با فرا رسیدن شب یلدا برای همدیگر لباس زمستانی، آجیل، هندوانه، انار، لبو، پشمک، میوه، کیک و ... می خرند که در این میان لازم است دامادها پول بیشتری برای خرید داشته باشند! اگرچه امسال کرونا وجود دارد امید است عروس ها هوای دامادها را بیشتر داشته باشند.
کلمه یلدا برگرفته از کلمه سوریانی و به معنی زایش است که به دلیل طولانی ترین شب سال بودن، جایگاه ویژه ای نزد ایرانیان باستان داشته و امروزه نیز به پاس گرامیداشت این روز، جشن و مراسم های ویژه ای به همراه شب نشینی اعضای خانواده در این روز برگزار می شود.
همچنین در آذربایجان، چله (بزرگ و کوچک) مطرح است که چله بزرگ به مدت ۴۰ روز و از اول دی تا ۱۰ بهمن ماه بوده که اولین شب چله بزرگ یعنی 30 آذر، شب یلداست و چله کوچک به مدت ۲۰ روز از ۱۰ تا آخر بهمن ماه است.
مراسم خنچه برون معمولا برای عروس و دامادهایی که اولین یلدا را با هم سپری می کنند انجام می شود. "خنچه" به تحفه‌ای گفته می شود که خانواده داماد در شب یلدا برای خانواده تازه عروس می‌فرستند و برعکس.
در تبریز بازار شیخ صفی یکی از مراکز اصلی خرید شب یلداست که برای عروس و دامادهای این شهر، مرکزی آشناست و معمولا هر عروس و دامادی خریدهای خود را از این بازار انجام می دهند.
رفت و آمد در بازار مسقف تبریز، تربیت و ... همیشه بوده و هست اما با این تفاوت که امسال با وجود طغیان ویروس کرونا آیا باز هم عروس و دامادها حاضرند حتی بخاطر احیای این سنت قدیمی که بسیار ضرورتی هم ندارد برای خرید چیله لیخ به بازار ها و مکان های پرتردد بروند؟
سنت چیله لیخ برای نوعروسان ازقدیم الایام رسم بوده؛ کفش و لباس زمستانی و شام  برای عروس در سینی های تزئین شده از جمله لوازمی است که در این شب برای نو عروسان فرستاده می شود.
امروزه این سنت برخلاف گذشتگان با تشریفات بسیاری همراه است؛ بطوریکه علاوه بر خرید لباس برای نوعروسان، تزئین آجیل، شیرینی، هندوانه یلدا، تزئین سبد میوه و گرفتن عکس، از مواردی است که قبلا در سنت "چیله لیخ " برای نو عروسان رسم نبود.
متاسفانه چشم هم چشمی در بین خانواده ها باعث شده است تا زوجین بدون در نظر گرفتن وضعیت اقتصادی و سلامتی که از امسال به آن اضافه شده است، یکدگیر و حتی در برخی موارد خانواده ها را مجبور به گرفتن قرض و وام کنند.
جوان ترها متوجه کلماتی چون شادی و زیباترین لحظات نمی شوند چرا که مانند وزرا جوانی نکرده اند!
اما قدیمی ترها با بهترین و زیباترین لحظات در این شب با دورهمی اقوام که معمولا تا نیمی از شب همراه بود در خاطرشان است.
پدربزرگ و مادر بزرگ ها در این شب با خواندن آوازهای قدیمی و افسانه‌های «کوراوغلو و عاشیق قربانی و پری» به شادی و شب‌نشینی مشغول می شدند.
بیاتی‌ها را بیشتر مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها در حافظه داشتند و در شب یلدا این بیاتی‌های پندآموز را برای فرزندانشان و نسل‌های جدید می‌خواندند.
در هنگام بریدن هندوانه جمله ی «قادا بلامیزی بو گئجه کسدوخ» یعنی "بلایای خودمان را امروز بریدیم" را با اشاره به تمام اعضای خانواده که با دعای خاصی همراه بود می گفتند.
اما فارغ از همه اینها متاسفانه امسال باید بدلیل قطع زنجیره ویروس کرونا همه مردم از همنشینی ها پرهیز کنند، چرا که سلامتی بسیار مهمتر از همنشینی است.
اگرچه امروزه فضای مجازی به قدری در زندگی بشری پررنگ شده که در یک دورهمی و فضای گرم و صمیمی خانواده فرصتی برای شنیدن و گفتن این خاطرات و نصایح و بیاتی ها وجود ندارد.
یکی از علل اینکه در شب یلدا تاکید بر روی هندوانه و انار هست شاید این باشد که در هر دوی این میوه‌ها پراکندگی در عین وحدت وجود دارد چنانچه انار و همچنین هندوانه پر از دانه‌های پراکنده اما به هم تنیده‌‌ای هستند.
فرزندان یک خانواده نیز با این‌که پراکنده می‌شوند اما در شب چله دور بزرگترها جمع شده و گردهم می‌آیند؛ این دو موضوع به نوعی ارتباط مفهمومی آیینی دارد.
امروز بیش از 250 روز در سالی که از ابتدای آن زندگی پویای انسانی در مسیری کند و ناهموار افتاده می گذرد، وضعیت نابسامان اقتصادی و ویروسی بنام کرونا دنیا را زمین گیر کرده است و همه اینها دست به دست هم داده اند و امید را ناامید کرده اند، دولت درست و حسابی هم نداریم که از بیخ به فکر شما باشد، پس لازم است در این هوای سرد زمستانی هوای همدیگر را داشته باشیم و همدیگر را بیش از پیش درک کنیم.
انتهای پیام/