فیکوس آفریقایی بومی جنگل‌های استوایی آفریقاست و بلندی آن در طبیعت ممکن است به ۱۲ متر هم برسد. زندگی آن‌ها در جنگل به صورت انگلی است یعنی روی درخت‌های دیگر رشد می‌کنند اما خوشبختانه نوع خانگی این گیاه با زندگی در خاک و گلدان سازگار است.
جالب است بدانید فیکوس لیراتا خواهر فیکوس الاستیکا است که برگ‌های سبز پررنگ و چرمی زیبا دارد.

ویژگی‌های فیکوس آفریقایی
اگر از این گیاه به خوبی مراقبت‌کنید، هر سال مقدار زیادی رشد می‌کند و بلندی آن در خانه می‌تواند به بیش‌تر از دو متر هم برسد. جذابیت این گیاه به رنگ سبز زیبای برگ‌هایش است و به همین دلیل برای فضاهای بزرگ انتخاب خوبی است.
به خاطر ارتفاع گیاه و شکل برگ‌هایش، آن را فقط باید روی زمین بگذارید و نباید آن را آویزان کنید یا روی قفسه یا لبه پنجره بگذارید. البته گیاهان کوچک فیکوس آفریقایی را که هنوز بلند نشده اند و برگ‌های کوچکی دارند، می‌توانید به طور موقتی در لبه‌ی قفسه یا کابینت بگذارید.

روش نگهداری از فیکوس آفریقایی (لیراتا)
مراقبت از فیکوس آفریقایی به صبر و دقت نیاز دارد اما به اندازه‌ای که فکر می‌کنید مراقبت از آن سخت نیست. کافی‌است نکات و راهنمایی‌های زیر را به دقت دنبال کنید تا کم کم به یک مراقب حرفه‌ای گیاهان سبز تبدیل شوید.

نور مناسب برای فیکوس آفریقایی
این گیاه جذاب به نور زیاد و غیرمستقیم نیازدارد. آن را نزدیک پنجره‌ای آفتاب‌گیر بگذارید تا در طول روز بتواند نور کافی را جذب کند.آفتاب نباید مستقیما به گیاه بتابد، منظور از نور خوب نور غیرمستقیم می باشد.نور مستقیم باعث سوختن و قهوه ای و خشک شدن لبه های برگ ها می شود. هرچند ماه یک بار گیاهتان را بچرخانید تا نور به صورت مساوی به همه‌ي برگ‌هایش برسد و از کج‌شدن آن جلوگیری‌کنید.
هفته‌ای یک بارپشت و روی برگ‌های آن را با دستمال مرطوب و نرم به آرامی تمیز کنید تا گرد و غبار روی برگ‌های آن ننشیند و جذب نور تا حدممکن زیاد شود. این نکته‌ی مهمی است چون برگ‌های بزرگ این گیاه گرد و غبار را به راحتی به خودش جذب می‌کند.

