گزارش/

گذر از شکاف اجتماعی با محرومیت‌زدایی از روستاهای آذربایجان‌شرقی

1399/07/13 - 12:00 - کد خبر: 28291
روستا

نصر: محرومیت‌زدایی به عنوان یکی از شعارهای اصیل انقلاب اسلامی، از جمله رویکردهای مدیریتی با اولویت روستاها در چهار دهه اخیر بوده که در آذربایجان‌شرقی نیز گام‌های موثری در ارتباط با تحقق آن برداشته شده است.

به گزارش نصر، آذربایجان شرقی دو هزار و ۷۴۰ روستا دارد که از این تعداد یکهزار و ۹۴۵ روستا دارای بیش از ۳۰ خانوار هستند و امروزه هیچ روستایی را در این استان نمی توان یافت که از برنامه های مرتبط با محرومیت زدایی با هدف کم کردن فاصله شهر و روستا برخوردار نشده باشد. 
اگر روزگاری، برخورداری از آب شرب بهداشتی و برق به تعداد انگشت شماری از روستاهای پیرامون تبریز یا دیگر شهرستان های بزرگ آذربایجان شرقی از قبیل مراغه، مرند و شبستر محدود می شد، امروز حدود ۹۷ درصد روستاهای استان از گاز شهری برخوردارند، بیش از ۹۰ درصد از آنها برق دارند و ۸۳ درصد به آب شرب بهداشتی دسترسی دارند.
امروزه نگاه به روستاهای آذربایجان شرقی به عنوان اماکنی برای ایجاد زیرساخت های رفاهی اولیه از قبیل راه دسترسی، آب شرب بهداشتی، برق و گاز و تلفن فراتر رفته و روستا و روستانشین به عنوان عامل مولد اقتصادی و توسعه جامعه محسوب می شود، به گونه ای که بیش از ۷۰ ورستای استان به اینترنت پرسرعت دسترسی دارند و تلاش برای تخصیص و توزیع حداکثری تسهیلات اشتغال روستایی از اولویت های مدیریت ارشد آذربایجان شرقی است.
در واقع روستاهای آذربایجان شرقی در دهه های اخیر با اولویت برپایی دهداری به عنوان نهاد مدیریت روستا و نماینده دولت در آنجا برای جذب امکانات و برنامه ریزی های توسعه ای، به ساختارهایی با ظرفیت بالای تولید و اشتغال تبدیل شده اند و هم اکنون نیزدیک به ۷۰ درصد روستاهای استان دارای دهداری هستند.
بررسی آمار و اطلاعات منتشر شده در خصوص زیرساخت های ایجاد شده در روستاها و تلاش برای تجهیز آنها به همه امکانات روزها شهرها نشان می دهد که برنامه های محرومیت زدایی از روستاهای آذربایجان شرقی در چهار دهه اخیر نمره قابل قبولی داشته است، هر چند که محرومیت زدایی از چهره روستاهای استان همچنان در دستور کار است و هر سال به جد پیگیری می شود.
در تبیین تلاش های دولت تدبیر و امید برای ادامه فرآیند محرومیت زدایی از روستاهای آذربایجان شرقی، اشاره به این نکته نیز خالی از لطف نیست که تنها در هفته دهیاری امسال، ۱۴ تا ۲۰ تیر ماه، ۲۰۰ میلیارد تومان طرح روستایی در حوزه های درآمد زایی، آسفالت معابر، جدول کشی معابر، بوستان روستایی، ساختمان دهیاری و ماشین آلات دهیاری افتتاح شد.


محرومیت‌زدایی از روستاها، اساس توسعه آذربایجان شرقی است
استاندار آذربایجان‌شرقی با اشاره به اهمیت توجه به توسعه همه‌جانبه در استان اظهار کرد: توسعه روستایی از جمله مهم‌ترین موضوعات مورد توجه ماست که اقدامات توسعه‌ای بسیار خوبی در حال انجام است.
محمدرضا پورمحمدی، با تاکید بر ضرورت همه‌جانبه برای پیشبرد برنامه‌های توسعه ای استان گفت: اشتغالزایی برای جوانان باید به عنوان اصلی‌ترین دغدغه تمام مسئولان قرار گرفته و از هیچ تلاشی برای تحقق این مهم دریغ نورزیم.
وی با بیان اینکه محرومیت زدایی از روستاها پس از گذشت بیش از ۴۰ سال از پیروزی انقلاب اسلامی، قابل قبول نیست، عنوان کرد: تلاش برای مهاجرت معکوس به روستاها نیز از جمله مولفه‌هایی است که باید در مسیر توسعه، مورد توجه قرار گیرد.
استاندار آذربایجان شرقی، همکاری و تلاش همه‌ جانبه برای پیشبرد برنامه‌های توسعه ای استان را ضروری دانست و گفت: باید از ظرفیت های قانون بودجه برای توسعه استان بیشتر استفاده شود.
وی، با تاکید بر اینکه اشتغالزایی برای جوانان باید به عنوان اصلی‌ترین دغدغه تمام مسئولان قرار گیرد، ادامه داد: مسوولان نباید از هیچ تلاشی برای تحقق این مهم دریغ کنند.


