به گزارش سرویس فرهنگ و هنر نصر، زمانی که سخن از هنر به میان می آید، مهد هنر و هنرپروری صفتی است که همواره به دنبال نام تبریز و آذربایجان در دل ها نقش می بندد .
موسیقی که از دیرباز در این خطه آوازه ای بلند دارد همواره به واسطه هنرمندان خود زنده و جاری است، هنرمندانی که قدم بر وادی بی پایان هنر گذاشته و طی سالیان متمادی برای حفظ اصالت و ارزش موسیقی همت گمارده اند.
آذربایجان و کهن شهر تبریز به واسطه هنرمندان پیشکسوت و جوان خود همواره در عرصه های مختلف بین المللی خوش درخشیده و بیش از پیش در جایگاه های رفیع قرار گرفته اند.
روی سخن امروز با جوانی است که طبع هنر خویش را بر سر انگشتان آورده و نقشی طلائی بر کلاویه های سفید و سیاه زندگی زده است.
"صدرا مهشید فر" جوان 17 ساله تبریزی که روز های نخست سال 98 را با نوای خوش نقش هنرش، بهاری دلنشین برای مردم هنر دوست تبریز در عرصه بین المللی موسیقی آفرید، به همراه استاد ارزنده و برجسته پیانو تبریز "ناصر جهان آرای" به گفت و گویی دلنشین با خبرنگار سرویس فرهنگ و هنر نصر نشستند.
کسب مقام اول نوازندگی پیانو در جشنواره موسیقی کشورهای اسلامی در جمهوری آذربایجان-باکو توسط "صدرا مهشید فر" نوازنده خوش ذوق پیانو و همچنین حضور استاد برجسته پیانو تبریز "ناصر جهان آرای" در این جشنواره به عنوان داور بهانه ای شد تا در محل "پیانو باربد" تبریز که یکی از حامیان همیشگی نوازندگان و موسیقی تبریز بوده است گرد هم آییم و دمی را به صحبت از هنر موسیقی و ظرفیت های غنی تبریز و آذربایجان در این عرصه بپردازیم.
در ادامه این گزارش به شرح گفت و گوی خبرنگار نصر با "صدرا مهشید فر" و "ناصر جهان آرای" می پردازیم.
***
*نوازنده خوش نوای تبریز، لطفا برای ما از "صدرا مهشید فر" بگویید.
صدرا مهشید فر 17 ساله از 6 سالگی به سبب فعالیت پدر و مادر در حوزه موسیقی، نوازندگی را آغاز و اولین گام های این هنر زیبا را فراگرفته است.
تا جایی که به یاد دارم آهنگ های ساده ای را با ارگ کاسیو ای که در خانه مان بود به صورت گوش نوازی، نواختم و به این ترتیب وارد دنیای بی کران موسیقی شدم.
سال 87 در سن 6 سالگی چند ماه پیش از اینکه اولین پیانو دیجیتالی ام را بخرم در جشنواره سازهای کلاویه دار استان مقام اول را کسب کردم و بعد از آن بود که با پیانو دیجیتالی به طور جدی نوازندگی پیانو را آغاز نمودم.
مهر 96 بود که با ورود به هنرستان موسیقی اقبال آذر تبریز به طور رسمی کلاس های نوازندگی پیانو را با استاد "ناصر جهان آرای" آغاز کردم.
*استاد جهان آرای از آشناییتان با صدرا مهشید فر بگویید، غالبا اساتید در اولین جلسه به میزان توانایی هنرجویان پی می برند، صدرا در اولین جلسه چگونه بود؟
آشنایی من با صدرا به سال ها قبل برمی گردد، دقیقا زمانی که صدرا 6 ساله بود و در جشنواره سازهای کلاویه دار استان شرکت کرده بود من از داوران آن جشنواره بودم و کاملا صحنه ای را که پدر صدرا او را در آغوش گرفته و برای نواختن به روی صحنه آورده بود به خاطر دارم.
صدرا زمانی که تصمیم بر ورود به هنرستان موسیقی با معدل 19/90 داشت مخالفت تمامی اساتید هنرستان به خصوص من را به همراه داشت چراکه معتقد بودیم صدرا در کنار موسیقی می تواند استعداد خود را در رشته های دیگر تحصیلی نیز شکوفا کند، (با خنده) می دانید که با چنین معدلی همه می گویند چرا به دنبال پزشکی نمی روی؟ اما تصمیم مصمم صدرا همه ما را متقاعد کرد که این جوان می بایست به سمت علایق خود برود.
