چرمشهر تبریز یا گورستان ماشین آلات چرمسازی

بسیاری از مشکلات صنعت چرم به مرحله قبل از تولید چرم برمی گردد و چرمسازان را با مشکلات بسیاری روبرو ساخته اند و عملا ابزاری برای حل مشکلات ندارند و پوستی که برای تولید چرم از طریق واسطه ها به دستشان می رسد، استاندارد نبوده و کار تولید چرم را سخت می کند و تلاش و توان قابل ستایش چرمسازان تبریزی است با هزاران زحمت اقدام به تولید چرم می کنند.
یکی از مراحل مهم کار چرمسازی، توجه به مرحله قبل از دباغی است که باید به عوامل زیر توجه گردد:
توجه به نژاد دام، رعایت بهداشت دام، پرورش صحیح دام، سوق دادن دامداری به صنعتی، شسشوی دام جهت داشتن پوست سالم، بهینه سازی کشتارگاه ها، نمک سود کردن پوست در کشتارگاه ها، شناسنامه دار نمودن پوست ها با مشخصات و نژاد دام همچون جنس ‌ محل ذبح ‌ وزن پوست، ثابت نمودن شرایط فروش پوست، حمل و نقل آسان و جلوگیری از ورود صدمات، استاندارد نمودن سالن های نگهداری پوست و ... اقداماتی هستند که برای داشتن گوشت و شیر و پوست سالم باید مورد توجه قرار گیرنند.
همانطوریی که در مقدمه این مقاله بیان گردید، بخش اعظمی از وضعیت فعلی صنعت چرم به مشکلات و مسایل قبل از دباغی برمی گردد که نیازمند توجه ویژه متولیان امر به بسترسازی و ایجاد استانداردهای لازم است.
ایجاد تحول و رعایت نمودن اصول قبل از کار دباغی می تواند بسیاری از مشکلات و مسایل مربوط به صنعت چرم را مرتفع نماید.
مرحله بعدی کار چرمسازی مرحله دباغی است:
بعد از توجه به قبل از دباغی و حل موانع موجود در این مرحله، توجه به بخش دباغی است.
متاسفانه، پوست ناسالم به دست دباغان می رسد و در سایه عدم توجه به مواردی که در بالا ذکر شد، بهترین دباغ نیز نمی تواند چرمی سالم و در حد استاندارد تولید کند، ولی چرمسازان ایران با وجود شرایط فوق،  جوابگوی ۷۰  میلیون کفش برای مردم ایران هستند.
پوست استاندارد در کشور وجود ندارد و اولین صدمه را به چرمسازان وارد می سازد و رقابت منفی را بوجود می آورد.
متاسفانه مواد اولیه شیمیایی نیز غیراستاندارد بوده و برای محیط زیست مضرر می باشد.
در سایه عدم توجه دولت محترم و تحرک لازم از سوی آنها، علی رغم تمامی تلاش های اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان چرم استان و شهرک چرمشهر تبریز، عملا مشکل بزرگ پوست خام حل نشده و موجب نارضایتی کفاشان از چرمسازان برای عدم توانایی در تولید چرم مناسب شده است که چرمسازان در این میان مقصر نبوده و نیستند.
سنتی بودن مدیریت واحدهای تولیدی چرم، عدم تمایل نسل جوان برای ادامه این صنعت، عدم توانایی کفاشان برای تامین چرم باکیفیت به دلیل گرانی را به عنوان بخشی از مشکلات صنعت چرم می توان نام برد.
مصرف کنندگان چرم همیشه تمایل به خرید چرم باکیفیت و ارزان قیمت دارند که این امر موجب صدمه زدن به چرمشهر شده و چرمشهر توان بهینه سازی و نوآوری ماشین آلات و دستگاههای چرمسازی را در سایه این استراتژیکی غلط مصرف کنندگان چرم از دست داده است و پرداخت طویل المدت به علت بی کیفیتی پوست دریافتی دباغان، موجب شده تا در زمان نه چندان دور چرمشهر به گورستانی از دستگاهها و ماشین آلات چرمسازی تبدیل شود که در این راستا صدمه اصلی را مصرف کنندگان چرم خواهند دید.
واقعیت امر این است که تولیدکنندگان کفش تبریز، چرمی که به راحتی به دست می آوردند را می بایستی با گذشتن از گذرگاه هفت خوان رستم گمرگ و کنترل ارگان های نظارتی از کشورهای همجوار وارد نمایند.
