متاسفانه شیوع بیماری یا مرگ و میر ناشی از نوشیدن آب ناسالم در سرتاسر دنیا وجود دارد، از این رو توجه به شاخص‌های سنجش کیفیت آب از منظر میکروبی برای حصول اطمینان از کیفیت آب برای شرب ضروری است.
آلودگی‌های میکروبی آب آشامیدنی معمولاً ناشی از آلودگی منابع آب شرب با فاضلاب انسانی یا حیوانی است، گرچه مطالعات نشان می‌دهند که منابع آلاینده دیگری نیز قابلیت آلوده کردن آب آشامیدنی را دارند، شیوع بیماری‌ها با منشا آب مرتبط با فرایندهای نامناسب تصفیه منابع آبی و توزیع آب آشامیدنی است. مثلاً در سیستم‌های توزیع نشتی اتصالات، آلودگی در مخازن ذخیره، فشار کم آب آشامیدنی و عرضه منقطع در ورود و رشد آلودگیهای میکروبی موثر است.
در صورتی که یک سیستم مدیریت یکپارچه، آب آشامیدنی را از مراحل اولیه تأمین تا رسیدن به دست مصرف کنندگان لحظه به لحظه پایش و کنترل نماید، ورود آلودگی‌های میکروبی به آب آشامیدنی قابل پیشگیری است.
شایع‌ترین و متداول‌ترین بیماری‌هایی که در اثر مصرف آب آشامیدنی انسان را درگیر می‌کنند، توسط باکتری‌های بیماری زا، ویروس‌ها و انگل‌ها ایجاد می‌شوند. آنچه که توجه به آلودگی‌های میکروبی را بیشتر با اهمیت می‌کند، پتانسیل ایجاد مرگ و میر آب آلوده به این میکرو ارگانیسم‌ها در جوامع توسعه نیافته است.
تابستان 1401 مردم تبریز آبِ طعم‌دار و بودار را خوردند، ابتدای کار مسئولین ذیربط گفتند با افزایش مصرف آب در تابستان شاهد کاهش کیفیت آب شرب مناطق مختلف شهر تبریز هستیم، اما شهروندان تبریز مجبور بودند با این شرایط آن را بنوشند، پس از مدت کوتاهی که اعتراض مردم نیز به این موضوع بیشتر شد، مسئولان استانی دلیل آن را رشد جلبک‌ها عنوان کردند که تنها راه حل آن نیز بارش باران و سرد شدن هوا عنوان شد، اما با این وجود مسئولان گفتند آب تبریز سالم است.
در تابستان امسال این معما حل نشده باقی مانده بود و مسئولین مربوطه این مسئله را برعهده نمی‌گرفتند؛ آب منطقه‌ای، شرکت آب و فاضلاب را مسئول عنوان می‌کرد و خود را تنها موظف به تأمین آب می‌دانست، در این میان مسئولان شرکت آب و فاضلاب نیز دانشگاه علوم پزشکی تبریز را مسئول می‌دانستند، در حالی که مسئولان علوم پزشکی هم ادعا می‌کردند گرچه طعم و بوی آب شهر تبریز تغییر کرده، اما به ‌لحاظ کیفی استاندارد و مورد تأیید است!
 
«جلبک» متهم اصلی پرونده آلودگی آب شرب تبریز
پس از مدت کوتاهی بالاخره پاسخ این معما پیدا شد و «جلبک» به‌عنوان متهم اصلی پرونده آلودگی آب شرب تبریز اعلام شد؛ مسئولان آبفای آذربایجان‌شرقی شرکت آب منطقه‌ای را ملزم به انجام اقدامات لازم برای رفع بو و طعم نامناسب آب انتقالی به تبریز می‌دانند که البته که این اقدامات در بلندمدت مؤثر خواهد بود و افزایش بارندگی‌ها و سردی هوا مشکل را برطرف می‌کند و علوم پزشکی نیز اعلام کرد علیرغم بو و طعم نامطبوع، آب شرب تبریز کاملاً سالم و بهداشتی است.
 
