سبحان اللهی در چهارمین نشست مسیر توسعه مطرح کرد:

نگاه‌ها به آذربایجان تغییر کند/ نقش بازدارنده تحریم‌ها در مسیر توسعه

1401/04/19 - 20:31 - کد خبر: 68099
محمد علی سبحان اللهی، مسیر توسعه

نصر: استاندار اسبق آذربایجان شرقی و رئیس هیات مدیره خانه توسعه آذربایجان با تاکید بر اینکه برخی نگاه‌های مسموم به آذربایجان باید تغییر یابند، تاکید کرد: چنین نگاه مسمومی از سوی برخی افراد به اقوام ضد توسعه است، در حالی که تنوع قومی در ایران یک فرصت است و نه یک تهدید.

به گزارش نصر، «محمدعلی سبحان اللهی» نماینده دوره‌های اول تا چهارم مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی، استاندار اسبق آذربایجان شرقی، رئیس پیشین دانشگاه خوارزمی و رئیس هیات مدیره خانه توسعه آذربایجان به همراه جمعی از فعالان رسانه‌ای استان، چهارمین میهمان نشست مسیر توسعه بود.
وی در ابتدای این نشست از ابتکار عمل نصرنیوز در برگزاری سلسله نشست‌های مسیر توسعه تقدیر کرد و افزود: من از تلاش‌های خستگی ناپذیر شما در رسانه و آگاهی بخشی مردم تشکر می‌کنم و فعالیت نصر در بین رسانه‌ها چشمگیر است. نقش رسانه در مسیر توسعه بسیار مهم است چرا که آگاهی مردم از مسیر توسعه و احیاء مطالبات آنها در این مسیر کمک بسزایی به توسعه می‌کند. تلاش مجموعه خبری نصر در بسط دادن اصل گفتگو و گفتمان توسعه به خودی خود بسیار مهم و راهگشاست و در ادامه به گفتمان مشترک بین مردم، رسانه‌ها، نمایندگان مجلس و مدیران دولتی و حکومتی تبدیل می‌شود.
 

 
بُعد نرم افزاری و انسانی توسعه مهم‌تر است
سبحان اللهی در ادامه گفت: در بحث توسعه شاخص‌هایی چون فراگیری، پایداری، کیفیت و توجه به بُعد نرم افزاری و انسانی توسعه مهم‌تر است. اگر بخواهیم توسعه اتفاق بیافتد، باید به انسان‌ها و مردم توجه کنیم. عامل انسانی و ساختاری هر دو در کنار هم توسعه را به وجود می‌آورند، یعنی انسان‌های آگاه و علاقه‌مند به توسعه، کسانی هستند که در سرنوشت خود دخالت می‌کنند و به فکر آینده هستند و بیشتر از همه چیز غرور و عِرق ملی دارند، واقعیت این است که در کشورهای توسعه یافته بیشتر به چشم می‌آید، عرق ملی مردمان آنهاست.
وی خاطر نشان کرد: در دوران نمایندگی مجلس رئیس گروه انجمن دوستی ایران و ژاپن بوده‌ام و بعد از آن در سازمان مدیریت، نماینده ایران در سازمان بهره وری آسیا (APO) و به همین دلیل به ژاپن سفرهای متعددی داشتم و آن زمان هم مراودات اقتصادی و اجتماعی بیشتری با ژاپن داشتیم و تعداد قابل توجهی از ایرانی‌ها در ژاپن کار می‌کردند. آنچه که در ژاپن بسیار مشهود است، عِرق ملی آن‌ها نسبت به کشورشان و احساس مسئولیت نسبت به مشکلات اجتماعی‌شان است و همین موجب توسعه فردی و اجتماعی آن‌ها و در نتیجه توسعه کشورشان شده است.
سبحان اللهی تاکید کرد: غرور و عِرق ملی مردم و خواست و مطالبه همگانی مردم برای نیل به توسعه بسیار مهم است، چیزی که در کشور ما مشکل اساسی جامعه است و پیش از مردم این مسئولین هستند که نقش مهمتری دارند باید نمایه عینی غرور و عِرق ملی و مسئولیت پذیری در مقابل مشکلات و سرنوشت جامعه و کشور باشند. کسی نباید در مورد مشکلات کشورش بگوید به من چه! از صدر تا ذیل همه باید اول به مصالح ملی و منافع ملی توجه کنند.
 
