از ابراهیم خان کلانتر تا استاد شهریار/

تن مفاخر را با سردیس‌ها و تندیس‌هایتان در گور نلرزانید

1399/11/19 - 12:37 - کد خبر: 37400
تندیس

نصر: قرار بود سردیس‌ها و تندیس‌های مفاخر وسیله‌ای برای انتقال فرهنگ و زنده نگه داشتن یاد آن‌ها باشند، اما در طول سال‌های گذشته اقدام به ساخت آثاری شده است که هیچ شباهتی به چهره اصلی مفاخر ندارند و آخرین شاهکار به مجسمه استاد محمد حسین بهجت تبریزی معروف به استاد شهریار برمی‌گردد.

به گزارش نصر، شباهت نداشتن تندیس استاد شهریار به چهره ایشان در برج میلاد تهران طی روزهای گذشته بازتاب زیادی داشته و توجه و افکار عمومی را برانگیخته و به یکی از چالش‌برانگیزترین بحث‌ها به ویژه در میان فعالان فضای مجازی آذربایجان شرقی تبدیل شده، هر چند این تندیس از دور و بدون توجه به چهره‌ی مجسمه، تا حدودی و به ظاهر شبیه شهریار است، اما چهره‌ی آن شباهتی به شهریار شعر ایران ندارد.
ظاهر و ریزه‌کاری‌ها و طبیعی بودن تندیس استاد شهریار نشان می‌دهد که سازنده‌ی آن چندان هم ناشی نبوده و کار بسیار پرزحمتی را متقبل شده است، اگر از این مورد هم بگذریم، مهم نتیجه کار و بی‌شباهت بودن تندیس بوده و سوال اینجا است که چه اصراری به نصب مجسمه‌هایی که هیچ شباهتی به صاحب اصلی‎‌شان ندارند، هست؟، هر چند برخی از صفحات مجازی اخباری را از زبان شهردار تهران مبنی بر تعویض تندیس استاد شهریار و تعویض آن داده‌اند، اما هنوز هیچ منبع خبری موثقی این خبر را تایید نکرده است.
به گزارش ایسنا، شباهت نداشتن تندیس و سردیس، مختص استاد شهریار نبوده و دامن بسیاری از مفاخر و هنرمندان را هم گرفته است، از  سیامند رحمان، بگیرید تا مارادونا، منصور پورحیدری، سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، شهید مدافع حرم صادق عدالت اکبری و ابراهیم خان کلانتر.
سردیس ابراهیم‌میرزا شرف الدوله کلانتر، سومین شهردار تبریز و نماینده اولین دوره از مجلس شورای ملی در باغی منصوب به همین نام که در بیلانکوه تبریز واقع شده هم هیچ شباهتی به این شخصیت تاثیرگذار و مهم نداشته و به نظر می‌‎رسد هدف از ساخت این سردیس‌ها تنها و تنها لرزاندن تن مفاخر بوده و یا مسئولان امر، قوه‌ی تشخیص کافی برای مقایسه نتیجه نهایی کار با تصاویر مفاخری که در قید حیات نیستند را ندارند، در مورد مفاخر، و هنرمندان ورزشکاران زنده و در قید حیات هم که جای بحث بسیار است.
سردیس شهید مدافع حرم، شهید صادق عدالت اکبری هم توسط دانشگاه آزاد اسلامی تبریز و همچنین واحد ایلخچی ساخته شد نیز کم از تندیس استاد شهریار و سردیس‌های ساخته شده برای سردار شهید سلمانی نداشته و با وجود اینکه این شهید در سن جوانی به شهادت رسید، سردیس‌های ساخته شده از او چهره‌ی مرد سالمندی را تداعی می‌کنند که هر بیننده‌ای را متعجب می‌کند.
