نصر: جوان اردبیلی موفق به انجام و ثبت اختراع سنتز نانو‌کمپوزیت سیس‌پلاتین مغناطیسی برای انتقال هدفمند ماده شیمی‌درمانی به تومورهای جامد و مهار بیشتر سلول‌های تومور برای اولین بار در کشور شد.

به گزارش نصر به نقل از فارس، بدن انسان از میلیاردها میلیارد سلول تشکیل شده است که در کنار یکدیگر، بافت‌های مختلف همچون ماهیچه‌ها، استخوان و پوست و ... را تشکیل می‌دهند.

اغلب سلول‌های بدن در پاسخ به تحریکات داخلی و خارجی که به بدن وارد می‌شوند، رشد و تولیدمثل می‌کنند و در نهایت می‌میرند؛ اگر فرآیند تولد و مرگ سلول در مسیر تعادل و صحیح خود اتفاق بیفتد، بدن سالم می‌ماند و عملکرد طبیعی خود را حفظ می‌‌نماید؛ اما مشکل از زمانی شروع می‌شود که یک سلول طبیعی دچار«جهش» و یا تغییر شده و به سلول سرطانی تبدیل می‌‌شود.

به عبارتی سلول تغییر یافته از دستورها و علائم داخلی که سلول‌های سالم دیگر در کنترل آن‌ها هستند، پیروی نمی‌کند و به‌جای هماهنگی با سلول‌های دیگر خودسرانه عمل خواهد کرد.

وقتی سلول جهش یافته تقسیم می‌شود، به دو سلول جدید جهش یافته تبدیل شده و این فرآیند تولید ادامه خواهد یافت تا همان یک سلول جهش یافته به توده‌ای از سلول‌ها که تومور نامیده می‌شوند، تبدیل شود.

گاهی این تومورها، خوش خیم بوده و رشد زیادی نمی‌کنند؛ اما در صورتی که سلول‌های تومور رشد کنند و تقسیم شوند و با از بین بردن سلول‌های طبیعی اطراف خود به نقاط دیگر بدن هم سرایت کنند، تومور متأسفانه بدخیم محسوب می‌شود.

بزرگ‌ترین خطر این تومورهای بدخیم، توانایی آن‌ها در حمله به بافت‌های سالم و پخش شدن در بدن انسان است. هر چه تومورها بیشتر رشد کنند و بزرگ‌تر شوند، جلوی رسیدن مواد غذایی و اکسیژن به سلول‌های سالم را می‌گیرند و با پیشرفت سرطان، سلول‌های سالم می‌میرند و سلامت بیمار به خطر می‌افتد.

طی سال‌ها تحقیق و پژوهش درمان‌های بسیاری برای سرطان یافت شده که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.

 جراحی  

جراحی یک روش درمان سرطان است که در آن تومور برداشته می‌شود. این روش در کاهش سرعت هضم تأثیر دارد و همچنین اگر فرد در ناحیه دهان، روده، معده و گلو جراحی داشته باشد این امر می‌تواند غذا خوردن او را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

معمولاً بعد از جراحی برخی افراد به سختی می‌توانند به شرایط غذاخوردن نرمال قبل برگردند.

اگر این اتفاق بیفتد باید افراد از طریق لوله‌های غذا دهنده و یا تزریق وریدی مواد غذایی را دریافت کنند جراحی باعث افزایش نیاز بدن افراد به مواد مغذی می‌شود؛ اگر بدن بیمار ضعیف است و یا کاهش وزن دارد باید حتماً قبل از اینکه جراحی شود پروتئین و کالری کافی دریافت کند.

 رادیوتراپی

رادیوتراپی نیز یکی از روش‌های درمان سرطان است که با استفاده از اشعه X با انرژی زیاد یا سایر انواع اشعه سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد یا مانع از رشد آن‌ها می‌شود اما همان‌گونه که به سلول‌های سرطانی آسیب می‌زند به سلول‌های سالم نیز آسیب می‌رساند.

شیمی درمانی

شیمی درمانی دیگر روش درمان سرطان است که با استفاده از دارو و از طریق از بین بردن سلول‌های سرطانی یا ممانعت از تقسیم آن‌ها از رشد سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کند که عیب بزرگ آن تأثیر دارو بر بخش‌های سالم بدن است.

یافتن روشی جدید در درمان سرطان توسط جوان اردبیلی

خبر خوش برای جامعه و بیماران درگیر با سرطان، انجام و ثبت اختراع سنتز نانو‌کمپوزیت سیس‌پلاتین مغناطیسی برای انتقال هدفمند ماده شیمی‌درمانی به تومورهای جامد و مهار بیشتر سلول‌های تومور توسط تیم دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل، برای اولین بار در کشور است.

هانیه پورفرج دانشجوی کارشناسی‌ارشد نانوشیمی دانشگاه آزاد واحد اردبیل به همراه یاری اساتید خود سمیه رستم‌زاده و محمد ضیعفی‌زاده از اعضای هیأت علمی این دانشگاه، مخترع این نانوکمپوزیت است.