فرهنگ زیرساخت توسعه است
وی در مورد نقش فرهنگ در زیرسازی توسعه نیز گفت: فرهنگ زیرساخت توسعه است و مهمترین نقش را در توسعه دارد، چرا که اگر دیدگاه‌ها و ذهنیت‌ها تغییر نکند، مسائل حل نمی‌شود. مسئله خود مسئله نیست، مسئله این است با کدام عینک به مسئله نگاه می‌کنیم.
رئیس هیات مدیره خانه توسعه آذربایجان در ادامه گفت: امروز همه می‌دانند و می‌گویند که وضعیت کشور ما خوب نیست، شاخص‌های توسعه پایین است و مشکل اشتغال جوانان هنوز حل نشده، مشکلات نقدینگی و... را همه می‌دانیم، در مدیریت فرمولی وجود دارد که می‌گوید در یک سیستم یا سازمان سه بخش وجود دارد، ورودی، فرآیند، خروجی که در ایران در خروجی مشکلی وجود دارد، پس منشأ این مشکل یا در ورودی است یا در فرآیند. خروجی یا محصول وضع موجود تابع ورودی‌ها و فرایندهای داخل کشور است و اگر بخواهیم خروجی را تغییر و بهبود دهیم، باید طرف دیگر این رابطه را اصلاح و تغییر دهیم.
سبحان اللهی ادامه داد: در علم مدیریت مرحله‌های تدوین، اجرا و ارزیابی وجود دارد که به عنوان مثال اگر مدتی پیش یا 40 سال پیش قانونی وضع شده باشد، باید بعد از مدتی اجرای آن قانون وضع شده، نتیجه آن ارزیابی شود تا مشخص شود این قانونی که تصویب شده است در کدام مرحله مشکل دارد تا در صورت لزوم در آن تجدیدنظر شود. امروز قوانینی همچنان اجرا می‌شود که سالهاست ناکارایی آن‌ها به اثبات رسیده است و با این وضعیت نمی‌شود انتظار حل مشکلات و نیل به توسعه داشت.
 

 
برای توسعه باید تغییر کنیم
وی افزود: اگر امروز به این تغییرات لازم توجه نکنیم، بحران هویت به وجود خواهد آمد که متاسفانه در جامعه قابل مشاهده است و در نتیجه این وضعیت موجب فرار سرمایه‌ها می‌شود، که مهاجرت قشر نخبگان در سال‌های اخیر نمودی از آن است.
سبحان اللهی اظهار کرد: این فرار مغزها که چندین سال از سرمایه ملت و دولت ایران استفاده کرده و تحصیل خود را تکمیل می‌کنند نشانه بی‌توجهی به لازمه‌های تغییر برای نیل به توسعه است. شما این انتصابات اخیر را ببینید که چقدر ضعیف هستند و چقدر باعث ناامیدی نخبگان می‌شوند. البته که من امروز در جایگاهی نیستم که به دنبال پست و مقام باشم، اما این رفتارها باعث ناامیدی مردم و قشر نخبگان می‌شود و تاثیرات سوء خود را در روند توسعه منطقه‌ای و ملی می‌گذارد. زمانی در این کشور بود که ریاست دانشگاه‌های بزرگ کشور از جمله دانشگاه تهران در طراز وزارت بود، اما امروز شاهدیم که سطح مدیریت‌ها چقدر افت کرده‌اند و این منجر به فرار سرمایه‌های انسانی و اقتصادی شده و اعتبار بین‌المللی کشور را کاهش می‌دهد.
سبحان اللهی تاکید کرد: نباید از تغییر ترسید، باید قوانین ناکارآمد را اصلاح کرد و در مردم و نخبگان اعتمادزایی کرد. ادامه روند موجود به زیان همه است و ما را از مسیر توسعه دور می‌کند.
وی در پاسخ به این سوال که به نظر شما علت ترس از تغییر چیست، پاسخ داد: ترس از تغییرات به دلیل خطر افتادن منافع گروهی و فردی و از دست دادن قدرت بعد از تغییرات ایجاد شده است.
 
