گزارش/
«دستگیری از زندانیان»؛ امید مدرسه‌ای در دل زندان/ روایتی از آموزشگاه نیکی‌ها
نصر: بر اساس آرمان‌های نظام جمهوری اسلامی ایران از زندان به عنوان یک مدرسه آموزش و تربیت اخلاقی یاد شده است. بازسازی شخصیتی، باز اجتماعی کردن و آموزش و اشتغال زندانیان از جمله برنامه‌های الویت‌دار در دوره تحول دستگاه قضایی بر اساس تاکیدات آیت‌الله رئیسی است که این مهم در زندان‌های آذربایجان‌شرقی انجام می‌شود.
به گزارش نصر، آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه که از اسفند سال ۹۷ عهده‌دار این مسوولیت شد و همواره در موضع گیری‌هایش نشان داده که حساسیت خاصی روی مساله زندان و زندانی دارد و در همین راستا به طور جدی، سیاست حبس‌زدایی و سالم‌سازی محیط زندان را در دستور کار قرار داده است.
او چندی پیش با صدوردستورالعملی، «ساماندهی زندانیان و کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها» را ابلاغ کرد.
موضوعی که بسیاری از صاحب‌نظران این حوزه آن را گامی برای کاهش شمار زندانیان می‌دانند.
علاوه بر این، به اعتقاد رئیس دستگاه قضا، اولا باید کاری کرد سر و کار افراد به زندان نیفتد؛ اما اگر به هر دلیلی مجرم وارد زندان شد، باید شخصیت وی به عنوان یک آسیب دیده اجتماعی بازسازی شود.
در همین راستا آیت الله رئیسی، خطاب به مسوولان زندان بر سالم‌سازی محیط زندان، تقویت رویکرد‌های تربیتی در قبال زندانیان، مهارت آموزی و توانمندسازی زندانیان با هدف بازگشت زندانی به فعالیت‌های سالم و پرهیز از هرگونه اجحاف در حق زندانیان تأکید کرده است.
با این اوصاف به سراغ حسن محمدیاری، مدیرکل زندان‌ها و اقدامات تامینی آذربایجان‌شرقی می‌رویم تا با گزیده‌ای از عملکرد و اقداماتی که در زندان‌های استان انجام گرفته است، آشنا شویم.
*هیچ زندانی فوت شده و بستری کرونایی در آذربایجان‌شرقی نداریم
از وضعیت کرونا در زندان تبریز بگویید؟
الحمدالله تا به امروز هیچگونه بستری و فوتی بر اثر کرونا در بین زندانیان وجود ندارد و اگر فردی مشکوک به کرونا باشد در بخش‌های قرنطینه به مدت ۱۴ روز تحت درمان قرار میگیرد چراکه تفکر نظام جمهوری اسلامی ایران یک نگاه انسانی به همه زندانیان است. در این راستا با ضدعفونی روزانه، رعایت پروتکل‌های بهداشتی و تامین تجهیزات بهداشتی کرونا را از زندان دور کرده‌ایم.
مسوولان دانشگاه علوم پزشکی تبریز نیز هماهنگی و همکاری بسیار خوبی با ما دارد و هر زمان که لازم شده است در سریع‌ترین زمان، آزمایش PCR را در زندان انجام داده و در سریع‌ترین زمان، جواب را به ما اعلام می‌کنند، همچنین یکی از باشگاه‌های ورزشی با هماهنگی مدیریت بحران استانداری آذربایجان‌شرقی و از طریق لشکر ۲۱ حمزه تبریز مجهز به تخت شده است تا در صورت نیاز و برای نگهداری از مبتلایان به کرونا از این محل استفاده کنیم که تا به امروز نیاز نبوده است.
*تولید ۸۲۰۰ گان و ۵۳ هزار ماسک توسط زندانیان
توضیحی در خصوص عملکرد اداره‌کل زندان‌های استان در روزهای کرونایی بفرمایید؟
با توجه به اینکه بخش‌های مختلف مهارتی در زندان وجود دارد و زندانیان از این طریق مهارت‌آموزی می‌کنند به همین خاطر بخش خیاط‌خانه زندان تبریز از روزهای نخست شیوع کرونا و قبل از هر مجموعه دیگری اقدام به تهیه و تولید ماسک و گان‌های پزشکی کرد به طوریکه ۸ هزار و ۲۰۰ لباس مخصوص کرونا و ۵۳ هزار ماسک در زندان تبریز تولید شده است.