 پورفرج که فعالیت‌های عملی این تحقیق و اختراع را انجام داده است در خصوص اختراع خود اظهار می‌کند: بیش از یک سال بود که پس از طرح موضوع توسط دکتر سمیه رستم‌زاده و کمک‌های فراوان دکتر محمد ضعیفی‌زاده در آزمایشگاه به صورت عملی کار می‌کردم که در نهایت پس از رسیدن به هدف، پروژه را ثبت اختراع کردیم.

وی در درباره دلیل انتخاب این موضوع که با چند علم در ارتباط است، می‌گوید: شیمی در نهایت باید به کاربرد برسد و یکی از کاربردهای مهم نانوشیمی در پیشرفت و توسعه سلامت جامعه است؛ در واقع همکاری بین رشته‌ای از کلیدهای موفقیت این پروژه به‌شمار می‌رود و رشته‌های شیمی معدنی، نانوشیمی، بیولوژی در این تحقیق دخیل بودند.

این مخترع ادامه می‌دهد: در دنیای امروزی تمام علم‌ها مرتبط با یک‌دیگر هستند و با استفاده از ویژگی‌های هر کدام می‌توان به یک جمع‌بندی و نتیجه خاص و مطلوب‌تر رسید که این تحقیق نیز این موضوع را تصدیق می‌کند‌.

پورفرج بیان می‌کند: این تحقیق با استفاده از امکانات آزمایشگاهی موجود در دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل و همچنین خرید تجهیزات از مؤسسه‌های آموزش عالی از جمله دانشگاه کاشان، دانشگاه متالوژی رازی و دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی صورت گرفته است.

همچنین محمد ضعیفی‌زاده، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل با اشاره به یکی از مشکلات مهم شیمی‌درمانی اظهار می‌کند: عدم انتقال هدفمند ماده به ناحیه توموری ایراد مهم شیمی درمانی است و سیس‌پلاتین یکی از داروهای ژنریک شیمی درمانی است که طیف گسترده مصرف برای اکثر تومورها را دارد.

وی ادامه می‌دهد: این دارو علاوه بر دارا‌ بودن ضررهای فراوان به سایر بافت‌ها، بار اقتصادی و اجتماعی قابل‌توجهی را به‌عنوان عارضه ایجاد می‌کند که در این پروژه با روش تغییر نانو‌کمپلکس سیس‌پلاتین مغناطیس که با استفاده از میدان مغناطیسی به سلول‌ها و بافت‌های هدف انتقال می‌یابد، توانستیم بر‌اساس مطالعات ∂n ∀∂t∇ علاوه بر اتصال هدفمند، میزان اثربخشی آن را بر روی مهار سلول‌های سرطانی سینه به حدود دو برابر برسانیم.

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل می‌گوید: این افزایش تأثیر می‌تواند ناشی از تجمع سیس‌پلاتین در سلول و یا اثر متقابل آن با نانو‌آهن موجود به دلایل تغییر در دمای سلول‌های سرطانی باشد.

ضعیفی‌زاده شرح می‌دهد که نکته قابل‌توجه این است که مهار در حالت مصرف نانو‌کامپوزیت به هر دو صورت القایی آپاپوپتوز و القایی نکروز صورت می‌گیرد؛ بنابراین در صورت موفقیت در شرایط ∂n ∀∂∀∇ می‌تواند نانو سیس‌پلاتین مغناطیس جایگزین سیس‌پلاتین ژنریک موجود در بازار باشد که همین موضوع در موش‌های مدل سرطانی در حال مطالعه است.

سمیه رستم‌زاده دیگر همکار عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل در این پروژه نیز در این‌باره اظهار می‌کند: با‌توجه به اهمیت مسأله سرطان تصمیم گرفتیم تا در پیرامون این موضوع تحقیقاتی انجام دهیم که خوشبختانه این تحقیقات منجر به ثبت اختراع ارزشمندی شد.

وی با اشاره به مراحل تحقیقات پژوره بیان می‌کند: در این پروژه با استفاده از علم شیمی، نانو‌تکنولوژی و بیوشیمی از یک روش نوآورانه برای انتقال هدفمند سیس‌پلاتین به سلول‌های سرطانی سینه با کمک میدان مغناطیسی استفاده شد که در نهایت موجب انتقال سیس‌پلاتین به مقدار زیادی در واحد سطح نانو به سلول‌های سرطانی شد.

استاد شیمی معدنی دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل با بیان ارتباط علوم مختلف با هم می‌گوید: امروزه علوم مختلف با هم رابطه تنگاتنگی دارند که با بهره‌مندی از هر کدام و در ترکیب این علم‌ها می‌توان به دست‌آوردهای علمی جدید و بی‌نظیری رسید.

بنا به این گزارش، سرطان بعد از بیماری‌های قلبی-عروقی دومین عامل شایع مرگ و میر در کشورهای توسعه یافته و سومین عامل مرگ در کشورهای کمتر توسعه یافته است. 

با توجه به نرخ رشد فعلی بروز سرطان و همچنین اهمیت پیشگیری و درمان این بیماری، دانشمندان در حال تلاش برای یافتن درمان قطعی و یا به حداقل رساندن عوارض درمان‌های موجود هستند؛ دستیابی جوان ایرانی به یکی از این راه‌ها و ایستادن در این جایگاه که بسیاری از متخصصان به دنبال آن هستند قطعا افتخاری برای کشور ما به‌شمار می‌رود.

انتهای پیام/