به گزارش نصر، سردرد‌ها انواع متفاوتی دارند اما آزاردهنده‌ترین آنها سردردهای میگرنی هستند که متاسفانه این روزها به دلیل آلودگی هوا تشدید شده و افراد میگرنی را بیشتر از گذشته درگیر کرده‌اند؛ میگرن بیماری شناخته شده‌ای است که تاکنون درمان قطعی برای آن پیدا نشده ولی جای نگرانی نیست چرا که این بیماری مزمن با رعایت نکات ساده‌ای قابل کنترل است
اما در این روزهای آلوده چگونه می‌توان میگرن را کنترل و از شدت حملات آن پیشگیری کرد؟ این پرسشی است که برای یافتن پاسخ آن سراغ دکتر مهدی وحید دستجردی، متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب رفته‌ایم.

از کجا بفهمیم به سردرد میگرنی مبتلا هستیم؟
سردردهای میگرنی، سردردهای مزمنی هستند که معمولا ضربان‌دار و یکطرفه هستند و افرادی که دچار این نوع از سردردها می‌شوند تحمل نور، صدا و برخی بوها را ندارند. این سردردها معمولا از چند ساعت تا ۲روز طول می‌کشند. مهم‌ترین شاخصه‌ای که به ما کمک می‌کند تا میگرن را شناسایی ‌کنیم این است که سردرد میگرنی با عاملی در ارتباط است، به این صورت که معمولا فرد میگرنی ازپیش می‌داند که اگر تحت عاملی خاص قرار بگیرد‌، سردرد میگرنی او شروع می‌شود. به طور نمونه نور شدید یا گرما و باد سرد می‌توانند عواملی برای بروز سردرد باشند. علاوه بر این عصبانیت، دوران عادت ماهانه در زنان، بوی شدید عطر و... از عواملی است که سردردهای میگرنی را در فرد مستعد بیدار می‌کند.

مهم‌ترین علل ایجاد‌کننده میگرن کدامند؟
سردردهای میگرنی معمولا ارثی و ژنتیکی هستند و در یک خانواده اغلب اعضا را درگیر می‌کنند. این سردردها با وجود اینکه در ژن افرد هستند معمولا از سنین نوجوانی تظاهر می‌کنند، هرچند در برخی موارد از سنین کودکی هم ایجاد می‌شوند. این بیماری تا سنین بالا همراه فرد است و هرچه سن فرد بالاتر می‌رود، شدت سردردها کمتر می‌شود. معمولا میگرن در خانم‌ها بعد از یائسگی خود به خود برطرف و در آقایان هم از 50 سالگی به بعد کم‌کم خاموش می‌شود.

نقش عوامل محیطی در بروز میگرن چیست؟
مشخصه اصلی میگرن ارتباط با عوامل محیطی است. البته این موضوع در برخی سردردهای مزمن مانند سردردهای تنشی هم دیده می‌شود اما مهم‌ترین مشخصه سردرد میگرنی این است که با عوامل محیطی شروع می‌شود. از مهم‌ترین عوامل محیطی که در بروز سردردهای میگرنی نقش دارند، استرس‌های محیطی است. عصبانیت، گریه کردن و استرس در شروع سردردهای میگرنی تاثیر زیادی دارد.
بعد از این عوامل آب و هوا، باد سرد، بوی شدید عطر، بوی غذا و مواد شیمیایی تشدید‌کننده میگرن هستند. علاوه بر این، میگرن بیماری فصلی است و در سال ۳بار سردردهای میگرنی تشدید می‌شوند؛ نخست فصل زمستان که سردی هوا همراه آلودگی بیماری را تشدید می‌کند و بعد از آن در فصل تابستان و اوج گرما چرا که در این فصل به دلیل گرما و کولرهایی که روشن می‌شوند فرد مبتلا دفعات بیشتری از میگرن را تجربه می‌کند و در آخر ماه فروردین.

آلودگی هوا از چه طریق باعث تشدید میگرن می‌شود؟
آلودگی هوا به دلیل وجود سموم شیمیایی و ذرات معلق در هوا و بوهای ناخوشایندی که متساعد می‌کند بر مکانیسم این بیماری اثر می‌گذارد، همان طور که نور شدید آفتاب در افراد میگرنی باعث تشدید بیماری می‌شود، افرادی که میگرن ندارند هم در برابر این عوامل دچار سردرد می‌شوند اما این سردرد خفیف است ولی افرادی که میگرن دارند سردرد حاد‌تری را تجربه خواهد کرد که تا چند روز ادامه دارد.

آیا هوای آلوده باعث به هم ریختگی‌های عصبی و پرخاشجویی می‌شود؟
صددرصد این تاثیر را دارد، برای فعالیت درست تمام اندام‌های فرد، باید شرایط محیطی مناسبی وجود داشته باشد؛ وقتی ریه‌ها در معرض هوای آلوده باشند طبیعتا کار خود را درست انجام نمی‌دهند و شروع به تخریب می‌کنند. مغز هم به همین صورت است، مغز ما به اکسیژن و سمومی که دریافت می‌کند، بسیار حساس است. هرگونه سمومی که وارد مغز می‌شوند کارکرد مغز را تخریب می‌کنند. همه ما این تجربه را داشته‌ایم که در شرایطی که هوا آلوده است، تمرکز کمتری داریم، در هوای آلوده افراد تمرکز ندارند، عصبی می‌شوند و این عصبانیت میگرن را بیدار می‌کند.

