پژوهشگر و استاد زبان و ادبیات فارسی؛
نمیتوانیم روی اصالت ابیات «شاهنامه» قسم بخوریم
نصر: سعید حمیدیان، پژوهشگر و استاد زبان و ادبیات فارسی «بسی رنج بردم...» را بیت جعلی میداند و برای بیت «چو ایران نباشد...» تردید دارد که برای فردوسی باشد یا نه. البته او با اشاره به فاصله زمان خلق شاهنامه و قدیمیترین نسخه خطی موجود از آن میگوید: در حدود دو سه قرن ممکن است خیلی بلاها سر یک متن بیاید و نمیتوانیم روی اصالت ابیات شاهنامه قسم حضرت عباس بخوریم.
به گزارش نصر، سعید حمیدیان، پژوهشگر و استاد زبان و ادبیات فارسی درباره بیتهای «شاهنامه» که در انتساب آنها به فردوسی تردید وجود دارد، اظهار میکند: بیت «بسی رنج بردم در این سال سی/ عجم زنده کردم بدین پارسی» جعلی شمرده میشود. «چو ایران نباشد تن من مباد/ بدین بوم و بر زنده یک تن مباد» را تردید دارم که جعلی باشد.
او در توضیح بیشتر میگوید: البته منطقا به نظر میآید مصرع دوم «چو ایران نباشد» ساختگی باشد؛ مصرع اول معقول و منطقی است و مشکلی نیست زیرا خیلیها میگویند اگر ایران نباشد بهتر است من هم نباشم. اما در مصرع دوم «بدین بوم و بر زنده یک تن مباد» را خیلی افراطی و غیرمنطقی میدانم زیرا مانند این است که ما از همه ساکنان کره زمین نیابت داریم بگوییم اگر ایران نباشد اصلا هیچ کسی وجود نداشته باشد. این طرز فکر افراطی یا به قول امروزیهای شوونیستی است.
حمیدیان درباره بیت «بسی رنج بردم...» هم بیان میکند: از مفردات این بیت برمیآید که جعلی باشد؛ در «عجم زنده کردم بدین پارسی» واژه عجم یکی از کلماتی است که شک داریم کاربرد فردوسی باشد. اگر این بیت را جعلی میدانم برای همین است، زیرا عجم معمولا کاربرد فردوسی نیست و تا جایی که میدانم فردوسی شاید دو یا سه بار احتمال داده میشود که «عجم» را به کار برده باشد. عجم کلمه خوبی نیست و به نظرم فردوسی از به کاربردن این کلمه پرهیز داشته است، زیرا معنای اصلی عجم یعنی گنگ. اعراب خود را صاحب زبان قوی و چنین و چنان میدانستند و اقوام دیگر را عجم میگفتند، به این معنا که گنگ هستند و زبان درست و حسابی ندارند.
انتهای پیام/
نصر