تناقض برف و شکوفه در جنوب سهند

به گزارش نصر، جمعه به واسطه بارش برف زودهنگام پاییزی در ارتفاعات و کاهش دما غافلگیر شدند و همزمان گردشگران عبوری از مسیر روستای «آهق» با شکوفه‌های درختان آلوچه عکس یادگاری گرفتند.
بارش برف شب گذشته در ارتفاعات مراغه در حالی رقم خورد که باغداران دامنه‌های جنوبی سهند در حال برداشت سیب درختی هستند و از امروز باید لباس گرم بر تن کنند.
رییس اداره محیط زیست مراغه با اشاره به اینکه محیط‌ بانان منطقه حفاظت شده سهند طی شب گذشته شاهد بارش برف بودند، بیان کرد: با بارش‌های مناسب برف در کوه سهند امیدواریم تا آب مورد نیاز چشمه‌ها، رودخانه‌های سطحی و منابع آب‌های زیرزمینی منطقه در سال پیش‌رو تامین شود.
«غلامرضا زارعی» اظهار داشت: با کاهش بارندگی طی سال‌های اخیر، برخی از چشمه‌ها در دامنه‌های جنوبی سهند خشک شده، آب‌های سطحی کاهش یافته و سطح آب‌های زیرزمینی نیز رو به روز در حال کاهش است.
به گفته وی افزایش آب‌ رودخانه‌های فصلی و دائمی از جمله «مردق چای»، «صافی» و «لیلان چای» به نوبه خود در افزایش آب ورودی به دریاچه ارومیه نیز موثر است و همین موضوع یکی از تاثیرات اصلی بارش برف در کوه‌های توده‌ای سهند را نشان می‌دهد.
به گزارش ایرنا، ساکنان شهرستان‌های دامنه های جنوبی «سهند» از هشترود گرفته تا چاراویماق و از مراغه تا بناب و ملکان و عجب‌شیر، از بارش برف بر دامنه‌های جنوبی این کوه و قله سه‌هزار و ۷۰۷ متری‌اش بهره می‌برند و محیط زندگی و حتی معیشت آنان به صورت مستقیم یا غیرمستقیم تحت تاثیر این بارش‌ها قرار می‌گیرد.
پیرمردهای روستایی در بخش سراجوی مراغه که در دامنه‌های جنوبی سهند سکونت دارند، خاطره‌های شیرینی از ارتفاع چندین متری برف و بارش‌های زودهنگام بر زبان جاری می‌کنند اما جوان‌تر شاهد کم شدن برف‌گیری این کوه بلند هستند و برف‌های چندین متری را در میان داستان‌های فولکلور متصور می‌شوند.
تاثیر بارش برف سنگین در کوه‌های توده‌ای سهند را شاید با یک نگاه سطح در تقویت منابع آبی خلاصه کرد اما کارشناسان محیط زیست آن را ضامن تداوم زندگی در شهرستان‌های جنوبی استان به شمار می‌آورند.
تا جایی که «علی مشتاق‌پور» مدیرعامل انجمن حفاظت میحط زیست مراغه می‌گوید: در شرایطی که با بحران کم‌آبی مواجه هستیم، بارش برف در کوه‌های توده‌ای سهند را می‌توان لطف و عنایت ایزد منان برای تداوم زندگی در منطقه دانست.
به گفته وی اهمیت این بارش‌ها شاید برای عشایر و روستاییان منطقه سهند بیشتر مشخص باشد اما ساکنان شهرهای اطراف نیز به صورت مستقیم و غیرمستقیم از آن بهره می‌برند.