روش آب دهی فیکوس
به عنوان قانون کلی، هرزمان که سطح خاک گلدان نسبتا خشک شد، به آن آب بدهید. آبی که به گیاه می‌دهید باید هم‌دمای اتاق و ولرم باشد و از دادن آب سرد به آن خودداری‌کنید چون به گیاه شوک وارد می‌کند. بعد از آبیاری، آب اضافی باید کاملا از گلدان خارج شود و خاک گلدان غرق در آب نماند. وقتی که آب اضافی در زیرگلدانی جمع شد، آن را خالی کنید. اگر گلدان شما سوراخ خارج شدن آب ندارد باید حتما قسمت زیادی از خاک کف گلدان پوکه باشد تا آب از خاک اطراف ریشه با فضای خالی طبقه زیرین خاک منتقل شود.به اصلاح آب خارج شود.
فیکوس آفریقایی به آبیاری زیاد یا کم حساس است و برای همین مدتی زمان می‌برد تا زمان درست آبیاری گیاه را متوجه شوید. هم‌چنین با دانستن علامت‌های زیر می‌توانید از خشک‌شدن یا گندیدن ریشه‌های گیاه‌تان جلوگیری کنید.
اگر به فیکوس‌آفریقایی مقدار کمی آب بدهید، لبه‌های برگ‌هایش قهوه‌ای می‌شود و برگ‌ها می‌ریزند، از طرفی اگر به گیاه بیش از اندازه آب بدهید، لکه‌های قهوه‌ای روی برگ‌ها و لبه‌ی آن پدید می‌آید و خاک آن بوی ناخوشایندی می‌گیرد. اگر نشانه‌های بالا را در گیاه‌تان مشاهده‌کردید، می‌توانید با دادن مقدار آب بیش‌تر یا عوض کردن خاک گلدان در صورت آبیاری بیش‌از حد، آن را اصلاح کنید.
بهتر است همیشه برگ‌های گیاه را بررسی کنید تا اگر علامت یا لکه قهوه ‌ای دیدید، علت آن برطرف شود و اگر دیر به آن رسیدگی کنید، روی برگ‌های‌ گیاه سوراخ باقی می‌ماند.
فیکوس آفریقایی به خاک غنی نیاز دارد و لازم است هر چند وقت یک بار به آن کود بدهید تا برگ‌هایش همیشه سبز و شاداب و بزرگ باقی بمانند و رشد خوبی داشته‌باشد.

شرایط دمایی مورد نیاز فیکوس لیراتا
این گیاه آب و هوای گرم و مرطوب را دوست دارد چون مشابه آب و هوای جنگل‌های پربارانی است که بومی آن است. دمای مورد نیاز آن بین ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد است. یادتان باشد فیکوس آفریقایی را دردمای زیر ۱۰ درجه سانتی‌گراد نگذارید وگرنه روی برگ‌های آن لکه قهوه‌ای به وجود‌ می‌آید. برای این‌که مقدار رطوبت هوای آن را زیادتر کنید می توانید گلدان‌های دیگر را هم کنارش بگذارید چون گیاهان در کنار هم می‌توانند رطوبت هوای اطراف‌شان را زیاد کنند. راه دیگر استفاده از دستگاه بخور سرد است، هم‌چنین می‌توانید برای گیاه‌تان جزیره درست‌کنید. یعنی یک سینی را پر از سنگ‌های متوسط و ریز کنید و داخل آن آب بریزید. سپس گلدان را طوری روی آن بگذارید که کف گلدان با آب تماس نداشته‌باشد.
فیکوس آفریقایی به جریان هوای سرد حساس است و اگر مقابل هوای سرد قرار بگیرد برگ‌هایش خشک می‌شود. آن را دور از پنجره‌های باز و کولر بگذارید. هم‌چنین از جا به جاکردن آن خودداری کنید چون باعث ایجاد شوک به آن و ریزش برگ‌هایش می‌شود.

فیکوس و حیوانات خانگی
اگر حیوان خانگی‌تان از برگ‌های این گیاه بخورد، دچار ناراحتی‌ معده می‌شود. بهتر است گیاه‌تان را در جایی بگذارید که حیوانات خانگی به آن دسترسی نداشته‌باشند.

آفت‌ و بیماری‌ها
فیکوس آفریقایی ممکن است مورد حمله‌ی آفت‌هایی مثل شپشک، شته، کنه تارعنکبوتی و حشره‌‌های پولک‌دار قرار بگیرد. همیشه زیر و روی برگ‌ و ساقه‌های گیاه را از نظر داشتن آفت بررسی کنید. در صورتی‌که آفت یا حشره‌‌ای روی گیاه مشاهده‌کردید، ابتدا با دستمال نرم آغشته به آب گرم و صابون، برگ‌ها را کاملا تمیز کنید سپس از آفت‌کش ملایم استفاده‌کنید.