عدم آگاهی از مدیریت نوین، مدیریت مالی، مدیریت تولید، مدیریت منابع انسانی، مدیریت بازاریابی، مدیریت بازرگانی، عدم توجه به برند سازی و کلیه امورات مدیریتی در چرمشهر موجب شده که نه تنها تمایلی به نوآوری و ارایه محصولات باکیفیت به مشتری نباشد، بلکه با رقابت منفی بین همکاران تولیدکننده چرم موجب توانمند شدن برخی از مصرف کنندگان چرم که هیچ کدام تمایلی به بهینه سازی محصولات نهایی خود ندارند، بشود که متاسفانه سود حاصله از این راه در اموری غیر از صنعت کفش صرف شده و به همین خاطر توان صادرات محصولات چرمی اعم از کیف، کفش، کمر و لباس های چرمی به کشورهای دیگر را از خود سلب نموده و بازاریابی داخلی به علت محدودیت و عدم آگاهی از مزایای چرم طبیعی محدود بوده و پرداخت های دراز مدت را در بازار مرسوم نموده اند.
در پویایی و تحرک و موفقیت صنعت چرم تبریز، شهرک چرمشهر تبریز  نیز در کنار  سایر تشکلها و نهادهای مرتبط با صنعت چرم از نقش مهمی برخوردار است:سهل انگاری در ارایه پروانه های بهره برداری از سازمان صنعت، معدن و تجارت، عدم همکاری لازم با اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان موجب شده کسانی که توانایی تولید چرم به صورت علمی و عملی در حد استانداردهای روز جهانی را ندارند به امر تولید بپردازند و موجب بوجود آمدن بدعت هایی غیر متعارف در صنعت چرم شده که ضربه اصلی را چرمشهر متحمل می شود.
شرایط فروش و تحویل خام به سلیقه تحویل دهننده خام صورت می گیرد که همیشه با افت وزنی در پوست تحویلی مواجه بوده و موجب گرانی چرم تولیدی می گردد و در این راستا ضایعاتی که بر پوست ( دم، گوش، سم و دیگر قسمت های دام) تحویل دباغ می گردد، موجب شده که هزینه اضافی پوست خام را بر چرم تولیدی اضافه نموده و چرم تولیدی با قیمت بالا عرضه شود.
صنعت چرمسازی بر محیط زیست تاثیرات منفی دارد که این امر ناشی از وجود وضعیت نامناسب فروش پوست خام از سوی فروشندگان پوست است که تنها به فکر منفعت و سود خود هستند:
در سایه منفعت طلبی فروشندگان پوست خام، پوست خام که به دست چرمسازان می رسد دارای ضایعاتی همچون دم، گوش، سم و دیگر قسمت های دام است که این ضایعات به چرمشهر تحمیل گردیده و کار جلوگیری از آلودگی و حفظ محیط زیست بر چرمسازان تحمیل می گردد که وظیفه کشتارگاه است که چرمسازان مجبورا اقدام به این کار می کنند و یک هزینه حمل و نقل نیز برای انتقال این ضایعات و معدوم کردن آنها به چرمسازان تحمیل می گردد که این کار نیز بایستی در کشتارگاه انجام پذیرد.
یکی دیگر از مشکلات چرمسازان نداشتن مرجع قانونی برای رسیدگی به اختلافات بین تولیدکنندگان چرم و تولیدکنندگان کفش به عنوان خریداران چرم است:
در زمان بروز اختلاف بین چرمسازان و کفاشان، برای حل اختلاف کارشناسان رسمی وارد عمل می شوند و متاسفانه در این خصوص مجرب نبوده و از صنعت چرمسازی و کفاشی هم مطلع نیستند و فقط اصول حقوق را می دانند و تشکلهای ذیربط نسبت به جذب یک حقوقدان مطلع به صنعت چرم اقدام کنند تا فعالان این صنعت بتوانند مشکلات حقوقی خود را به آسانی مرتفع نمایند.
در خاتمه بیان این نکته بسیار مهم است، متاسفانه تشکلهای صنفی صنعت چرم همانند شهرک چرمشهر و اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان چرم استان قدرت اجرایی ندارند و عملا به صدور پروانه اقدام می کنند و بس.
این دو تشکل تصمیم گیر و دخیل در صنعت چرمسازی تبریز، دغدغه توسعه چرم را دارند ولی قدرت اجرایی ندارند و دولت نیز پشتیبان آن نیست و برای توسعه و نجات این صنعت، همت خود صنعتگران و تشکلهای صنفی، حمایت دولت و مسئولان استان لازم و ضروری است.
ختم کلام اینکه، برای حفظ و بقای صنعت چرم نیازمند تعامل و همکاری دو سویه فعالان چرم و کفش هستیم و بایستی فعالان این صنعت در کنار همدیگر برای رفع مشکلات تلاش نمایند تا ضمن حفظ و بقای این صنعت، شاهد توسعه روزافزون باشیم.

*محقق و پژوهشگر حوزه چرم و کفش

انتهای پیام/