مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان داری سازمان منابع طبیعی کشور:

سیل های شدیدتری در راه است / نیاز به اعتبار 40 هزار میلیارد تومانی برای توسعه آبخیزداری و مقابله با سیل در ایران

1401/05/13 - 10:15 - کد خبر: 70503
سیل

نصر: با وجود این که در دو هفته اخیر شاهد وقوع سیل هایی گسترده و کم سابقه در بسیاری از نقاط ایران بر اثر ورود سامانه جوی «مونسون» به کشورمان بودیم، اما اقلیم شناسان پیش بینی می کنند که روند تغییرات اقلیمی، ایران را به سمتی خواهد برد که در آینده ای نزدیک سیل های گسترده تری از آنچه در این دو هفته مشاهده کردیم، در کشورمان رخ دهد.

به گزارش نصر،  در چنین شرایطی، اجرای طرح های آبخیزداری و آبخوان داری در سراسر کشور می تواند نقش مهمی در کاهش خسارات ناشی از سیلاب و مدیریت بهینه منابع آب حاصل از سیل و بارندگی های شدید داشته باشد. در این میان اما ابوطالب قزلسفلو، مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان داری سازمان منابع طبیعی کشور در گفت و گو با رکنا تاکید دارد که برای اجرای پروژه های مطالعه شده آبخیزداری در ایران به 40 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
در دو هفته اخیر بارش باران های موسمی در کشورمان منجر به وقوع سیل شدید در بسیاری از نقاط ایران شد. در این میان با وجود این که پیش از این سابقه بارش باران های موسمی در جنوب شرق کشور وجود داشت، اما تا به حال به ندرت سابقه داشته است که سامانه ای از بارندگی شدید به مدت دو هفته بتواند سراسر کشور را در برگیرد و موج های گسترده ای از سیل در ایران به راه بیندازد.
عامل اصلی این نوسان مهم آب و هوایی یعنی وقوع باران های سیل آسا در ایران، آن هم در شرایطی که کشورمان با دو سال خشکسالی پیاپی دست و پنجه نرم می کرد، تغییرات اقلیمی است؛ تغییراتی که در چند دهه گذشته در بسیاری از کشورهای جهان رخ داده است و حالا بیش از گذشته آثار خود را به طبیعت ایران نشان می دهد. البته اقلیم شناسان پیش بینی می کنند که تبعات ناشی از تغییر اقلیم در سال های آتی بیش از پیش کشورمان را درگیر خواهد کرد.
بنابراین می توان گفت سیل دو هفته اخیر ایران، تنها نمونه کوچکتری از سیل هایی است که در آینده ای نزدیک مجددا در نقاط مختلف ایران رخ خواهد داد. البته باید توجه داشت سیلاب هایی که در آینده در سراسر کشورمان جاری خواهد شد، از آنچه در دو هفته گذشته در ایران اتفاق افتاده است، شدیدتر، مخرب تر و گسترده تر خواهد بود و در چنین شرایطی ما چاره ای نداریم جز این که برای اجرای راهکارهای مدیریت سیل برنامه ریزی کنیم.