جعفر نجیبی ـ مجسمه‌ساز باسابقه ـ که ساخت سردیس‌هایی از جلال آل‌احمد، محمد معین، شمس تبریزی، حافظ، کمال‌الدین بهزاد، دهخدا، شهید نجات اللهی و تختی را در کارنامه دارد و به تازگی سردیسی از سردار شهید حاج قاسم سلیمانی ساخته است در این خصوص به ایسنا گفته بود: گاهی در برگزاری سمپوزیوم‌های شهری برای ساخت آثاری از مشاهیر یا مفاخر، از هنرمندان جوانی دعوت می‌شود که تازه فارغ‌التحصیل شده و آغاز به کار کرده‌اند و همانند افرادی که سال‌ها در این حوزه فعالیت کرده‌اند، تجربه ندارند. به همین دلیل هنرمندانی که کارشان دارای امضا است و پیشکسوت هستند سعی می‌کنند خودشان را وارد این فضاها نکنند. مسوولان زیباسازی شهرداری‌ها هنوز متوجه نیستند که از کدام هنرمند باید دعوت به کار کنند. نباید کار هنری را به مناقصه گذاشت و با قیمت پایین به انجام رساند، هر کاری قیمتی دارد. گاهی برخی از آثار شهری به جای زیبا ساختن شهر، آن را زشت می‌کنند، لازم است که سازمان زیباسازی شهری یا سازمان فرهنگ هنری شهرداری، جلساتی را با حضور اساتید برگزار کند و سفارش آثار را تحت نظارت آنها انجام دهد. زمانی که قصد سفارش یک سردیس یا پرتره را دارند باید دو یا سه ماه به هنرمند زمان دهند تا تحقیق و مطالعه کند و هزینه این مدت را نیز برای هنرمند در نظر بگیرند. انجمن مجسمه سازان باید با هنرمندان جلساتی برگزار کند تا برای آثار سفارشی نسبت به سطح هنرمند، قیمت گذاری کنند. کار بدساخت و ضعیف شهر را زشت می‌کند. اما کار مدرن و خشن تفاوت دارد؛ چراکه می‌تواند بیانگر حس هنرمند باشد و بر اساس مبانی و اصول هنرهای تجسمی ساخته می‌شود که ساخت آن با کار بدساخت تفاوت دارد. خود من هم کارهایی خشن و اسطوره‌ای دارم که بر اساس اصول ساخته شده است.
حسین اقتصادی، هنرمند مجسمه‌ساز نیز به سردیس‌هایی که اخیرا در فضلی مجازی حواشی ایجاد کرده و شبیه خودشان نبودند،  به ایسنا گفت: باید در حوزه سردیس‌سازی نگاه تخصصی اعمال شده و از ظرفیت هنرمندان متبحر و با تجربه استفاده شود. گاه افرادی که روی کار بوده و کار سفارش می‌دهند، این موضوع را سرسری گرفته و در انتخاب هنرمند دقت لازم را به خرج نمی‌دهند. معتقدم، سفارشی که در مورد سردیس‌ها داده می‌شود باید بررسی شده و کار به یک صنعت‌گر و هنرمند متبحر سپرده شود؛ چگونه ممکن است چنین کاری به کسی سپرده شود که هیچ شناختی از کارش ندارند؟ بهتر است کارشناسان متخصص، هنرمندان را بررسی کرده و با مشاهده بیوگرافی و کارهایشان، سفارش سردیس و... دهند؛ البته، مشکل در شبیه سازی است و متاسفانه بخش پرتره در مجسمه‌سازی قدری سرسری گرفته شده و جدی گرفته نمی‌شود و در نهایت باعث می‌شود که آثار نامناسبی درست شود.
اهالی فرهنگ و هنر انتظار دارند تا شهرداری‌ها دقت بیشتری در سفارشاتشان برای ساخت سردیس و تندیس کرده و شباهت این آثار به چهره‌های واقعی را در اولویت قرار دهند.
انتهای پیام/

پژوهشیار