موضوع گزارشی که خانم اعظم قربانی، خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما آن را مورد توجه قرار داد، بحث قاچاق کالا و اهمال کاری هایی بود که برای مقابله با آن در سال جهش تولید توسط مسئولان مربوطه انجام شده است، اما مسئولانی که مورد انتقاد این گزارش مستند قرار گرفته بودند، به جای استقبال از طرح این موضوع در رسانه و تلاش برای حل مشکل، روش نخ نما شده شکایت قضایی را پیش گرفتند و این بار بر خلاف روال معمول نه از مدیرمسئول رسانه منتشر کننده گزارش، بلکه مستقیماً از خبرنگاری که آفیش تهیه این گزارش به او خورده بود، شکایت کردند!

موضوعی که خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما درباره آن گزارش مستندی تهیه کرده بود، چالش بزرگی است که باید بیشتر مورد توجه رسانه ها و مسئولان امر در سال جهش تولید قرار گیرد که بعداً به آن خواهیم پرداخت، اما اینکه چگونه کار به جایی رسیده است که خبرنگار افشاکننده تخلفات صورت گرفته، به جای متخلفان باید جوابگوی دادگاه باشد، شاید موضوع بحث مهمتری باشد.

امروز علاوه بر واکنش خبرنگاران مختلف رسانه های آذربایجان شرقی به موضوع شکایت کیفری از یک خبرنگار به دلیل افشای یک روند غیر قانونی، حجه الاسلام و المسلمین آل هاشم، نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه تبریز هم ضمن تماس تلفنی با خانم قربانی و دلجویی از وی، قول پیگیری موضوع را داد.

پس از بازتاب وسیع شکایت قضایی از خبرنگار صدا و سیما در رسانه ها، روابط عمومی اداره کل صدا و سیما در بیانیه ای درباره شکایت کیفری از خانم اعظم قربانی، توضیح داد: «شکوائیه ای به مراجع محترم قضایی، به عنوان تشویش اذهان عمومی و نشر اکاذیب، آن هم نه به طرفیت رسانه به عنوان متولی خبر، بلکه شکایت علیه شخص خبرنگار که صرف چنین اقدامی، هرچند حق مسلم دادخواهی برای اشخاص حقیقی و حقوقی پذیرفته می باشد، لکن توسل به شیوه مذکور و هدف قراردادن شخص خبرنگار، عدم انفکاک وظایف سازمانی او از حرمت شخصی و خبرنگاری،  به نظر بر خلاف موازین مسلم در حوزه رسانه و خبرنگاری بوده و بعلاوه ایجاد جو فشار روانی و برهم زدن امنیت شغلی خبرنگاری، نه به صلاح منافع و حقوق عمومی بلکه حاصلی جز مخدوش نمودن احساس مسئولیت و از بین بردن انگیزه های سالم در جهت احیا و احقاق حقوق و مطالبات عمومی نخواهد داشت.»

دادگستری هنوز توضیحی درباره این موضوع نداده است و امیدواریم این مشکل پیش آمده برای همکار خبرگزاری صدا و سیما سریعاً برطرف شود، اما کار رسانه همین گفتن و نوشتن از مشکلات، کمبودها، کاستی ها و البته تخلفات و فسادهاست. این طبیعت رسانه است و ممکن است بخشی از مسئولان و مدیران، این روی رسانه ها را دوست نداشته باشند!

یکی از ویژه ترین نقش های رسانه در جامعه امروز، نقش نظارتی آن هاست و هر چقدر رسانه ها مستقل تر و آزادتر باشند، نقش نظارتی آن ها پر رنگ تر خواهد بود، خبرنگاران چشم بینای جامعه و رسانه ها زبان گویای مردم هستند.

رسانه های مستقل و آزاد به مثابه بزرگترین فرصت ها برای جوامع و حکومت ها هستند، چرا که چون آینه نقش می نمایانند تا مشکلات و رویه های نادرست اصلاح شوند، به شرطی که آینه ها شکسته نشوند! در کشور و استان خودمان نمونه های متعددی داریم که با ایفای نقش نظارتی رسانه ها با تخلفات انجام یافته برخورد یا پیشگیری شده و بحث فسادهای مالی، خصوصی سازی ها و مشکلات زیست محیطی از جمله مهمترین این موضوعاتند.