روش تکثیر فیکوس آفریقایی
اگرچه رشد گیاه جدید کمی زمان بر است، اما باز هم تکثیر فیکوس زیبا اقدامی کاملا درست و تقریبا آسان است.
رایج‌ترین روش، کاشت قلمه ساقه یا برگ این گیاه است. قلمه زدن روشی مطمئن است و می‌توانید آن را به سادگی در منزل انجام دهید
قدم اول
یک گلدان کوچک و خاک چند منظوره فراهم کنید، سپس آن را آبیاری کنید تا خاک کاملا مرطوب شود. همچنین می‌توانید یک شیشه تمیز کوچک (مانند شیشه مربا) را هم تا نیمه از آب پر کرده و آن را به عنوان گلدانی برای تکثیر گیاه استفاده کنید.
قدم دوم
با یک تیغ تیز و تمیز، یک برگ را از نزدیک‌ترین جایی که به ساقه متصل است جدا کنید. اگر قصد دارید قلمه‌های متعددی از یک شاخه بریده شده جدا کنید، به آسانی شاخه را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید. هر بخش باید یک یا دو برگ روی خود داشته باشد.
قدم سوم
پایین قلمه را در خاک مرطوب شده بکارید. می‌توانید دو قلمه را با هم در یک گلدان قرار دهید. روی قلمه‌ها یک کیسه پلاستیکی قرار داده و برای جلوگیری از تماس آن با برگ‌ها، چند سیخ چوبی در خاک فرو کنید. سپس لبه پلاستیک را دور گلدان فرو کنید.
اگر از آب استفاده می‌کنید، ساقه بریده شده را در آب قرار دهید.
قدم چهارم
قلمه‌های خود را در کنار یک پنجره نورگیر قرار دهید و همواره ریشه‌ آن‌ها را از نظر فاسد شدن چک کنید. ریشه باید تقریبا 6 تا8 هفته بعد از تکثیر ظاهر شود.
قدم آخر
قلمه‌های ریشه زده را در گلدان نهایی بکارید و مانند سایر گیاهان از آنها نگهداری کنید. تا زمانی که گیاه جوان است، افزایش رطوبت محیط برای آن بسیار مفید خواهد بود.

تعویض گلدان فیکوس آقریقایی
هر سال در فصل بهار، باید گلدان فیکوس لیراتای جوان را عوض کنید.زمان تعویض گلدان وقتی است که ریشه‌های آن ازانتهای گلدان بیرون‌می‌زند.
یک گلدان مناسب انتخاب کنید، طوری که قطر آن 5 سانتی متر از گلدان فعلی بزرگ‌تر باشد. به آرامی خاک را کنار بزنید و سعی کنید گیاه را از گلدان خارج کنید. با دقت ریشه را بیرون بیاورید و در این حین، حتما زیر آن را با دست نگه دارید. سپس آن را در گلدان جدید بگذارید و فضای خالی را با خاک مخصوص گیاهان آپارتمانی پر کنید.
هنگامی که گیاه بالغ شد، دیگر نیازی نیست که گلدان را مداوم عوض کنید. در این شرایط، هر بهار چند سانتی متر رویی خاک را بردارید و با خاک تازه جایگزین کنید.
اگر تعویض گلدان را در خارج از خانه انجام می‌دهید، هنگامی این کار را بکنید که دما حداقل 10 درجه سانتی گراد باشد. دمای سردتر از این، اضطراب زیادی به فیکوس لیراتا وارد خواهد کرد.

