به گزارش نصر، گرفتار شدن در دام اعتیاد به مصرف مواد مخدر به‌عنوان یک بلا و تهدیدی برای جامعه تبدیل شده که تلاش برای ایجاد اشتغال و رفع موانع تولید عاملی مهم برای ریشه کنی این معضل است. در حال حاضر بخشی از جامعه اعم از زنان و کودکان، دانش آموزان و دانشگاهیان و کارکنان در دام این معضل گرفتار شده‌اند که آثار آن به وضوح در حوزه‌های مختلف اجتماعی مشهود است.
اعتیاد به مواد مخدر با مسائل روانی و جسمی همراه است و فرد به دلیل ابتلا به بیماری اعتیاد، اراده خود را از دست داده و علیرغم آگاهی از پیامدهای زیان‌بار مواد مخدر یا رفتار اعتیادآور، همچنان به آن ادامه می‌دهد.
باتوجه به اهمیت ویژه‌ی اعتیاد، شناخت عوامل و علل ایجاد اعتیاد و راه‌های مبارزه با آن امری ضروری است، این معضل اجتماعی که همگان از آن به‌عنوان یک بیماری نیز یاد می‌کنند در آذربایجان شرقی نیز گریبانگیر جوانان و حتی نوجوانان و زنان شده است.

مصرف مواد مخدر عامل ایجاد ۲۵ نوع بیماری است
سرپرست دبیرخانه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر آذربایجان شرقی در خصوص مضرات استعمال مواد مخدر می‌گوید: دخانیات یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در عرصه‌ی بهداشت است که استعمال آن سبب بروز ۲۵ نوع بیماری کشنده از جمله سرطان و بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شود.
امیر رنجبر ادامه می‌دهد: امروزه مصرف قلیان افزایش یافته است و بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی سالیانه بیش از هشت میلیون نفر جان خود را در اثر مصرف دخانیات از دست می‌دهند.
او اضافه می‌کند: افزایش ضربان قلب و نبض، افزایش فشارخون و اسید معده، کاهش جریان خون و بویایی، ایجاد چین و چروک صورت و بیماری‌های بیماری قلبی و عروقی سرطان‌ها از جمله عوارض استعمال دخانیات هستند.
او خاطرنشان می‌کند: بزرگترین مضرات استعمال دخانیات، عفونت و سرطان ریه و ابتلای به بیماری‌های قلبی و عروقی است که طبق بررسی‌ها ۵۰ درصد سرطان‌ها، ۷۵ درصد بیماری‌های ریوی و ۶۵ درصد بیماری‌های قلبی و عروقی با مصرف دخانیات حاصل می‌شوند. 
رنجبر می‌گوید: ماده‌ی نیکوتین اعتیادآورترین ماده است که عوارض جسمی و روحی و روانی از جمله اضطراب، بی‌حوصلگی، تمایل به مصرف، احساس نیاز به مصرف مضاعف، بوی بد دهان، بودار بودن لباس‌ها و موها، زرد شدن دندان‌ها و سرفه‌های مزمن به همراه دارد.

سن مصرف مواد مخدر کاهش یافته است
او یادآور می‌شود: پر مصرف‌ترین ماده مخدر سیگار و قلیان است که آنها هم مضر هستند اما اخیراً ترس از این مواد در جامعه‌ی ما کمرنگ‌تر شده است چراکه افراد شاخص جامعه مانند هنرمندان در برنامه‌های تلویزیونی و شبکه‌های خانگی مصرف دخانیات را ترویج می‌دهند که تاثیرات آنها در میان جوانان و نوجوانان بسیار بیشتر است و باعث می‌شوند تا جوانان و نوجوانان به سمت و سوی آنها بروند که به مراتب خطر آنها در جامعه بالاتر است و هرچه بخواهیم بر روی پیشگیری کار کنیم، تمامی اقدامات ما را خط بطلان می‌کشند.
