برگزاری اولین جشنواره و چهارمین نمایشگاه فرش دستباف در شهر مهربان

به گزارش نصر ، فرش مهربان شهرت جهانی دارد، تولید قالی و فرش در مهربان اهمیت زیادی دارد و زیباترین قالی ها در مهربان بافته می شود . ذوق و استعداد هنرمندان مهربانی در بافت فرش تجلی وافر یافته است و می توان گفت هیچ هنری به اندازه فرش توسعه و تکامل نیافته است.
در تداوم برگزاری سالیانه نمایشگاه فرش دستباف مهربان و پس از وقفه ای 3 ساله بخاطر شرایط ناشی از بیماری کرونا ، چهارمین نمایشگاه و اولین جشنواره فرش دستباف شهر مهربان به همت شهردار مهربان و با همراهی مجموعه شهرداری و شورای اسلامی شهر مهربان و با همکاری و حمایتهای دلسوزانه بخشدار مهربان و با مشارکت فعالان عرصه هنر صنعت فرش دستباف ( بافندگان و فروشندگان ) در محل نمایشگاه دایمی فرش دستباف و صنایع دستی مهربان واقع در مجموعه عظیم نمایشگاهی فرش شهرداری مهربان و درمراسمی با حضور تراب محمدی معاون سیاسی ، امنیتی و اجتماعی استانداری آذربایجانشرقی ، مدیرانی از استان و مجموعه استانداری ، قدرت ملکی معاون فرماندار شهرستان سراب و مدیران شهرستانی ، علیرضا ابراهیمی بخشدار مهربان ، حمید شیرعلیزاده رئیس حوزه قضائی بخش مهربان و دیگر مسئولین منطقه و فرماندهان نظامی و انتظامی با برگزاری آئینی با شکوه و به یاد ماندنی همزمان با عید سعید غدیرخم افتتاح گردید.

 

 در این نمایشگاه که به مدت 4 روز در مجموعه نمایشگاهی فرش دستباف شهرداری مهربان برگزار خواهد گردید ، علاوه بر نمایش تولیدات  هنرمندان عرصه هنر صنعت فرش دستباف مهربان  برای بازدید عموم ، فروش فرش نیز برای غرفه داران آزاد است و خانواده هایی که متمایل به خرید فرش دستباف با کیفیت بالا هستند می توانند با توجه به تنوع و کیفت بالای فرش ها و قالیچه های عرضه شده در این نمایشگاه ، نیازهای خود را تهیه و تامین نمایند و با توجه به برنامه ریزی های صورت گرفته و هماهنگی بعمل آمده از سوی مسئولین برگزاری نمایشگاه با  غرفه داران ، مقرر گردیده است تا تخفیف مناسبی به خریداران بمناسبت عید سعید غدیر و دهه امامت و ولایت داده شود و در مقابل نه تنها ریالی از غرفه داران بابت شرکت در نمایشگاه دریافت نخواهند کرد بلکه هزینه های جانبی شرکت غرفه داران در نمایشگاه را نیز متقبل شده اند .

تاریخ طراحی قالی مهربان
در مورد تاریخچه بافت فرش در مهربان اطلاعات رسمی دقیقی در دست نیست ولی گفته می شود که حتی قبل از اسلام فرش در رج ۲۰ به شکل انسان و حیوانات در مهربان بافته می شد  .
فرش مهربان درشت بافت و رج آن 20  است.
نقشه های محلی مهربان معروف به نام های آبی گل ، حاج محرم ، افشان ،  صیاد و بیگلر معروف است که در اندازه های ۵/۱ × ۱متری -  ۳  × ۲ متری -  ۵/۳  ×  ۵/۲ متری  و ۴ × ۳ متری بافته می شود.
تعداد بافندگان فرش دستباف در منطقه مهربان حدود ۵  هزار نفر می باشد که همه ساله این آمار با کاهش همراه بوده  است.
بیشتر آن بانوان هستند ولی در شهر شربیان و روستاهای اطراف آن آقایان هم در این حوزه نسبت به مهربان و روستاهای اطراف بیشتر به امر قالیبافی مشغول هستند  و میزان تولیدات سالیانه فرش دستباف در منطقه مهربان حدود 80 الی  ۹۰  هزارمترمربع میباشد.
ارزش تولیدات سالیانه فرش دستباف در منطقه مهربان در حال حاضر بطور متوسط از 200 الی 250 میلیارد تومان فراتر می رود.
فرش مهربان قبلاً از بحث تحریم های ظالمانه آمریکا در قاره آمریکا به کشورهای آمریکا و کانادا و در کشورهای اروپایی به آلمان ، ایتالیا و اتریش و همچنین کشورهای حاشیه خلیج همیشه فارس صادر می گردید و در نمایشگاه های بین المللی از جمله هامبورگ و دموتکس و تورنتو کانادا فرش مهربان جایگاه مناسبی داشت که متاسفانه اکنون این بازار مهم در اختیار هند ، پاکستان و چین قرار گرفته است.
فرش مهربان در گمرك ايران به نام گوروان مشهور بوده و به اين نام به خارج از كشور صادرميشود،ضمن آنكه دركشورهاي خارجي فرش مهربان بانام مهروان شناخته ميشود.
از ویژگی مهم فرش مهربان دوام زیاد آن است بطوری که وقتی صادرات فرش محدودیت نداشت و بازار فرش آمریکا در اختیار هنرمندان فرش و قالی کشورمان بود، ارزش فرش کهنه مهربان در بسیاری از موارد از فرش تازه بافته شده بیشتر بود و  برای نمونه در زمان تعویض فرش های دستباف کهنه مسجد جامع مهربان که همگی دستبافت هنرمندان فرش مهربان بود ، قیمت فرش های کهنه موجود برای خرید ۵/۱ برابری فرش تازه برابری می کرد .
در مورد رنگ بندی فرش مهربان نیز سلیقه بافنده ملاک است ، بطوری که هر بافنده ای بنا به تجربه ای که کسب نموده است ، نسبت به رنگ آمیزی نخ های تهیه شده اقدام می نماید .

