مصارف غیربهینه‌ی کشاورزی، تهدید اصلی منابع آبی آذربایجان شرقی

به گزارش نصر، ابوالفضل مجنونی هریس اظهار کرد:  توسعه‌ی صنایع در مناطق خشک و کم‌باران کشور سبب ایجاد بحران آب شده است اما در آذربایجان شرقی به علت وابستگی جمعیت زیادی از مردم به کشاورزی و تا حدودی ضعف مدیریت ها از عوامل اصلی ایجاد این بحران بوده‌اند.
وی ادامه داد: وابستگی معیشت عده‌ی زیادی از مردم به کشاورزی سبب شکست تعدادی از پروژه های احیای دریاچه‌ی ارومیه شده که از جمله می‌توان به انسداد چاه غیر مجاز توسط افرادی که تنها راه تامین هزینه‌ی زندگی آنها فروش محصولات کشاورزی بوده، اشاره کرد که به همین سادگی برنامه‌ریزی های روی کاغذ و تصمیمات پشت میز برخی از مدیران و مسئولان را تغییر داده‌اند.
وی عدم توافق سازمان جهاد کشاورزی و شرکت آب منطقه‌ای را معضل بعدی استان دانسته و گفت: سازمان جهاد کشاورزی به عنوان مسئول امنیت غذا و شرکت آب منطقه‌ای به عنوان مسئول امنیت آب استان بعد از گذشت سال ها،  رقم واحدی در خصوص میزان مصرف آب کشاورزی ارائه نداده اند و میزان موجودی و قابل برنامه ریزی واقعی آب در دست نیست که موضوع نه بر روی یک یا چند لیتر بلکه بر روی چند میلیارد متر مکعب آب بوده چرا که بخش کشاورزی ۸۶ درصد از آب استان را مصرف می‌کند لذا هر گونه تغییر کوچک در راندمان و الگوی کشت، تاثیر بسیار بزرگی بر حفظ و مدیریت منابع آبی خواهد گذاشت.
این عضو هیأت علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه تبریز با اشاره به اقدامات انجام شده در این زمینه خاطرنشان کرد: تلاش های زیادی در زمینه‌ی مدیریت منابع آب انجام شده است اما چندان تاثیرگذار نبوده‌اند چرا که متوسط شاخص بهره‌وری آب در تولید محصولات کشاورزی در سطح دنیا حدوداً برابر ۲ بوده اما در ایران این شاخص به طور متوسط ۰.۸ کیلوگرم بر مترمکعب آب است.
وی افزود: بر اساس گزارشات آمارنامه‌ی کشاورزی سال ۹۵-۹۶، آذربایجان شرقی از نظر سطح زیرکشت در رتبه‌ی سوم و از نظر تولید در رتبه‌ی چهاردهم بین استان های کشور قرار گرفته که این مقایسه علاوه بر بهره‌وری پایین آب، مدیریت کم بهره را نیز نشان می‌دهد. 
وی در رابطه با وضعیت راندمان آبیاری در سطح کشور و استان یادآور شد: برآوردهای ما نشان دهنده‌ی راندمان ۴۰ درصدی آبیاری در حوضه‌ی آجی چای است که افزایش نسبی متوسط راندمان ناشی از اقداماتی نظیر توسعه‌ی سیستم های آبیاری تحت فشار و انتقال آب با لوله و ... بوده که البته نمی‌توان در راستای برطرف کردن مشکل راندمان پایین، کل کشور یا استان را به سیستم تحت فشار مجهز کرد چرا که علاوه بر هزینه های اجرا، تعمیر، نگهداری و همچنین مشکل تامین برق، مسائل فنی و محدودیت هایی نظیر کیفیت پایین آب و خاک نیز مطرح هستند.
مجنونی در پایان تاکید کرد: بحث حذف آب برگشتی به حوضه و ادامه‌ی برداشت با شدت قبل از احداث سیستم های تحت فشار، خود بحث آسیب زننده‌ی دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد و در کل تمامی این مباحث، فشار بر منابع آب را در پی داشته و بحران آب را روز به روز تشدید خواهد کرد چرا که راندمان و بهره‌وری پایین به معنای هدر رفت آب بوده و تولید محصول در چنین شرایطی کار منطقی نیست.
انتهای پیام/