روش هرس کردن برگ ها
هرس کردن و بریده برگ‌ها باعث می‌شود رشد گیاه بهبود پیدا کند. هراز گاهی برگ‌های آسیب‌دیده و خراب گیاه را با قیچی جدا کنید تا گیاه انرژی خودش را صرف رشد بیش‌تر و غذارسانی به برگ‌های سالم کند. اگر شاخه‌های فرعی گیاه هم جلوی رفت و آمد را گرفته یا فضای محل زندگی‌تان را بیش از حد شلوغ کرده‌است، می‌توانید آن را قیچی کنید. دقت کنید که شاخه‌ی فرعی را از جایی برش بزنید که حداقل ۳ سانتی‌متر با شاخه‌ی اصلی فاصله داشته باشد تا آسیبی به شاخه‌ی اصلی گیاه نرسد.
اگر سوالی در رابطه با این گیاه دارید می توانید زیر همین پست کامنت بگذارید.
علت ظهور نقاط قرمز رنگ در سطح برگ‌های فیکوس لیراتا چیست؟
آیا برگ‌های گیاه شما با نقاط قرمز پوشیده شده است؟ علت این اتفاق، رخ دادن اِدِم (تورم یا آماس) است؛ اتفاقی که می‎تواند برای هر گیاه آپارتمانی دیگر نیز بیفتد. به بیانی ساده، اگر ریشه‌های گیاه به طور ناگهانی بیش از حد توان و ظرفیت خود آب را جذب کنند، سلول‌های داخل برگ‌ها می‌ترکند و آن نقاط قرمز رنگ را ایجاد می‌کنند (یا نقاطی تاول مانند).
یک اِدم خفیف در فیکوس لیراتا، نگران کننده نیست. اگرچه ظاهر زیبایی ندارد. ظهور نقطه‌های قرمز بر روی برگ‌های جوان این گیاه بسیار رایج است؛ اما هرچه این برگ‌ها تیره‌تر می‌شوند، این لکه‌ها کمتر نمایان می‌شوند.
اگر اِدم به نظر خیلی در گیاه پیشرفت کرده است و ظهور این نقطه‌ها تمامی ندارد، باید عاد‌ت‌های آبیاری خود را اصلاح کنید.
آبیاری نامنظم یک دلیل محکم برای اضطراب رطوبتی است، و به بیان دیگر، دلیلی مهم برای ایجاد اِدم!
آیا قبل از هر بار آبیاری، بیش از حد گیاه را خشک و تشنه نگه می‌دارید؟ این کار غلط است.
بااینکه اِدِم دلیل اصلی بروز این نقاط است، اما باید سطح زیرین برگ‌ها را نیز چک کنید. کنه تار عنکبوتی، آفتی است که می‌تواند عمیقا برگ را درگیر کرده و سبب قرمز شدن آن شود. این کنه تارهای ظریفی در زیر برگ ایجاد می‌کند و از رطوبت فراری است. پس حتما گیاه و هوای اطراف آن را مرطوب نگه دارید. برای از بین بردن آنها، محلول آب و مایع ظرفشویی را به برگها اسپری کنید.

چگونه گلدان فیکوس لیراتا را عوض کنیم؟
هر سال در فصل بهار، باید گلدان فیکوس لیراتای جوان را عوض کنید. یک گلدان مناسب انتخاب کنید، طوری که قطر آن 5 سانتی متر از گلدان فعلی بزرگ‌تر باشد. به آرامی خاک را کنار بزنید و سعی کنید گیاه را از گلدان خارج کنید. با دقت ریشه را بیرون بیاورید و در این حین، حتما زیر آن را با دست نگه دارید. سپس آن را در گلدان جدید بگذارید و فضای خالی را با خاک مخصوص گیاهان آپارتمانی پر کنید.
هنگامی که گیاه بالغ شد، دیگر نیازی نیست که گلدان را مداوم عوض کنید. در این شرایط، هر بهار چند سانتی متر رویی خاک را بردارید و با خاک تازه جایگزین کنید.
اگر تعویض گلدان را در خارج از خانه انجام می‌دهید، هنگامی این کار را بکنید که دما حداقل 10 درجه سانتی گراد باشد. دمای سردتر از این، اضطراب زیادی به فیکوس لیراتا وارد خواهد کرد.

