آذربایجان غربی در انتظار شکوفایی تجارت مرزی

ایحاد بازارچه‌های مرزی در شهرهای مرزی آذربایجان غربی می‌تواند در بهبود استانداردهای زندگی مردم تاثیرگذار بوده و تحول بنیادین در تولید، ایجاد اشتغال و توسعه یافتگی را ایجاد کند چرا که بازارچه‌ها توانایی حل مشکلات مناطق مرزی را دارند به شرطی که زیرساخت‌های تجاری و حمل و نقل در آنها توسط دولت ایجاد شود.
سهم قابل توجهی از صادرات و واردات ایران از مرزهای آذربایجان غربی به عنوان یک استان دارای موقعیت ممتاز ژئوپولوتیک انجام می‌شود اما آن‌طور که فعالان اقتصادی آذربایجانی می‌گویند هنوز تا بهره‌برداری کامل از این ظرفیت‌ها فاصله داریم و نیازمند تسهیل‌گری بیشتر هستیم.
در حقیقت، آذربایجان غربی به جهت موقعیت جغرافیایی ویژه از جمله قرار گرفتن در مسیر کریدورهای بین‌المللی، استقرار پایانه هاى مرزی بازرگان، رازی، تمرچین و سِرو در آن و عبور تنها مسیر ریلی ایران به ترکیه از مرز رازی خوی از جایگاه مهمی در دیپلماسی مرزی برخوردار است به طوری که قرار‌گیری ۲۵ درصد پایانه‌های کشور در آذربایجان غربی موجب شده تا موضوع مرز، یک اولویت مهم در توسعه و آبادانی محلی، منطقه‌ای و ملی داشته باشد اما به شرطی که دولت، برخی از جریان های مخالف توسعه استان‌های مرزی را سرجای خود بنشاند…

آذربایجان غربی باید به یکی از کانون‌های تجارت بین‌المللی تبدیل شود
آذربایجان غربی به دلیل داشتن ۱۴ پایانه، گمرک و بازارچه مرزی یکی از استان‌های پیشرو در زمینه توسعه تجارت بین المللی در سطح کشور به شمار می رود که این امر ضرورت توسعه مرزها را می‌طلبد.
به گفته کارشناسان اقتصادی، توسعه تجارت بین المللی در استان آذربایجان غربی، ضرورت توجه به واحدهای صنعتی و تولیدی را دوچندان می کند که یکی از عوامل مهم در توسعه اقتصادی و تجارت بین‌المللی است.
این استان شمال‌غرب ایران با دارا بودن ۹۶۷ کیلومتر مرز مشترک با سه کشور ترکیه، عراق و جمهوری خودمختار نخجوان به همراه ۱۴ گمرک، پایانه و بازارچه مرزی یکی از استان‌های دارای بیشترین ظرفیت مرزی در کشور است.
در حال حاضر راه‌های زمینی ارتباط ایران با اروپا از طریق جاده و ریل همچنین مبادی اصلی ورود و خروج زمینی کالا و مسافر از کشور به اروپا و بالعکس در آذربایجان غربی فراهم است؛ زیر ساخت‌هایی که متناسب با این امور در آذربایجان غربی ایجاد شده و در کنار مزیت‌های کم نظیر جغرافیایی و اقتصادی، این استان را به یکی از کانون‌های مهم تجارت و صادرات کشور تبدیل کرده است.
کارشناسان اقتصادی معتقدند که در کنار این مزیت بزرگ، سرمایه گذاری برای توسعه خطوط آهن و اتصال راه آهن مراغه به ارومیه و گسترش آن تا راه آهن رازی فضای بهره گیری از ظرفیت ریلی ایران با ترکیه و به تبع آن اروپا را بهبود می‌بخشد و زمینه را برای رشد تجارت مرزی فراهم می‌کند.
گمرک‌های مرزی آذربایجان غربی شامل مرز زمینی پلدشت و بازرگان در شمال، رازی و سرو در مرکز و مرز تمرچین در جنوب استان است که تمرچین با کشور عراق و پُلدشت با جمهوری خودمختار نخجوان جمهوری آذربایجان هم مرز بوده و سه مرز بازرگان، سرو و رازی دروازه عبور و مرور و تجارت با کشور ترکیه است.