*۳۲ درصد محکومین اشتغال مولد دارند
زندان‌های استان دارای چه بخش‌های مهارتی برای زندانیان هست و چه تعداد زندانیان از این طریق شاغل شده‌اند ؟
در حال حاضر ۳۲ درصد محکومان یعنی یک هزار و ۵۸۷ نفر دارای اشتغال مولد هستند و حقوق دریافت می‌کنند، همچنین مقرر شده است تا پایان سال این میزان به ۵۰ درصد برسد. مهارت‌ها و حرفه‌اموزی‌ها در بخش‌های مختلف آشپزخانه، فروشگاه، نانوایی، قالیبافی، کفاشی، تابلو فرش، آهنگری، خیاطی، فیروزه‌کاری روی مس و صنایع دستی است به طوریکه با همکاری بخش خصوصی در به کارگیری زندانیان حتی در حوزه صادرات فرش هم انجام گرفته است.
*انجام دادرسی‌ها به صورت مجازی
نحوه دادرسی محکومین در این دوران کرونا به چه شکلی است؟
از طریق دادرسی مجازی، روزانه ۵۰ الی ۶۰ پرونده دادرسی می‌شود و دیگر نیازی نیست تا یک زندانی به دادگاه برود بلکه با مجهز ساختن ۱۰ اتاق به اینترنت و سیستم دادرسی مجازی می‌شوند و این روش در کاهش هزینه و زمان، حفظ شان زندانی و شهر، افزایش امنیت بسیار موثر بوده است.
البته کنترل و مراقبت الکترونیکی نیز وجود دارد که زندانی از طریق پابند الکتریکی، دوران مجازات خود را در کنار خانواده سپری می‌کند.
*۱۴ درصد پیشرفت فیزیکی زندان جدید تبریز
آخرین وضعیت احداث زندان در استان به چه شکلی است؟
در حال حاضر ۱۴ درصد پیشرفت فیزیکی در زندان تبریز و ۴۰ درصد در زندان مراغه داشته‌ایم و همچنین مناقصه زندان هشترود انجام گرفته است و تامین اعتبار برای طرح مطالعاتی زندان میانه و فاز دوم زندان مرند در حال انجام است.
*ساخت زندان جدید برای انتقال زندان از مرکز شهر به اطراف شهر است
زندان تبریز به یک رویای چند ساله تبدیل شده است، چرا هیچگونه اقدام خاصی برای تحقق آن انجام نگرفته است؟
موضوع انتقال زندان تبریز از وسط شهر به حاشیه شهر یک موضوع اولویت‌دار است زیرا با این انتقال ۷ هکتار از زمین‌های شهر و دقیقا در یک نقطه بسیار خوب تبریز آزاد خواهد شد که البته موضوع احداث زندان برای برخی‌ها سوءتفاهم ایجاد می‌کند در حالیکه هدف ما انتقال زندان به مکان دیگر است نه اینکه یک زندان دیگر بسازیم و از هر دو زندان هم استفاده کنیم.
ظرفیت زندان جدید تبریز ۵ هزار نفری است که اقدامی برای ساخت و انتقال سریع زندان فعلی به زندان جدید انجام نگرفته بود از این‌رو این پروژه را به سه فاز تقسیم کردیم تا ابتدا با اتمام فاز اول، ۲ هزار نفر به زندان جدید انتقال یابند و سپس با مشاهده جابجایی زندان، انگیزه برای تکمیل مابقی فازها نیز در مسوولان ذیربط افزایش یابد.
قطعا یکی از دغدغه مردم فهیم تبریز روی انتقال زندان از مکان فعلی به جای دیگر است زیرا فرض کنید یک مسافر از سمت هتل مرمر وارد تبریز می‌شود و دقیقا اولین جایی که به چشم‌اش می‌خورد، زندان خواهد بود و این در شان تبریز نیست.
*آزادی ۹۷۳ نفر از زندان
آماری از تعداد آزادشدگان در سال جاری بفرمایید؟
۹۷۳ نفر زندانی از ابتدای سال تا مهرماه آزاد شده‌اند که ۳۰۷ نفر از طریق عفو رهبری و در مناسبت‌های مختلف آزاد شدند و البته ۶۵ نفر زندانی جرائم غیرعمد با بدهی زیر ۵۰ میلیون تومان از طریق تفاهم‌نامه با بنیاد مستضعفان و ۴۸ نفر از طریق انجمن‌های حمایت از زندانیان و ۱۲۲ نفر از طریق ستاد دیه، ۳۴۹ نفر از گذشت شاکی و ۷۸ نفر از طریق سایر موارد آزاد شدند.