او همچنین در خصوص سن مصرف مواد مخدر ادامه می‌دهد: سن مصرف مواد مخدر به ۱۲ الی ۱۳ سال کاهش یافته است و هر چه این سن پایین‌تر می‌رود، شرایط بازگشت مجدد به حالت عادی سخت‌تر می‌شود.
سرپرست دبیرخانه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر آذربایجان شرقی با اشاره به افزایش مصرف دخانیات در زنان، تاکید می‌کند: اختلالات روحی و روانی، اختلالات جسمی، مشکلات قلبی، التهاب لگن، ناباروری، زایمان زودرس و پوکی استخوان از جمله عوارض مصرف مواد مخدر در زنان است که ۱۰ درصد مصرف سیگار و ۳۰ درصد قلیان را زنان به خود اختصاص می‌دهند.  

۵۰ درصد طلاق‌ها ناشی از اعتیاد هستند
او اضافه می‌کند: اعتیاد به مواد مخدر از بزرگترین ایجاد کننده‌ آسیب‌های اجتماعی است که تمامی آنها نشأت گرفته از مواد مخدر هستند و مهمترین آنها اختلافات خانوادگی است که سبب از هم پاشیدن زندگی، رفتارهای پر خطر، افزایش جرم و خیانت، خشونت خانگی، تاثیر در شغل و محل کار و طلاق می‌شود که که ۵۰ درصد طلاق‌ها ناشی از آن هستند.
او متذکر می‌شود: مواد مخدر امل الجرایم است و تا زمانی که عرصه برای تقاضا وجود دارد، راه را برای قاچاقیان هموار می‌کند که تمامی آحاد جامعه باید در این جهاد مقدس همگام شوند تا نهضت پیشگیری از اعتیاد را گسترش دهیم. 
رنجبر در ادامه بیان می‌کند: ایران از منظر جغرافیایی در کنار بزرگترین تولید کننده‌ی مواد مخدر در دنیا و مسیر اصلی ترانزیت به کشورهای اروپایی قرار گرفته است که به‌عنوان پرچمدار این جهاد مقدس بوده و چهار هزار شهید و ۱۲ هزار جانباز را در جبهه مبارزه با مواد مخدر تقدیم کرده است.
او اظهار می‌کند: سال گذشته یک هزار و 200 تن مواد مخدر در کشور کشف کردیم و با ۵۰ درصد افزایش کشفیات در استان مواجه بوده‌ایم که توسط دستگاه‌های مقابله‌ای به‌ویژه نیروی انتظامی کشف شدند؛ باتوجه به اینکه در کنار بزرگترین تولید کننده‌ی مواد مخدر قرار گرفته‌ایم اما در این جهاد تنها هستیم و سازمان ملل متحد که حامی کشورهای قربانی ماده مخدر است، چندان همگام و همراه ایران نیست و باعث می‌شود هزینه‌های مادی و معنوی بیشتری صرف شود و در این مسیر بهترین جوانان خود را از دست دهیم.
او می‌گوید: مواد مخدر جرم سازمان یافته بین‌المللی است که نه تنها ایران بلکه دولت و ملت‌های دیگر باید یاریگر ما باشند که تنها معطوف به ما نیست و تمامی کشورها باید با ایران همراه باشند.

معتاد قانونا مجرم است
سرپرست دبیرخانه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر آذربایجان شرقی همچنین خاطرنشان می‌کند:  معتاد قانوناًجرم است و زمانی که به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند طبق موضوع ماده ۱۵ قانون مبارزه با مواد مخدر، بیمار شناخته شده و منع تعقیب می‌شود و تحت درمان تیم پزشکی قرار گرفته و گزارش خود را به دستگاه قضایی ارائه می‌دهند.
او اضافه می‌کند: هشت نوع خدمات درمانی برای معتادین انجام می‌شود که اگر هم معتاد تجاهر کند و در ملأ عام مصرف کند، مشمول ماده ۱۶ شده و با دستور مقام قضایی و توسط پلیس به مراکز درمانی ارجاع داده می‌شود.