این بار ظاهراً پای یک دستگاه دولتی در شکایت از خبرنگار صدا و سیما در میان است، ولی نکته جالب توجه اینجاست؛ در حالی که استاندار آذربایجان شرقی چندین بار در نشست خود با خبرنگاران تاکید کرده هیچ مدیر و دستگاه دولتی حق شکایت از خبرنگاران و رسانه ها را ندارد، چنین شکایتی از سوی یک دستگاه دولتی صورت گرفته است! چرا که آقای استاندار در مراسم گرامیداشت روز خبرنگار در پاسخ به طرح موضوع شکایت یکی از دستگاه های دولتی از یک رسانه، به خبرنگاری که این موضوع را مطرح کرده بود (هر چند به شوخی) گفت زبان تان را کوتاه کنید تا از شما شکایت نکنند! در همان زمان هم از این شوخی آقای استاندار انتقادات تندی صورت گرفت و تا اینکه لحن آقای استاندار اخیراً در جلسه معارفه مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی جدی شد و خطاب به مدیرکل جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: ارشاد باید در ِ رسانه ای که دروغ می گوید، تهمت می‌زند و باج گیری می‌کند را ببندد، نه اینکه بیشترین آگهی ها را  به مخالفان دولت پرداخت کند!

محمدرضا پورمحمدی در همان جلسه تصریح کرد: آزادی تعریف دارد و کسانی که کارمند دولت هستند و مجوز نشریه به آنها داده شده، باید بررسی شوند که آیا صلاحیت اداره نشریه را دارند؟ چرا که برخی کارمند دولت هستند و علیه دولت هر چیزی که دلشان می خواهد می‌نویسند و آن را تضعیف می‌کنند.

بلی، بعید نیست که مدیران همین آقای استاندار از این شوخی و جدی های ایشان، برداشتی چنین داشته باشند که انتقاد خبرنگاران و رسانه ها از عملکردشان به معنای زبان درازی و باج خواهی است و لاجرم از خبرنگار زبان دراز و رسانه باج گیر باید شکایت کرد تا سر جایش بنشیند!

به کار بردن چنین ادبیاتی از سوی ارشدترین مدیر دولتی استان درباره رسانه ها و خبرنگاران، فضای نقد را تحت تاثیر قرار می دهد و به آن دستگاه دولتی که مورد نقد قرار گرفته جرات می دهد به جای پوشش ضعف ها و عذرخواهی از کاستی های مدیریتی خود، روی به شکایت کیفری از خبرنگار و رسانه منتقدی بیاورد که قبلا توسط عالی ترین مقام استان، چنان ادبیاتی زشتی درباره آن ها بکار برده شده است.

متهم کردن رسانه به باج خواهی، آن هم از سوی ارشدترین مقام دولتی استان اتهام سنگینی علیه رسانه هاست که موجب تضعیف بیش از پیش فضای گفتمان رسانه ای در استان می شود، هر چند بخش دوم اظهارات آقای پورمحمدی قابل تامل است و لازم است به واسطه رشد پرتعداد نشریات و سایت های متعدد خبری که جای بحث درباره درستی و نادرستی آن اینجا نیست، دقت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در صدور مجوز نشریات و سایت های خبری جدی تر شود، اما چنین چیزی نمی تواند توجیه گر اتهام زنی ارشدترین مقام دولت به فضای رسانه ای آذربایجان شرقی باشد.

خوب است آقای دکتر پورمحمدی اگر سراغی از مورد باج دهی و باج گیری دارند، اول مدیران خود را بازخواست کنند که احیاناً با عملکرد غیرقانونی شان، فضا را برای فعالیت باج گیران در قالب و لباس خبرنگاران فراهم کرده اند! هر چند در ماه های اخیر پرونده تخلفات و سوء استفاده های برخی مدیران دولتی استان در دستگاه محترم قضایی بررسی می شود و انتظار است تا بزودی مسئولان دادگستری آذربایجان شرقی درباره این پرونده ها به مردم و رسانه ها توضیحاتی ارائه دهند.

در هر حال، تضعیف جایگاه رسانه ها به هر عنوان شوخی و جدی، چیزی نیست که بتوان از کنار آن به سادگی گذر کرد. رسانه ها به عنوان رکن چهارم دموکراسی از اصلی ترین لوازم توسعه اند و بدون رسانه های حرفه ای و آزاد، جامعه قطعاً چیز بسیار مهمی کم دارد.

رسانه های آذربایجان شرقی در چند سال اخیر پوست اندازی جدیدی کرده اند و ما هر چند در ابتدای راهیم، اما مسیری که طی می شود، در مسیر حرفه ای شدن است و با ورود جوانان خوش فکر، دغدغه مند و باسواد به فضای رسانه ای استان، گام های بزرگی در رسانه های آذربایجان شرقی برداشته شده است. مباد که با برخی اظهارات نا پخته و شوخی های بی جا، این جوانان دغدغه مند و صادق را دلسرد کنیم.

محمد سهرابی

انتهای پیام/