اجرای طرح نوآورانه در ۶۵ روستای آذربایجان شرقی
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان شرقی نیز با تبیین طرح نوآورانه استان در توجه به ظرفیت‌های متفاوت روستاها، گفت: سه روستا از هر شهرستان، محور اصلی این برنامه توسعه‌ای است و با بهره‌گیری از مطالعات تخصصی و دانشگاهی، نسخه توسعه‌ای منحصر به هر روستا تدوین شده است.
جواد رحمتی، افزود: ۶۵ روستا در سراسر استان مورد انتخاب و مطالعه برای اجرای این طرح قرار گرفته و امید است تمامی دستگاه‌های مسئول در اجرای تصمیمات خود این برنامه را مورد توجه قرار دهند.
وی همچنین با اشاره به نقش بسزای بسیج سازندگی در توسعه و عمران روستاها و مناطق محروم، بر ایجاد حس مشارکت در میان روستاییان و استفاده از تمام ظرفیت‌های روستاها برای شتاب بخشیدن به روند توسعه روستایی در استان تأکید کرد.
رحمتی با تاکید بر استفاده از تمام ظرفیت‌ها برای عمران و آبادانی روستاها، گفت: در کنار اقدامات گذشته و پروژه‌های عمرانی، باید به صورت تخصصی برای معیشت روستاییان هم تلاش شود.
وی افزود: ایجاد اشتغال از طریق ظرفیت‌هایی مانند بوم‌گردی، تولیدات محلی، ایجاد بازارچه‌های سنتی و توسعه کشاورزی می‌تواند معیشت روستاییان را ارتقا داده و موجب ماندگاری آنان در روستاها شود.
معاون عمرانی استاندار آذربایجان شرقی بر ایجاد حس مشارکت روستاییان در توسعه روستاها تأکید کرد و گفت: باید توانمندی فکری روستاها در این مسیر به کار گرفته شود.
 وی با قدردانی از اقدامات ارزشمند بسیج سازندگی در روستاها و مناطق محروم، گفت: شعار انقلاب اسلامی، رسیدگی به مردم و محرومیت‌زدایی است و شایسته نیست که در برخی از روستاها، شاهد کمبود امکانات اولیه برای زندگی باشیم.
رحمتی گفت: بسیج سازندگی نقش بسزایی در عمران و آبادانی روستاها و مناطق محروم داشته و با توجه به اینکه ساختار این نهاد به ساختار اولیه جهاد سازندگی نزدیک است می‌تواند با آزادی عمل بیشتری در روستاها ایفای نقش کند.
وی همکاری همه دستگاه‌های اجرایی با بسیج سازندگی را ضروری دانست و گفت: توزیع بودجه دولتی میان روستاها نیز باید عادلانه باشد که این امر نیازمند شناخت دقیق و واقعی از ظرفیت‌ها و مشکلات همه روستاهاست.