سهم فعالیت های مختلف در انتشار گازهای گلخانه ای
نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است که انتشار بیش از حد گازهای گلخانه ای، مهمترین عامل بروز تغییرات اقلیمی در جهان است. این در حالی است که ایران جزو ده کشور اول تولیدکننده گازهای گلخانه ای در دنیا است و بیش از متوسط جهانی از تبعات ناشی از تغییر اقلیم آسیب دیده است. بنابراین شرایط اقلیمی کشورمان به این نیاز دارد که هرچه زودتر هم برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای تلاش کنیم و هم خودمان را برای سازگاری با تغییرات اقلیمی آماده کنیم.
برآوردهای اقلیم شناسان جهان نشان می دهد که صنایع نفت و انرژی به میزان 41 درصد، صنایع سیمان، بتن، فولاد و سایر فلزات به میزان 20 درصد، کشاورزی، دامپروری و صنایع وابسته 15 درصد، حمل و نقل به میزان 14 درصد و فرآیندهای طبیعی به میزان 10 درصد در انتشار گازهای گلخانه ای در جهان سهم دارند. این صنایع در حالی گازهای گلخانه ای را به میزان گسترده ای در جهان منتشر می کنند که با وجود تصویب کنوانسیون تغییر اقلیم در سازمان ملل و امضای توافقنامه پاریس در بسیاری از کشورها، هنوز شاهد اجرای راهکارهای جامعی توسط کشورهای جهان برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای نبوده ایم.
بنابراین شکی نیست که در سال های آینده آثار سوء ناشی از تغییر اقلیم در ایران بیش از پیش مشاهده خواهد شد؛ به نحوی که مطابق پیش بینی اقلیم شناسان کشورمان در سال های آتی شاهد افزایش طول دوره های خشکسالی، کاهش تعداد روزهای بارندگی و در عین حال افزایش احتمال وقوع باران های سیل آسا یعنی باران های ناگهانی با حجم بسیار بالا خواهیم بود. بنابراین حتما در آینده ای نزدیک سیل های گسترده ای در ایران جاری خواهد شد و مسئولان کشور از همین حالا باید برای توسعه طرح های آبخیزداری و آبخوان داری برای مدیریت سیلاب برنامه ریزی کنند.

نقش مهم آبخیزداری و آبخوان داری در استحصال آب حاصل از سیل
آبخیزداری به مدیریت حوضه آبخیز با انجام مجموعه ای از فعالیت های بیولوژیکی، بیومکانیکی، سازه ای، مدیریتی، آموزشی و ترویجی گفته می شود که هدف از انجام آنها، مدیریت سیلاب و کاهش خسارات ناشی از سیل است. آبخوان داری هم به مجموعه فعالیت هایی گفته می شود که اجرای آن به تغذیه سفره های زیرزمینی با استفاده از آب حاصل از سیل و بارندگی های شدید کمک می کند. فعالیت های آبخیزداری و آبخوان داری می توانند مکمل یکدیگر باشند و در کنار هم به کاهش خسارات ناشی از سیل، مدیریت جریان سیلاب، استفاده بهینه از آب حاصل از سیل، تغذیه سفره های زیرزمینی و افزایش میزان آبدهی چاه ها، قنات ها و چشمه ها کمک کنند.
همچنین اجرای پروژه های آبخیزداری و آبخوان داری می تواند نقش مهمی در استحصال آب حاصل از سیل و افزایش منابع آبی داشته باشد، به نحوی که سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور برآورد کرده است که اجرای هر هکتار پروژه آبخیزداری می تواند سالانه به میزان حدود 530 میلیون متر مکعب استحصال آب به همراه داشته باشد. همچنین براساس مطالعات انجام شده توسط کارشناسان این سازمان، اجرای هر هکتار پروژه آبخوان داری در جهت پخش سیلاب و افزاش میزان نفوذ آب سیل به زیر زمین می تواند منجر به تولید سالانه یک میلیارد متر مکعب آب شود.
بنابراین در شرایطی که ایران کشوری خشک و نیمه خشک محسوب می شود و در سال های اخیر مجموع میزان بارندگی های آن حتی از متوسط بلندمدت هم کمتر شده است، ما حتما باید به توسعه طرح های آبخیزداری و آبخوان داری در سراسر کشور بپردازیم، زیرا اجرای این پروژه ها هم می تواند به منابع آبی کشور اضافه کند و هم جلوی خسارات ناشی از سیل های شدید را بگیرد. این در حالی است که مطابق اظهارات پرویز گرشاسبی، معاون آبخیزداری سازمان منابع طبیعی کشور، با وجود این که کشورمان به انجام 125 میلیون هکتار پروژه آبخیزداری نیاز دارد، تا کنون فقط به اندازه 33 میلیون هکتار طرح آبخیزداری در کشورمان اجرایی شده است و هنوز باید در 92 میلیون هکتار دیگر از این عرصه ها، پروژه آبخیزداری اجرا شود.

