در عصر حاضر، مناطق شهری تنها ۳ درصد از سطح زمین را اشغال کرده و نزدیک به ۷۲ درصد از گازهای گلخانه ای را منتشر می کنند. واقعیت تاسف‌بار این است که افزایش پیوسته شهرنشینی تا سال ۲۰۵۰، همراه با تغییرات آب‌وهوایی، پیامدهای جدی بر زندگی ما از نظر کیفیت هوا، گرم‌شدن دما و افزایش خطر سیل خواهد داشت.
محیط زیست تحت تأثیر تکامل تکنولوژیکی بشریت قرار گرفته است، از نظر تاریخی ما می توانیم تشخیص دهیم که چگونه هر حرکت جدید صنعتی یا تکنولوژیکی موجی از پیامدها را در سیاره ما به جا می‌گذارد. با رشد صنایع و اتوماسیون فرآیندها، گازها به هوا رها می‌شوند و زباله‌ها به رودخانه‌ها و اقیانوس‌ها ریخته می‌شوند.
صنعت ساخت و ساز و شهرسازی نیز به تخریب محیط زیست دامن زده است. در واقع، با افزایش تقاضا برای پروژه‌های بزرگ با کاربری مختلط و لزوم کاهش زمان اجرا که افزایش یافته، ابزارها، ماشین‌ها، فرآیندها و مواد برای دستیابی به آنها تکامل یافته‌اند. این رویه بدون کنترل یا در نظر گرفتن اکوسیستم‌ها اتفاق افتاده است، زیرا هیچ سازوکار زیست‌محیطی یا مکانیسم‌های نظارتی موجود نبوده است. اما در عصر حاضر و با ظهور نوآوری‌های فناورانه نیل به این هدف دور از انتظار نیست.
اخیراً محققان چندین راه حل الهام گرفته از طبیعت را در استان وایادولید در اسپانیا آزمایش کرده اندکه می توان از آنها برای کاهش اثرات تغییرات اقلیمی استفاده کرد. به عنوان مثال، برخی از گیاهان به مثابه یک تنظیم‌کننده حرارتی عمل می‌کنند و دمای محیط را کاهش می‌دهند. این پروژه تحقیقاتی که "گرین آپ" نام دارد، ۲۵ شریک را در هشت شهر و نه کشور در سراسر جهان گرد هم می‌آورد. مدیر هماهنگ کننده این پروژه، رائول سانچز فرانسیس، بیان می‌کند که با راهکارهایی مانند بام‌های سبز، باغ‌های عمودی متحرک یا دیوارهای سبز نیز که به نوعی برگرفته از این پروژه است، بخش قابل توجهی از هوا و آب باران در شهرها تصفیه می‌شود چرا که برخی از گیاهان به دلیل خاص بودن برگ و ریشه خود می توانند به عنوان فیلتر طبیعی عمل کنند.

کاهش ۲۰۰ تنی دی اکسید کربن در اسپانیا
رائول سانچز فرانسیس معتقد است که یکی از راه حل‌های طبیعی، سیستم فیلتر بیولوژیکی شهری است که به دودکش سبز معروف بوده و بر روی پشت بام‌های نزدیک دودکش‌ها نصب می‌شود تا محصول حاصل از احتراق را تمیز کرده و اکسید و ذرات که دو آلاینده اصلی ساطع شده از وسایل نقلیه و سیستم های گرمایشی است را فیلتر نماید. پتانسیل راه حل های مبتنی بر طبیعت دیگر نیازی به اثبات ندارد. به عنوان مثال، در وایادولید یک مسیر دوچرخه‌سواری یا جاده‌های سبز از انتشار نزدیک به ۲۰۰ تن دی اکسیدکربن جلوگیری کرده و بدین ترتیب موجب کاهش دمای هوا در تابستان تا ۵ درجه سانتی گراد می‌شود.
با این حال، پیکربندی شهر عاملی است که باید مورد توجه قرار گیرد، همانطور که آلیسیا ویلازان کابرو، مشاور محیط زیست در شهرداری وایادولید، نیز خاطرنشان می‌کند : "ما باید مشکلات خاصی را حل کنیم که اصلی‌ترین آنها کمبود فضا است. همچنین جهت اشغال فضاهای عمومی هم مشکل داریم چرا که لوله‌های آب زیرزمینی، شبکه برق، پارکینگ زیرزمینی... هم وجود دارند". وایادولید در اسپانیا، ازمیر در ترکیه و لیورپول در بریتانیا سه شهری هستند که در حال حاضر بیش از ۴۰ راه حل الهام گرفته از طبیعت را آزمایش کرده‌اند.

کاشت درخت جهت کاهش دما
در شهر لیورپول، ترافیک بسیار سنگین است: طبق آمار رسمی، در سال ۲۰۱۸، تمام وسایل نقلیه در شهر در مجموع بیش از ۲ میلیارد کیلومتر را طی کرده بودند. در چنین شهرهایی که ترافیک سنگینی دارند، کاشت درخت می‌تواند انتشار کربن سالانه را تا ۵۵/۵ تن کاهش دهد و در نتیجه دمای هوا را ۲ تا ۴ درجه در تابستان خنک کند. در لیورپول مشکل کیفیت هوا و چندین نقطه داغ در شهر وجود دارد و این درختان به تصفیه هوا در آن مناطق کمک می‌کند. فرناندو نونز ویگا، مدیر پروژه بزرگراه در شورای شهر لیورپول، تایید می‌کند که روند کاشت درختان انبوه به پاکسازی منطقه کمک شایانی خواهد کرد. بطوریکه در یکی از مناطق معروف آنجا بصورت آزمایشی چندین استراتژی تطبیقی مانند جاده‌های سبز، فیلترهای بیولوژیکی، باغ‌های گرده‌افشان و سیستم‌های زهکشی پایدار برای کاهش تأثیر خطر سیل را به اجرا گذاشتند.
از این‌رو،جولیت استیپلز مدیر پروژه شهری "گرین آپ" در لیورپول توضیح می‌دهد: "کاری که ما به دنبال انجام آن هستیم این است که این مداخلات اکولوژیکی را در مکان مناسبی در شهر قرار دهیم. ما کیفیت هوا، کیفیت آب، تنوع زیستی، آسایش، شناخت منطقه‌ای ساکنان و برخی شاخص‌های اقتصادی را نظارت خواهیم کرد. پس از تأیید اعتبار همه این راه‌حل‌ها، آنها در ۵ شهر دیگر (مانتووا در ایتالیا، لودویگزبورگ در آلمان، مدلین در کلمبیا، چنگدو در چین و بین دین در ویتنام) نیز آزمایش خواهند شد و بدین ترتیب، مناطق شهری سبز به طور فزاینده‌ای رو به رشد خواهد بود".

آذر کریم‌زاده
انتهای پیام/