روزنامه آفتاب یزد؛

پشت پرده ‌تولید مشترک واکسن با روسیه

1400/05/03 - 14:09 - کد خبر: 47967
روزنامه آفتاب

نصر: ‏یک نماینده مجلس به آفتاب یزد خبر داد زمانی که خط تولید راه افتاده و سرمایه‌گذار داخلی کارهای اولیه را انجام داده است، روسیه درخواست دلار 4200تومانی کرده است! یعنی گفته است باید به ما هم دلار 4200 تومانی تخصیص پیدا کند وگرنه واکسن وارد ایران نمی‌کنیم که ایران هم این ادعا را قبول نکرده است.

به گزارش نصر، وی گفت: من مطمئن هستم روسیه تمایل به فروش واکسن به ایران ندارد. واکسنی هم که از روسیه وارد ایران شد به صورت قطره چکانی بود و کم کم هم در حال قطع شدن است. علت عدم تمایل روسیه برای فروش واکسن به ایران مشخص نیست. تا جایی که من خبردار هستم حدود 40 شرکت خصوصی مجوز واردات واکسن را از وزارت بهداشت دریافت کرده اند.اغلب این شرکت‌ها خواهان واردات واکسن از روسیه و چین بودند که از هردوطرف شکست خوردند.
آفتاب یزد _ یگانه شوق الشعرا: در حالی که روز گذشته بالاترین فوتی‌های کرونا در پیک پنجم ثبت شد علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد مقابله با کرونا از فریب روس‌ها در بحث واکسن کرونا خبر داده است.او در توضیح این خبر گفت: روسیه خطی به ما داده که الان به درد نمی‌خورد. این خط تولید تولیداتی از شهریورماه دارد.
این خط تولید در ایران است ولی قطعا مال ایران نیست و می‌توانند بر اساس قراردادهایی که دارند محصولات را جای دیگر توزیع کنند. برای همین برای این خط تولید ما حساب باز نکرده ایم. تقریبا مدت زمان زیادی است که دولت وعده‌هایی در زمینه تولید واکسن با استفاده از خط تولید روسیه در ایران را می‌دهد.واکسن یک مطالبه ملی است و قطعا باید نظارت دقیقی بر آن وجود داشته باشد. یعنی در زمان عقد قرارداد هیچ نهاد و مسئولی متن آن را مطالعه نکرده است تا متوجه شود قرار نیست خط تولید به ایران برسد؟پس وظیفه وزیر و تشکیلات وزارتخانه در این موضوع چیست؟ قطعا وظیفه آنان این نیست که بعد از وعده و وعید‌های فراوان در زمینه واکسیناسیون و شکست پروژه واکسیناسیون گسترده مردم، مقابل خبرنگاران از فریب خوردن صحبت کنند. فریبی که به قیمت تشدید ناامیدی و بی‌اعتمادی در جامعه تمام می‌شود. به نظر می‌رسد تمامی مسئولین اجرایی از جمله وزیر بهداشت از این قرار داد آگاه بوده‌اند و در همین راستا باید این قرارداد به صورت قانونی و شفاف منعقد شده باشد پس روسیه چرا ما را فریب داده است؟ روسیه فریب کار است یا مسئولین کشور بی‌مسئولیت؟

‏وزارت بهداشت: روسیه ما را فریب داد
سخنگوی ستاد مقابله با کرونا و معاون وزارت بهداشت درباره عقد قرارداد با روسیه گفت: از مدتها پیش می‌دانستیم روسیه ماهانه ۵ میلیون دوز تولید می‌کند و خط‌های مختلف را تحت لیسانس خود به کشورهای دیگر داده است. خطی هم به ما داده که الان به درد نمی‌خورد. این خط تولید تولیداتی از شهریورماه دارد. این خط تولید در ایران است ولی قطعا مال ایران نیست و می‌توانند بر اساس قراردادهایی که دارند محصولات را جای دیگر توزیع کنند. برای همین برای این خط تولید ما حساب باز نکرده ایم.