می توانیم سیل را از "نغمت" به "نعمت" تبدیل کنیم
ابوطالب قزلسفلو، مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان داری سازمان منابع طبیعی کشور نیز در گفت و گو با رکنا معتقد است برای این که وقوع سیل در ایران از «نغمت» به «نعمت» تبدیل شود، باید پروژه های آبخیزداری و آبخوان داری در کشورمان با سرعت بیشتری انجام شود. او در توضیح بیشتر در این زمینه گفت: متوسط بلندمدت بارندگی ها در ایران یک سوم میانگین جهانی است و این در حالی است که در سال های اخیر میزان بارندگی در کشورمان از متوسط بلندمدت خود ما هم کمتر بوده است.
وی افزود: ایران در سال آبی جاری مانند سال گذشته شاهد خشکسالی بود و با وجود بارندگی های شدید دو هفته اخیر، همچنان متوسط بارندگی های ایران حدود 25 درصد از شرایط نُرمال کمتر است. اما در همین دوره خشکسالی، شاهد وقوع بارندگی های شدید و سیل در 22 استان کشور بودیم که خرابی های زیادی را به بار آورد و منجر به ایجاد تلفات جانی شد؛ مساله ای که بیش از گذشته به ما نشان داد که باید فعالیت های آبخیزداری و آبخوان داری را در کشورمان توسعه دهیم.
این مقام مسئول در سازمان منابع طبیعی کشور تاکید کرد: مقام معظم رهبری، رئیس جمهور، وزیر محترم کشاورزی و بسیاری از کارشناسان و اساتید دانشگاه بر این باورند که بخش مهمی از علاج مشکلات ناشی از سیل در ایران در اجرای بسته کاملی از راهکارهای مدیریت جامع حوضه آبخیز نهفته است. در این بسته که مجموعه ای از فعالیت ها را شامل می شود، اجرای طرح های آبخیزداری به صورت گسترده می تواند مهمترین نقش را در مدیریت سیل و کاهش خسارات ناشی از آن داشته باشد.

ایران؛ چهارمین کشور سیل خیز جهان
قزلسفلو با تاکید بر این که ایران چهارمین کشور سیل خیز جهان محسوب می شود، عنوان کرد: وقتی ایران هم از بی آبی رنج می برد و هم احتمال بالای وقوع سیل در آن وجود دارد، ما حتما باید برای مدیریت سیل و استفاده بهینه از منابع آب حاصل از آن برنامه ریزی کنیم. این کاری است که گذشتگان ما هم به خوبی انجام داده بودند و تلاش داشتند با احداث قنات، سیل بند و سایر سازه های آبی، حداکثر بهره برداری را از آب سیل داشته باشند.
مدیرکل دفتر کنترل سیلاب سازمان منابع طبیعی ادامه داد: ایران در سال های اخیر با کاهش تعداد روزهای بارندگی و افزایش شدت بارش ها روبه‌رو بوده است. همچنین افزایش دوره های خشکسالی، رشد متوسط دمای هوا و بهره برداری بیش از حد از عرصه های طبیعی منجر به آن شده است که سطح پوشش گیاهی در اراضی جنگلی و مرتعی ایران نسبت به گذشته کمتر شده باشد و همین مساله باعث افزایش ضریب روان آب و در نتیجه رشد قدرت تخریبی سیلاب در کشورمان شده است.
وی در ادامه تاکید کرد: ساخت و ساز و ایجاد موانع غیرطبیعی در حریم و بستر رودخانه ها نیز از جمله عوامل تشدید خسارات سیل در ایران است؛ به نحوی که با افزایش دوره های خشکسالی و رشد بهره برداری از منابع آبی در سال های اخیر، بسیاری از مسیل ها و رودهای فصلی در کشورمان خشک شده است و ما در بستر آنها اقدام به احداث سازه های مختلف کرده ایم. ولی همین رودها در هنگام وقوع باران های شدید مانند دو هفته اخیر به مسیر عبور سیلاب تبدیل شده و خسارت های مالی و جانی زیادی را پدید آورده اند.