*نجات ۱۲ محکوم از قصاص
در ۷ ماهه سال جاری، ۱۲ نفر از قصاص رهایی یافتند که ۴ نفر از آنها آزاد شده و مابقی به خاطر جنبه عمومی جرم در زندان هستند ولی حکم‌شان از قصاص آزاد شده است.
*کسب مهارت ۳۱۶۰ زندانی آذربایجان‌شرقی
در سال جاری چه تعداد از زندانیان مهارت کسب کرده‌اند؟
طبق برنامه سالانه سازمان فنی و حرفه‌ای مکلف شدیم تا ۲ هزار و ۵۰۰ نفر آموزش ببینند که این میزان در نیمه اول به بیش از این رقم تعیین شده رسید و سه هزار و ۱۶۰ نفر در ۲۲ رشته، آموزش دیدند.
*امید مدرسه‌ای داخل زندان تبریز
از فعالیت فرهنگی که در زندان انجام میگیرد، توضیحی بدهید؟
فعالیت‌های بسیار گسترده‌تر از نگاه جامعه در زندان‌های استان انجام میگیرد به طوریکه آذربایجان‌شرقی جزو استان‌های اول است که داخل زندان مدرسه دارد و ۹۴ نفر به صورت نهضت سوادآموزی در این مدرسه با نام «امید» ثبت‌نام کرده و آموزش می‌بینند و همچنین ۱۷۲ نفر نیز در مقطع راهنمایی و دبیرستان خدمات آموزشی دریافت می‌کنند.
*دانشجویان زندانی آموزش آنلاین می‌بینند
۵ نفر از زندانیان نیز در مقطع آموزش عالی و دانشجو هستند که برگزاری کلاس‌ها به صورت آنلاین مزیت خوبی برای این عزیزان شد تا به راحتی از کلاس‌های درسی بهره ببرند به طوریکه در کانون اصلاح و تربیت که زندانیان زیر ۱۸ سال نگهداری می‌شود نیز یک دانشجو داشتیم و وقتی از آنجا بازدید می‌کردم، متوجه شدم که یکی از این افراد دانشجو است ولی امکانات لازم برای استفاده از کلاس‌های آنلاین را ندارد از این‌رو بلافاصله یک لپ تاپ و مودم اینترنت را برای او فراهم آوردیم تا مشکلات آموزشی نداشته باشد.
*خیران نذر فرهنگی وقف کتاب به زندان کنند
چه برنامه‌های فرهنگی و ورزشی در زندان برگزار می‌شود؟
۱۲ کتابخانه اصلی و ۲۷ کتابخانه فرعی با ۵ هزار جلد کتاب در زندان‌های استان وجود دارد که مسابقه‌های کتاب‌خوانی برگزار می‌شود و در این راستا ما آمادگی لازم برای اجرای طرح جذب خیرین کتاب را هم داریم تا با وقف کتاب به کتابخانه‌های استان ما را در این کارهای فرهنگی یاری کنند.
علاوه بر این فعالیت‌های فرهنگی، ورزش صبحگاهی به صورت روزانه ۲۵ دقیقه در زندان انجام میگیرد و مسابقات والیبال، فوتسال، فوتبال، شطرنج و ورزش‌های همگانی نیز برگزار می‌شود.
در بخش هنری نیز صدا و سیمای زندان، رادیو زندان با تولید محتوا برای زندانیان به صورت ۳ ساعت در روز و به صورت زنده و غیرزنده پخش می‌شود و همچنین همه بندها دارای تلویزیون هستند و زندانیان می‌توانند در بند خود تلویزیون تماشا کنند.
۱۵ گروه نمایش و ۲۰ گروه سرود متشکل از زندانیان داریم و فعالیت‌هایی از قبیل بازیگری، نمایشنامه‌نویسی، هنرهای تجسمی، تئاتز و نمایش شورایی نیز در زندان انجام میگیرد.
در نهایت به صورت ۵ سال متوالی، زندان استان رتبه برتر در امور نماز را کسب می‌کند و پایگاه مقاومت زندان نیز به مالک‌اشتر راه یافته است.
*گروه‌های جهادی، زندانیان را تنها نگذارند
آیا درخواستی از مردم یا مسوولان دارید؟
ما تعامل لازم با مجموعه و دستگاه‌ها را داریم و تنها درخواست‌مان این است تا گروه‌های جهادی، مردم نهاد و NGOها در هر زمینه به ما کمک کنند به طوریکه اخیراً گروه جهادی دندانپزشکی به زندانیان ارائه خدمات کردند که اگر این کار به صورت پولی انجام می‌گرفت باید بیش از یک میلیارد تومان هزینه پرداخت می‌شد.
گزارش از کتایون حمیدی
انتهای پیام/
خبرگزاری فارس