حکایت کمبودی به نام سِرم

به گزارش نصر، در طول مدتی که کشور درگیر شیوع کرونا شده است 5 پیک مهم این بیماری را تجربه کرده ایم.
در هر یک از این مراحل، سیستم بهداشت و درمان به موانع بسیاری برخورده است.از کمبود ماسک و مواد ضدعفونی کننده تا نبود تخت، اکسیژن و داروهای درمان کرونا. اما حالا مشکل عجیبی پیش روی ما است. کمبود سرم، مایعی که در تولید آن خودکفا هستیم. پس مشکل چیست؟

سرم نیست!
10 مرداد ماه 1400 با انتشار چند فیلم مردمی در فضای مجازی مشکلی مطرح شد. اینکه در هیچ داروخانه و بیمارستانی سرم تزریقی نیست و بیماران کرونایی در به در دنبال آن می گردند.
11 مرداد ماه رئیس سازمان غذا و دارو در واکنش به این گلایه ها گفت: دلیل کمبود مقطعی سرم در کشور، بروز مشکل برای یکی از شرکتهای اصلی تولیدکننده است. ما پارسال این موضوع را پیش بینی می کردیم و درخواست تامین نیاز از طریق واردات دادیم اما تولیدکننده ها به مجلس اعتراض کردند که سازمان غذا و دارو می خواهد سرم وارد کند.
شانه ساز اضافه کرد: بر این اساس با توجه به تعهد کتبی شرکتهای تولید کننده مبنی بر توانایی پوشش کامل نیاز کشور، موضوع واردات در مجلس شورای اسلامی منتفی شد. اما متأسفانه تولیدکنندگان موفق به انجام تعهدات خود نشدند و البته افزایش مصرف محلولهای تزریقی حجیم ناشی از مصرف داروهای مربوط به خیز پنجم کرونا نیز مزید بر علت شد تا کمبود سرم اتفاق بیفتد.

نیاز مبرم کرونایی ها به سرم
مهدی خواه می گوید: هر بیمار کرونایی به حداقل 3 تا 5 سرم در روز نیاز دارد . این سرم ها در داروخانه ها به شدت کمیاب شده است و بیماران گاهی 100 تا 200 هزار تومان برای هر واحد آن پرداخت می کنند.داروی رمدسیویرهم که معمولا برای هر بیمار 6 دز تجویز می شود ، با قیمتی بالغ بر یک میلیون تومان و حتی بالاتر به فروش می رسد و با توجه به افزایش ابتلاهای خانوادگی، تهیه دارو و سرم به معضل بزرگی برای خانواده ها تبدیل شده است.

جهش تجویز رمدسیویر و مصرف سرم
سخنگوی سازمان غذا و دارو می گوید: مصرف داروی رمدسیویر که تنها با سرم نمکی امکان تجویز دارد در روزهای اخیر به 2 میلیون و 250 هزار عدد یعنی 4 برابر مصرف خردادماه رسیده که امکان افزایش تا 8 برابر نیز هست.
جهانپور افزود: این دارو یکی از مزایای نسبی سیستم درمانی کشور در درمان کووید 19 است، چون می تواند از بستری بخشی از بیماران کرونا پیشگیری کند. با این حال باید در بخشهای دولتی و خصوصی تجویز این دارو بر اساس شیوه نامه های درمانی باشد تا به بیمار و سیستم درمانی و تولید کنندگان فشار بی رویه بر اثر تجویز بی رویه وارد نشود.

قطعی برق، عامل کاهش تولید سرم
کارشناس اقتصاد سلامت هم می گوید: تعداد شرکتهای سرم سازی در کشور قابل توجه است و کارخانه شیراز سرم، شرکت داروپخش و شرکت سرم سازی شهید قاضی تبریز از جمله این تولیدکنندگان هستند. ظرفیت تولید سرم در کشور، حدود ماهانه 15 میلیون واحد و مصرف کشور هم تقریبا پایینتر از این ظرفیت بود اما شیوع کرونا همه معادلات را بر هم زد.
نجفی توضیح می دهد: از ابتدای فروردین ماه امسال، شرکت شهید قاضی تبریز برای انجام برخی بازسازی های زیربنایی با موافقت وزارت بهداشت از زنجیره تولید خارج شد. این یعنی ظرفیت تولید ما ماهانه 4.5 میلیون سرم کاهش یافت.
البته این شرکت از قبل مقداری سرم ذخیره کرده بود و شرکتهای دیگر نیز ذخایری داشتند. اما قطعی برق، فعالیت کارخانجات را به میزان حداقل 4 ساعت در روز متوقف کرد و این مساله به کاهش تولید در شرکتهای سرمسازی دامن زد.