باید به مردم آموزش دهیم که هشدارهای هواشناسی را جدی بگیرند
قزلسفلو با بیان این که جدی گرفتن هشدارها توسط مردم بخش مهمی از برنامه های مدیریت سیل محسوب می شود، اظهار داشت: متاسفانه در سیلاب های دو هفته اخیر شاهد آن بودیم که بعضی از مردم به هشدارهای هواشناسی درباره احتمال وقوع سیل توجه نکردند و همین مساله منجر به بروز خسارت های جانی زیادی شد. این در حالی است که تغییرات اقلیمی ما را به سمتی پیش برده که احتمال بارش باران های نقطه ای، لحظه ای و بسیار شدید بیشتر شده است و در چنین شرایطی، حتما باید مردم را به گونه ای آموزش دهیم که هشدارهای هواشناسی درباره وقوع سیل را کاملا جدی بگیریم.
مدیرکل دفتر کنترل سیلاب سازمان منابع طبیعی ادامه داد: در شرایط کنونی اصلا بعید نیست که در مدت کمتر از یک ساعت در یک محدوده جغرافیایی کوچک حجم عظیمی از باران ببارد، اما در چند کیلومتر آن‌طرف‌تر، آسمان کاملا خشک باشد. در چنین شرایطی اگر فعالیت های آبخیزداری در بالادست اجرایی نشده باشد، بارش باران های ناگهانی و شدید در سطحی محدود در بالادست، می تواند منجر به وقوع سیل در پایین دست شود؛ یعنی ممکن است سیل در شرایطی از بالادست به پایین دست بیاید که در پایین دست حتی یک قطره باران نباریده و مردم اصلا پیش بینی وقوع سیل را نمی کنند.
وی در ادامه تاکید کرد: ما باید برای مدیریت سیل، اقدامات لازم در اجرای پروژه های آبخیزداری را از همان نوک قله یعنی خط الراس حوضه آبخیز انجام دهیم؛ از جمله این اقدامات نیز می توان به تقویت پوشش گیاهی در طول مسیر سیل، ایجاد سازه های آبخیزداری، تراس بندی و انجام فعالیت های بیومکانیک اشاره کرد. همچنین ما باید برای کاهش خسارات ناشی از سیل، مسیر رودخانه را آزاد کنیم و از تمام سازه هایی که در بستر و حریم رودخانه حتی رودهای فصلی و خشک احداث کرده ایم، دست بکشیم. همچنین باید در طراحی سازه های تقاطعی مسیر رودخانه ها اعم از پل ها و کانال ها، دبی مناسب عبور جریان سیل را رعایت کنیم تا وقوع سیلاب شدید منجر به تخریب این سازه ها نشود.

لزوم راه اندازی سیستم هشدار سیل در بالادست شهرهای پرجمعیت
قزلسفلو درباره دیگر فواید اجرای پروژه های آبخیزداری در کشورمان گفت: انجام فعالیت های آبخیزداری می تواند منجر به نگهداشتن سنگ ها، تنه درختان و سایر رسوبات موجود در سیل ها شود. همچنین اجرای فعالیت های آبخیزداری می تواند اصلاح شیب و کاهش سرعت آب را در جریان سیلاب به همراه داشته باشد. همچنین اگر اجرای فعالیت های آبخیزداری همراه با ساخت مخزن به جهت نگهداشت سیلاب باشد، می تواند منجر به شکسته شدن پیک سیل و کاهش قدرت تخریبی آن شود.
مدیرکل دفتر کنترل سیلاب سازمان منابع طبیعی ادامه داد: ما باید در بالادست مناطق شهری پرجمعیت بخصوص شهرهای سیل خیز مانند تهران، شیراز، گرگان و ... سیستم هشدار سیل راه اندازی کنیم. وجود این سیستم به اهالی شهرهای پایین دست کمک می کند که چند ساعت زودتر از وقوع سیلاب های شدید با خبر شوند و جان خود را حفظ کنند. همچنین ما باید به لایروبی مسیر رودخانه در صورت نیاز و خالی کردن بستر و حریم رودخانه بپردازیم تا حتما خسارات ناشی از سیل کمتر شود.
وی در ادامه تاکید کرد: ما علاوه بر فعالیت های آبخیزداری در بالادست، باید در خود شهرها نیز با اجرای تکنیک هایی پیک سیل را بشکنیم؛ به طور مثال در کشور ژاپن، کانال ها و دریچه هایی را برای تقسیم آب سیل ایجاد کرده اند که در صورت وقوع سیلاب در رودخانه اصلی، آب حاصل از سیل وارد بخش های خالی از سکنه مانند پارکینگ های بزرگ، زمین های فوتبال یا ... می شود و کمترین خسارت را به بار می آورد. در چنین شرایطی، ژاپنی ها بعد از این که سیل فروکش کرد، پمپ ها را روشن می کنند تا آب از محل هایی که جمع شده است، تخلیه شود و به دل زمین نفوذ پیدا کند.