‏واکنش وزارت بهداشت
این خبر روزگذشته در حالی منتشر شد که کیانوش جهانپور رئیس مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت و سخنگوی سازمان غذا و دارو به آن واکنش نشان داد.
کیانوش جهانپور در گفتگو با ایسنا، ضمن رد این عنوان و بی‌ارتباط خواندن تیتر انتخابی در برخی رسانه‌ها با مطالب عنوان شده در متن صحبتهای دکتر علیرضا رئیسی، گفت: متاسفانه تیتر انتخاب شده در برخی رسانه‌ها ارتباطی با متن خبر و گفته‌های سخنگوی محترم ستاد ملی مقابله با کرونا ندارد. آنچه که ایشان مطرح کردند، توضیح در خصوص علل تاخیر واکسیناسیون در ایران بوده که ناشی از تاخیر در روند تامین واکسن است و طبیعتا گزارشی از نحوه و میزان تحقق پیش‌بینی‌های قبلی از تامین‌کنندگان واکسن از جمله روسیه و واکسن اسپوتنیک وی نیز ارائه شده است.
وی افزود: واکسن "اسپوتنیک وی" عملا اولین واکسن ثبت شده علیه کووید19 در جهان بشمار می‌رود و در هفته‌های نخست واکسیناسیون به خصوص در واکسیناسیون کادر درمان، واکسنهای ارسالی روسیه کمک شایانی به شروع واکسیناسیون در ایران و واکسیناسیون مدافعان سلامت نمود و استقبال خوبی را در پی داشت و به نوعی مورد تقاضای بسیاری از متقاضیان واکسن قرار گرفت. اما در هفته‌های اخیر با توجه به کندی و محدودیت تولید واکسن اسپوتنیک در روسیه و خیز مجدد بیماری در این کشور، تبعا تولید و ارسال این واکسن مطابق آنچه که پیش‌بینی و توافق شده بود، اتفاق نیفتاده است.جهانپور ادامه داد: البته این موضوع منحصر به واکسن "اسپوتنیک وی" نیست و تقریبا همه تولیدکنندگان در دنیا به نوعی و به درجات مختلف با این مشکل روبرو بودند و طبیعی است که دکتر رئیسی به عنوان معاون بهداشت و متولی واکسیناسیون در وزارت بهداشت، در ارائه گزارش خود، آنچه که در ماه‌های گذشته اتفاق افتاده و دغدغه‌ها را عنوان کنند.وی در توضیح اظهارات رئیسی درباره خط تولید مشترک واکسن اسپوتنیک در ایران، افزود: در خصوص خط تولید مشترک واکسن اسپوتنیک در ایران نیز ایشان (دکتر علیرضا رئیسی) تصریح کرده‌اند که با توجه به راه‌اندازی این خط تولید و لزوم طی مراحل فنی و تایید واکسن در روسیه، طبیعتا این واکسن هنوز در مدار واکسیناسیون عمومی قرار نگرفته و لذا فعلا تا زمان عرضه این واکسن، کمکی به واکسیناسیون عمومی در ایران نخواهد کرد. اما متاسفانه انتخاب تیتر مذکور به این صورت، تیتر و عنوان استنباطی نیست و ارتباطی با گزارش ارائه شده و صحبت‌های ایشان ندارد. انتظار می‌رود رسانه‌های دلسوز و مردمی در شرایط دشوار امروزی در کنار مردم و نظام سلامت با دقت نظر از هرگونه اطلاع‌رسانی که حتی شائبه ایجاد ابهام، تنش یا تشویش در افکار عمومی داشته باشد پرهیز کنند.
سخنگوی سازمان غذا و دارو افزود: اینکه دولت و ملت روسیه در همه ماه‌های گذشته توان خود را به کار گرفته تا در کنار نظام سلامت ایران در حد وسع و امکانات موجود و با حسن نیت کمک شایانی به مقابله با کرونا و شروع واکسیناسیون و تداوم و توسعه آن در ایران داشته باشند و از جمله مصادیق بارز آن همراهی در تولید مشترک و تحت لیسانس واکسن اسپوتنیک وی در ایران است، شایان تقدیر بوده و طبعا با ورود واکسنهای تولید مشترک اسپوتنیک در ایران به چرخه واکسیناسیون عمومی پس از تایید مراحل فنی، این امر در تسهیل و تسریع واکسیناسیون عمومی در ایران نقش بسزایی خواهد داشت.