بارش‌هایی که نویدبخش رونق اقتصادی است
مدیرعامل انجمن حفاظت میحط زیست مراغه معتقد است که این بارش‌ها، افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی منطقه را نوید می‌دهد زیرا هم آفت‌های محصولات کشاورزی را از بین می‌برد و هم آب مورد نیاز برای کشت دیم و آبی را تامین می‌کند.
به گفته «مشتاق‌پور» این بارش‌ها از سوی دیگر موجب رشد پوشش گیاهی منطقه شده و از طریق تامین مواد غذایی دام‌های سبک و سنگین، در امرار معاش مردم منطقه تاثیر می‌گذارد.
وی اضافه کرد: رونق اشتغال روستایی و افزایش سرانه درآمد مردم محلی نیز از دیگر تاثیرات بارش سنگین برف در کوه‌های سهند به شمار می‌رود که به نوبه خود از مهاجرت روستاییان به شهر نیز جلوگیری می‌کند.
وی ادامه داد: تامین پشم مورد نیاز برای بافت فرش دستباف مراغه، پروتئین و لبنیات مورد نیاز ساکنان و بسیاری دیگر از فعالیت‌های اقتصادی مردم منطقه به همین بارش‌ها وابسته است.

رونق بوم‌گردی و گردشگری
بارش برف پاییزی و زمستانی که با طراوت طبیعت بهاری و پوشش گیاهی مناسب در دامنه‌های سهند همراه می‌شود، فرصتی برای توسعه بوم‌گردی و گردشگری منطقه فراهم می‌کند؛ هرچند که فرهنگ‌سازی برای جلوگیری از تخریب بی‌رویه طبیعت سهند نیز در این زمینه ضروری به نظر می‌رسد.
مدیرعامل انجمن حفاظت میحط زیست مراغه می‌گوید: در سایه این بارش‌ها، فرصت خوبی نیز برای هنرمندان و عکاسان و فعالان محیط زیست و نقاشان برای فعالیت‌های هنری فراهم می‌شود اما از ساکنان منطقه که عاشق طبیعت‌گردی سهند هستند، انتظار می‌رود تا در شرایطی که مسایل زیست محیطی سهند را تهدید می‌کند، به خاطر طمع بهره‌برداری فردی، باعث تخریب منابع آن نشوند.
به گفته «مشتاق‌پور» مردم منطقه باید به صورت شبانه‌روزی از این منبع ارزشمند حفاظت کرده و با بهره‌برداری درست از آن، این امانت را به بهترین شکل ممکن به نسل آینده منتقل کنند.

تنوع گیاهی و تداوم زندگی حیات وحش
«مشتاق‌پور»، مدیرعامل انجمن حفاظت میحط زیست مراغه نیز می‌گوید: بارش سنگین برف در کوه‌های توده‌ای سهند از انقراض گونه‌های حمایت شده حیات وحش از جمله قوچ میش وحشی، خوک، خرس، گرگ، روباه و شغال و پرندگانی چون کبک و تیهو و انواع دیگر پرندگان زینتی منطقه جلوگیری می‌کند.
وی همچنین از روستاییان و ساکنان منطقه می‌خواهد تا در صورت مواجهه با حیوانات زخمی و گرسنه در اطراف روستا، موضوع را به اداره حفاظت محیط زیست شهرستان اطلاع دهند تا حمایت از حیات وحش با مشارکت اهالی تحقق یابد.

جلوگیری از فرونشست زمین
بر اساس پردازش‌های راداری و ژئودتیک سازمان نقشه‌برداری کشور، قسمت‌های عمده‌ای از دشت‌های آذربایجان‌شرقی از جمله بناب و عجب‌شیر نیز تحت تاثیر فرونشست زمین قرار دارد و در صورت کاهش بارندگی و تداوم استفاده بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی در مراغه، دشت مراغه نیز دیر یا زود وارد این لیست خواهد شد.
بارش برف در مراغه و به ویژه در کوه‌های سهند تا حدی دارای اهمیت است که «یونس مروارید»، مولف کتاب مراغه نیز طی دهه ۶۰ شمسی در کتابش اینگونه آن را توصیف کرده که «عدم نزول برف و باران به موقع، وضعیت فلاحت و کشاورزی این منطقه را کلا مختل می‌کند».
انتهای پیام/