او در خصوص مراکز درمانی اعتیاد یادآور می‌شود: مراکز درمانی ماده ۱۶ را داریم که معتاین در آنجا پذیرش شده و در برهه‌ای از زمان تحت درمان قرار می‌گیرند که اکنون ۵۰۰ معتاد متجاهر در مراکز درمانی ماده ۱۶ استان بستری هستند همچنین مراکز تبصره ۲ ذیل ماده ۱۶ که به مراکز سلامت محور معروف هستند هم در سطح تبریز و شهرستان‌ها برقرار بوده و دارای مراکز اقامتی میان مدت هم هستند و علاوه‌بر آن مراکز دیگر ماده ۱۵ و کلینیک‌های ترک اعتیاد نیز با دارو تحت درمان قرار می‌دهند.

درمان اعتیاد بسیار سخت و پیچیده است
رنجبر با تاکید بر اینکه درمان اعتیاد بسیار سخت است، می‌گوید: درمان اعتیاد به مواد مخدر بسیار پیچیده و سخت است و افراد بسیار سخت موفق می‌شوند که بدون کمک خانواده و دولت امکان پذیر نیست همچنین مراقبت بعد از درمان که ۱۲ مراتب توسط رئیس وقت قوه قضاییه صادر شده نیز باید اجرا شوند که از جمله آنها ایجاد کارگاه اشتغالزایی است که با هماهنگی اداره کل فنی و حرفه‌ای، مهارت آموزی کرده و مدرک هم ارائه می‌دهیم. 
او به خانواده‌ها توصیه می‌کند: خانواده‌ها دوستان فرزندان خود را بشناسند که ۶۰ درصد توسط دوستان مبتلا می‌شوند و به طور صریح با آنها در خصوص این موضوع صحبت کنند و خطرات و آثار تخریبی به مواد مخدر وبه‌ویژه روان گردان‌ها که واقعا نگران کننده هستند را گوشزد کنند.
او همچنین تاکید می‌کند: ترک اعتیاد به مواد مخدر بسیار سخت است به‌ویژه در هفته‌های اول و دوم که سم زدایی می‌شوند تا از بدن خارج شود، وسوسه شده و ترک آن بسیار بسیار سخت و پیچیده است که آمار و ارقام نشان می‌دهند این اتفاقات به سختی رخ می‌دهد اما ما به کمک و همراهی خانواده‌های معتادین هم نیازمندیم و درمان تنها جوابگو نیست که امیدوارم هیچ خانواده‌ای درگیر این بلای خانمان سوز نشود.

قلیان و سیگار هم مضر هستند
رئیس گروه بهداشت محیط آذربایجان شرقی نیز می‌گوید: استفاده از قلیان مانند مصرف سیگار برای سلامتی مضر است؛ با این حال، مصرف کنندگان قلیان درک کمتری از خطرات سلامتی آن دارند و یا تحت تاثیر باورهای غلط و رایج در جامعه هستند که قلیان را بی‌ضرر می‌دانند. 
محمد قنبری ادامه می‌دهد: قلیان هرگز جایگزین سالمی برای سیگار نیست و هیچ دلیل علمی وجود ندارد که اضافه کردن برخی وسایل یا لوازم جانبی بتواند مضرات قلیان را کاهش دهد. 
او اضافه می‌کند: استفاده از قلیان علاوه بر آسیب‌های جدی به مصرف کنندگان، افرادی را که هوای بازدمی استفاده کنندگان از قلیان (دود دست دوم) را استنشاق می‌کنند، را نیز به شدت در معرض خطر قرار می‌دهد که برخی واقعیت‌های مرتبط با قلیان وجود دارد که از جمله می‌توان به چند مورد اشاره کرد؛ تنباکوی قلیان حاوی سموم زیادی از جمله مونوکسیدکربن، فلزات سنگین و مواد شیمیایی ایجادکننده سرطان است که حتی پس از عبور از آب نیز وجود دارد و این سموم باعث بروز بیماری‌های ریوی، سرطان، بیماری‌های قلبی و سایر بیماری‌ها می‌شوند. 