توصیه سبحان اللهی به مدیران
استاندار اسبق آذربایجان شرقی در مورد سابقه مدیریت خود در استانداری آذربایجان شرقی گفت: موقعی که بنده افتخار داشتم در کسوت استانداری آذربایجان شرقی در خدمت مردم عزیز آذربایجان باشم، تلاش داشتم این موارد مهم در در مدیریت خود اعمال کنم، برای بنده جایگاه مدیریتی و به اصطلاح میز ریاست هیچ اهمیتی نداشته و همیشه گفته‌ام طوری عمل کنید که برای دادن جایگاه به شما اصرار کنند نه اینکه شما به دنبال این جور چیزها بروید.
سبحان اللهی ادامه داد: زمانی که بنده مسئولیت استانداری آذربایجان شرقی را پذیرفتم، به اصرار مکرر دولت وقت و نمایندگان مجلس بود، امتناع من از نپذیرفتن مسئولیت استانداری آذربایجان شرقی به این دلیل نبود که علاقه‌ای به این مسئولیت نداشتم و یا دنبال مسئولیت‌های دیگر بودم، بلکه به این دلیل بود که خودم را بسیار کوچکتر از قواره تبریز و آذربایجان و صدارت آن می‌دیدم. بالاخره کسی که می‌خواهد جایگاهی را که امثال دکتر مصدق در آن نشسته قبول کند، باید حداقل‌هایی از‌شان تبریز و آذربایجان را داشته باشد. در نهایت برادر آقای خاتمی رئیس جمهوری وقت با پا درمیانی از طرف وی از بنده خواست این مسئولیت را بپذیرم و من با سه شرط این مسئولیت سنگین را قبول کردم تا حداقل‌هایی برای پیشکش مردم بزرگ آذربایجان داشته باشم؛ شرط اول مطالعه و اجرای چندین پروژه ملی و کمک آقای خاتمی جهت تصویب آنها در هیأت دولت بود، دوم ایجاد کنسولگری جمهوری آذربایجان در تبریز بود و سوم بازنگری جدی در برنامه و بودجه استان بود.
وی خاطرنشان کرد: بعدها خدمت مقام معظم رهبری رسیدم و ایشان با توجه به آشنایی قبلی‌شان با بنده از اوایل انقلاب از پذیرش مسئولیت استانداری آذربایجان شرقی خوشحال شدند و گفتند که برنامه هایم را با استحکام جلو ببرم و پس از آن با همراهی رئیس جمهور و معاون اول کارهای استان با سرعت و قدرت بیشتری پیش می‌رفت. منظورم از نقل این مساله این است که انتصاب‌ها و افراد در مسئولیت‌های مختلف مهم هستند و باید در حد و حدود نام و تاریخ تبریز و آذربایجان باشند و ما در دوره خودمان تلاش کردیم قوی باشیم و شرمنده مردم عزیز آذربایجان نشویم.
 