صدرا پیش از آغاز کلاس نوازندگی پیانو با من با سایر اساتید نیز کار کرده بود و صراحتا می توانم بگویم که صدرا کاملا آماده به کلاس من آمد و تصمیمی که من برای او داشتم تمرکز بر استعداد فوق العاده و فراگیری تکنیک و مهارت های بیشتر او بود.
صدرا پیش از جشنواره اخیر طی سال 96 و 97 در چند جشنواره دیگر از جمله جشنواره موسیقی شمس مقام اول، جشنواره موسیقی جوان مقام دوم و مسابقات کشوری دانش آموزی مقام اول را کسب کرده است، همه این ها مصداق بارزی از استعدادی است که در درون این جوان شکل گرفته و فقط باید به آن توجه و زمینه لازم را برای شکوفایی فراهم کرد.
مهم ترین بخش ارتباط من و صدرا در این بود که هر دو به باوری مشترک از یکدیگر رسیدیم، من به او باور داشتم و او نیز من را باور کرد و این نقطه ای آغازین برای ادامه مسیر موفقیت او و البته برای من بود.
*آقای مهشید فر، با توجه به اینکه انتخاب رشته تحصیلی امری سرنوشت ساز برای نوجوانان در آستانه ورود به عرصه جوانی است، بنا به گفته های اساتیدتان در بدو ورود به پایه متوسطه بر اساس علاقه موسیقی را برای آینده خود انتخاب کرده اید، چطور شد که آینده تحصیلی و شغلی خود را در زندگی با موسیقی پیوند زدید؟
من کودکی خود را با موسیقی سپری کرده ام، بطوریکه پیش از فراگیری حروف الفبا با نت های موسیقی آشنا شدم و انگشتانم بر روی کلاویه نشستند، وضعیت درسی ام طی دوران ابتدایی و راهنمایی خوب بود و در پایه نهم موفق به پذیرش در آزمون نمونه دولتی شدم (با خنده ای رضایت بخش ادامه داد) اما طبق توافقی که با پدر و مادرم داشتم، در صورت موفقیت در آزمون نمونه دولتی می توانستم بین دو رشته ریاضی و موسیقی یکی از آن ها را به دلخواه انتخاب کنم، من هم پس از این موفقیت با جان و دل موسیقی را برای آینده خود انتخاب کردم.
*استاد جهان آرای، امسال شاهد برگزاری هشتمین دوره جشنواره نوازندگی موسیقی کلاسیک (سازهای سیمی، نفس و کلاویه دار) کشورهای اسلامی در شهر باکو بودیم، لطفا توضیحی در ارتباط با نحوه راه یافتن صدرا مهشیدفر در این جشنواره و حضور خودتان به عنوان داور بفرمایید.
همانطور که مستحضرید امسال هشتمین دوره از این جشنواره بود که از جمهوری آذربایجان برای شرکت در این جشنواره فراخوانی ارسال شد و تاکیدا جویای علت عدم حضور شهر تبریز در 7 دوره گذشته بودند، لذا براساس بررسی های انجام شده توسط دبیرخانه این جشنواره با ارسال دعوت نامه من را برای داوری انتخاب و پس از دریافت رزومه لازم به عنوان داور بخش نوازندگی سازهای کلاویه دار معرفی کرد، در این جشنواره کشورهایی از جمله آذربایجان، ایران، ترکیه، ازبکستان، قزاقستان، مراکش، بخش باش قیرقیستان روسیه، مصر و تاجیکستان حضور داشتند، پس از دریافت مستندات نوازندگی صدرا، دعوت نامه شرکت در این جشنواره برای او ارسال شد و با پشت سر گذاشتن مراحل اولیه در مرحله آخر به مقام نخست جشنواره دست یافت.