تقویت تجارت مرزی راهبرد مؤثر توسعه اقتصادی استان است
سرپرست اداره‌کل صمت آذربابجان غربی معتقد است: تقویت تجارت مرزی در کنار رعایت الزامات قانونی و شفافیت، راهبرد مؤثری در توسعه اقتصادی این استان خواهد داشت.
“سخاوت خیرخواه” مرز را نقطه آغاز فرصت ها برشمرد و افزود: رونق تجارت مرزی از مطالبات جدی استاندار آذربایجان غربی از اعضای ستاد توسعه فرصت‌های اقتصادی مرز و شورای ساماندهی مبادلات مرزی بوده و این مقوله مهم وارد فاز اجرایی شده است.
وی با بیان اینکه هم اکنون ۲۳ کارگزار رسمی در رویه تجارت مرزی فعالیت می کنند و فرآیند پذیرش ۶۲ کارگزار جدید شروع شده است اضافه کرد: این کارگزاران می توانند نقش کلیدی خود را در رونق تجارت مرزی ایفا کنند.
خیرخواه با اشاره به اینکه در سه ماهه سال ۱۴۰۴ حدود ۴۰ میلیون دلار واردات از طریق این رویه در آذربایجان غربی انجام شده است یادآور شد: کالاهایی همچون ماشین لباس شویی، پارچه، دستگاه‌های صنایع غذایی، ماشین آلات مکانیکی، لوازم برقی، ظروف آشپزخانه و موتور برق از مهمترین کالاهای وارداتی رویه تجارت مرزی این استان بوده است.
وی تاکید کرد: همچنین در سه روش تجارت مرزی مجموعاً ۴۹ میلیون دلار هم در سه ماهه سال ۱۴۰۴ صادرات انجام شده است لذا توسعه صادرات یکی از برنامه های اولویت‌دار وزارت صمت و ادارات‌کل صمت استان‌هاست که سیاست گذاری آن در کارگروه توسعه صادرات انجام می گیرد.
خیرخواه در پایان با اشاره به اهمیت نقش مرزنشینان در اقتصاد آذربایجان غربی خاطرنشان کرد: فعال‌سازی ظرفیت تعاونی‌ها و تقویت تجارت مرزی در کنار رعایت الزامات قانونی و شفافیت، راهبرد مؤثری در توسعه اقتصادی این استان خواهد داشت که مقدمات آن در حال انجام است.

فقط ۸ درصد صادرات از مرزهای آذربایجان غربی انجام می‌شود
طبق آمارهای منتشر شده، حدود ۸ درصد از کل صادرات کشور از مرزهای آذربایجان غربی انجام می‌گیرد و در مقابل، ۱،۸ درصد از واردات کشور نیز از این مسیرها صورت می گیرد اما با توجه به موقعیت منحصر به‌فرد این استان، انتظار می‌رود این آمارها رشد بیشتری داشته باشد بنابراین باید با رفع موانع اداری و تسهیل فرآیندهای گمرکی و تجاری، زمینه توسعه تجارت خارجی از مرزهای استان بیش از پیش فراهم گردد.
وجود خروجی بازرگان به عنوان بزرگترین مرز زمینی کشور در آذربایجان‌غربی، ظرفیت ویژه‌ای برای ارتقای ترانزیت و صادرات کشور فراهم کرده است که توسعه زیرساخت‌های حمل‌ و نقل و لُجستیکی در این منطقه باید از اولویت‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت باشد.
فعالان اقتصادی منطقه معتقدند ایجاد شهرک تخصصی سنگ در آذربایجان غربی باید در راستای جلوگیری از خام‌فروشی و ایجاد ارزش افزوده در بخش معدن در دستور کار قرار گیرد زیرا این پروژه می‌تواند هم به افزایش اشتغال و هم به تقویت توان صادراتی استان کمک کند.
در حقیقت، مزیت‌های آذربایجان‌ غربی در حوزه حمل‌ و نقل و تولید تجهیزات سنگین بسیار قابل توجه است زیرا کارخانه‌ های موجود در این استان توانسته‌اند بخش مهمی از نیاز کشور را تأمین کرده و از خروج ارز جلوگیری نمایند که این امر با توسعه و افزایش ظرفیت تولید ادامه می‌یابد.
کارشناسان اقتصادی معتقدند در کنار مزیت های بزرگ جغرافیایی آذربایجان غربی، سرمایه‌ گذاری برای توسعه خطوط آهن و اتصال راه‌آهن مراغه – اورمیه و گسترش آن تا راه‌آهن رازی فضای بهره‌گیری از ظرفیت ریلی ایران با ترکیه و به‌ تبع آن، اروپا را بهبود بخشیده و زمینه را برای رشد تجارت مرزی این استان فراهم می‌کند اما نکته قابل تأمل اینجاست استانی که به تنهایی در بسیاری از زمینه‌های اقتصادی، کشاورزی، معدنی و مرزی حرف‌های زیادی برای گفتن دارد چرا تاکنون به هاب بزرگ اقتصادی منطقه تبدیل نشده و با موانع و مشکلات زیادی در توسعه مواجه است؟! اگر پاسخ، ضعف در نحوه مدیریت در ادوار گذشته نیست، پس چیست؟!
منبع: عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده
انتهای پیام/