تبریز و پیگیری روند تولید سرم
شرکت داروسازی شهید قاضی که تامین 40 درصد از سرم مورد نیاز کشور را بر عهده دارد، در تبریز واقع است.
این واحد که جزو سه شرکت اصلی تولید کننده سرم های دارویی در کشور بشمار می رود در سال 1363 تاسیس شده است و به عنوان بزرگ ترین تولید کننده محصولات تزریقی کشور شناخته می شود.
از آنجایی که خط سرم سازی شرکت به دلیل بازسازی و به روز رسانی های فنی تعطیل شده است، فرمانده سپاه عاشورا 16 مرداد ماه برای پیگیری امور از این مجموعه بازدید کرد.
باسمنجی مدیرعامل شرکت دارو سازی شهید قاضی گفت: انجام طرحهای توسعه ای و ارتقا GMP منطبق بر الزامات سازمان غذا و دارو نیاز به بازسازی بیش از 2 هزار مترمربع خطوط سرم سازی و بخشهای مرتبط با آن داشته که از اسفند سال 99 کلید خورده است.
فرمانده سپاه عاشورا نیز اظهار کرد :نگرانی های مردم را درک می کنیم ولی به هر حال برای تامین نیازهای آینده به صورت پایدار و بدون مشکل، باید نوسازی و بهسازی خطوط تولید انجام می گرفت و به ناچار خط تولید قدیمی از مدار خارج شده است.
سردار عابدین خرم افزود: یکی از خطوط آماده شده است و 4 خط دیگر هم تا یک ماه آینده وارد چرخه خواهند شد.

واردات، وارد می شود
19 مرداد ماه معاون فنی گمرک ایران اعلام کرد: محمولهای سرم وارد ایران شده است.
ارونقی گفت: طی هماهنگی های صورت گرفته در چند روز اخیر 25 پالت از طریق فرودگاه امام خمینی (ره) وارد کشور شده که انجام تشریفات گمرکی آن در حداقل زمان ممکن صورت گرفته و تحویل وزارت بهداشت شده است. از سوی دیگر قرار است دهها کامیون سرم از ترکیه و از مرز بازرگان وارد ایران شود که هم اکنون 18 کانتینر حاوی انواع سرم مورد نیاز از گمرک بازرگان عبور کرده و در حال حرکت به سمت تهران است.

حذف تشریفات گمرکی
22 مرداد ماه، معاون امور گمرکی اداره کل گمرک بازرگان گفت: امروز 5 کامیون محموله سرم از این گمرک وارد شده و تا کنون تعداد 45 دستگاه کامیون حامل محموله سرم از کشور ترکیه به وزن هزار و 40 تن و به ارزش تقریبی 929 هزار یورو جهت ترخیص قطعی به گمرکات تهران و فرودگاه امام خمینی ترانزیت شده است.
عباسی افزود: به سبب شرایط کرونایی کشور این محموله ها خارج از نوبت با حداقل تشریفات و با حداکثر تسهیلات ترخیص و به داخل کشور وارد می شوند .
بر اساس آخرین آمار وزارت بهداشت، حدود 2 میلیون واحد سرم از ترکیه وارد شده اما موانع متعددی از جمله صدور دیرهنگام مجوزهای وزارت بهداشت و بوروکراسی گمرکی موجب تاخیر در توزیع شده است.
ظاهرا سهم داروخانه ها از سرمها در حد یک کارتن در روز است.

تولید داخلی، ناجی اصلی
در روزگاری که تمامی کشورهای جهان با بحران کرونا درگیر هستند، وابستگی دارویی گزینه کاملا نادرستی به شمار می رود. به خصوص در مورد اقلام پرمصرف و بدون جایگزینی مانند سرم.
مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو می گوید: سرم فقط برای بیماران مبتلا به کرونا مصرف نمی شود، بلکه طبیعتا برای سایر بیماران هم مورد نیاز است. ضمن اینکه چون هوا به شدت گرم شده، مردم دچار دهیدراتاسیون(کم آبی بدن) می شوند و سرم برایشان تجویز می شود.
محمدی اضافه می کند: سرم نیاز همیشگی سیستم درمان است و رسیدن به زنجیره تامین پایدار آن ضرورت دارد.
 

