مدیر گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تبریز:

کرونا به ما آموخت که بلد نیستم چگونه با هم رفتار کنیم

1401/07/24 - 11:21 - کد خبر: 77758
وهاب اصل رحیمی

نصر: مدیر گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تبریز با بیان این‌که کرونا به ما آموخت که بلد نیستم چگونه با هم رفتار کنیم گفت: سلامت روان باید اولویت اساسی، جهانی و فراملی در دنیا باشد و تمامی حکومت‌ها و جوامع انسانی نسبت به این قضیه حساس و معطوف شوند.

به گزارش نصر، دکتر وهاب اصل رحیمی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: سلامت روان یکی از مسائل اساسی و مهم در جوامع بشری است که سازمان جهانی بهداشت نیز برای این موضوع یک دپارتمان ویژه‌ای در نظر گرفته و بر این اساس هرسال ۱۰ اکتبر را به‌عنوان روز جهانی سلامت روان در نظر می‌گیرند و یک سری اقداماتی را انجام می‌دهند.
وی ادامه داد: همه ساله شعاری را برای این هفته تعیین می‌کنند، شعار امسال «سلامت روان و بهزیستی همگانی را در اولویت جهانی قرار دهید» بوده و باتوجه به این‌که در دوران پساکرونا به سر می‌بریم، جراحات و لطمه‌هایی به بشر وارد شد که سلامت روان مردم خدشه دار و ضربه دید و ممکن است که پیامدهای آن مدت‌های طولانی باقیمانده بماند و عوارض آن وجود داشته باشد. 
اصل رحیمی خاطرنشان کرد: در کشور ما ۱۸ الی ۲۴ مهر هفته سلامت و روان نامگذاری و برنامه‌هایی برای آن در نظر گرفته‌اند و هر روز آن نام خاصی دارد. 
وی گفت: دوشنبه ۱۸ مهر ماه، تحت عنوان ﻧﻘﺶ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺑﺮ ﺗﺤﻘﻖ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺩﺭ ﺳﻼﻣﺖ نامگذاری شده است؛ عدالت و ادراک آن در جامعه از مولفه‌های اساسی است که در شادکامی و امیدواری انسان‌ها نقش اساسی ایفا می‌کنند تا مردم بدانند عدالت نسبی برقرار است و افراد بر حسب ظرفیت‌ها جایگاهی برای مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دارند.
وی اضافه کرد: بخش اعظمی از این امر در تامین نیازهای بشری از جمله نیاز به تامین امنیت سالم، دسترسی به منابع شخصی، مسکن، تغذیه، ازدواج و مجموعه آنها است که اگر سیاستگذاران جوامع به این قضیه معطوف و دسترسی را آسان کنند که هر فردی به حد وسع خود به صورت سهل و آسان به قوت لایموت دست یابد، مولفه سلامت روان شکل گرفته است. 
مدیر گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تبریز یادآور شد: سه‌شنبه ۱۹ مهر ماه، روز ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ‌ﻫﺎﯼ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﯽ ﺍﻭﻟﯿﻪ، ﺭﻭﯾﮑﺮﺩﯼ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻣﺤﻮﺭ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺳﻼﻣﺖ ﺭﻭﺍﻥ نامگذاری شده است؛ نظام مراقبت‌های بهداشتی اولیه در کشور ما ساختاری دارد که بخشی از آن عدالت در سلامت را تا حدود زیادی تامین می‌کند و باید نظام سلامت به تقویت در حوزه سلامت روان توجه بیشتری داشته باشد.
وی گفت: در کشور ما بیش از ۳۰۰۰ روانشناس در مقطع ارشد و بالینی برای مراکز بهداشت تربیت شده‌اند که تعداد آن‌ها در استان ما ۱۲۰ نفر است و این وضعیت، بستری را فراهم می‌کند تا دسترسی به سلامت روان فراهم شود.
وی افزود: چهارشنبه ۲۰ ﻣﻬﺮ ماه، روز ﺳﻼﻣﺖ ﺭﻭﺍﻥ ﻭ ﺑﻬﺰﯾﺴﺘﯽ ﻫﻤﮕﺎﻧﯽ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﺴﺎﮐﺮﻭﻧﺎ نامگذاری شده است؛ در دوران شیوع ویروس کرونا مخاطرات بسیاری بر بشر تحمیل شد و ارتباط درون خانواده محدود شد و یک سری رفتار پرخاشگرانه شکل گرفت و روابط درون خانوادگی به چالش کشیده شد و فهمیدیم که بلد نیستیم باهم چگونه رفتار کنیم.