1250 شهر ایران در مسیر سیل قرار دارند
قزلسفلو با بیان این که اکنون موضوع «کنترل سیل» در جهان منسوخ شده است، اظهار داشت: اکنون کشورهای پیشرفته به جای کنترل سیلاب به فکر «مدیریت سیل» هستند. این در حالی است که در سال های گذشته بسیاری از کشورها اقدامات مهندسی و سازه ای زیادی را برای کنترل سیل انجام داده اند، اما بازهم با خسارات شدید ناشی از وقوع سیلاب مواجه شده اند. در چنین شرایطی کشورها به این نتیجه رسیده اند که سیل به هیچ وجه قابل کنترل نیست، بلکه باید سیلاب را مدیریت کرد، مهمترین اولویت مدیریت سیلاب نیز کاهش تلفات جانی است که یکی از مهمترین راهکارهای آن ارائه آموزش های لازم به مردم برای جدی گرفتن هشدارهای هواشناسی است.
مدیرکل دفتر کنترل سیلاب سازمان منابع طبیعی ادامه داد: با توجه به این که اولویت اصلی از اجرای راهکارهای مدیریت سیل، حفظ جان شهروندان است، بنابراین فعالیت های آبخیزداری در درجه اول باید در بالادست کانون های جمعیتی یعنی شهرها و روستاها انجام شود. مطالعات سازمان منابع طبیعی کشور نشان می دهد که حدود 40 میلیون هکتار از حوضه های آبخیز کشور مشرف به کانون های جمعیتی هستند و به عبارت دیگر، حدود 1250 شهر کشور در مسیر سیلاب قرار دارند.
وی در ادامه تاکید کرد: قطعا اجرای فعالیت های آبخیزداری در بالادست شهرهایی که در مسیر سیل قرار دارند، از اولویت مهمی در برنامه های سازمان منابع طبیعی کشور برخوردار است؛ به همین دلیل، ما اجرای فعالیت های آبخیزداری در 40 میلیون هکتار از حوضه های آبخیز مشرف به کانون های جمعیتی را در اولویت قرار داده ایم. اکنون کار مطالعاتی حدود 12 میلیون هکتار از این عرصه ها انجام شده است و از این مقدار در 6 میلیون هکتار از حوضه ها کار آبخیزداری انجام شده و حدود یک میلیون هکتار نیز در دست اقدام است. البته هنوز اجرای طرح های آبخیزداری در 33 میلیون هکتار از حوضه های آبخیز مشرف به کانون های جمعیتی باقی مانده است.