‏ابهامات رفع نشد
با توجه به اینکه توضیحات جهانپور قانع‌کننده به نظر نمی‌رسد و شخص رئیسی نیز در مورد بازتاب اظهارات خود کاملا سکوت کرده است
آفتاب یزد تلاش کرد پیگیر موضوع باشد.همایون سامه یح نجف آبادی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این خصوص به آفتاب یزد گفت:«نکته اول این است که روسیه با یک شرکت دارویی در ایران این قرارداد را بسته بوده و قرارداد مبنی بر تولید مشترک نبوده است. تنها بسته‌های حجیم واکسن به ایران می‌آمده و در ایران ویال می‌شده است. یعنی واکسن تولید شده به صورت بسته بندی‌های بزرگ وارد ایران می‌شده در ایران به صورت ویال‌های تک دوزی بسته‌بندی می‌شده و قرار بوده است که در اختیار مردم قرار بگیرد. ولی مشکل این است که تا آنجایی که بنده می‌دانم و حدس می‌زنم زمانی که خط تولید راه افتاده و سرمایه‌گذار داخلی کارهای اولیه را انجام داده است، روسیه ادعای دلار 4200تومانی کرده است.
یعنی گفته است باید به ما هم دلار 4200 تومانی تخصیص پیدا کند وگرنه ما واکسن وارد ایران نمی‌کنیم که ایران هم این ادعا را قبول نکرده است. قرار نیست به این دلیل که یک شرکت خصوصی قراردادی با یک دولت منعقد کرده است به آن دلار 4200 تومانی تعلق بگیرد.روسیه در زمانی که قرار بود واکسن وارد ایران شود ادعای دلار 4200 تومانی را مطرح کرده است.از سوی دیگر من مطمئن هستم روسیه تمایل به فروش واکسن به ایران ندارد. واکسنی هم که از روسیه وارد ایران شد به صورت قطره چکانی بود و کم کم هم در حال قطع شدن است.
علت عدم تمایل روسیه برای فروش واکسن به ایران مشخص نیست. تا جایی که من خبردار هستم حدود 40 شرکت خصوصی مجوز واردات واکسن را از وزارت بهداشت دریافت کرده اند.اغلب این شرکت‌ها خواهان واردات واکسن از روسیه و چین بودند که از هردوطرف شکست خوردند. شرکت‌های خصوصی از چین و روسیه به هیچ عنوان نتوانستند واکسن وارد کنند. طرف ایرانی راضی طرف خارجی ناراضی است.شرکت صادرکننده یک صحبت اولیه کرده و تمایل خود را نشان داده است و قول ابتدایی بدون مکتوب کردن آن ارائه می‌دهد در زمان قرارداد کلا تعهدات خود را زیر پا می‌گذارد. من نمی‌خواهم بگویم وزارت بهداشت دارای نقص نیست اما برای واردات واکسن متاسفانه دچار مشکلات بسیار زیادی شده و با مقاومت بالا از سمت کشور‌های فروشنده مواجه شده است.قرار دادی مکتوب نشده است و تمام صحبت‌ها به صورت ضمنی بوده است.»

مسئولین تمام اصول و قواعدی که توسط خودشان مطرح شد را زیر پا قرار دادند
هادی یزدانی پزشک و متخصص در این باره به آفتاب یزد گفت:«نکته مهم این است که دکتر رئیسی اعلام کرده‌اند که خطی که به ما داده شده است به درد ما نمی‌خورد و تولید این خط در ایران است ولی برای ایران نیست.یک تناقض و تعارض در گفته‌های مسئولین وزارت بهداشت و ستاد ملی مبارزه با کرونا وجود دارد. آن‌ها بحثشان این بود که هر واکسن خارجی‌ای که قرار است در ایران مورد استفاده قرار بگیرد بایستی از کشور‌های مورد تایید و اعتماد ما باشد.
بنا بر حرف‌های مسئولین یکسری از واکسن‌ها مانند فایزر و مدرنا به دلیل نبود اعتماد به آن‌ها از دور خارج شدند. بعد گفتند ما به یکسری کشور‌ها گفته‌ایم که ما اجازه نمی‌دهیم مردم ایران موش آزمایشگاهی شوند و در صورتی وارد یک فرآیند می‌شویم که بتوانیم در تولید واکسن مشترک نقش داشته باشیم. بسیاری از طرف‌های همکاری منکر واکسن مشترک شدند.برای مثال کوبایی‌ها ادعا کردند که واکسن مشترکی با ایران ندارند و واکسن کوبایی است و تنها مرحله سوم کارآزمایی بالینی با ایران به صورت مشترک انجام شده است.در بحث واکسن وزات بهداشت نکته سومی را هم مطرح شد و گفتند که در صورتی خط تولید در ایران قرار می‌گیرد که کاملا تحت نظر ایران باشد و تولید این خط تولید‌ها به درد مردم کشورهای خودمان بخورد.
الان هم بر اساس حرف‌های دکتر رئیسی به نظر می‌رسد شاکله ماجرا اینگونه است که یک خط تولیدی را شرکت اکتوور طبق قراردادی با اسپوتیک به ایران آورده است و قرار است خط تولید ایران باشد اما الزاما دلیلی وجود ندارد که این خط تولید محصولاتش را به ایران بفروشد؛ این موضوع در این شرایط به چه معنا است؟پس مسئولین چرا تمام اصول و قواعدی که توسط خودشان مطرح شد زیر پا قرار دادند؟قرار بود که از کشور‌های روسیه و چین که مورد اعتماد است واکسن وارد شود که این دو کشور هم به قول‌های خود پایبند نماندند.پس چرا خط تولیدی وارد کشور شده است که نمی‌شود بر محصولات تولید شده آن حساب کرد؟خب از این منظر که این موضوع فاجعه است.ما بارها بارها عهد شکنی روس‌ها را در تاریخ معاصر خود دیده‌ایم چگونه دوباره به آن‌ها اعتماد شد و یک ذهنیتی برای مردم ایجاد شد که الان مسئولین قادر به پاسخگویی نباشند؟»

