یادداشت/
المان های شهری، از جانمایی تا هویت بخشی
نصر: المان یا نماد شهری ترکیبی است پیکره وار که در ساخت آن از ویژگی های درونی اشکال هندسی، صفحات قائم یا منحنی،اجزائ سازه ای و به طور کلی هر آنچه می تواند جنبه ی تزئینی و ساختمانی داشته باشد به صورت یک کلیت یکپارچه و تلفیقی از موارد فوق استفاده می شود.
به گونه ای که پس از خودنمایی در سطح شهر افراد را به گونه ای جذب خود می کند که تا مدتها در آن منطقه از شهر به صورت سمبلیک مشخصه ای برای شناخت شهر می شود مثل مقبره التشعرای تبریز.
المان های شهری معمولا با هدف هویت بخشی به فضاهای مختلف شهری، ارتقای کیفیت خدمات عمومی شهری و ایجاد میل و انگیزه در شهروندان در جهت بهسازی محیط شهری طراحی، جانمایی و نصب می شوند.
المانها یا همان نمادهای شهري آمیزه ای از هنر و سنت هستند.آنها از تاريخ، فرهنگ، باورهاي ملي و دینی يك جامعه نشات ميگيرند. ميتوانند در ارتقای کیفیت زیست شهری و سرزندگی شهروندان سهیم باشند. به بیان دیگر نقش المان ها در بهسازي روحيه مردم و ترميم زخمهاي روحي و عاطفي آنها بی بدیل است. بدين جهت در جامعهاي مثل جامعه ايراني با مؤلفههاي خاص فرهنگي و مذهبي و با توجه به عاطفی بودن اكثريت مردم، نمادهايي كه ازمضامین و ابزار هنري پيروي ميكنند، مورد اقبال عمومی قرار ميگيرند.
جانمایی المان های شهری باید با دقت و حساسیت لازم انجام شود.تمام جوانب آن از لحاظ مکان یابی، هویت سازی، توجه به سابقه تاریخی و فرهنگی شهر و متناسب با سنت ها و باورهای دینی و ملی مردم سنجیده و نصب شوند.اتفاقی که متاسفانه برای المان پیانو افتاد و شبانه توسط شهرداری و با جراثقیل از فلکه دانشگاه یا همان میدان جانبازان تبریز برچیده شد ناشی از اشتباه در جانمایی این المان بود.
گویا مدیران شهری پس از جانمایی و نصب المان پیانو پی بردند که محل انتخاب شده برای آن متناسب با نام میدان جانبازان نبوده و به لحاظ اینکه یک میدان پرتردد بوده و در مجاورت خط عابر پیاده واقع شده، مناسب نبوده است. از طرف دیگر خواه یا ناخواه توجه رانندگان به المان نیز جلب می شد و امکان ایجاد خطر برای عابران پیاده وجود داشت، به همین خاطر المان مذکور برداشته شد.
با اینکه نصب و برچیدن المان های شهری از وظایف شهرداری محسوب می شود اما به نظر می رسد در نصب و مکان یابی المان پیانو از دانش و نظر افراد متخصص در امور شهرسازی و نیز معماران شهری استفاده نشد و شد آنچه که نباید می شد.مردم فرهنگ دوست شهر اولین ها از این اتفاق ناراحت شدند و در مقابل برای شبکه های فارسی زبان لندن نشین خوراک خبری درست شد تا با برجسته کردن این خبر،تصویری منفی از تبریز به نمایش بگذارند.
شهر تبریز که به عنوان مهد فرهنگ و هنر ایران زمین شناخته می شود، نمادها و المان های فراوانی دارد که با هویت و تاریخ پرفروغ این شهر عجین هستند و به نوعی حافظه تاریخی و ارزشی ملت به شمار می آیند.بازار تبریز، مسجد کبود، مقبره االشعرا و یا خانه های به جا مانده از دوران مشروطه همگی بناهایی هستند که با معماری خاصی ساخته شده اند و اکنون به عنوان نماد و هویت این شهر محسوب می شوند.
با اینکه طی سالهای اخیر سازه های مدرن، برج های بلند و آپارتمان هایی با نمای رومی از لحاظ شکل، ابعاد و رنگ هارمونی تبریز را به هم ریخته اند، با وجود این اما نمادها و المان هایی در این شهر وجود دارند که چشم نوازند و آرامش بخش.نمادهایی که از گذشتگان به یادگار مانده است و جزء سرمایه های فرهنگی ما هستند. اکنون نیز پیشینه درخشان و هویت مستحکم تبریز را بازنمایی می کنند.
طاهر خیری/ روزنامه نگار
انتهای پیام/
نصر