عدم تناسب اعتبارات آبخیزداری با قانون برنامه ششم توسعه
قزلسفلو با تاکید بر لزوم تخصیص بودجه مناسب برای توسعه فعالیت های آبخیزداری در ایران گفت: هم اکنون سازمان منابع طبیعی به اندازه 40 هزار میلیارد تومان پروژه آبخیزداری مطالعه‌شده و آماده اجرا در دست دارد که حدود 17 تا 18 میلیون هکتار از حوضه های آبخیز کشور را پوشش می دهد. برخی از این پروژه ها در اطراف شهرها و برخی دیگر خارج از محیط های شهری تعریف شده اند، اما اولویت اجرای ما با پروژه های مربوط به بالادست کانون های جمعیتی است.
مدیرکل دفتر کنترل سیلاب سازمان منابع طبیعی ادامه داد: در سال 1401 تنها 2 هزار میلیارد تومان اعتبار برای اجرای پروژه های آبخیزداری به سازمان منابع طبیعی تخصیص داده شده است و اگر اعتبارات ما افزایش پیدا کند، قطعا سرعت ما در اجرای طرح های آبخیزداری نیز بیشتر می شود؛ به نحوی که اکنون ما سالیانه به طور متوسط یک میلیون هکتار پروژه آبخیزداری انجام می دهیم و این در حالی است که در قانون برنامه ششم توسعه تعریف شده که ما باید در طول اجرای این برنامه (از 1396 تا 1400) مجموعا 10 میلیون هکتار پروژه آبخیزداری اجرا کنیم.
وی در ادامه تاکید کرد: از ابتدای سال 96 تا امروز ما مجموعا به اندازه 5 میلیون و 300 هزار هکتار پروژه آبخیزداری اجرا کرده ایم و در پایان امسال احتمالا به 6 میلیون هکتار می رسیم. این یعنی با وجود این که اجرای قانون برنامه ششم توسعه یک سال هم تمدید شده است، ولی ما در طول اجرای این برنامه تنها توانسته ایم که به میزان 60 درصد مساحت تعریف شده در قانون، پروژه آبخیزداری اجرا کنیم. علت اصلی عقب ماندگی ما از قانون برنامه ششم در اجرای پروژه های آبخیزداری نیز کمبود اعتبارات بوده است.

اجرای پروژه های آبخیزداری، خسارات سیل را تا 70 درصد کاهش می دهد
قزلسفلو با بیان این که اعتبارات تخصیص یافته برای اجرای پروژه های آبخیزداری در ایران بسیار کمتر از نیاز کشور است، عنوان کرد: مطالعات سازمان منابع طبیعی نشان می دهد که 125 میلیون هکتار از عرصه های کشور نیاز به انجام پروژه های آبخیزداری دارد. در این میان تا کنون به میزان 33 میلیون هکتار پروژه آبخیزداری در کشورمان اجرا شده است و ما مطالعات مربوط به 18 میلیون هکتار دیگر از پروژه های آبخیزداری را نیز انجام داده ایم که اجرای آنها به 40 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
مدیرکل دفتر کنترل سیلاب سازمان منابع طبیعی ادامه داد: قطعا اگر در سال های آینده نیز مانند امسال تنها در حدود همین 2 هزار میلیارد تومان به اجرای پروژه های آبخیزداری اختصاص یابد، ما با سرعت بسیار کمی می توانیم پروژه های آبخیزداری مورد نیاز کشور را اجرایی کنیم. این در حالی است که قطعا در سال های آتی، روند تغییرات اقلیمی منجر به تشدید احتمال وقوع سیل در ایران خواهد شد و ما چاره ای نداریم جز این که برای مقابله با خسارات سیل، اجرای پروژه های آبخیزداری را تقویت کنیم.
وی در ادامه تاکید کرد: اجرای پروژه های آبخیزداری می تواند نقش مهمی در افزایش سطح سفره های آب زیرزمینی، رشد میزان آبدهی چشمه ها و قنوات، جلوگیری از پر شدن مخازن سدهای کشور از رسوبات و کم کردن خسارات سیل به همراه داشته باشد. اکنون هم در بخش هایی از کشور که توپوگرافی آن اجازه داده است که ما طرح های متنوعی از آبخیزداری را اجرایی کنیم، انجام این پروژه ها توانسته است تا 70 درصد از خسارات سیل جلوگیری کند.

