به گزارش نصر به نقل از ایسنا، محمدجواد دهقانی با اعلام این خبر اظهار کرد: توسعه مشارکت‌های علمی در سطح بین‌المللی یکی از سیاست‌های اصلی جمهوری اسلامی ایران است که نظام آموزش عالی کشور نیز تأکید ویژه‌ای بر آن دارد. مشارکت‌های علمی یکی از سیاست‌های مورد تأکید در سند سیاست‌های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری نیز است. بررسی پایگاه استنادی کلاریویت آنالتیکس ( WOS) در فاصله سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که مقالات با مشارکت بین‌المللی کشور در ۲۰۱۹ به ۲۸ درصد رسیده است. البته برای بدست آمدن آمار قطعی باید ماه‌های آینده صبر کرد؛ زیرا که اطلاعات سال ۲۰۱۹ هنوز تکمیل نشده است و تکمیل آن تا خرداد سال آینده به طول خواهد کشید.
دهقانی اظهار کرد: در سال ۲۰۱۳ مقالات با مشارکت بین‌المللی کشور ۲۱ درصد از کل تولید علم کشور را در بر می‌گرفتند. این مقدار در طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶ تقریبا همین مقدار بود. در سال ۲۰۱۷ این مقدار به ۲۲ درصد رسید. در سال ۲۰۱۸ میزان مشارکت بین‌المللی کشور افزایش یافت و به ۲۵ درصد رسید. با افزایش مجدد مشارکت‌های علمی بر اساس پایگاه‌های استنادی بین‌المللی، این مقدار در سال ۲۰۱۹ به ۲۸ درصد رسیده است.

سرپرست ISC افزود: باید در نظر داشت که میزان تولید علم کشور مرتبا در حال افزایش است و علیرغم این واقعیت باید گفت که مشارکت علمی کشور به صورت مرتب افزایش یافته است. در فاصله سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹ تعداد مقالات با مشارکت بین‌المللی کشور ۷۳ هزار و ۷۹۹ مورد بوده است. این مقدار در سال ۲۰۱۳ به میزان ۷۴۳۱ بود که در سال ۲۰۱۴ به ۸۲۲۷ رسید. در سال ۲۰۱۵ این مقدار دوباره افزایش یافته و به ۸۸۰۶ مورد رسید. در طی سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ این مقدار دوباره افزایش یافته و به ۱۰ هزار و ۲۱۷ و ۱۲ هزار و ۴۹ مورد افزایش یافت. این افزایش در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ نیز همچنان ادامه یافته که به مقدار ۱۳ هزار و ۷۵۰ و ۱۳ هزار و ۳۱۹ مورد رسید. خاطر نشان می‌شود که اطلاعات سال ۲۰۱۹ هنوز تکمیل نشده و در حال افزایش است.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: بند ششم از سیاست‌های ابلاغی علم و فناوری ابلاغی مقام معظم رهبری به دیپلماسی علمی یا مواردی که به صورت کامل تحت تأثیر دیپلماسی علم و فناوری هستند، می پردازد. استفاده از قدرت علم و فناوری به منظور توسعه و تعمیق روابط دیپلماتیک با سایر کشورها مهمترین تعریف دپیلماسی علم و فناوری است. دیپلماسی علم و فناوری به صورت عملیاتی در اولین سطح به تعامل دو محقق در دو کشور مختلف حول محور انجام یک پژوهش، فناوری یا نوآوری اطلاق می‌شود که هر یک می‌تواند به صورت یک فعالیت پژوهشی مشترک یا ثبت اختراع و یا یک محصول ارائه شود.  
وی افزود: این تعامل می‌تواند بین چندین محقق از چند کشور یا چندین دانشگاه یا موسسه تحقیقاتی یا صنعتی صورت پذیرد. اعتماد علمی و اخلاقی مهمترین عنصری است که در طول زمان بین محققان شکل گرفته و فضا را برای پژوهش‌های مشترک بعدی باز می‌کند. زمانی که این تعاملات علمی در سطح گسترده‌ای بین محققان دو یا چندین کشور به شکل بلند مدت صورت پذیرد، تأثیر آن قابل ملاحظه خواهد بود. این تعاملات در سطحی بالاتر از محقق، تعاملات بین مؤسسات و دانشگاه‌های دو یا چند کشور را در بر می‌گیرد که به صورت شریک ثابت تحقیقاتی یکدیگر محسوب می‌شوند.
دهقانی در ادامه گفت: مشارکت علمی پژوهشگران با سایر کشورها در برخی کشورهای اروپایی  نظیر سوئیس، اتریش، سوئد و هلند بیش از ۶۰ درصد است. به طور کلی بیش از نیمی از ۵۰ کشور برتر تولید کننده علم دنیا، حداقل ۵۰ درصد تولید علم خود را به صورت مشارکتی تولید می‌کنند. بنابراین، تقریبا از هر دو پژوهشی که در این کشورها انجام می‌شود یکی با مشارکت بین‌المللی است. همچنین ۷۶ درصد از این کشورها بیش از ۴۰ درصد تولید علم خود را با مشارکت سایر کشورهای دنیا تولید می‌کنند.
سرپرست ISC گفت: بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که در ۱۵ سال اخیر دیپلماسی علم و فناوری در همه دنیا از جمله کشورهای خاورمیانه در حال رشد بوده است، اما در مقایسه با کشورهای اروپای غربی، کشورهای خاورمیانه نیازمند تلاش بیشتری برای ارتقای جایگاه دیپلماسی علمی هستند. هرچند سهم مشارکت علمی بین‌المللی درسایر کشورهای اسلامی نظیر ترکیه، پاکستان و مالزی نیز افزایش یافته است، اما سرعت و میزان این رشد در این کشورها با یکدیگر فرق می‌کند. کشورهای مالزی و پاکستان در سال ۲۰۱۳ به ترتیب ۳۵ درصد و ۴۰ درصد مقالاتشان با مشارکت بین‌المللی بود که این مقدار در سال ۲۰۱۹ به ۵۲ درصد رسیده است؛ یعنی بیش از نیمی از مقالات آنها با مشارکت بین‌المللی است. در سال ۲۰۱۳ ترکیه ۱۷ درصد مقالاتش با مشارکت بین‌المللی بوده است که در سال ۲۰۱۹ این مقدار افزایش یافته و به ۲۴ درصد رسیده است.
دهقانی در پایان افزود: اگر چه رشد و رتبه کمیت و کیفیت تولید علم جمهوری اسلامی ایران در طی دهه اخیر افزایش یافته و کشور در سطح بین‌المللی جایگاه قابل قبولی کسب کرده است، استفاده از این پتانسیل بالا برای توسعه دیپلماسی در بین کشورهای منطقه و جهان نیاز به تلاش فراوان و برنامه‌ریزی جدی دارد. این در حالی است که در سند سیاست‌های کلان علم و فناوری بر گسترش همکاری و تعامل فعال، سازنده و الهام بخش در حوزه علم و فناوری با سایر کشورها و مراکز علمی و فنی معتبر منطقه‌ای و جهانی بویژه جهان اسلام همراه با تحکیم استقلال کشور تاکید شده است.
انتهای پیام/