رحیمی در ادامه بیان کرد: پیش از شیوع ویروس کرونا زمان کمتری در خانه بودیم و ارتباط زیادی باهم نداشتیم اما زمانی که قرنطینه شد و موظف شدیم ماه‌ها در یک ساختمان زندگی کنیم، ارتباطات بیشتر شد و به مشکل برخوردیم.
وی ادامه داد: چندین اقدام مهم باید انجام شود؛ مهارت ارتباطی‌ را برای مواقع بحرانی بازنگری کنیم، مهارت والدگری را اصلاح مهارت فرزند پروری مجددا بازنگری کنیم و تامین زندگی سالم در مواقع بحرانی مبتنی بر قرنطینه را بازآفرینی کنیم. 
وی متذکر شد: در دوران شیوع ویروس کرونا برای جلوگیری از سرایت به بهداشت فردی حساس شدیم و همیشه با الکل دستان خود را میشستیم؛ وسواس و اضطراب بیماری شکل گرفت که از همه چیز واهمه داشتیم.
مدیر گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تبریز اظهار کرد: روابط اجتماعی و روابط درون خانوادگی محدود شد، اضطراب اجتماعی و استرس ناشی از مشکلات اقتصادی و استرس محیط آموزشی بر ما تحمیل شد و لازم بود جهان به صورت عام و کشور ما به صورت ویژه پس از شیوع ویروس کرونا برنامه‌ریزی‌هایی داشته باشد.
وی افزود: یکی از مشکلات اساسی ما پس از شیوع ویروس کرونا مخاطراتی بود که نظام سلامت را درگیر کرد و بخش اعظمی از کادر بهداشت اضطراب و فرسودگی شغلی را تحمل کردند.
وی گفت: پنجشنبه، ۲۱ ﻣﻬﺮ ماه، روز ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺳﺎﻟﻢ ﻭﺍﻟﺪﯾﻦ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺩﺭ ﺗﺤﮑﯿﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ نامگذاری شده است؛ خانواده هسته اساسی توسعه جامعه است، جامعه‌ای که خانواده محور نباشد و شاخصه سالم نداشته باشد، سر به منزل مقصود نخواهد برد و توسعه آن در پرده ابهام خواهد بود.
رحیمی خاطرنشان کرد: ایجاد خانواده سالم و شاخصه آن با هدف تحکیم و قوام خانواده باید مورد توجه قرار گیرد؛ لذا موضوعی تحت عنوان فرزند پروری و بهبود روابط والدگری بین فرزندان و والدین و همینطور روابط همسری سالم را پیگیری و چند محور را پیشنهاد کرده‌ایم.
وی افزود: جمعه، ۲۲ ﻣﻬﺮ ماه روز ﺳﻼﻣﺖ ﻣﻌﻨﻮﯼ ﻭ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮﯼ ﺍﺯ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ‌ﻫﺎﯼ ﺭﻭﺍﻧﭙﺰﺷﮑﯽ نامگذاری شده است؛ سلامت معنوی یک ظرفیت منحصر به فردی است که هر انسانی باید داشته باشد؛ هر قدم و حرکت ما در جامعه تاثیر دارد و بعداً از ما سوال خواهد شد که چه کار کردید، چگونه به همدیگر کمک کردید و این معنی بخشی به زندگی است.
وی یادآور شد: معنویت صرفاً نماز و روزه نیست، نگاه جهان بینی است که ما را دل بسته دنیا می‌کند تا به عنوان جامعه انسانی این مجموعه را توسعه دهیم و بدانیم عبث و بیهوده نیستیم؛ بخشی از آن در خدا باوری و بخشی در دین باوری و حرکت در مجموعه آموزه‌های دینی است و بخش اعظم آن در صلح و دوستی است که به خود و جامعه شفقت داشته و باهم مهربان باشیم.
مدیر گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تبریز خاطرنشان کرد: ﺷﻨﺒﻪ ۲۳ ﻣﻬﺮ ماه، ﻧﻘﺶ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ‌ﻫﺎﯼ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻬﺎﺩ ﻭ ﺍﻧﺠﻤﻦ‌ﻫﺎﯼ ﻋﻠﻤﯽ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﻘﺎﯼ ﺳﻼﻣﺖ ﺭﻭﺍﻥ ﻭ ﺑﻬﺰﯾﺴﺘﯽﺟﺎﻣﻌﻪ نامگذاری شده است؛ در جهان امروز مبنای حرکت و پیشرفت مبتنی بر مردم است، هر جامعه‌ای که مردم محور باشد و بتواند اجزای جامعه را در قالب تشکل مردم نهاد توسعه دهد، سرمایه اجتماعی قوی دارد.
