به گزارش نصر، حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمدعلی آل هاشم در دیدار رجبی دوانی، رئیس بنیاد ایرانشناسی با وی، با اشاره به این‌که تمدن ایرانی اسلامی در دوران مختلف تاریخی در دنیا مطرح و شاخص بوده است، گفت: پژوهشگران و محققان باید این تمدن را بیش از پیش به جهانیان معرفی کنند و در این زمینه بنیاد ایران‌شناسی می تواند نقش بسزایی داشته باشد.
وی با بیان این‌که تبریز و آذربایجان پیشرو توسعه و پیشرفت در ایران بوده است، اظهار کرد: خطه آذربایجان با داشتن قابلیت و پیشینه افتخارآمیز خود در ادوار مختلف تاریخی به ویژه دوران صفویه، انقلاب مشروطه و پیروزی انقلاب اسلامی، خاستگاه علما، اندیشمندان و بزرگانی بوده که نقش بسیاری در شکوفایی تمدن ایرانی اسلامی ایفا کرده‌اند.
آل هاشم با تاکید بر توسعه فعالیت‌های این بنیاد در استان‌های کشور، ادامه داد: این اقدام موجب شناسایی و معرفی آثار تمدنی و اسلامی استان‌ها در بین مردم می‌شود و زمینه را برای مطالعات و تحقیقات بیشتر محققان و پژوهشگران در این زمینه فراهم می‌کند.
محمدحسین رجبی دوانی، رئیس بنیاد ایران شناسی نیز در این دیدار با اشاره به این‌که اقوام مختلف ایران در ادوار تاریخی از تمدن ایرانی اسلامی برخوردار بودند، گفت : معرفی هویت ایرانی اسلامی به دنیا از برنامه‌های این بنیاد بوده و این بنیاد در این زمینه دارای وظایف ملی و بین المللی است.
وی افزود: در این راستا ایجاد نمایشگاه و موزه دائمی ادوار مختلف تاریخ تمدن ایران زمین تصویب شده است و معرفی و شناساندن عظمت ایران اسلامی با تکیه بر دوران درخشان آل بویه و صفویه که از دوران درخشان اسلام و شیعه بوده و معرفی انقلاب اسلامی از دیگر برنامه‌های این بنیاد است.
رئیس بنیاد ایرانشناسی با اشاره به این‌که آذربایجان نیز جایگاه خاصی در تمدن ایرانی اسلامی دارد، گفت: مردم این منطقه در ادوار مختلف تاریخی نقش خود را برای توسعه تمدن ایرانی اسلامی ایفا کرده‌اند و قیام ۲۹ بهمن تبریز در دوران طاغوت و شجاعت و ایمان مردم این شهر کار این رژیم را تمام کرد که اگر این قیام نبود انقلاب اسلامی پا نمی‌گرفت و همت و شجاعت مردم تبریز ضربه اساسی بر پیکره این رژیم زد و به مردم سایر مناطق کشور جرات ایستادن در مقابل رژیم طاغوت را داد.
وی اضافه کرد: مردم آذربایجان و تبریز با حماسه آفرینی در ادوار تاریخی و دوران‌های مختلف دفاع مقدس و مشروطه حق بزرگی برگردن ملت ایران دارند و باید این اقدامات و افتخارات به مردم معرفی شود.
در ادامه رئیس بنیاد ایرانشناسی در عمارت تاریخی بنیاد ایرانشناسی حضور پیدا کرده و در مراسم پیش همایش« ایران مقتدر در اندیشه شهید ثِقَه الاسلام تبریزی» شرکت کرد.
طاهری خسروشاهی، رئیس بنیاد ایرانشناسی آذربایجان شرقی در ابتدای این پیش همایش، به بیان گزارشی از فعالیت‌های علمی و سیاسی شهید میرزا علی ثقه الاسلام تبریزی پرداخت و گفت: شهید ثقه الاسلام تبریزی، تندروی را عامل هرج و مرج و سبب تحمیل مخارج سنگین بر ملت می‌داند از این رو از آن بیزاری و اظهار تنفر می‌کند.