ابزار و مواد اولیه فرش مهربان
 دارهای قالی در مهربان اکثراً چوبی و به دست نجاران شهر درست می شد و اکنون تعداد دارهای آهنی بر دارهای چوبی پیشی گرفته و در کمتر کارگاهی دار چوبی میتوان مشاهده کرد.
 چاقویی که بافندگان فرش در مهربان از آن برای بافت فرش و قالی استفاده می کنند در دوام فرش مهربان اهمیت زیادی دارد و بر خلاف سایر شهرها که قلاب و وسیله بافت موجب کاهش عمر تار و پود فرش می شود ، چاقوی هنرمندان مهربانی کوچکترین صدمه ای به بافت فرش نمی زنند و در واقع هنرمندان فرش و قالی در مهربان به بدن خود ضربه می زنند و زخم ها را تحمل می کنند ولی اجازه نمی دهند که کوچکترین آسیبی به فرش بافته شده وارد شود .
 گره فرش و قالی مهربان گره ترکی است.
 مواد اولیه مورد نیاز برای بافت فرش مهربان از بهترین پشم گوسفندان تهیه می شود و علیرغم افزایش روزافزون قیمت مواد اولیه ، هیچ بافنده مهربانی به طرف مواد نامرغوب و بی کیفیت نمی رود و در واقع هنرمندان فرش و قالی در مهربان کیفیت را فدای هزینه نمی کنند و از سرمایه خود می گذارند ولی اجازه نمی دهند که کوچکترین خدشه ای به اصالت و قدمت فرش اصیل مهربان وارد شود .
واحدهای صنفی فعال در حوزه فرش دستباف بیشتر مجوزهای خود را با عنوان مصالح فرش اخذ می کنند و شاید به تعداد انگشتان دست واحد صنفی صرف خرید و فروش فرش دستباف فعالیت داشته باشد و فعالیت خرید و فروش مصالح فرش و فرش تقریباً در یک واحد صنفی صورت می گیرد ولی در شهر شربیان در زمینه پرداخت قالی چندین کارگاه دارای مجوز فعالیت دارند ضمن آنکه مغازه های فرش فروشی و مصالح فرش در این شهر نیز از فعالیت خوبی برخوردار هستند.
در زمینه بیمه قالیبافان ، آمار دقیق در دست نیست چون تامین اجتماعی مرجع نهایی است ولی در بخش مهربان حدود 800 نفر بیمه شده تامین اجتماعی در زمینه قالیبافان وجود داشته است که همه ساله بخاطر بازنشستگی قالیبافان واجد الشرایط و عدم بیمه جدید این آمار روز به روز کمتر می شود.

