گفتگو با کارگردان تئاتر «قضیه مترانپاژ»/

رکود فرهنگسرای ٢٩ بهمن در کمبود سالن تئاتر در تبریز

1403/04/07 - 16:32 - کد خبر: 115460 نسخه چاپی

نصر: با کارگردان نمایش «قضیه مترانپاژ» که این روزها در سالن استاد صادقی تئاتر شهر ساعت ١٩:٣٠ به روی صحنه می رود، در خصوص نمایش زیبای کمدی اش گفتگو و در دنیای تب دار تئاتر تبریز سیر کردیم. 

به گزارش نصر، «رامین ریاضی» کارگردان نمایش «قضیه مترانپاژ» می گوید که از سال ٧٧ با جشنواره های دانش آموزی وارد عرصه تئاتر شده است. رشته دانشگاهی اش بازیگری و مدرک ارشد رشته کارگردانی را دارد. در عالم کارگردانی ، ٢۴ اثر را از ١٣٨٨ به روی صحنه برده است و با بازی در ٣۵ نمایش، خاک صحنه خورده است که همه این تجربیات را ١۶ سال است که در وادی تدریس و معلمی، به دانشجویانش می آموزد. این هنرمند که از سال ٩٢ تا ٩٧، آثارش در جشنواره های تئاتر استانی خوش درخشیده اند، این روز ها «قضیه مترانپاژ» را با تئاتری های تازه کار به روی صحنه برده است. وی در این خصوص می گوید: «در میان عوامل این نمایش، به جز دو سه نفر کسانی که تجربه دوم خود را رقم می زنند، همه اولین بارشان است که در صحنه حضور میابند. ما در قالب کارگاهی نزدیک هشت ماه تمرین کردیم تا نمایش را در خرداد و تیر ماه ١۴٠٣ به روی صحنه ببریم.»
ریاضی در بیان مزیت ها و معایب کار با هنرجویان به انگیزه بسیار زیاد تازه کارها اشاره می کند؛ اینکه انعطاف پذیری این افراد بالاست و گوش به اوامر کارگردان دارند و به تجربه او اعتماد می‌کنند ولی زمان بر بودن تمرین با این گروه را از معایب آن به شمار می آورد و می گوید: «مثل به بار نشستن نهالی که تازه در خاک جا خوش کرده است، صبر می طلبد» 
این کارگردان تئاتر، این گونه تمرین ها را چالشی جذاب برای خود می شمارد و «بازی گرفتن از نو بازیگران» را بیشتر می پسندد. او اکنون با هنرجویان ١٣ ساله چالش جدیدی را پیش رو دارد. 
گفتنی است، «الکسـاندر وامپیلـوف» نویسنده نمایشنامه «قضیه مترانپاژ» در اوت 1937، صدمین سال‌مـرگ بـزرگ‌ترین شاعر روس ــ الکساندر پوشکین ــ به دنیا آمد و در اوت 1972، در حالـی که تنهـا 2 روز به سـی‌وپنج سالگی‌اش مـانده بود در دریـاچه‌ی بایکال غـرق شد. وامپیلوف علی‌رغم فرصت کمی که داشت تنها با نوشتن چهار نمایش‌نامه‌ی بلند و سه نمایش‌نامه‌ی کوتاه، انقلابی در نمایش‌نامه‌نویسی و تئاتر روسی به وجـود آورد و نمایش‌نامه‌ی «قضیه‌ مترانپاژ» را در 1971 نوشت؛ زمانی که نیم قرن از انقلاب اکتبر می‌گذرد و هجده سال از مرگ استالین که روشنفکران روس آن را امید و شروعی برای بازگشت به اهداف انقلاب و ایجاد اصلاحات فرهنگی می‌دانستند. نمایشنامه «قضیه مترانپاژ»، داستان مدیر یک هتل به نام کالوشین است که با یکی از مسافرانش به نام پاتاپف درگیر می‌شود و طی یک سری رخدادها شک می‌کند که پاتاپف آدم مهمی باشد و متوجه می‌شود او یک مترانپاژ است. کالوشین برای این‌که می‌ترسد مترانپاژ، شغلی مهم و دولتی باشد خودش را در ظاهر به دیوانگی می زند که همین مسئله با حضور همسر، دوست پزشکش، دختر جوان پیچیده‌تر می‌شود. بازی کالوشین در نقش یک دیوانه و تظاهر و دروغش برای خلاصی از یک ماجرای توهمی و خطری غیرواقعی، دستمایه اصلی کمدی قضیه مترانپاژ است. آنچه برای من بیننده در اجرای این نمایشنامه روسی  تازگی داشت، حضور مجازی کارگردان در صحنه به واسطه یک تلویزیون بود؛ کارگردان در آغاز می آید و با مخاطبین صحبت می کند و به بازیگران، ندای آغاز داستان را می دهد. در طول نمایش هم هر از گاهی ظاهر می شود و در داستان دست می برد. حضور خداگونه ای که سرنوشت بازیگران صحنه را به شکلی کمدی با هیجان روبرو می ساخت، برای مخاطبین تازگی داشت. ریاضی از ایده این حضور مجازی می گوید: دوست داشتم چنان که در پی دخالت و نظارت های مدیر هتل، مشکلات پیش می آیند، کارگردان هم نمایش را نظارت کند و در برخی صحنه ها دخالت کند و ماجرا را پیش ببرد. در کل به نمایش های مدرن علاقه مند و دوست دارم از مدیا در صحنه استفاده کنم. 
وی از ویژگی های این نمایشنامه که او را به خود جذب کرده، علاوه بر نگاه کمیک آن، می گوید: در این نمایش ما می بینیم که یک اسم و کلمه نامتعارف، چگونه در نتیجه ناآگاهی واهمه و ترسی ایجاد می‌کند که موجب افشاگری خود و برملایی اسرار مگو می شود. قصه مکان این نمایش در روسیه است و به زمانی بر می گردد که حزب ها و افراد با سلایق مختلف به خاطر تحولات سیاسی در مقابل هم قرار می گرفتند. ما بیش از بعد سیاسی، با رویکرد اجتماعی این نمایش را به روی صحنه بردیم و نمایشنامه را به قلم «مژگان صمدی» از انتشارات تهیه و برای مجوز آن بسیار هزینه کردیم. 