رجبی دوانی، رئیس بنیاد ایرانشناسی نیز در ادامه ضمن بازگوکردن بخشی از تاریخ ایران و تشیّع به اهمیت و نقش سلسله‌های آل بویه و صفویه و انقلاب اسلامی در تاریخ ایران اشاره کرد و افزود: اهمیت خطه آذربایجان در سیر تحولات تاریخ ایران انکار ناشدنی و حائز اهمیت فراوان است به طوری‌که وحدت ملّی ایران مدیون آذربایجان است و این‌که برخی سوءتفاهمات مطرح شده ناشی از غفلت‌هایی است که اجازه نداده است افتخارات تاریخی ایران را آنگونه که هست برای نسل جدید تبیین کنند.
وی سپس به بیان شرح مختصری از علمای بزرگ آذربایجان در ادوار متأخر و تأثیر آن‌ها در حیات علمی و سیاسی تشیّع پرداخت.
وی با ذکر این‌که شخصیت‌های تاریخی باید در ظرف زمانی و مکانی خود مورد ارزیابی و پژوهش قرار گیرند، افزود: مقاومت و درک شرایط خطیر آن روزگار توسط شهید ثقه الاسلام و همراهی ایشان با دولت قاجار علیرغم مخالفت با استبداد و برای جلوگیری از حضور روس‌ها و اشغال تبریز امری است که باید بیش از پیش موردتوجه قرار گیرد، چراکه احیا و اعتلای ایران را می‌توان در گرو چنین اندیشه‌هایی جستجو کرد.
وی گفت: اتحاد، همواره مورد تاکید ثقه الاسلام تبریزی است. اصولا اتحاد اسلام و اتحاد سیاسی همه مسلمانان (گرچه در مشرب و مذهب اختلاف داشته باشند) از اصول مسلک سیاسی او شمرده می‌شود و شهید ثقه الاسلام راضی نبود به سبب وضع پدید آمده ناشی از مبارزه با استبداد داخلی، پای استعمار خارجی را در ایران باز کند.
رجبی دوانی با اشاره به ماجرای تصرف آذربایجان توسط ارتش روس، گفت: میلر کنسول قدرتمند روس، استخلاص ثقة الاسلام را مشروط به امضای نوشته‌ای می‌ کند که بر پایه آن آغاز کننده جنگ را به مجاهدان نسبت می‌داده است تا به این ترتیب هم مستمسکی برای تصرف آذربایجان فراهم کند و هم پاسخی برای فشارهای بین المللی داشته باشد اما ثقة الاسلام نمی‌پذیرد و در پاسخ می گوید: «این شهادت خلاف واقع است و مسلمان، شهادت خلاف واقع نمی دهد.» 
وی سپس به دیدگاه ثقه الاسلام تبریزی درباره حکومت پرداخته و خاطرنشان کرد: از دیدگاه این شهید بزرگوار، حکومت باید به علمای زمان تجویز و تفویض شود تا یک سلطنت محدود و دارای دارالشوری زمام امر را به عهده بگیرد.
وی یادآور شد: از جانب عثمانی‌ها به او پیام می‌رسد که به کنسولگری عثمانی برود و تحت حمایت آن‌ها باشد، اما او مانند شیخ فضل‌الله نوری مقاومت می‌کند. در آخر عمر دستگیر می‌شود و از او می‌خواهند مطلبی بنویسد مبنی بر این‌که آزادی‌خواهان آغازگر جنگ بودند و مستمسکی برای دشمن باشد ولی با این‌که در چنگ آن‌ها اسیر بود، قبول نکرد و گفت: انکار نمی‌کنم که برای مقابله با شما روس‌ها مردم را به میدان فراخواندم. من با توجه به وظیفه خود از مرام و اعتقادم دفاع کردم و بر این اساس است که می‌توان گفت امثال ثقه‌الاسلام بودند که در زمان ضعف حکومت‌ها نگذاشتند تا ایران مستعمره شود. تمام کشورها مستعمره شدند اما ایران به رغم دشمنی‌های فراوان هیچگاه مستعمره نشد. چنین بزرگانی ایران را حفظ کردند. در تقویم ایران روز آزادی از استعمار نداریم و این به دلیل چنین مجاهدت‌هایی است و امیدواریم روح مجاهدت کماکان در خطه آذربایجان زنده بماند.
رجبی دوانی از نمایشگاه کتاب و اسناد منتشرنشده مربوط به شهید ثقه الاسلام تبریزی که در حیاط بیرونی عمارت تاریخی بنیاد ایران شناسی برگزار شده بود، بازدید کرد.
انتهای پیام/