مشکلات قالیبافان
1-  با توجه به این که حدود 8 سال است بیمه اجتماعی قالیبافان عضو جدیدی نمی پذیرد دیگر رغبتی در بین جوانان برای فعالیت در این عرصه نیست چرا که تنها حمایت دولتی بیمه قالیبافی بود که 8 سال است متوقف شده است ضمن آنکه فقط قالیبافی به هر علتی بیمه اش قطع می شود دیگر امکان برقراری بیمه ندارد با این توضیح که از هر 100 نفری که بیمه اش قطع می شود ( منظور بازنشستگی نیست )  تنها 2 نفر قالیباف جدید می تواند بیمه شوند یا بیمه 2 قالیباف که قطع شده است با احراز شرایط برقرار می شود.
2-   تسهیلات بانکی کم بهره در اختیار قالیبافان قرار نمی گیرد مگر از طریق سازمانهای حمایتی (کمیته امداد و بهزیستی ) که آن هم افراد واجد الشرایط خود را دارد  و چندین است که به اداره صعنت معدن و تجارت در این خصوص اعتباری تعلق نمی گیرد.
3-   اداره فرش چندین سال پیش دوره های بهبافی برای قالیبافان برگزار میکرد که با استقبال خوبی همراه بود که چندین است این دوره ها نیز متوقف شده و برگزار نمیشود.
4-  بخاطر عدم حمایت دولتی و هزینه های بالای نمایشگاهی ،  امکان حضور در نمایشگاههای فرش دستباف در دیگر استانها برای فعالان فرش میسر نیست.
5-   عدم صادرات فرش دستباف بخاطر تحریم های ظالمانه آمریکا باعث شده است تا فرش با قیمت واقعی خود تفاوت زیادی داشت باشد چرا که فرش دستباف مصرف داخلی زیادی ندارد و صادرات است که امید را به قالیبافان هدیه می دهد.
6-   قیمت مواد اولیه روز به روز بالا می رود و  قیمت فرش چندان تفاوتی نمی کند بنابراین همه ساله از آمار قالیبافان بخاطر جمع کردن دارهای قالی کاسته می شود.
7-  افزایش کارخانه های تولید فرش ماشینی که با توجه به قدرت مالی که دارند تبلیغات رسانه ملی را تماماً به خود اختصاص داده اند دیگر واژه فرش دستباف را رفته رفته  برای نسل جدید بی معنی نموده است  و در واقع اکنون فرش در فرش ماشینی خلاصه شده است.
8-  موضوع دیگر اینکه ، دستگاههای زیادی در وزارتخانه ها و سازمان و نهادهای مختلف در حوزه فرش فعالیت و تصمیم گیری می کنند و تعدد مراکز تصمیم گیر باعث سردرگمی شده است
9-  جایگاه فرش دستباف بالاتر از یک معاونت کوچک در وزارت صنعت ، معدن و تجارت میباشد و اگر واقعاً به دنبال احیای فرش دستباف هستیم باید جایگاهی در حد وزارتخانه مستقل فرش و یا معاونت ریاست جمهوری به فرش دستباف باید در دولت تعریف و اجرا گردد.
صادرات - تسهیلات کم بهره -  تداوم بیمه اجتماعی قالیبافان -  توجه بیشتر رسانه ملی به این هنر صنعت عظیم - تعریف جایگاه فرش در وزارتخانه یا معاونت ریاست جمهوری  از موضوعاتی است که توجه به آنها میتواند به رونق مجدد فرش دستباف کمک قابل توجهی بنماید.
اسدالهی مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی استانداری آذربایجانشرقی ، علی سلیمانی رئیس اداره فرش سازمان صنعت ، معدن و تجارت استان ، کامل واردان مدیرعامل اتحادیه شرکتهای  تعاونی تولیدکنندگان فرش دستباف روستائی استان آذربایجانشرقی، به آفرین معاون اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان ،  مدیرانی از  استان و شهرستان سراب ، مهندس قدرت ملکی معاون فرماندار شهرستان سراب و مجموعه مدیران و اعضای شورای اداری بخش مهربان ، شهرداران ادوار شهر مهربان ( مهندس سعید حیدری ، مهندس عباس درخشان و مهندس مقصود مبرهن ) ، شهرداران و شوراهای اسلامی شهرهای سراب ، شربیان و دوزدوزان ، شهرداران شهرهای بخشایش و کلوانق ، فرماندهان و نیروهای زحمتکش نظامی و انتظامی منطقه ، هنرمندان هنر صنعت فرش دستباف و اقشار مختلف مردم از شهرها و روستای منطقه مهربان و مناطق هنجوار  حضور داشتند و علاوه بر مشارکت فعال هنرمندان منطقه در خصوص به تصویر در آوردن زیبایی های منطقه بویژه در خصوص هنر صنعت فرش دستباف ، برنامه های شاد و زیبایی توسط هنرمندان مشهور استانی و منطقه اجرا شد.
انتهای پیام/