وی اضافه کرد: زمانی که نهادهای مدنی غیر دولتی و غیر سازمانی را می‌بینیم که در دل مردم شکل گرفته‌اند باید سازمان‌های مردم نهاد را که بر پایه عشق و احساس درونی خود مردم شکل گرفته و به دنبال توسعه خدمات اجتماعی و فرهنگ جامعه هستند قدر بدانیم و نقش آنها را در سلامت روان تعریف کنیم که در این زمینه در دانشگاه علوم پزشکی تبریز مرکزی را اختصاص داده‌ایم که در حوزه‌های مختلف فعالیت می‌کند و به دنبال آن هستیم تا این نهادها را توانمند کرده و مشکلات سلامت را به آنها منتقل کنیم.
وی ادامه داد: ﯾﮑﺸﻨﺒﻪ ۲۴ ﻣﻬﺮ ماه، ﺧﻮﺩﻣﺮﺍﻗﺒﺘﯽ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﻘﺎﯼ ﺳﻼﻣﺖ ﺭﻭﺍﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ نامگذاری شده است؛ اکنون راهبردهایی که سازمان جهانی بهداشت در حوزه سلامت روانی معرفی کرده این است که انسان‌ها زمانی می‌توانند سالم باشند که مسئولیت سلامت خود را بر عهده بگیرند که تحت عنوان خود مراقبتی گفته می‌شود.
رحیمی متذکر شد: تقریباً بیش از ۹۵ درصد جمعیت استان ما تحت پوشش روانشناسان است و به ازای ۲۰ تا ۳۰ هزار نفر یک روانشناس داریم که شامل تیمی از مراقب، بهورز، پزشک و کارشناس ارشد سلامت روان است و در حوزه‌های مختلف پروتکل‌هایی داده شده است که موظفند خدمات را به صورت رایگان ارائه دهند اما شاید مراجعین در لیست انتظار بمانند چراکه مراجعه زیاد است. 
وی ادامه داد: در جامعه ما در زمینه‌ی موضوع مشکلات روانی یک مشکل اساسی تحت عنوان برچسب زدن وجود دارد برای مثال این روانی است، داروهای خود را نخورده، این افسرده است این را با حالتی می‌گوییم که انگار آبروی ما را می‌برد. 
وی افزود: وقتی غمگین هستیم یعنی روابط ما بهم خورده است و باید تنظیم شود باید به این باور برسیم که همچنان که در بیماری‌های دیگر به پزشک مراجعه می‌کنیم وقتی حال ما نیز خوب نیست باید به روانشناس مراجعه کنیم؛ انگ اجتماعی از بیماری‌های روان پزشکی باید برداشته شود در غیر این صورت شاهد افزایش بیماری‌های روانی، توسعه مشکلات و بیمارستان‌های روانپزشکی خواهیم بود.
مدیر گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تبریز همچنین خاطرنشان کرد: انسان متشکل از جسم و روان است هم‌چنان که جسم آسیب دیده و قابل پیشگیری است، روان هم قابل درمان است روانشناسان هم برای این امر تربیت شده‌اند چراکه این مشکلات قابل مهار است. 
وی اضافه کرد: ۳۵ درصد اختلالات روان پزشکی در دنیا وجود دارد و هر عاملی که بهره‌وری ما را کاهش دهد بار بیماری است و بیمار بار را به جامعه تحمیل می‌کند بنابراین اگر بخواهیم جامعه ما توسعه یافته باشد باید سلامت روان را در اولویت قرار دهیم.
وی گفت: سلامت روان موضوعی همگانی است و همه در قبال آن مسئول هستند، در جامعه ما در حوزه اقتصاد باید خبرها به‌گونه‌ای دسته‌بندی شوند که مردم را اوج ناامیدی قرار ندهد، جامعه ما باید نسبت به سلامت روان مطالبه گر شود. 
رحیمی در پایان تاکید کرد: ۷۰ درصد مراجعان مراکز بهداشتی درمانی را ارزیابی روان‌شناختی کردیم که از بین آن‌ها نزدیک به شش درصد اختلالات روان پزشکی پیدا کرده‌اند که براساس آمار باید ۲۵ درصد می‌بود اما مردم به دلیل انگ اجتماعی، وضعیت روانی خود را اعلام نمی‌کنند. از این شش درصد ۵۵ درصد افسردگی و ۲۰ درصد اضطراب داشتند و حال اگر جامعه با ما همراه می‌شد رقم بالاتر می‌شد.
انتهای پیام/

پژوهشیار