبی رسیده که توجه شهرهای بزرگ به ویژه بارسلونا، سانفرانسیسکو، رم و میلان را نیز به خود جلب کرده است. با اینکه پروژه "کلانشهرهای آهسته"، که به عنوان تلاشی برای پیاده کردن اصول شهرهای آهسته در شهرهای بزرگ مدرن در نظر گرفته شده بود، هنوز شکل عملی به خود نگرفته است، اما شهرهای بزرگ می توانند با پایبندی به اصول کلی این جنبش در آن سهیم شوند.

نوآوری در فرایند آهسته‌سازی
با تامل بر روی جنبش شهرهای آهسته می توان دریافت که کاهش سرعت زندگی شهری الزاماً به معنای دوری از فناوری نیست. برعکس، استفاده از نوآوری، با توجه به تفکرات جدید بر اساس اشکالی که تجارت شهری و کار باید داشته باشد، مورد نیاز است. به عنوان مثال، بخش شهری میرانده یک شبکه فیبر نوری جدید برای بهبود اجرای دورکاری برای ساکنین بکار گرفته است.
بنابراین، با توجه به اینکه در شهر آهسته، از نوآوری و فناوری جهت کاهش شکاف دیجیتال و ردپای کربن ساختمان‌ها نیز استفاده می‌شود، جهت یکپارچه‌سازی این جنبش، استفاده از نفت باید به میزان قابل توجهی کاهش یابد تا انرژی‌های تجدیدپذیر جایگزین آن شود. ساختمان‌ها، چه دولتی و چه خصوصی، باید اصلاح مجدد شوند و ساخت‌وسازهای جدید باید ترجیحاً به سمت جریان‌های معماری اکولوژیکی‌تر همچون معماری پایدار حرکت کنند. بنابراین، بر اساس جنبش شهرهای آهسته، فناوری به جای رقابت با طبیعت و به بردگی درآوردن آن، بایستی توسعه دهنده طبیعت و یاری‌رسان آن باشد.

آذر کریم‌زاده
انتهای پیام/