تلاش دولت برای زدودن محرومیت از روستاها و شهرهای کم برخوردار
مدیر کل امور روستایی و شوراهای استانداری آذربایجان شرقی گفت: دولت تلاش خود را برای زدودن محرومیت از چهره روستاها و شهرهای کم برخوردار معطوف کرده است.
تقی کرمی با اشاره به اینکه یکی از اهداف اساسی شکل گیری نظام جمهوری اسلامی حمایت از طبقات محروم و رفع بی عدالتی هاست، خاطرنشان کرد: با فعالیت نیروهای جهادی از طرفی و از طرف دیگر با اجرای طرح شهید رجایی، برنامه های حمایتی نظام از محرومان شروع شد.
وی اظهار کرد: فعالیت های انجام شده در زمینه زیرساخت های خدماتی در روستاهای کشور از جمله آذربایجان شرقی بی بدیل است.
کرمی با اشاره به فعالیت یک هزار خانه بهداشت در روستاهای استان، گفت: سعی شده روستایی بدون دسترسی به خانه بهداشت نباشد و دولت تدبیر و امید هم با اجرای طرح 'تحول سلامت'، گام های ارزشمندی در جهت بهره مندی آحاد جامعه از خدمات درمانی برداشته است.
وی افزود: ۱.۳ میلیون مترمربع آسفالت روستایی از سال ۱۳۹۶تا ۱۳۹۸ به اتمام رسیده و در یکسال گذشته یکهزار و ۹۶۶ روستا از اینترنت و ۷۳ روستا از اینترنت پرسرعت برخوردار شده اند.
مدیرکل امور روستایی و شوراهای استانداری آذربایجان شرقی ادامه داد: ۶۹درصد روستاهای آذربایجان شرقی زیرپوشش تلفن همراه قرار دارند و ۲هزار و ۹۰۷ باب مدرسه روستایی در استان فعال است.  
وی اضافه کرد: ۸۶۴ روستای بدون دهداری و یکهزار و ۹۳۸ روستای دارای دهداری نیز در آذربایجان شرقی  وجود دارد و ۳۶۰ روستا خالی از سکنه است، اما در سال های اخیر به علت تامین نیازهای روستاییان مهاجرت معکوس به روستاها آغاز شده است.  
۳۰۰ مجوز بوم گردی در روستاهای گردشگری آذربایجان شرقی صادر شده است و دفتر امور روستایی، تسهیلات ارزان قیمت به روستاهای استان مساعدت کرده که می توان به تسهیلات سه میلیارد تومانی و ۲ میلیارد تومانی برای روستاهای کلیبر و اسکو اشاره کرد.  
وی با بیان اینکه دولت در کنار توسعه و اصلاح زیرساخت های خدماتی در روستاها، مشکل اشتغال را مورد توجه قرار داده است، خاطرنشان کرد: نبود فرصت های شغلی از آسیب های جدی مناطق روستایی و عامل مهاجرت روستائیان به شهرهاست.
مدیر کل امور روستایی و شوراهای استانداری آذربایجان شرقی با بیان اینکه توسعه پایدار بدون توجه به توانمندسازی محرومان ممکن نمی شود، گفت: برای این منظور باید تمام سرمایه انسانی کشور را در جریان تولید، مشارکت داد.
وی با بیان اینکه در دولت کنونی عمده این مشارکت در زمینه تولید شغل های خرد، کارگاه های کوچک و خانگی در روستاها تمرکز یافته است، خاطرنشان کرد: بخشی از آن به وسیله دستگاه هایی همچون کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی، حمایت مالی و پشتیبانی می شود.
مدیرکل امور روستایی و شوراهای استانداری آذربایجان شرقی به توزیع تسهیلات بانکی در سطح استان نیز اشاره کرد و گفت: ۴۶۲ میلیارد تومان اعتبار از محل قانون اشتغال توسعه پایدار روستایی برای استان جذب شده است که از این میزان سهم مراغه نزدیک به ۱۵ میلیارد تومان بوده که به صورت کامل پرداخت شده است.
کرمی اضافه کرد: همچنین از محل تسهیلات تفاهم نامه ای بین ریاست جمهوری و بانک سینا از ۹۰ میلیارد تومان منابع در نظر گرفته شده برای آذربایجان شرقی نزدیک به ۴۵ میلیارد تومان جذب شده است که سهم مراغه از این تسهیلات ۴ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان است.
وی به تسهیلات ارزان قیمت در نظر گرفته شده برای اشتغال پایدار دهیاری های استان اشاره کرد و گفت: در سال گذشته و جاری نزدیک ۳۰ میلیارد تومان اعتبار از این محل برای خرید ماشین آلات عمرانی، طرح های گردشگری و درآمدزایی دهیاری های استان در نظر گرفته شده است که با هماهنگی های انجام شده با فرماندار مراغه، قسمتی از این اعتبار برای دهیاری های این شهرستان پرداخت خواهد شد.