چرا برگ‌های فیکوس لیراتا پژمرده و بی‌حال می شوند؟
اگر برگ‌های فیکوس لیراتای شما ضمن پژمردگی، زرد یا قهوه‌ای نیز شده‌اند، احتمالا آبیاری شما در مقایسه با نور ورودی گیاه بسیار زیاد است.
اما اگر گیاه فقط پژمرده شده و کمی حالت تردی پیدا کرده است، به احتمال زیاد کمتر از حد نیاز آن را آبیاری کرده‌اید. این اتفاق می‌تواند سبب قهوه‌ای و شکننده شده لبه برگ‌ها هم بشود، اما الزاما همیشه چنین چیزی رخ نمی‌دهد.
اگر فکر می‌کنید مشکل آبیاری کم است، بیشتر از قبل به گیاه آب بدهید و اگر انگشت خود را در خاک فرو کنید، باید رطوبت کمی احساس کنید. هرگز نباید این رطوبت ملایم جای خود را به خیسی کامل بدهد.
ممکن است ناخواسته کمتر از میزان لازم به گیاه آب بدهید. بخصوص اگر نور بیشتر از قبل به گیاه می‌تابد و یا تابستان آغاز شده است. هرچه نور بیشتر باشد، نیاز گیاه به آب هم بیشتر است
ممکن است خاک در اطراف ریشه چسبیده باشد و اجازه ندهد که آب به آنها برسد. پس فراموش نکنید که هر چند وقت یکبار، با یک سیخ چوبی بلند خاک گلدان را از هم باز کنید. این کار ضمن ایجاد تخلخل، گردش هوا را در اطراف ریشه تقویت می‌کند.
گلدان‌های سفالی دارای منافذ بسیاری در دیواره خود هستند و از همین طریق، رطوبت را بیشتر از خود عبور می‌دهند.
اگرچه این یک ویژگی مثبت است، ما گاهی باعث می‌شود که فیکوس زودتر از زمان لازم خشک شود، به ویژه اگر در نقطه‌ای پرنور باشد. پس اگر گیاه خود را در گلدان سفالی کاشته‌اید، شاید لازم باشد بیشتر آن را آبیاری کنید.
توجه: پژمردگی برگ‌ها بلافاصله پس از تعویض گلدان، امری طبیعی است. در این پروسه، مقدار زیادی از زوائد مفید ریشه شکسته می‌شود؛ بنابراین گیاه قادر نیست تا به قوت گذشته به جذب آب بپردازد. این مشکل پس از 2-1 هفته با ترمیم ریشه، خود به خود حل خواهد شد.

علت زرد شدن برگ‌های فیکوس لیراتا چیست؟
همانند لکه‌های قهوه‌ای، زرد شدن برگ‌ها نیز علل مختلفی دارد، به همین علت گاهی تشخیص دلیل درست دشوار به نظر می‌رسد. مانند همیشه، ابتدا باید روش نگهداری خود را بررسی کنید و ببینید چه چیزهایی ممکن است در راستای نیازها و ایده‌آل‌های گیاه نباشد.
اول از همه، رایج‌ترین حدس: آیا بیش از حد گیاه را آبیاری کرده‌اید؟ خاک خیس و زه کشی نامناسب می‌تواند سبب زرد/ قهوه‌ای شدن، و حتی در صورت پوسیدگی ریشه سبب سیاه شدن برگ‌ها شود.
آیا فیکوس لیراتای شما نور کافی دریافت می‌کند؟ کمبود نور زندگی بخش خورشید می‌تواند این درختچه آپارتمانی را به یک گیاه ناراحت تبدیل کرده و آن را با برگ‌های رنگ پریده زرد، عدم رشد جدید، برگ‌های در حال ریزش و هر مشکل ناخوشایند دیگری روبرو کند. شاید فراهم کردن نور کافی در داخل منزل برای آن، کار راحتی نباشد. اما فراموش نکنید که به مقدار زیادی از نور فیلتر شده نیاز دارد
اگر فیکوس لیراتای شما در مکانی روشن و مناسب قرار دارد و آبیاریش نیز به درستی صورت می‌گیرد، فکر کنید که چقدر از آخرین باری که به گیاه کود داده‌اید می‌گذرد؟ این گیاه نیز مانند اغلب گیاهان آپارتمانی دیگر به کود نیاز دارد، به ویژه اگر مدت زمان زیادی از کاشتش در خاک می‌گذرد. خاک تازه معمولا دارای عناصر ضروری هست، اما وقتی که آنها نیز به پایان برسند باید گیاه را تقویت کنید. خوشبختانه کودهایی مخصوص فیکوس لیراتا وجود دارند. یا می‌توانید از کودهای مخصوص گیاهان آپارتمانی که غنی از نیتروژن هستند استفاده کنید. طبق دستور نوشته شده بر روی بسته بندی کود عمل کنید. کوددهی باید در فصول رشد انجام شود و با رسیدن زمستان، متوقف شود.
انتهای پیام/