دستیابی حداقلی به اهداف تعیین شده در برنامه ششم توسعه و دلایل آن

به گزارش نصر، به نقل از دیوان محاسبات کشور، مهرداد بذرپاش در جلسه شورای هماهنگی مجلس شورای اسلامی، گزارش این نهاد نظارتی از ارزیابی عملکرد برنامه ششم توسعه در بازه زمانی سال ۱۳۹۶ الی ۱۴۰۰ را ارائه کرد و پیشنهادات اصلاحی و کاربردی برای تدوین برنامه هفتم توسعه را بیان کرد.
وی گفت: در این گزارش که برای نخستین بار تهیه شده است، دیوان محاسبات کشور به ارزیابی عملکرد ۵۲۰ بند، ماده، جزء و تبصره برنامه ششم توسعه پرداخته و در نهایت پیشنهادهای راهبردی برای تدوین برنامه هفتم توسعه را در دو بخش «ساختاری» و «حقوقی» ارائه کرده است.
بذرپاش ادامه داد: بررسی های دیوان محاسبات بیانگر دستیابی حداقلی به اهداف تعیین شده در برنامه ششم است که مهمترین دلایل آن نبود اطلاعات آماری متقن و به روز، عدم برنامه ریزی درست، فقدان منابع مالی لازم و متناسب، عدم هماهنگی بین بخشی و عدم تصویب آیین نامه ها، دستورالعمل ها و سایر مقررات قانونی مرتبط با احکام یاد شده، نگاه سیاستی کلی به موضوع بجای تدوین موارد عملگرایانه، وجود نگاه آرمانی به برنامه و در نهایت تحریم های بین المللی و عدم توجه به ظرفیت های مردمی برای حل مشکلات است.
رئیس دیوان محاسبات گفت:‌ این گزارش نشان می دهد که اهداف قانونگذار تنها در ۳۰ درصد احکام برنامه ششم محقق شده، در ۴۸ درصد بخشی از احکام محقق شده و در ۲۲ درصد احکام اهداف قانونگذار تحقق نیافته است. ضمن اینکه هیچ یک از سیاست های کلی تحقق صددرصدی نداشته است.
به گفته وی، بر اساس یافته های تفریغ بودجه دیوان محاسبات کشور در سنوات ۱۳۹۹-۱۳۹۶ علیرغم درج برخی از مواد قانون برنامه ششم توسعه کشور در بودجه های سنواتی، اعتبارات لازم متناسب با اهداف تعیین شده اختصاص نیافته و یا محقق نشده است.
حسابرسی وضعیت تصویب آیین نامه ها و مقررات مربوطه نیز نشان می دهد که صرفا ۲ درصد از مقررات، در زمان مقرر تصویب و ۷۱ درصد از مصوبه ها خارج از فرصت زمانی قانون مصوب شده اند و ۲۷ درصد تاکنون مصوب نشده است.
بذرپاش تصریح کرد:‌ بررسی شاخص های کلان اقتصادی حکایت از فاصله معنادار آن ها در اجرا و قانون دارد. در قانون برنامه ششم توسعه دستیابی به متوسط رشد سالانه هشت درصد مدنظر بوده اما متوسط عملکرد از ۱۳۹۶ الی سه ماهه سوم۱۴۰۰ زیر یک درصد(۰.۷۶) بوده است. همچنین نسبت درآمدهای مالیاتی به تولید ناخالص داخلی نشان از عدم تحقق اهداف در ترکیب منابع بودجه ای دارد و در هیچ یک از احکامی که نیاز به مشارکت بخش خصوصی بوده، عملا توفیق حاصل نشده است.
به گفته وی، در حوزه بانکی عمده وظایف نظارتی نظیر اقدامات نظارتی و انتظامی بانک مرکزی، استقرار سامانه های نظارتی برخط، ایجاد سامانه های متمرکز، امکان دریافت الکترونیکی و برخط استعلام های مورد نیاز و فراهم کردن امکان اخذ استعلام ها به صورت الکترونیکی و برخط و .... مورد تاکید قرار گرفته که در این زمینه اقدامات لازم صورت پذیرفته لیکن نیازمند تجمیع و ایجاد سامانه های مرتبط دیگری است.
رئیس دیوان محاسبات گفت: این نهاد نظارتی تاکید می کند با توجه به اینکه عدم موفقیت کامل مجریان در تحقق اهداف قانونگذار در برنامه ششم توسعه ناشی از توجه نکردن به سیاست های کلی برنامه، اقتصاد مقاومتی، عدم برنامه ریزی مناسب و تخصیص منابع مالی لازم در بودجه های سنواتی، تحریم های بین المللی بوده است، مبنای حرکت کشور در برنامه هفتم توسعه، باید بیانیه گام دوم انقلاب ابلاغی مقام معظم رهبری و سایر سیاست های ابلاغی و عملکرد قوانین مشابه و مرتبط باشد.