او خاطرنشان می‌کند: میزان نیکوتین موجود در قلیان به میزان قابل توجهی بالاتر از سیگار است، به طوری که هر وعده مصرف تنباکوی بدون طعم قلیان معادل نیکوتین موجود در ۷۰ نخ سیگار است. همچنین دود دریافتی در هر وعده یک ساعته استفاده از قلیان، یکصد الی ۲۰۰ برابر بیشتر از مصرف یک نخ سیگار است.
قنبری یادآور می‌شود: زغال و خاکستر زغال که برای داغ کردن تنباکو در قلیان استفاده می‌شود، سمومی تولید می‌کنند که حاوی مقادیر زیادی مونوکسید کربن، فلزات و مواد شیمیایی مولد سرطان هستند و دود دست دوم قلیان ترکیبی از دود تنباکو و دود حاصل از سوختن زغال است؛ بنابراین برای افرادی که آن را استنشاق می‌کنند، به‌ویژه کودکان، خطرات جدی دارد.
او بیان می‌کند: استفاده از قلیان یا قرار گرفتن در معرض دود دست دوم ناشی از آن نیز می‌تواند اثرات بدی در دوران بارداری داشته باشد واستفاده از قلیان با برونشیت مزمن و بیماری‌های تنفسی مرتبط است همچنین باعث انتقال ویروس‌های هپاتیت و تبخال می‌شود و نیز در انتقال حدود ۱۷ درصد موارد بیماری سل نقش دارد.

عوارض مصرف توتون و تنباکو
او همچنین اظهار می‌کند: زمانی که توتون و تنباکو استعمال می‌شود، نیکوتین موجود در آنها توسط شش‌ها جذب شده و به سرعت وارد گردش خون می‌شود و بدین وسیله خود را به مغز رسانده و در تمام بدن منتشر می‌شود؛ این فرآیند خیلی سریع رخ می‌دهد و درواقع تنها ۱۰ الی ۱۵ ثانیه زمان کافی است که پس از اولین پک به تنباکو، نیکوتین به مغز برسد.
رئیس گروه بهداشت محیط آذربایجان شرقی متذکر می‌شود: نیکوتین همچنین می‌تواند از طریق غشاء مخاط دهان (وقتی به صورت جویدنی مصرف می‌شود) یا بینی (وقتی به شکل استنشاقی مصرف می‌شود) و یا حتی از طریق پوست (برچسب‌های نیکوتینی) جذب شود.
او اضافه می‌کند: نیکوتین هم می‌تواند اثر محرک و کند کننده روی بدن داشته باشد و بلافاصله بعد از ورود نیکوتین به مغز به دلیل افزایش ناگهانی قند خون و افزایش ضربان قلب، فشار خون و ریتم تنفس، بدن در حالت تحریک قرار می‌گیرد همچنین این مخدر ، به‌طور غیرمستقیم باعث آزاد سازی دوپامین در سلول‌های مغزی می‌شود که با ایجاد احساس رخوت و لذت رابطه دارد که این واکنش تقریباً در تمام مواد یکسان بوده و عامل اعتیادزایی مواد از جمله این مخدر  نیز به همین اثر آنها برمی‌گردد. 
او ادامه می‌دهد: در مقابل، در برخی افراد می‌تواند بسته به سطح برانگیختگی سیستم عصبی فرد مصرف‌کننده و همچنین میزان نیکوتین مصرف شده، تـأثیر کند کننده یا مخدر داشته باشد.
