این روزها "روایت اول" اصطلاحی است که مسئولان مختلف در سخنان خود اهالی رسانه را به آن توصیه کرده و یکی از دلایل اصلی اقبال افکار عمومی به رسانه‌های خارجی را پیش‌دستی آنان در روایت سازی وقایع می‌خوانند...! بر اساس این نظریه، انتشار روایت اول از وقایع و رویدادهای اجتماعی در رسانه‌های داخلی، منجر به خلع سلاح رسانه‌های خارجی از روایت‌سازی خواهد شد.
تجربه نشان داده، محافل تندرو در مواجهه با مفاهیم اجتماعی به صورت گزینشی عمل می‌کنند، بدین مفهوم که بخش مورد دلخواه خود را گرفته و بر روی لازم و ملزومات آن چشم می‌پوشند... این ترفند برای خودفریبی شاید اهمیتی نداشته باشد، اما وقتی به صورت دستورالعمل به دیگران توصیه می‌شود، به مرحله ‌عوام‌فریبی می‌رسد.
به دنبال رویدادهای اجتماعی و سیاسی اخیر در ایران و اعمال محدودیت‌های گسترده در رسانه ها، عدم صداقت و نبود شفافیت از سوی مسئولان، اصل "روایت اول" دچار چالشی اساسی گردیده و تاخیر در بیان واقعیات منجر به از دست رفتن اعتماد عمومی به عنوان اصلی‌ترین سرمایه اجتماعی شده است.
پیامد این اتفاقات، سلب مرجعیت خبری از رسانه‌های داخلی بوده است، به طوری‌که در صورت بیان روایت اول نیز مخاطبان داخلی، روایت رسانه‌های دیگر را ملاک سنجش صحت آن اخبار ارزیابی می‌کنند!
عدم توجه به اقناع عمومی اصل دیگری است که در برآوردهای مسئولان بدان توجهی نمی‌شود؛ هم از این روست که مردم به آنچه از تریبون‌های رسمی بیان می‌شود به راحتی اعتماد نمی‌کنند... باید اذعان داشت شفافیت، منطق، ارائه سند و تداوم در صداقت رمز اقتناع عمومی است؛ مواردی که بسیاری از مسئولان با آن بیگانه‌اند!
و اما در خصوص تحلیل دلایل وضع موجود، محافل داخلی با فرافکنی انگشت اتهام را به سوی فضای مجازی نشانه رفته و از پذیرش قصور خود برای ترمیم شکاف‌های عمیق در جامعه شانه خالی می‌کنند. عوام‌فریبی است که رویدادهای امروز را «صرفاً» مولود جوسازی‌های فضای مجازی دانسته و از نقش محافل داخلی در گسست به وجود آمده غافل شویم.
حوادث سالیان گذشته نشان داده مردم و اقشار مختلف همچون اهالی رسانه، «هزینه» تصمیمات اشتباه مسئولان را داده‌اند، اما تاکنون هیچ مسئولی به خاطر هزینه تراشی و تولید نارضایتی ناشی از تصمیمات اشتباه، قصور و حتی تقصیر بازخواست نشده است!


مهرداد خوشکار مقدم - روزنامه نگار

منتشر شده در شماره چهارم ماهنامه نصر آذربایجان
نسخه دیجیتال سومین شماره ماهنامه نصر آذربایجان به دنبال استقبال مخاطبان به عنوان اولین ماهنامه گویای ایران در دسترس عموم قرار گرفته است. برای مشاهده نسخه دیجیتال و مطالعه مطالب این ماهنامه این لینک را کلیک کرده و ورق بزنید.