ساخت یکهزار و ۸۰۰ خانه محروم توسط بسیج سازندگی آذربایجان‌شرقی 
رییس سازمان بسیج سازندگی آذربایجان‌شرقی نیز در گفت و گویی با اشاره به تفام نامه این نهاد با اداره کل بهزیستی، کمیته امداد امام و بنیاد مسکن استان برای ساخت یکهزار و ۸۰۰ خانه محروم گفت: همکاری و حضور بنیاد مسکن و بسیج سازندگی در مناطق محروم موجب توسعه و آبادانی این مناطق شده است.
سرهنگ محمد اسکندری افزود: بنیاد مسکن و بسیج سازندگی با داشتن تعامل ویژه با دستگاه‌های اجرایی استان به ویژه در زمینه توسعه، عمران و آبادانی روستاها توانسته اند نقش بسزای خود را در محرومیت زدایی از مناطق محروم ایفا کنند.
وی اضافه کرد: در سطح کشور ۴۰ هزار طرح عمرانی توسط جهاد سازندگی اجرا خواهد شد که از این تعداد ۲ هزار و ۲۵۰ طرح متعلق به آذربایجان شرقی است.
وی با تاکید بر اینکه با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم و تعامل ویژه با مجموعه بنیاد مسکن می‌توان در ارایه خدمات به اقشار کم درآمد به ویژه در سطح روستاها گام‌های موثری برداشت، اظهار داشت: بنیاد مسکن و بسیج سازندگی به خوبی توانسته اند با حضور در مناطق محروم، زیرساخت‌های لازم برای توسعه روستاها را تامین و رضایت ساکنان مناطق محروم را جلب کنند.
سرهنگ اسکندری ادامه داد: بنیاد مسکن از نهادهای ارزشمند در خدمات رسانی به اقشار کم درآمد جامعه بوده و با ورود به عرصه خدمت رسانی در روستاها، به ویژه در مناطق دورافتاده و محروم و مناطق زلزله زده به خوبی توانسته در استقرار عدالت اقتصادی و اجتماعی و توسعه اقتصاد روستایی نقش خود را ایفا کند.
بسیج سازندگی در سه سال آینده، ۱۶۴۸ پروژه محرومیت‌زدایی با اعتباری بالغ بر ۱۷۵ میلیارد تومان در سطح روستاها و مناطق محروم استان اجرا می‌کند.
وی افزود: این پروژه‌ها در حوزه‌های مسکن، راه روستایی، تأمین آب شرب، بهداشت و اشتغال‌زایی بوده و شهرستان بستان‌آباد به عنوان شهرستان منتخب استان در حوزه محرومیت‌زدایی، در اجرای برخی از این پروژه‌ها مشارکت خواهد کرد.
حافظ باباپور، مدیرکل بنیاد مسکن آذربایجان شرقی

تحویل چهار هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی به روستاییان آذربایجان شرقی
مدیرکل بنیاد مسکن آذربایجان شرقی نیز  در گفت و گویی با اشاره به اینکه در هفته دولت امسال چهار هزار و ۵۰۰ واحد مسکن روستایی در شهرستان‌های استان بهره‌برداری شد، اظهار کرد: احداث و نوسازی این واحدها از سال ۹۸ در روستاها و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر آغاز و برای اجرای آن ها ۵۲۰ میلیارد تومان اعتبار در قالب تسهیلات بانکی و آورده مردمی هزینه شده است.
حافظ باباپور افزود: از بدو تاسیس این بنیاد ۸۷۵ روستای بالای ۲۰ خانوار در استان از طرح هادی روستایی بهره‌مند شده‌اند و در تمام ۲ هزار و ۱۳ روستا بالای ۲۰ خانوار استان تهیه طرح هادی تمام و در ۴۳۴ روستا این طرح بازنگری شده است.
وی تعداد واحدهای مسکونی تحویل شده به متقاضیان استان از بدو تاسیس این بنیاد تاکنون در قالب پروژه های مسکن شهری (احداث مسکن ارزان قیمت برای اقشار کم درآمد شهری) را ۱۱ هزار و ۵۷۵ واحد مسکونی، احداث واحد مسکونی برای محرمان توسط انجمن خیرین مسکن ساز استان یک هزار و ۱۱۸ واحد، ۱۴ واحد احداث کتابخانه روستایی و ۹ واحد مجتمع فرهنگی و هنری اعلام کرد.
وی ادامه داد: در این مدت ۲۱۷ هزار جلد سند روستایی و ۳۰ هزار جلد سند در شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت به صاحبان املاک تحویل شده است. 
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی آذربایجان شرقی با بیان اینکه از سال ۱۳۸۴ بر اساس مصوبات هیات دولت، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی موظف به مقاوم سازی ۲۰۰ هزار واحد مسکن روستایی به صورت سالیانه شد، گفت: از شروع به کار این طرح در این استان تاکنون کل واحدهای مسکونی نوسازی و مقاوم سازی روستایی و شهری تحت پوشش تسهیلات طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی ۱۶۷ هزار واحد بوده است.
باباپور، با اشاره به اینکه در طول چهار دهه گذشته ۱۳۶ میلیارد تومان کمک بلاعوض به واحدهای مسکونی آسیب‌دیده از حوادث در آذربایجان شرقی پرداخت شده است، افزود:  در این مدت همچنین پنج میلیارد تومان کمک بلاعوض به واحدهای نیمه تمام روستایی پرداخت شده و میزان پرداختی بلاعوض به واحدهای نیمه‌تمام تحت پوشش نهادهای حمایتی ۱.۹ میلیارد تومان بوده است.
مدیرکل بنیاد مسکن آذربایجان‌شرقی با اشاره به اینکه سهم قیر رایگان استان تا سال ۹۸ حدود ۱۸ درصد بود که با عملکرد مناسب این بنیاد مسکن به ۱۹ درصد رسید، گفت: رکورد استفاده از قیر رایگان در سال ۹۷ در این استان زده شد و حدود یک میلیون و ۴۵۰ متر مربع عملیات آسفالت‌ریزی انجام شد.
وی با بیان اینکه تاسیس این بنیاد و نهادهای انقلابی به فرمان امام راحل موجب محرومیت زدایی مناطق محروم و عمران و آبادانی روستاها شده است، گفت: این بنیاد با اقدامات خود و مدیریت منابع و امکانات در روستاها و مناطق محروم توانسته در کیفیت بخشی به زندگی مردم این مناطق موثر عمل کند.
باباپور، بازسازی مناطق آسیب دیده از زلزله و سیل، احداث مسکن محرومان، بهسازی و بازسازی مسکن روستایی، اجرای طرح هادی و تامین مسکن در شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت را از جمله فعالیت‌های این نهاد اعلام کرد.
وی با اشاره بر لزوم توجه ویژه به وضعیت معیشتی و مسکن محرومان جامعه، خواستار تعامل هرچه بیشتر بسیج سازندگی و بنیاد مسکن در جهت خدمات رسانی به این اقشار محروم جامعه با استفاده از ظرفیت‌ها و امکانات موجود شد.