قنبری در ادامه بیان می‌کند: استعمال دخانیات عملی است که فارغ از نوع جنسیت، با توجه به چگونگی آن، می‌تواند اثرات جدی بر سلامتی انسان بگذارد؛ با توجه به آمار سازمان جهانی بهداشت (WHO)، میزان استعمال دخانیات برای مردان و زنان در کشورهای توسعه‌یافته رو به کاهش است ولی در کشورهای در حال توسعه افزایش می‌یابد.
او در  خصوص اقدامات لازم برای بهبود وضعیت، خاطرنشان می‌کند: اقداماتی برای ایجاد اطمینان از حفاظت موثر غیرسیگاری‌ها از تماس و مواجهه اجباری با دود دخانیات در اماکن عمومی مسقف، رستوران‌ها، وسائط حمل و نقل، و محلهای کاری و تفریح و ...، اقدامات تشویقی برای ترک استعمال دخانیات به منظور حفاظت از کودکان و نوجوانان از اعتیاد آتی به مواد دخانی، اقداماتی برای اطمینان از ارائه یک نمونه خوب از محل‌های بدون دود، اقداماتی جهت حذف پیشرونده عوامل اقتصادی اجتماعی، رفتاری و سایر مشوق‌هایی که موجب تداوم و تحریک استعمال مواد دخانی می‌شود، ارائه تبلیغات و هشدارهای بهداشتی برجسته در خصوص عدم استعمال دخانیات که باید شامل جملاتی چون اعتیادآور بودن دخانیات باشد.
او تاکید می‌کند: استقرار برنامه‌های آموزشی و اطلاع رسانی عمومی در مورد آثار استعمال دخانیات بر سلامتی شامل برنامه‌های ترک دخانیات با مداخله فعال متخصصان سلامت و رسانه‌ها، پایش روندها در استعمال دخانیات و سایر شکلهای مصرف مواد دخانی، بیماری‌های ناشی از استعمال دخانیات، و اثربخشی اقدامات ملی کنترل دخانیات، تشویق جایگزین‌های اقتصادی حیاتی به جای تولید، بازرگانی و مالیات بر مواد دخانی و استقرار مدیریت ملی برای حمایت و هماهنگی کلیه فعالیت‌های فوق الذکر از جمله اقدامات لازم برای بهبود اوضاع هستند.
او همچنین ادامه می‌دهد: در راستای اجرای بیانیه سازمان ملل متحد برای کاهش ۲۵ درصدی مرگ و میر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر، جمهوری اسلامی ایران، هدف کاهش ۳۰ درصدی شیوع مصرف دخانیات تا سال ۱۴۰۴ را دنبال می‌کند.
قنبری خاطرنشان می‌کند: در این راستا، طرح راه اندازی شهرها و روستاهای بدون دخانیات از اولویت‌های ستاد کشوری کنترل و مبارزه ملی با دخانیات وزارت بهداشت می‌باشد که با هماهنگی سازمان جهانی بهداشت و با کمک دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور از شهریور ماه ۱۳۹۹، در ۶۳ شهر و ۶۳ روستای کشور در حال اجرا است. 
او می‌گوید: در آذربایجان شرقی این طرح در روستای کندوان از توابع شهرستان اسکو و روستای برق قدیم از توابع شهرستان بناب و شهر ممقان از توابع شهرستان آذرشهر و خواجه از توابع شهرستان هریس به پیشرفت‌های چشمگیری دست یافته است. 
او اضافه می‌کند: در صنعت کشت توتون و تنباکو، نیاز به مقادیر قابل توجهی از سموم، آفت کش‌ها و کودهای شیمیایی است که این سموم می‌تواند مستقیماً بر روی تخریب محیط زیست و آلودگی منابع آب و فقیر شدن خاک تاثیر گذار باشد که نهایتاً به تهدیدی برای امنیت مواد غذایی تبدیل خواهد شد. 
رئیس گروه بهداشت محیط آذربایجان شرقی تاکید می‌کند: هرساله کشت توتون و تنباکو در سطحی به وسعت ۳.۴ میلیون هکتار در سراسر دنیا، موجب تخریب دو الی چهار درصد از سطح جنگل‌ها و در نتیجه جنگل زدایی می‌شود کهعلاوه بر این، تولید محصولات دخانی منجر به تولید بیش از دو میلیون تن زباله در سطح جهان می‌شود. 
