سایه روشن های فضای مجازی/ اعتیاد مدرن

دیگر مرزهای جغرافیایی و زمان و مکان معنا ندارد و دهکده جهانی که مک لوهان پیش بینی کرده بود تحقق یافته است. در این میان شبکه های اجتماعی اکنون سکان دار اقیانوس پرتلاطم دنیای مجازی شده اند و تلاش می کنند محیط جذابی برای کاربران خود فراهم کنند.
ما آنچنان به گوشی هوشمندمان وابسته شده ایم که لحظه ای دوری از آن را تحمل نمی کنیم. مانند معتاد خماری شده ایم که بی قرار است و تا مواد مخدر مصرف نکند می میرد. احساس می کنیم اگر به اینترنت و فضای مجازی متصل نشویم از قافله آگاهی عقب می مانیم. خواسته یا ناخواسته در چنبره فضای مجازی به خصوص شبکه های اجتماعی متنوع احاطه شده ایم گویی راه گریزی بر آن متصور نیست.
دوست داریم لایک شویم و لایک کنیم تا مورد پذیرش قرار گیریم.جلب توجه هدف همه ما در فضای بی در و پیکر فضای مجازی ست.دنبال فالور بیشتر می گردیم چون با فالو شدن از طرف دیگرانی چند، به رضایت درونی و شادی موقت می رسیم به خاطر اینکه مورد پذیرش و اقبال قرار گرفته ایم.
خوشی ها و خلوت هایمان را به دیگران نشان می دهیم تا وانمود کنیم چقدر خوشبختیم. آنچنان دلبسته زیبایی ها و جذابیت های بصری فضای مجازی شده ایم که زیبایی های زندگی واقعی مان را فراموش کرده ایم. میان جمع هستیم و در دورهمی ها اما با گوشی مان ور می رویم چون به دلخوشی های کاذب فضای مجازی خو گرفته ایم. از بودن میان خانواده و اقوام لذت نمی بریم اما با آدم های دارای هویت های نامعلوم چت می کنیم.
مشروعیت و محبوبیت کسب کردن در فضای مجازی برای ما از نان شب هم واجب تر شده است. عکس سلفی گرفتن با چهره های مشهور عالم ورزش و سینما به خصوص ستاره های کاغذی و سلبریتی ها به یک آرزو تبدیل شده تا روزی در صورت محقق شدن آنرا در صفحه شخصی مان منتشر کنیم و به خیال خودمان پزش را بدهیم.
واقعیت این است که اگر نتوانیم و یا نخواهیم فضای مجازی را در زندگی روزمره مان مدیریت کرده و رژیم مصرف رسانه ای نداشته باشیم او ما را مدیریت خواهد کرد و وقت مان را خواهد گرفت. سواد رسانه ای مقوله ای مهم است که همه ما باید درصدد یادگیری و ارتقای این سواد باشیم. وقتی پیش متخصص تغذیه می رویم تا به ما بگوید چه بخوریم یا چه نخوریم و یا چه اندازه رژیم غذایی بگیریم تا سالم بمانیم نشان می دهد که به میزان مصرف غذایی خودمان اهمیت می دهیم.
سواد رسانه ای نیز به مثابه یک رژیم غذایی است که ما را در نحوه استفاده سالم از رسانه، فضای مجازی و شبکه های اجتماعی کمک می کند. سواد رسانه ای به ما کمک می کند تا مراقب باشیم و بدانیم چه خوراک خبری و اطلاعاتی مفید و چه خوراکی مضر هستند. به عبارت بهتر سواد رسانه ای به ما کمک می کند از سفره رنگین رسانه ها به گونه ای هوشمندانه و مفید بهره مند شویم.
افت قدرت تفکر و تحلیل در فرد به دلیل انباشت بی رویه اطلاعات، خستگی و فرسودگی ذهنی، کاهش تاب آوری مغز در برابر حوادث روزمره، عادت به سرگرمی رسانه ای و نداشتن فرصت و حوصله برای خلوت فکری به دلیل حجم بالای مصرف رسانه ای همگی از عوارض بودن در فضای مجازی و سیر در شبکه های اجتماعی است. به نظر می رسد اگر می خواهیم از آسیب های فضای مجازی و در راس آن شبکه های اجتماعی در امان باشیم چاره ای جز کسب مهارت سواد رسانه ای نداریم.
مقام معظم رهبری نیز مکرر در سخنرانی های خود بر استفاده درست از فضای مجازی تاکید کرده اند و ضمن هشدار به آسیب ها و تهدیدهای فضای مجازی، آنرا مثل یک چاقوی دولبه و خطرناک تصور کرده و تاثیرگزاری اش را بیشتر از سلاح دانسته اند.

طاهر خیری/ روزنامه نگار
انتهای پیام/