تمام روستاهای کمتر از ۱۰ خانوار آذربایجان شرقی برق رسانی می‌شود
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق آذربایجان شرقی نیز در گفت و گو با ایرنا با اعلام اینکه در این استان تمام روستاهای بالای ۱۰ خانوار به شبکه برق متصل هستند، گفت: برق‌رسانی به روستاهای زیر ۱۰ خانوار را جزو برنامه‌هایمان قرار داده‌ایم.
اکبر فرج‌نیا اظهار کرد: شرکت های توزیع نیروی برق استان‌ها از نظر قانونی ملزم به برق‌رسانی به روستاهای بالای ۲۰ خانوار هستند ولی ما به جهت محرومیت‌زدایی و کمک به مهاجرت معکوس برق رسانی به روستاهای کمتر از ۱۰ خانوار را در دستور کار قرار داده ایم.
وی بابیان این‌که در حوزه محرومیت‌زدایی از روستاهای استان، ۲۵ روستای زیر ۱۰ خانوار آذربایجان شرقی واجد شرایط اتصال به شبکه سراسری برق بودند، گفت: تاکنون ۱۲ روستای استان به شبکه سراسری برق متصل شده اند و ۱۳ روستای باقی‌مانده را تا دهه فجر سال‌جاری برق‌دار می‌کنیم.
فرج نیا همچنین از برق‌رسانی به روستاهای بالای ۵ خانوار سکونت دائم در آذربایجان شرقی خبر داد و گفت: در این راستا رفع ضعف ولتاژ بخش خواجه از توابع شهرستان هریس از پست ملکیان که در نزدیکی تبریز قرار دارد، با اعتبار ۶ میلیارد تومانی اجرا می‌شود که جزو مهم‌ترین پروژه‌های حوزه برق استان است.

بسیج دانشجویی آذربایجان شرقی ۳۰ خانه محروم می سازد
مسوول بسیج دانشجویی دانشگاه‌های آذربایجان‌شرقی نیز گفت: امسال ۳۰ خانه محروم توسط جهادگران بسیجی در استان ساخته می‌شود.
سرهنگ محمدرضا سلطان زاده افزود: این خانه های محروم با مشارکت کمیته امداد امام خمینی (ره) و توسط گروه های جهادی بسیج دانشجویی در روستاهای آذربایجان شرقی احداث می شوند.
وی ادامه داد: این خانه های محروم برای بهره مندی خانوارهای نیازمند در مناطق کمتر برخوردار ساخته می شود و طبق برنامه در سالجاری به بهره برداری می رسند.
سلطان زاده اضافه کرد: احداث این واحدهای مسکونی، در راستای محرومیت زدایی و رفع مشکلات خانواده های کم بضاعت و نیازمند توسط جهادگران بسیجی دانشگاه های این استان انجام می شود.
وی افزود: برای احداث این واحدهای مسکونی حدود ۴.۵ میلیارد تومان در روستاهای استان هزینه می شود.
انتهای پیام/

پژوهشیار