 
نگاه مسموم به اقوام ضد توسعه است
سبحان اللهی با تاکید بر اینکه برخی نگاه‌های مسموم به آذربایجان باید تغییر یابند، افزود: متاسفانه شرایط استان طوری شده که نه در دوره آقای رئیسی، بلکه در دوره‌های گذشته هم، برخی افراد در تهران جور دیگری به استان‌ها و بخصوص آذربایجان نگاه می‌کنند، به طوری که یکی گفته بود که نباید در آذربایجان سرمایه گذاری کنیم! یکی هم گفته بود فکر می‌کنید آذربایجان همیشه در چهارچوب ایران خواهد ماند؟! چنین توهماتی در برخی افراد حائز نفوذ در تهران متاسفانه وجود دارد، در حالی که در طول تاریخ هیچگاه چنین چیزی بروز نکرده و تبریز در بسیاری از اعصار تاریخ ایران به عنوان پایتخت کشور بوده و در واقع آذربایجانی‌ها ایرانی‌تر از همه کسانی هستند که چنین توهماتی دارند.
وی تاکید کرد: چنین نگاه مسمومی از سوی برخی افراد به اقوام ضد توسعه است، در حالی که تنوع قومی در ایران یک فرصت است و نه یک تهدید.
 
نقش بازدارنده تحریم‌ها در مسیر توسعه
وی ادامه داد: تمام پروژه‌های زیربنایی چه در قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب با همت مردم و مسئولان جذب شده‌اند و اگر این همت و وحدت بین مردم و مسئولان نباشد، رشد و توسعه پدید نخواهد آمد.
رئیس هیات مدیره خانه توسعه آذربایجان گفت: با همه محدودیت‌ها می‌شود کار کرد و توسعه یافت، اما تحریم نقش بازدارنده زیادی در مسیر توسعه دارد، باید سیاستگذاران تصمیم بگیرند و اگر به توسعه کشور می‌اندیشند، فکری برای رفع تحریم‌ها و آثار زیان بار آن داشته باشند. اما می‌بینید در همین شرایط تحریم هم در برخی استان‌ها کارهای زیادی انجام می‌شود، اما در آذربایجان شرقی خبری نیست، اما با این وجود امید خود را از دست نداده‌ایم. اساساً ایجاد خانه توسعه آذربایجان در سال 1384 با همین تفکر انجام شده و با همین تفکر فعالیت آن ادامه دارد و هنوز هم پیگیری پروژه‌های مختلف عمرانی و توسعه آذربایجان را وظیفه خود می‌دانیم.
 

 
توسعه تبریز، توسعه ایران است
سبحان الهی در خصوص نقش تبریز و آذربایجان در رشد و توسعه ایران تاکید کرد: با توجه به موقعیت سیاسی و جغرافیایی آذربایجان و نزدیکی به اروپا، تبریز و آذربایجان در طول تاریخ همواره راهبر توسعه ایران بوده است و اوج این مساله انقلاب مشروطیت است و بزرگان مشروطیت در تبریز نقطه عطفی در تاریخ ایران بنا نهادند و حکومت استبدادی را به حکومت قانون تغییر دادند و باید توجه کنیم چه کسانی این نقطه عطف تاریخی را ایجاد کردند. صاحبان تجارت، مکاتب عرفان، هنر و نگارگری و... تبریز نقش بی‌بدیلی در روند توسعه کشور ایجاد کردند.
وی ادامه داد: رویدادهایی که در تبریز اتفاق افتاده است، رابطه مستقیم با توسعه کشور داشته و در هیچ جای ایران چنین رویدادهای بزرگ و تاثیرگذاری مانند تبریز اتفاق نیفتاده است، برای همین تبریز و توسعه آن برای کشور خیلی مهم است.
 