او در ادامه بیان می‌کند: ساماندهی عرضه‌ی محصولات دخانی و شناسنامه‌دار شدن عاملین عرضه از طریق پروانه فروش، ابزار موثری برای کنترل زنجیره‌ی عرضه و نظارت بر حسن اجرای قانون در راهبرد کاهش عرضه دخانیات می‌باشد.
او یادآور می‌شود: چناچه ضوابط پیش‌بینی شده در صدور و ابطال دائم پروانه فروش با اولین تخلف بحرانی که شامل فروش نخی سیگار، فروش به زیر ۱۸ سال و فروش محصولات قاچاق می‌باشد که اگر به درستی اجرا شود، می‌توان شاهد ارتقاء وضعیت اجرای قانون و تاثیر آن بر کاهش مصرف دخانیات بود.
قنبری اظهار می‌کند: ۹۰ درصد از فیلتر سیگارهای تولیدی در جهان از اَسِتات سلولز است که به‌سختی تجزیه می‌شوند؛ این ماده به دلیل دارا بودن مواد شیمیایی و خطرناک علاوه بر تهدید محیط زیست، سلامت انسان، گیاهان و سایر جانداران را به مخاطره می‌اندازد.
او اضافه می‌کند: تجزیه و تخریب اَسِتات سلولز در طبیعت در شرایط بی‌هوازی بین یک تا دو ماه، در خاک بین شش تا ۹ ماه و در آب‌های شیرین ۳۶ ماه طول می‌کشد؛ بنابراین یکی از معضلات زیست‌محیطی ناشی از استعمال دخانیات از جمله سیگار صرف نظر از ضررهای آن بر سلامت انسان‌ها، دفع ته سیگارها (فیلتر سیگار) در محیط زیست است که آلودگی خاک و اثرات منفی در رشد گیاهان، جانداران و پرندگان را به دنبال دارد.
او می‌گوید: فیلتر سیگار از طریق روان‌آب‌ها و باران به جریان‌های آبی منتقل و با ورود به زنجیره غذایی سبب مسمومیت پستانداران دریایی، موجودات آبزی، لاک پشت‌ها و ... می‌شود و تنوع زیستی را تهدید می‌کند.
رئیس گروه بهداشت محیط آذربایجان شرقی متذکر می‌شود: فیلتر سیگار دارای مواد شیمیایی متعدد خطرناک نیز است که باعث آسیب رساندن به محیط زیست می‌شود. همچنین بالغ بر چهار هزار ترکیب شیمیایی بر اثر استعمال سیگار حاصل می‌شود که سه هزار مورد آن در فاز گازی و یکهزار مورد آن در فاز جامد و نیمه جامد از جمله فیلتر سیگار است.
مسئله اعتیاد به مواد مخدر نیازمند توجه همگان به‌ویژه مسئولین و خانواده‌ها است و افراد بی‌گناه به‌خصوص فرزندان هم به واسطه وجود فرد معتاد در خانواده در این آسیب اجتماعی دردناک درگیر شده و ضربه خواهند خورد.
شناخت و اطلاع‌رسانی دقیق به جامعه از پدیده اعتیاد و وجود ارتباط درست میان اعضای خانواده، در پیشگیری از افتادن به دام این بیماری بسیار موثر است. امیدواریم در امر پیشگیری از اعتیاد، دستگاه‏‌های اجرایی علل و عوامل موثر در شروع مصرف و اعتیاد به مواد را در نوجوانان و جوانان بشناسند و سپس با برنامه‌‎‌ریزی مدون و کاربردی این بلای خانمانسوز را که تبدیل به دغدغه خانواده‌‎‌ها نیز شده را از بین ببرند.
انتهای پیام/