بذرپاش گفت: دیوان محاسبات کشور با هدف کمک به تدوین برنامه هفتم و کارآمدتر بودن این برنامه، پیشنهادهای راهبردی لازم را با رویکرد این بیانیه، در دو بخش «محتوایی» و «ساختاری و حقوقی» ارائه می کند که برخی از مهمترین پیشنهادهای ساختاری و حقوقی شامل موارد زیر است:
• تدوین عملیاتی طرح ها، پروژه ها، مواد و احکام سیاست های کلی برنامه هفتم توسعه
• کمی سازی شاخص های کیفی تدوینی در برنامه هفتم توسعه و ارائه شاخص ها و معیارهای اندازه گیری مرتبط در پیوست قانون برنامه هفتم توسعه کشور
• شفاف سازی داده، اطلاعات و آمار کشور با استقرار سامانه های یکپارچه و تعیین متولی رسمی ارائه آمار
•تعیین و تصریح مسئول اجرای تمامی طرح ها، پروژه ها، مواد و احکام عملیاتی برنامه هفتم توسعه کشور
• تعیین مرجع ارائه گزارش عملکرد برنامه در مقاطع زمانی مختلف با شاخص ها و معیارهای اندازه گیری مرتبط در پیوست قانون برنامه هفتم توسعه کشور
• تعیین مراجع نظارتی ارزیابی عملکرد برنامه و ساز و کار مناسب جهت دریافت بازخورد نظارتی به منظور اصلاح امور حسب مورد توسط مجلس شورای اسلامی
• تدوین پیوست «پروژه های راهبردی برنامه هفتم توسعه کشور» به منظور اولویت بندی طرح ها، پروژه ها، مواد و احکام عملیاتی برنامه جهت اجرای بهینه آنها
• تدوین «پیوست تامین منابع مالی، اعتباری برنامه هفتم توسعه کشور» و التزام به تجدیدنظر منابع براساس نرخ تورم قبل از ارائه لایحه بودجه سنواتی به مجلس شورای اسلامی و ارسال آن به همراه لایحه بودجه سنواتی به مجلس
• تهیه «پیوست مبانی عملیاتی تدوین بودجه سنواتی مبتنی بر عملکرد برنامه هفتم توسعه کشور» به منظور عدم تصویب قوانین بودجه های سنواتی مغایر با قانون برنامه
• در دوره برنامه هفتم توسعه هر طرح یا لایحه ای که به تقلیل منابع یا افزایش مصارف تعیین شده در قانون برنامه بیانجامد در صورتی قابل تصویب باشد که قانون برنامه اصلاح و طریق جبران بار مالی آن در قالب اصلاح جداول و اهداف برنامه پیش بینی شود.
• ارزیابی،کنترل و پالایش قوانین تدوینی در برنامه از حیث مغایرت با موازین شرعی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ایجاد سازوکار لازم برای تضمین اصل چهارم قانون اساسی
• تعیین سازوکار مناسب برای عدم مغایرت مقررات با قانون برنامه
• تعیین حدود اختیارات و صلاحیت مراجع وضع قوانین و مقررات با ارائه تعریف روشن و مشخص از «قانون»، «آیین نامه، تصویب نامه و بخشنامه موضوع اصل ۱۳۸»، «قانون آزمایشی و اساسنامه موضوع اصل ۸۵»، «برنامه و خط مشی دولت و تصمیمات موضوع اصل ۱۳۴»، «آراء وحدت رویه و ضوابط موضوع اصل ۱۶۱» و سایر مقررات و همچنین طبقه بندی و تعیین هرم سیاست ها، قوانین و مقررات کشور بر اساس نص یا تفسیر اصول قانون اساسی حسب مورد، از طریق مجلس شورای اسلامی
• لحاظ برنامه نظام قانونگذاری کشور با هدف اجرایی شدن سیاست های کلی قانونگذاری به عنوان یکی از سرفصل های قانون برنامه هفتم توسعه
• رعایت اصول قانونگذاری و قانون نویسی و تعیین سازوکار برای انطباق لوایح و طرح های قانونی با تاکید بر:
▪ قابل اجرا بودن قانون و قابل سنجش بودن اجرای آن
▪ معطوف بودن به نیازهای واقعی
▪ شفافیت و عدم ابهام
▪ استحکام در ادبیات و اصطلاحات حقوقی
▪ بیان شناسه تخصصی هر یک از لوایح و طرح های قانونی و علت پیشنهاد آن
▪ مبتنی بر نظرات کارشناسی و ارزیابی تاثیر اجرای قانون بودن
▪ داشتن ثبات، نگاه بلندمدت و ملی
▪ انسجام قوانین و عدم تغییر یا اصلاح ضمنی آنها بدون ذکر شناسه تخصصی
▪ جلب مشارکت حداکثری مردم، ذینفعان و نهادهای قانونی مردم نهاد تخصصی و صنفی در فرآیند قانونگذاری
▪ عدالت محوری در قوانین و اجتناب از تبعیض ناروا، عمومی بودن قانون و شمول و جامعیت آن، پرهیز از استثناهای قانونی
▪ رعایت صلاحیت ذاتی قوای سه گانه در قوانین مربوط به تشکیل نهادهایی از قبیل شوراهای عالی، بازنگری در قوانین موجود این نهادها، پیش بینی ساز و کار کارآمد قانونی لازم برای تضمین عدم مغایرت مصوبات آنها با قوانین عادی
▪ تعیین اولویت های قانونگذاری با محوریت گره گشایی از امور اجرایی کشور، اصول اجرا نشده قانون اساسی، سند چشم انداز، سیاست های کلی نظام، برنامه پنج ساله توسعه و مطالبات رهبری
▪ ترویج و نهادینه سازی فرهنگ رعایت، تمکین و احترام به قانون و تبدیل آن به یک مطالبه عمومی.
انتهای پیام/