جنبه حقوقی

فرهاد افرامیان حقوقدان در این خصوص گفت:« عرصه روابط بین‌الملل علیرغم روبنای دیپلماتیک خود که مبتنی بر تفاهم، دوستی و اعتماد متقابل است، در واقع مبتنی بر کشاکش رقابت آمیز استفاده از کوچکترین فرصت‌های پدید آمده از غفلت‌ها و نقاط ضعف طرفین است.
از این رو تنها آن دسته اشخاص حقیقی ویا حقوقی واجد صلاحیت‌ها و شایستگی‌ها انعقاد چنین قرارداد‌هایی هستند که از پشتوانه حقوقی علمی و بصیرت کامل برخوردار باشند.لذا هر گونه سستی و اهمال در اعمال و تحقق این شایسته سالاری ضروری و حیاتی است زیرا خسارات‌ها و هزینه‌های جبران ناپذیری را برای ملت‌ها در پی خواهد داشت.به عنوان شاهدی صادق و گواهی راستین بر این مدعا می‌توان به قرارداد تولید واکسن کرونا بین دولت ایران وروسیه اشاره نمود که بررسی نتایج ظاهرا نا گواری که در پی اعلام سخنگوی محترم وزارت بهداشت مبنی بر فریب ایران توسط روس‌ها به اطلاع عموم رسیده، مشاهده می‌شود، ناظر بی‌طرف را در مقابل دو احتمال قرار می‌دهد.نخست آنکه دولتی که دست کم به مدت 8 سال تجربه انجام انواع مذاکرات و انعقاد انواع قرار دادها را در سطح بین‌المللی داشته دچار لغزش‌های نا خواسته آشکاری در پیش‌بینی تضمین‌ها حقوقی مقتضی در این قرارداد گردیده است و یا احتمال خدای نا کرده ( که دور از همه باد) غرض ورزی در تنظیم قرارداد به قصد تامین منافعی جز مصالح مردم ایران وجود دارد، که بررسی احتمال صحت وسقم هر یک از آنها مجال بسیار بیشتری را می‌طلبد.صرف نظر از اینکه بر اساس معاهدات بین‌المللی چگونه می‌توان طرف متعهد را به انجام تعهد الزام نمود و یا مطالبه غرامت با توجه به اینکه چه در قرارداد ذکر گردد و یا خیر، قابل مطالبه و پیگیری است. پیام ناراحت‌کننده و نگران‌کننده این گفتار است و قطعا این موضع گیری‌ها نمی‌تواند در شرایط بحرانی کنونی کشور رافع مسئولیت امضا‌کنندگان و دست اندر کاران آن و مانعی برای پیگیری حقوقی و قضائی آن باشد.چراکه پیگیری حقوقی و مطالبه حقوق مردم جدای تایید و یا رد اقدامات صورت گرفته، نه تنها موجب شفافیت فضای سیاسی می‌گردد و این مهم همراهی و همدلی اقشار جامعه را در مسیر عبور از بحران به دنبال دارد، بلکه از بروز آسیب جلوگیری می‌کند و به تبع آن از بحران نیز پیشگیری خواهد نمود. شاید یکی از بزرگترین ابهاماتی که در میان علاقمندان و
دست اندر کاران سیاست در شرایط کنونی وجود دارد، این پرسش است که چگونه رئیس جمهور منتخب شعار اصلی و هدف خود را مبارزه با فساد و بی‌عدالتی قرار داده و عزیمت از قوه قضائیه به قوه مجریه بر گزیده است. محتمل پاسخی که می‌تواند مطرح باشد، آن است که رئیس دولت به علت در دست داشتن سکان اکثریت قریب به اتفاق امور اجرایی کشور امکانات بسیار بیشتری برای تحقق عدالت و مبارزه نهادی با فساد از طریق اجرای صحیح و سالم فعالیت‌ها و فرآیند‌های دولت دارد و این اقدام جدی نهاد اجرایی را می‌طلبد تا با ایجاد نهاد حقوقی متشکل از افراد مبرز و دلسوز در پیشگیری از وقوع لغزش‌ها در آینده و رفع بسیاری از نواقص اقدامات گذشته اقدام نماید.»
انتهای پیام/

پژوهشیار