توسعه آبخیزداری، سرمایه گذاری است، نه صرف هزینه
قزلسفلو با تاکید بر این که دستگاه های اجرایی بسیاری از اجرای پروژه های آبخیزداری نفع می برند، اظهار داشت: با وجود نقش مهمی که وقوع سیل در فرسایش خاک دارد، اما در مجموع سیلاب خسارت زیادی به عرصه های جنگلی و مرتعی نمی زند. این در حالی است که وقوع سیل های شدید، به زیرساخت های شهری، روستایی و جاده ای آسیب هایی جدی وارد می کند؛ به نحوی که وقوع سیل شدید منجر به تخریب پل ها، جاده ها، شبکه های آبرسانی، شبکه های فاضلاب، کانال های آبیاری، زمین های کشاورزی، مساکن شهری و روستایی، تیرها و خطوط انتقال برق، تجهیزات مخابراتی و تاسیسات شهرداری ها می شود و هزینه سنگینی را روی دوش دستگاه های مختلف می گذارد. بنابراین اجرای پروژه های آبخیزداری به نفع تمام دستگاه های اجرایی است.
وی در ادامه تاکید کرد: با توجه به هزینه های سنگینی که وقوع سیل در ایران به همراه دارد، تخصیص اعتبارات مناسب برای اجرای پروژه های آبخیزداری عملا نوعی سرمایه گذاری محسوب می شود، نه صرف هزینه؛ زیرا مقابله با سیل با توسعه آبخیزداری در ایران می تواند ضمن کاهش خسارات جانی ناشی از وقوع سیلاب، از آسیب دیدن زیرساخت ها و تجهیزات دولتی و منازل شهروندان نیز جلوگیری کند.

برنامه وزارت کشاورزی برای اجرای سالانه 10 میلیون هکتار طرح آبخیزداری
قزلسفلو در پاسخ به این سوال که در صورت افزایش اعتبارات، سازمان منابع طبیعی می تواند سالانه حداکثر چه مقدار پروژه آبخیزداری انجام دهد، عنوان کرد: اکنون توان فنی، ساختار سازمانی، تعداد نیروهای انسانی و مقدار تجهیزات موجود در سازمان منابع طبیعی به گونه ای است که ما می توانیم سالیانه به میزان 10 هزار میلیارد تومان پروژه آبخیزداری انجام دهیم، این در حالی است که اکنون سازمان منابع طبیعی به میزان 40 هزار میلیارد تومان پروژه آبخیزداری تعریف کرده، ولی سالانه حدود 2 هزار میلیارد تومان بودجه برای اجرای این پروژه ها به ما تخصیص داده می شود، ولی اگر اعتبارات کافی به سازمان منابع طبیعی اختصاص داده شود، ما می توانیم به میزان 5 برابر ظرفیت کنونی فعالیت آبخیزداری انجام دهیم.
مدیرکل دفتر کنترل سیلاب سازمان منابع طبیعی ادامه داد: با توجه به نیاز شدید کشور به اجرای پروژه های آبخیزداری، اخیرا رئیس جمهور محترم دستور تدوین لایحه جامع آبخیزداری را صادر کرده اند و وزیر محترم جهاد کشاورزی نیز در همین راستا، مشغول برنامه ریزی برای افزایش سرعت اجرای پروژه های آبخیزداری در کشور به سالی 10 میلیون هکتار هستند. همچنین قرار است در لایحه جامع آبخیزداری، بحث های حقوقی، مدیریتی، سیاستگذاری و اجرایی زیادی برای توسعه پروژه های آبخیزداری و آبخوان داری کشور تعریف شود و تصویب و اجرای این لایحه قطعا می تواند نقش مهمی در ایجاد هماهنگی بین دستگاه های مختلف برای اجرای راهکارهای نوین مدیریت و بهره برداری از سیل را به همراه داشته باشد.
وی در پایان تصریح کرد: هدف از تدوین لایحه جامع آبخیزداری، صرفا اجرای پروژه های آبخیزداری نیست، بلکه دولت قصد دارد با تصویب قانونی مدون، زمینه را برای ایجاد هماهنگی های لازم جهت مدیریت جامع تمام حوضه های آبخیز کشور انجام دهد تا همه دستگاه های مسئول در این زمینه بتوانند زیر نظر «شورای عالی آبخیزداری» اعتبارات و برنامه های خود را برای پیشبرد اهداف مدیریت جامع حوضه های آبخیز با یکدیگر هماهنگ کنند. در چنین شرایطی سازمان منابع طبیعی کشور نیز خواهد توانست که با سرعتی چند برابر امروز به اجرای پروژه های آبخیزداری بپردازد تا با هم افزایی سایر دستگاه ها شاهد مدیریت مناسب سیل و بهره برداری بهینه از منابع آب حاصل از بارندگی ها باشیم.
انتهای پیام/

پژوهشیار