در گرما گرم ماجرای اولتیماتوم روسیه به ایران ، که فشار روسیه و انگلستان بر دولت نوپای مشروطه شدت می یافت و بحران سیاسی به سوی تعطیلی مشروطیت پیش می رفت در تبریز قهرمان بر علیه قوای اشغالگر روسیه شورشی مردمی بر پا شد.
این قیام مسلحانه در ۲۹ آذر۱۲۹۰ خورشیدی و زمانیکه سربازان روسیه اداره های دولتی را به تصرف گرفتند آغاز شد.
چرا که روسها گذرها و ورودی های بازار رابستند و به خلع سلاح مجاهدین پرداخته و بدون هیچ علتی به سوی رهگذران آتش گشودند.و توپخانه روسها از باغ شمال ، شهر را گلوله باران می کرد. مجاهدان مشروطه خواه و ماموران نظمیه تبریز که خود از مجاهدین محسوب می شدند،  با اجازه انجمن تبریز ، در دفاع از شهر و مردم بی دفاع آن ، قیام مسلحانه ی چهار روزه ای را بر علیه اشغالگران روسیه آغاز کردند .
در واقع این قیام مردم تبریز به معنی شورش ایرانیان بر ضد روسیه تلقی می شد.مجاهدان آذربایجانی برای آخرین بار در تاریخ عصر مشروطه به میدان نبرد مسلحانه آمدند تا نام تبریز و آذربایجان را در دفاع از حیثیت ملی و رشادت و فداکاری در راه وطن را جاودانه تاریخ کنند .
اما متاسفانه این آخرین قیام مجاهدان آذربایجانی در پایان چهارمین روز با قوای نظامی روسیه که مرتبا تقویت می گردید به شدت سرکوب شده و صدها نفر از مردم بی گناه و مظلوم تبریز آماج حملات وحشیانه آنها شده و جان خود را از دست دادند.
پس از سرکوبی کامل قیام نیروهای روسیه با خشونت تمام با مردم تبریز معامله نموده و عده ای از مبارزین و رهبران مردمی تبریز بمانند مرحوم ثقه الاسلام تبریزی را اسیر و در عاشورای همان سال  به دار آویختند. و بدین ترتیب با حاکمیت عنصر وابسته و مستبدی بنام شجاع الدوله ، در تبریز حکومت هراس حاکم شد.
در سالروز چنین روزهایی وظیفه همگانی ما گرامیداشت یاد و خاطره آن دلاورمردان و دلاوردیهای آنان است. به روان همه آن شهیدان راه حریت و حقیقت درود می فرستیم.
انتهای پیام/