*آقای جهان آرای قطعا حضور در جشنواره های بین المللی زمینه مناسبی را برای ارزیابی سطح و جایگاه موسیقی شهرمان در مقایسه با سایر کشورها فراهم می سازد، دیدگاه شما نسبت به وضعیت فعلی موسیقی و نوازندگان شهرمان در عرصه بین المللی چگونه است؟
کشورهای حاضر در این جشنواره از جمله کشورهایی بودند که پیشینه موسیقی در آن ها همواره شهرت داشته و آموزش ها براساس متد روز دنیا در حال انجام بوده، پس قطعا فضای حاکم بر این جشنواره فضایی حرفه ای و پر ادعایی از سوی نوازندگان این کشورها بود، اما نکته قابل تاملی که در این موضوع وجود دارد این است که کشور ما و به خصوص شهر تبریز دارای استعدادهای درخشانی است که با حداقل امکانات موجود در زمینه فعالیت و آموزش در چنین جشنواره هایی خوش می درخشند پس می توان نتیجه گرفت که در صورت حمایت های لازم از سوی خانواده ها، اساتید و همینطور مسئولان دولتی می توانیم این ظرفیت بزرگ را از حال بالقوه به حالت بالفعل برسانیم.
*استاد جهان آرای اگر نگاهی به دانش و مهارت موسیقی نوجوانان تبریز و آذربایجان داشته باشیم، ارزیابی شما از وضعیت فعلی هنرجویان جوان در این زمینه چگونه است؟
با توجه به آشنایی بیشتر و عمیق تر خانواده ها و نوجوانان و جوانان با موسیقی در سال های اخیر شاهد رشد و پیشرفت آن ها در عرصه موسیقی بوده ایم، به خصوص نقش هنرستان های موسیقی در این زمینه بسیار حائز اهمیت است، چراکه با فعالیت مستمر و آموزش به روز اساتید در هنرستان های موسیقی اقبال آذر و کوثر تبریز، روز به روز شاهد پرورش هنرجویانی با استعداد درخشان در رشته های مختلف موسیقی هستیم.
*آقای مهشیدفر برای شرکت در این جشنواره چه مدت به تمرین پرداختید و انتخاب قطعات به چه صورت بود؟
نوع قطعات منتخب برای این جشنواره از پیش تعیین شده بود، بطوریکه یکی از قطعات می بایست به صورت پُلی فونی (چند صدایی)، دیگری از قطعات آهنگسازان جمهوری آذربایجان و در آخر قطعه ای از دوره کلاسیک نواخته می شد که به این ترتیب قطعات پرلود وفوگ باخ، قطعه ای از عادیل بَبیراف و موومان نخست دومینور سونات موتزارت را نواختم که برای آمادگی آن ها دو ماه و نیم زمان تمرین اختصاص داده بودم.
جهان آرای: البته در این میان ذکر این نکته خالی از لطف نیست که بگویم، زمان تمرین های صدرا همزمان با ایام نوروز بود که جهت تمرین نیازمند مکانی بودیم تا او به راحتی قطعات بنوازد و با توجه به اینکه هیچ آموزشگاهی در این ایام فعالیتی نداشت، در های پیانو باربد به سبب همکاری "آقای شهاب مباشر" به سوی ما باز بود و صدراتا پاسی از سب را به تمرین می پرداخت. قطعا شهر تبریز به وجود حامیانی چون آقای مباشر افتخار می کند که همواره در کنار هنرمندان این شهر حضور دارند.
*آقای جهان آرای، قطعا حضور شما در این جشنواره به عنوان داور و شاهد بودن نوازندگی هنرجویتان در جایگاهی این چنین فضایی متفاوت را با تمامی جوانب برای شما آفریده است، نظر سایر داوران نسبت به صدرا چگونه بود؟
بله همانطور که گفتید به سبب حضور من در تیم داوری قطعا نظرهای مختلفی در این رابطه بیان شده است، اما همانطور که پیش از این ذکر کردم، داوری این بخش را بعد از من 11 داور دیگر بر عهده داشتند و به گفته یکی از داوران مطرح آذربایجان نکته مهم در مورد نوازندگی صدرا این است که تمام نت ها را یک به یک درک کرده و حق مطلب را برای تک تک آن ها ادا می کند.
*آقای مهشیدفر حضور در جشنواره ای بین المللی و تعامل با نوازندگان کشورهای مختلف چه ارمغانی را برای شما داشت؟
حضور در جشنواره باکو فرصتی بود تا با نوازندگانی که در یک رده سنی بوده و افکار و اهداف مشترکی داشتیم آشنا بشوم، گروه سنی ما 16 تا 20 سال بود و تمامی نوازندگان حال و هوایی را تجربه می کردند که بینمان مشترک بود.