خبر می رسد سرم سازی شهید قاضی تا پایان مرداد ماه به مدار تولید باز می گردد.
راهی این مجموعه می شویم تا از روند کار گزارشی تهیه کنیم.
مدیرعامل شرکت داروسازی شهید قاضی می گوید: اینجا بزرگترین خط تولید سرم کشور است و ما 100 فقره پروانه تولید کالای دارویی داریم و سالانه 150 میلیون انواع آمپول آب مقطر ودارویی ، 15 میلیون ویال بیمارستانی و 50 میلیون واحد سرم تولید می شود.
باسمنجی ادامه می دهد: با این حال خطوط تولید 35 ساله بود و نیاز به نوسازی و توسعه داشت.تصمیم بر این شد که با هماهنگی وزارت بهداشت و سایر تولید کنندگان سرم 2 هزار مترمربع بازسازی فضاهای قدیمی را انجام دهیم.در واقع تمام خطوط با تمام توان مشغول فعالیت هستند و فقط خطوط سرم ما 5 ماه متوقف بود.
مدیرکنترل کیفی شرکت می گوید: در طول این مدت ارتقای سیستم فقط به خطوط سرم محدود نبود و تا حد امکان بقیه مجموعه ها نیز به روزرسانی شده اند.
رحیم زاده خاطر نشان می کند: از لحاظ استانداردهای جی ام پی، هم دستگاهها و هم خط تولید و محصولات ارتقای کیفی یافته اند و در حال حاضر آزمایشگاههای ما به روزترین متد کنترل کیفی را دارند و تمام کالاها در مرحله مواد اولیه، حین تولید و قبل از بسته بندی به صورت کامل تست می شوند تا هیچ گونه خطایی وجود نداشته باشد.
برای به روزرسانی سرم سازی از توان و تخصص نیروهای داخلی استفاده شده است و حداقل 7 میلیون یورو صرفه جویی ارزی با بی نیازی از خریدهای خارجی اتفاق افتاده است.

تامین نیازهای کرونایی
داروسازی شهید قاضی تبریز 30 نوع محصول انحصاری و استراتژیک دارد که کشور را از خریدهای خارجی بی نیاز می کند.از جمله آمپولهای ویژه بیماران قلبی عروقی که مصرف بالایی دارند.
با شیوع کرونا، این شرکت تلاش کرده است نیازهای کرونایی را نیز در کنار وظایف ثابت خود مرتفع کند.
مدیر تولید داروسازی می گوید: ماموریت ما بعد از اتمام پروژه بازسازی، تولید ماهانه 4 تا 4.5 میلیون واحد سرم تزریقی است ولی در طول یک ماه گذشته نیز شرکت کاملا از تولید کنار نکشیده و روزانه 70 هزار واحد سرم تحویل می دهد.
به گفته کلانتری، سرم 250 سی سی سدیم کلراید 0.9 درصد یکی از جدیدترین محصولات داروسازی شهید قاضی است که برای بیماران کرونایی تجویز می شود و تولید آن برای اولین بار در کشور محقق شده است.
این سرم به عنوان حلال داروی رمدسیویر که برای درمان کرونا استفاده می شود، کاربرد حیاتی دارد و شرکت ما روزانه 60 هزار واحد از این سرم ها را تولید می کند.
 

ضرورت برنامه ریزی برای پیشگیری از کمبودها
کمبود مقطعی سرم، در همین یک ماه مشکلات عدیده ای برای مردم به وجود آورده است.
حمدی می گوید: استفاده از سرم تنها برای تزریق دارو نیست بلکه از آن برای رساندن ویتامین و مواد مغذی به بدن نیز استفاده می شود.
یعنی تنها بیماران کرونا رنج و هزینه نبود سرم را تجربه نکرده اند بلکه سالمندان، بیماران خاص ، معلولان و کودکان نیازمند درمان های روزانه نیز با کمبود سرم دست و پنجه نرم می کنند.
سویه دلتا ویروس کرونا تعداد افراد بستری در بیمارستانها را افزایش داده و ظرفیت مراکز درمانی تکمیل شده است.
روزانه حداقل 40 هزار نفر به کرونا مبتلا می شوند و معاون وزیر بهداشت از احتمال بالا رفتن آمار فوت شدگان تا 800 نفر در روز خبر داده است.
یادمان باشد کمبود دارو، سرم و اکسیژن فشار مضاعفی بر بیماران و کادر درمان وارد می کند.
تا نیمه اول شهریور ماه میزان تولید سرم در کشور از 12 میلیون به 17 میلیون واحد افزایش می یابد.
اما خبر می رسد تامین اکسیژن هم در روزهای اخیر با اختلالاتی روبه رو شده است و برای تامین اکسیژن فشار زیادی به بیمارستانها و بیماران بستری در منزل تحمیل می شود. کاش این بار علاج واقعه را قبل از وقوع بکنیم. کاش ...

گزارش مکتوب از: مهین انتظار
انتهای پیام/