یادداشت/

قالی تبریز و آذربایجان؛ بازتاب هویت شهری

1401/05/03 - 15:40 - کد خبر: 69520
فرش تبریز

نصر: تبریز دو بار در سازمان های جهانی به عنوان شهر جهانی فرش دستبافت به ثبت جهانی رسیده است. بار نخست در سازمان جهانی وایپو (wipo) و بار دوم در سازمان جهانی صنایع دستی (wcc).

این امر نشان می دهد این شهر تا چه اندازه از هویت شهری در حوزه قالی بر خورداراست . ریشه های تاریخی آن در حوزه فرش دستبافت از بازتاب تاریخی حکایت دارد.
تنوع طرح ونقش  و کارگاههای بسیار بزرگ؛ اساتید و هنرمندان قالیباف و حرف جانبی دیگر هرکدام داستان های برای خود دارند. این داستان ها با کارکرد ها  همچنان ادامه دارد.
در بازار ها؛ تیمچه ها و کارگاه ها  با حضور اساتید برجسته در حوزه های مختلف. این داستان های عملیاتی  زنده و فعال در تبریز موجب شد که شهر تبریز به عنوان شهر خلاق و پایتخت جهانی فرش دستبافت به ثبت جهانی برسد. اما این پایان ماجرا نیست. چون در صورت عدم حفظ و ارتقای  عنوان جهانی فرش تبریز؛ قطعا شاهد افول این عنوان خواهیم شد. چه بسا اینکه شاهد انتقال این عنوان به شهر های دیگر باشیم.
تبریز تمام پتانسیل ها و ظر فیت های لازم برای جهانی ماندن قالی دارد. از آمار بالای بافت تا ظر فیت های  هنری تا فرآیند چرخه های  تولیدی و  صادراتی حکایت از این امر دارد. نزدیک به 100هزار بافنده قالی؛  با لای 1500فروشگاه فروش قالی ؛ بازار های سنتی قالی؛ طراحان و نقاشان زبردست؛ تنوع در طرح ونقش  با  مهمترین ویژگی آن  کار گاههای بزرگ قالیبافی زنده و پویا؛ هنوز آن را در راس شهر خلاق و پایتخت جهانی فرش دستبافت قرار می دهد. وجود 440کارگاه بزرگ و کوچک قالیبافی در تبریز بر قله جهانی  ماندن کفا یت دارد. اما کافی نیست.
از این نظرضرورت دارد عموما و به ویژه دست اندرکاران شهری بر حفظ و ارتقای این هویت ناب شهری همت کنند . فارغ از اینکه چه کسی یا چه نهاد و سازمانی متولی این امر هست. نماد ها و داشته های هرمنطقه ای  در  تعریف هویت شهری  نقش به سزایی دارد. در این راستا شهر تبریز از هویت بسیار دیرین بر خوردار هست و آن  فرش دستبافت است . خوشبختانه این هویت با مستندات قوی و با حضور مسئولین کشوری و جهانی به ثبت ملی و جهانی رسیده است . از این نظر تکالیف سنگین سازمان ها و نهاد های دولتی و غیر دولتی در جهت حفظ آن بسیار مهم می باشد.
یکی از نهاد هایی که می تواند در حفظ بخش مهمی  از  این هویت را شکل دهد شهرداری و شورای شهر اسلامی کلانشهر تبریز است.
بر اساس وظایف و اختیارات قانونی  در قانون حمایت از هنرمندان ؛ استاد کارا ن و فعالان ؛ این نهاد ها قادر به حفظ و ارتقای این هویت شهری به منظور جذب گردشگر  و ثروت آفرینی می باشند. بخشی از برنامه هایی که شهرداری  با کمک شورای اسلامی شهر  و با همکاری متولی فرش استان می تواند انجام دهد به شرح ذیل  پیشنهاد می گردد:
مشارکت در ساخت مستند قالی تبریز و آذربایجان
نصب تندیس های هنرمندان مهم قالی در بوستان ها و پارک های تبریز
در اختیار گذاشتن فضاهای کارگاهی از مکان های  بلااستفاده در شهرداری برای آموزش حوزه های مختلف قالی بافی
مشارکت در چاپ هزینه تحقیقات و چاپ کتب قالی
اختصاص فضای رایگان مبلمان های شهری برای  قالی
نام گذاری یکی از خیابان های اصلی شهر به نام قالی تبریز و آذربایجان
واگذاری رایگان و یا با قیمت پایین بخشی از زمین های پارک بزرگ تبریز در کنار فرودگاه بین المللی تبریز برای احداث و راه اندازی مجتمع های قالیبافی یا نمایشگاه فرش به واحد های تولید فرش؛ روفه گری ؛ طراحی و... با همکاری متولی فرش استان
زیبا سازی شهر تبریز از طریق فرسک های دیواری قالی
اختصاص بودجه ویژه برای ایجاد دبیرخانه جشنواره قالی
تشویق و ایجاد انگیزه در طراحان و نقاشان قالی تبریز در جهت حفظ هویت شهری قالی تبریز
اعزام گروه های بازار یابی قالی تبریز در بازار های جهانی جهت شناخت سلیقه بازار
تشکیل بنیاد پژوهش های قالی تبریز و آذربایجان
پیوند قالی و شهر تبریز در شناسایی هویت شهری و معماری فرهنگی تبریز؛ مکان ها و اساتید
طراحی کتاب شاهکار ها ی قالی تبریز به عنوان هدیه به سران کشور ها
تجلیل از پیشکسوتان قالی تبریز در حوزه های مختلف        
انجام کلیه امور فوق نیازمند حمایت های لازم  از طرف شهرداری با تصویب شورای اسلامی کلانشهر تبریز و پیگیری متولی فرش استان می باشد . چنانکه این مثلت همکاری شکل گیر د تبریز شاهد ارتقای بخشی از داشته های  هویتی خود در حوزه فرش دستبافت خواهد بود. انشالله

علی سلیمانی، رئیس اداره فرش سازمان صنعت؛ معدن و تجارت آذربایجان شرقی     
انتهای پیام/

پژوهشیار