نقش فردی مدیران در روند توسعه موثر است
رئیس هیات مدیره خانه توسعه آذربایجان در مورد سهم نامناسب آذربایجان از پروژه‌های زیرساختی دولتی و نارضایتی عموم مردم و نخبگان از این روند، گفت: پروژه‌های زیرساختی سال‌های گذشته در تبریز از جمله پروژه‌های توسعه ترانزیتی، پتروشیمی، دانشگاه، اتوبان زنجان، کارخانجات داروسازی، شهرک‌های صنعتی و... با پیگیری مردم، مدیران و نمایندگان گرفته شده است و به قول معروف حق گرفتنی است، دادنی نیست و اگر امروز خبری از پروژه‌های زیرساختی نیست، علتش این است که مدیریت و پیگیری مناسبی وجود ندارد.
سبحان اللهی در مورد نقش فردی مدیران در روند توسعه، گفت: مدیر اگر دیدگاه توسعه داشته باشد در میدان عمل هم عملکرد توسعه محور خواهد داشت. یک مدیر در وهله اول در انتخاب نیروها افراد توسعه گرا را به کارگیری کند. نقش مدیر بسیار مهم است، اگر نگرش مدیر توسعه گرایانه باشد افراد توسعه گرا را انتخاب می‌کند نه افراد ضعیف را.
وی افزود: در جریان سفر آقای علی‌یف، رئیس جمهوری آذربایجان به ایران که در دوره ما اتفاق افتاد، قرار شد سفر به تبریز در برنامه رئیس جمهور آذربایجان گنجانده شود، اما وزارت خارجه با آن مخالفت کرد و سفر به اصفهان را پیشنهاد کرد، فکر می‌کردند آقای علی‌یف اگر به تبریز سفر کند چه اتفاق خاصی قرار است بیافتد، اما ما اصرار کردیم و این سفر با مدیریت ما به عنوان استانداری آذربایجان شرقی انجام شد و آقای الهام علی‌یف به تبریز آمد و مناطق مختلف شهر از جمله بازار تاریخی را بازدید کرد و در آخر هم کنسولگری جمهوری آذربایجان در تبریز را افتتاح کرد و اتفاق خاصی هم نیافتاد! هدفم از طرح این موضوع این است که ببینیم نقش یک مدیر تا چه حد می‌تواند مهم باشد، برای بنده به عنوان استاندار آذربایجان شرقی نمایان ساختن ظرفیت‌های استان در سطح بین‌المللی بسیار مهم بود و برای این مهم هم تلاش کردم. در نهایت باید تاکید کنم دیدگاه توسعه گرای مدیران در مسیر توسعه مهم است.


 
سبحان اللهی در بخش دیگری از سخنان خود در نشست سوم مسیر توسعه، قانع شدن به وضع موجود برای پیشگیری از به خطر افتادن منافع فردی و گروهی افراد در صورت تغییر را یکی از موانع توسعه دانست و تاکید کرد: برای توسعه باید تغییر کنیم و کاستی‌ها را قبول و برطرف کنیم. به عنوان مثال آیا در بحث مجلس و شوراها می‌دانیم که روند فعلی غیرکارآمد است، پس تا چه زمانی مجلس و شوراها به همین منوال باقی خواهند ماند؟ یا باید این روند را تغییر دهیم؟ باید تغییرات در این نهادها طوری باشد که به جای فردگرایی، برنامه گرایی محور باشد و مردم به احزاب رای دهند و احزاب در مقابل رای ملت پاسخگو باشند. این یکی از موانع توسعه است.
وی در پایان گفت: در نهایت باید تاکید کنم که تغییر در روندهای نادرست لازمه توسعه است، اما این به معنای عدم تلاش نیست، می‌بینیم که در همین شرایط هم برخی استان‌های کشور رشد و توسعه قابل توجهی تجربه کرده‌اند. پس ما در عین حال که تلاش می‌کنیم روندهای نادرست را تغییر دهیم، باید با امید، هم افزایی و همدلی برای نیل به مسیر توسعه تلاش کنیم. عرض کردم که هدف ما هم در خانه توسعه آذربایجان همین بوده و خوشبختانه به توفیق‌های خوبی هم در سال‌های گذشته دست یافتیم. ما در سفر اخیر رئیس جمهور هم پنج پروژه زیرساختی از جمله جلفا به چشمه ثریا، آب تبریز، صنایع مس، خودروسازی تعریف کردیم و مورد توجه هیات دولت قرار گرفت و در پایان عرض می‌کنم ارتباطات خارجی و برون مرزی موجب گفتگوی تمدنی می‌شود و مسیر توسعه یک گفتمان است.
انتهای پیام/

پژوهشیار