نکته جالبی که برای من در این جشنواره اتفاق افتد، همدلی و وحدتی بود که بین نوازندگان علی رغم تفاوت فرهنگ و ملیت ها ایجاد شد.
درست است که هر شخصی برای موفقیت خود می کوشید، اما هنگام نیاز به همراهی و اعلام نتایج خوشحالی و ناراحتی توامانی را تجربه می کردیم. بطوریکه در زمان اعلام نتایج مقام دوم و سوم این جشنواره که از کشور آذربایجان و مراکش بودند بیشتر از من برایم خوشحال و آرزوی موفیقت داشتند.
*حال که مشغول به تحصیل در هنرستان موسیقی اقبال آذر تبریز هستید، چه برنامه ای برای آینده تان در نظر گرفته اید؟
قطعا برای ادامه فعالیت و تحصیل خود به خارج از کشور خواهم رفت.
*شما در گذشته نیز تصمیمی بزرگ در مسیر زندگیتان گرفته و موسیقی را انتخاب کرده اید و حال در صدد انتخاب بزرگ دیگری هستید، دلیل اصلی شما برای این تصمیم بزرگ چیست و چقدر بر این تصمیم باور دارید؟
قطعا این تصمیم از دیگر اهداف مهم زندگی ام است که در چند سال آینده عملی خواهم کرد چراکه ظرفیت و سطح بالای مراکز دانشگاهی اروپا در حوزه موسیقی امری بدیهی است و من برای به ثمر رساندن زحمات خود و اساتیدم با عزمی راسخ قدم در این مسیر خواهم گذاشت و برای نوازنده حرفه ای شدن تلاش خواهم کرد.
*آقای جهان آرای در حال حاضر موسیقی کشورمان با چه چالش هایی مواجه است؟
متاسفانه دو مسئله بزرگ مانع پیشرفت جوانان در عرصه موسیقی است، "دانای کل بودن جوانان" و " موفقیت ابدی بعد از دستیابی به عنوانی خاص" از جمله آفت هایی است که در فکر جوانان امروزی ریشه دوانده است.
اگر به خاطر داشته باشید، دی ماه سال گذشته استاد رافائل میناسکانیان نوازنده برجسته پیانو ایران به تبریز آمده بود، نکته تاکیدی او در مسترکلاس هایی که داشتند این بود که چرا جوانان به سمت قطعاتی می روند که برای سطح نوازندگی آن ها بسیار ثقیل و در زمان حال نامناسب است!
پاسخ من در مقابل این جمله این بود که این حجم از عجله برای نواختن این قطعات، تنها برای انتشار 1 دقیقه از آن در صفحه های مجازی است وگرنه نوازندگان اصول مند مراحل را برای حرفه ای شدن پله پله سپری می کنند.
از مسائل مهم دیگری که می تواند جوانان را در عرصه موسیقی موفق کند، آگاهی و درک درست خانواده ها از موسیقی و سوق دادن فرزندان خود به سمت علایقشان است. موفقیتی که در مورد صدرا مهشیدفر محقق شد ثمره آگاهی و تشویق خانواده او بود که در تمام مراحل در کنار او بودند.
ترویج فرهنگ موسیقی در میان جامعه نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است، متاسفانه موسیقی ما حامی ای ندارد و به دنبال آن شاهد افول سطح موسیقی در کشور هستیم، تا جایی که مخاطبان سلیقه موسیقی خود را از دست می دهند و شنوای موسیقی های نادرست می شوند.
***
درخشش جوانان این مرز و بوم در عرصه های علمی و هنری همواره مایه مباهات و افتخار همه ما بوده است، چه مبارک خواهد شد اگر ذهن های خلاق و مبدع در این سرزمین ارج داده شده و در راستای تحکیم قوای ذهنی و روحی آن ها گام های موثری برداشته شود، فراموش نکنیم که تاریخ و هنر این سرزمین وام دار جوانان گذشته ای است که بر سر بزنگاه دست یاری به سمت آن ها برده شده، حال جوانان ما بر سر دوراهی ماندن و رفتن قرار گرفته اند، چشم بر دست یاری جوانان گذشته به جوانان امروز دوخته ایم.
..........................................................
گفت و گو از نویده رئوف فرد
..........................................................
انتهای پیام/