در تئاتر تبریز ارزش‌گذاری نداریم 
رامین ریاضی از قهر هنری خود از تئاتر شهر تبریز و کم کاری در عرصه نمایش می گوید و به گلایه عدم برنامه‌ریزی درست در این حوزه و نبودن استراتژی، عدم مشارکت، عدم حمایت و نبودن گوش شنوای مسئولان فرهنگی برای عملکرد سنجیده و ... را بر می شمارد. او از هنرمندانی می گوید که با تمام ناملایمات، بدون توقع مالی، چراغ تئاتر تبریز را روشن نگه می دارند و فقط توقع ارزش‌گذاری دارند؛ توقع دارند که به آنها و تجربه شان احترام بگذارند و در سیاست های خرد و کلان حوزه دخیل باشند. 
رامین ریاضی اذعان می کند که در گفتگو با مدیران اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، آنها گوش شنوا به همه این گلایه ها دارند و آسیب شناسی های ما را قبول می کنند، ولی در عمل ما شاهدیم که بسیار ناملایمات به بار می آید، بسیاری متون به دلایل واهی رد می شوند، پروسه اجرای نمایش ها طولانی تر و فضای نظارتی سخت گیرتر می‌شود و چاره ای برای اصلاح اندیشیده نمی شود. 
او در ادامه می گوید: هزینه اجرای یک نمایش واقعا بالاست و به واسطه سنگ اندازی هایی که در این حوزه شاهد آن هستیم، دل سردی عجیبی به هنرمندان تحمیل می شود و این ناامیدی تصاعدی برای هنرجویان نو ورود به این هنر که در سال به ۴٠٠ نفر می رسند، بسیار آسیب زا است. 

انجمن نمایش کارایی ندارد!
رامین ریاضی که تجربه سال ها فعالیت در این حوزه را بر دوش دارد معتقد است انجمن نمایشی که به عنوان مسئول تأمین منافع هنرمندان، هیچ بازخورد عملی ندارد و در مقابل اشاره خبرنگار نصر به دست دوستی انجمن نسبت به هنرمندان تئاتر، در رد این مسئله می گوید: دست دوستی تا زمانی که جایگاه حقوقی هنرمندان تعیین نشده، مهم نیست! با عملکرد باید در صدد دوستی برآمد. قهر هنرمندان و انجمن به چند سال بر می گردد که باید به دقت آسیب شناسی شود. 
وی در آغاز به اصل مهم ارزش تحصیلات در ترکیب اعضای انجمن پرداخت: این اصل با وجود این که در این شهر تحصیل کرده این رشته بسیار زیاد است، کاملا نادیده گرفته شده است. همچنین بازی گروه بندی ها که از دیگر مسائل و مشکلات است که می‌توان با مقایسه ٩٣ گروه هنری در استان ما و ۴٣ گروه در پایتخت، به این بازی تلخ در سایه  عدم نظارت در فعالیت انجمن پوزخند زد!

رکود فرهنگسرای ٢٩ بهمن در کمبود سالن تئاتر در تبریز
وی مثل بسیاری از دیگر هنرمندان تئاتر به کمبود سالن تئاتر اشاره کرد: تئاتر شهر تبریز کهنه است. با همه حال خوب نوستالژی بودنش، اسباب و تجهیزاتش محدود است و مشکل تهویه اش، فضای دلنشینی برای مخاطبین ایجاد نمی کند. وی از رکود مجتمع ٢٩ بهمن در این قحطی سالن گلایه کرد و سوالی را مطرح کرد که پرسش همه هنرمندان است «چرا این سالن تجهیز نمی شود؟!» 
انتهای پیام/ 
رکود فرهنگسرای ٢٩ بهمن در کمبود سالن تئاتر در تبریز فائزه بنی نصرت

ثبت نظر

نمایش 0 نظر

پژوهشیار