آب شرب تبریز آلودگی میکروبی ندارد
مدیرعامل آب و فاضلاب آذربایجان شرقی در 13 شهریور طی گفت‌وگویی با ایسنا وضعیت آب تبریز را تشریح کرده و گفت: نقاط مختلف آذربایجان‌شرقی ۲۲ تا ۲۸ درصد با کاهش بارندگی نسبت به درازمدت مواجه بوده‌اند که این کاهش‌ها باعث شد تا میزان آب سدها به حداقل برسد و طبیعی است که کیفیت آب مانند گذشته نباشد.
"محمد خانی" ادامه داد: رویش جلبک دلیل نفوذ بو به آب بوده است، اما علیرغم این‌که این بو در حدود ۵۵ درصد از سطح تبریز حس می‌شود، مشکل بهداشتی و میکروبی ندارد و آب تبریز قابل شرب بوده و مردم نگران نباشند، چرا که مسئولان درصدد برطرف کردن این مشکل هستند.
 
با کلرزنی بوی آب تشدید می‌شود
رئیس گروه سلامت محیط و کار مرکز بهداشت آذربایجان شرقی نیز در خصوص وضعیت آب تبریز اظهار کرد: با توجه به اینکه در سال‌های اخیر به‌ویژه امسال شاهد تغییرات آب و هوایی و خشکسالی بوده‌ایم، این موضوع باعث شد تا میزان ذخیره منابع آب در پشت سدها و مخازن و همچنین میزان آبدهی و اکسیژن آب پشت سدها کاهش پیدا کند و کیفیت آن را تغییر دهد و در پی آن امکان رشد جلبک‌ها فراهم شود که با حذف آنها مواد دفعی در آب باقی مانده و ایجاد طعم و بو کند.
محمد قنبری افزود: کاهش منابع آب و روباز بودن مناطق حوزه آبگیر و سدها، می‌تواند سبب رشد مواد جلبکی توأم با رنگ و بو شود، البته جلبک‌ها در ورودی تصفیه خانه‌ها حذف شده و توسط فرآیندهای فیزیکی از بین می‌روند، اما تولیدات و مواد دفعی آن‌ها در آب مانده و امکان حذف آنها توسط روش‌های متداول وجود ندارد و این باعث می‌شود تا به منابع آب راه پیدا کرده و با کلرزنی هم بوی تولیدی آن‌ها تشدید شود.
وی خاطرنشان کرد: اینکه برخی از مسئولین تنها راهکار رفع بوی نامطبوع آب شرب تبریز را افزایش بارش و سرد شدن هوا اعلام کرده‌اند، درست نیست؛ دستگاه‌های مسئول باید پاسخگو باشند تا این مشکل به صورت علمی برطرف شود.
رئیس گروه سلامت محیط و کار مرکز بهداشت آذربایجان‌شرقی ادامه داد: به واسطه کلر باقی‌مانده، آب از نظر میکروبی مشکلی ندارد و آزمایشات آن سالم است، اما برای این طعم و بو باید اقدامات لازم انجام شود، چرا که مصرف آب شهروندان را با مشکل مواجه کرده است.
قنبری یادآور شد: آب منطقه‌ای، آب را از منابع آبی تأمین و به آب و فاضلاب واگذار می‌کند و آب فاضلاب وظیفه توزیع آن را دارد و باید آب سالم و بهداشتی را به مشتریان خود عرضه کنند و این درست نیست که مصرف کنندگان در مصرف آب دچار مشکل شوند.
 
مردم از وضعیت آب شرب ناراضی هستند
 اما با این وجود که مسئولین آب شرب تبریز را سالم و بهداشتی عنوان کرده‌اند، مردم تبریز قانع نشده و از وضعیت آب راضی نیستند. تابستان گذشت و فصل سرما هم رسید و فصل گرمای دیگری در راه است، اما توصیه‌ای که همه پزشکان طی سالی که گذشت بر آن تاکید می‌کردند، این بود که حتما آب لوله‌کشی را جوشانده و بعداً میل نمایید؛ موضوعی که پیشتر جامعه پزشکی چندان بر آن تاکید نمی‌کرد. ما در گزارشات مردمی نیز دیدیم که اکثر مناطق تبریز شاهد آب بی‌کیفیت با طعم و بوی نامناسبی بودند.
 