آیا میگرن می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌های دیگر مثل سکته‌های مغزی شود؟
میگرن به صورت معمول بیماری خوش‌خیمی است و معمولا به نقاط دیگری از بدن آسیب نمی‌رساند، بلکه بیشتر کیفیت زندگی را پایین می‌آورد.اگر چه می‌توان گفت با درصد پایینی در برخی حالت‌ها می‌تواند باعث بروز سکته مغزی شود، البته اگر جدولی از عوامل ایجاد‌کننده سکته‌های مغزی ترسیم کنید نقش میگرن در انتهای این جدول است. فشارخون، دیابت، کم‌کاری تیروئید و سیگار مهم‌ترین عوامل ایجاد‌کننده سکته‌های مغزی هستند. حال اگر این عامل ضعیف کنار عوامل قوی‌تر قرار بگیرد احتمال سکته زیاد‌تر می‌شود. به طور نمونه قرص‌های ضدبارداری با درصد کمی قادر به ایجاد سکته مغزی هستند. حالا اگر خا‌نمی‌میگرن دارد، سیگار بکشد و فشارخون هم داشته باشد این میگرن می‌تواند خطر سکته مغزی در او را بی‌نهایت بالا ببرد. مساله مهمی که ذکر آن ضرورت دارد این است که مصرف قرص ضدبارداری، روزه داری و سابقه میگرن به شدت خطر سکته‌های مغزی را بالا می‌برد.

اینکه گفته می‌شود میگرن درمان قطعی ندارد، درست است؟
میگرن در ژن افراد است و در همه جوامع شیوع یکسانی دارد. حدود 20 درصد خانم ها و 6 درصد از آقایان به میگرن مبتلا هستند. افرادی که میگرن دارند به تحریکات محیطی حساس‌تر هستند. این مساله در ژنتیک است و نمی‌توان ژن را عوض کرد. خبر خوب این است که بین سردردهای مزمن بیشترین سردردی که به داروها جواب می‌دهد میگرن است. ما قادر به کنترل میگرن هستیم اما شرایطی باید در نظر گرفته شود؛ اگر فرد در ماه تا ۳ مرتبه دچار میگرن می‌شود و سردرد او با مسکن ساده بهبود می‌یابد که مشکلی نیست اما اگر سردردها زیاد ‌شود و فرد درماه بیشتر از 10 مرتبه مجبور به مصرف مسکن باشد، سردرد او «سردرد وابسته به مسکن» نامیده می‌شود، افرادی که میگرنی هستند می‌توانند تا حد مشخصی مسکن مصرف کنند و اگر این میزان از 10 بار بیشتر شود، سردردها هر روزه و شدید می‌شوند.
در این افراد باید داروهای پیشگیرانه میگرن تجویز شود، داروهایی که مرتب مصرف می‌شوند و به سادگی سردردها را کنترل می‌کنند. این کنترل اگر از راه درست باشد به این صورت که تعداد مسکن‌ها از حد مجاز بیشتر نباشد و از داروهای مناسب پیشگیری استفاده شود، از وخامت بیماری می‌کاهد.البته این داروهای پیشگیرانه ممکن است از دسته داروهای فشارخون ، ضدافسردگی، ضدتشنج و... باشند که به کاربردهای دیگر معروف‌تر هستند و به همین دلیل تجویز آنها برخی مواقع باعث تعجب بیمار می‌شود که چرا پزشک داروی قلب یا تشنج را برای پیشگیری از میگرن من تجویز کرده است! در اینجاست که باید آگاهی داشته باشیم که درست است این دارو به کاربرد درمان بیماری قلبی یا تشنج معروف‌تر است اما برای پیشگیری از میگرن به تشخیص متخصص بهترین دارو برای بیمار است بنابراین میگرن قابل درمان نیست و مانند بسیاری از بیماری‌ها درمان ندارد اما کنترل می شود، مگر اینکه فرد مبتلا مسیر نادرستی در درمان را پیش بگیرد و به حدی مسکن مصرف کند که در این حالت سردردها زندگی فرد را مختل می‌کند.

توصیه شما به افراد مبتلا به میگرن در روزهای آلوده چیست؟
تا جایی که تعداد سردردها در ماه ۲یا ۳ بار است و با یک مسکن ساده و کمی استراحت خاموش می‌شود، مشکلی وجود ندارد ولی در شرایط آلودگی هوا تعداد سردردهای افراد میگرنی بیشتر می‌شود و مصرف 10 مرتبه مسکن در ماه برای افرادی که تشخیص میگرن دارند مشکلی ایجاد نمی‌کند اما وقتی تعداد سردردها در ماه بیشتر شود نمی‌توان تعداد مسکن‌ها را بیشتر کرد چرا که فرد هر روز با سردرد از خواب بیدار می‌شود و در اینجاست که باید سراغ تجویز داروهای پیشگیرانه از میگرن برویم. طبیعی است که به واسطه شرایط کار و زندگی همه ما قادر نیستیم که محیط آلوده شهرها را ترک کنیم و در این شرایط بهترین کار استفاده از داروهای پیشگیری از میگرن است.
انتهای پیام/