آب شرب تبریز آلودگی میکروبی دارد!
"سارا نیک مرام" مدیر مرکز پایش و نظارت برکیفیت آب و فاضلاب آذربایجان‌شرقی در گفتگو با خبرنگار «نصر آذربایجان» به آزمایشات روزانه و نظارت دقیق بر حسن اجرای برنامه عملیاتی واحدهای کنترل کیفیت و بهداشت آب و فاضلاب اشاره کرد و گفت: آب تبریز هیچ گونه آلودگی میکروبی نداشته و هیچ مشکلی ندارد.
اما از طرفی دیگر هم "احمد بایبوردی" رئیس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان‌شرقی در گفتگو با خبرنگار «نصر» در پاسخ به وضعیت سالم بودن یا نبودن آب شرب تبریز گفت: آبی که از سد نهند وارد می‌شود را نمونه برداری کردیم (نمونه قبل از تصفیه) که کاملاً آلودگی میکروبی را نشان می‌دهد و این آزمایش نشان دهنده این است که میزان بار میکروبی در آن‌جا بیشتر است.
وی ادامه داد: برای خودم جای سوال است که چه میزان باید کلر به این آب تزریق کرد تا بتوان این آلودگی را کمتر کرد.
بایبوردی تصریح کرد: میزان کلر در آب‌ها زیاد است و این باعث می‌شود کسانی که فشار خون دارند، میزان تاثیر داروهای کاهش فشار خون در آن‌ها کاهش یابد و موجب بروز مرگ‌های خاموش شود؛ متاسفانه به این موارد توجه کافی نمی‌شود.
وی در پایان تاکید کرد: مردم تبریز تا حد امکان آب شرب را پس از جوشاندن استفاده کنند، قطعاً بار میکروبی بعد از جوش آوردن آب آلوده کمتر می‌شود.
 
کیفیت آب تبریز قابل قبول و استاندارد است
در آخرین گفتگوی خبرنگار نصر آذربایجان با "محمد خانی" مدیرعامل آب و فاضلاب آذربایجان شرقی که طی روزهای گذشته صورت پذیرفت، وی در خصوص کیفیت آب تبریز اظهار کرد: به هیچ وجه آب تبریز آلودگی میکروبی ندارد، اگر چه کیفیت آب مناطق متفاوت است، اما استاندارد است. آب شرب تبریز آلودگی میکروبی ندارد و مردم نباید نگران این موضوع باشند.
گزارش نصر آذربایجان می‌افزاید؛ آب یکی از موهبت‌های الهی است که همه موجودات زنده به آن نیاز دارند. آب تمیز همچنین برای توسعه اقتصادی هم مورد نیاز است، اما مدتی است که شهروندان تبریزی با مشکلات زیادی در استفاده از آب شرب مواجهند و اظهارات متناقض مسئولان مربوطه نیز در این خصوص بر ابهامات می‌افزاید، حال باید از مسئولین مربوطه بپرسیم چه دبیر ویژه‌ای برای تضمین سلامت آب شرب تبریز داشته‌اند و با توجه به اظهارات برخی از مسئولین استان مبنی بر آلوده بودن آب شرب تبریز چرا در این رابطه شفاف‌سازی‌ مستند صورت نمی‌گیرد؟

محمدرضا اخگرگداز

 

منتشر شده در شماره چهارم ماهنامه نصر آذربایجان
نسخه دیجیتال سومین شماره ماهنامه نصر آذربایجان به دنبال استقبال مخاطبان به عنوان اولین ماهنامه گویای ایران در دسترس عموم قرار گرفته است. برای مشاهده نسخه دیجیتال و مطالعه مطالب این ماهنامه این لینک را کلیک کرده و ورق بزنید.

انتهای پیام/