بازار لوازم‌ تحریرهای لاکچری و البته خارجی در کتابفروشی‌ها با وجود گرانی، داغ بوده و به نظر می‌رسد هیچ نظارتی بر بازار لوازم‌ تحریر وجود نداشته و بازار مهر در تسخیر نمادها و کالاهای خارجی قرار گرفته است.
دختر بچه‌ای، چادر مادرش را گرفته و او را داخل مغازه می‌کشد، اما قیمت‌ها به قیمت جان آدمی تمام می‎شوند و مادر رفتن را بر ماندن ترجیح می‌دهد و خرید را به آمدن پدر، موکول می‌کند، در بین مشتری‌هایی که به لوازم‌ تحریری‌ها سر می‌زنند، کسانی هم هستند که قیمت برایشان مهم نبوده و به دنبال محصولات گران هستند.
بچه‌ها اسامی شخصیت‌های کارتونی خارجی را ازبر هستند و هر کدام دست مادرشان را گرفته و به سمت محصولاتی می‌کشند که تصویر شخصیت مورد علاقه‌شان بر روی آن هست و پس از یک گشت در لوازم‌ تحریری و خرید چند قلم خودکار و دفتر به سمت محصولاتی می‌روند که برای درس خواندن، چندان ضروری نیستند، استیکرنت، هایلایتر آب نباتی، خودکار سرنگی، جامدادی هویج، خودکار ذرت، پلنر، انواع مداد رنگی‌های گران و دفترهایی که جلدشان جذابیت بیشتری از محتوایی خواهد داشت که قرار است دانش آموزان داخلش بنویسند.
لوازم‌ تحریر اغلب در جایی به فروش می‎رسد که محل ارائه محصولات فرهنگی است، اما برخلاف دهه‌ی 70 و 80، امروزه محصولاتی در این محل عرضه می‌شود که کمر تولید ملی را خم کرده و تیشه به ریشه‎ی فرهنگ می‌زند، اگر فاصله‌ی بین دانش آموزان نسل دیروز در حد یک جامدادی مگنتی و یک خط کش متحرک بود، امروز شکاف بزرگی بین دانش آموزان نسل جدید وجود دارد که برای پر شدن آن نیاز به هزینه‎ای گزاف است.
قیمت‌ها در کنار محصولات درج شده است، قیمت‌هایی که کم‌تر خانواده‌ای از عهده آن برمی‌آید، پاک کن هویج 29 هزار و 500، استکیر نت آناناس 16 هزار ، هایلایتر آب نباتی 23 هزار، مداد رنگی 36 رنگ 260 هزار تومان، خودکار ذرت 25 هزار تومان و .... متخصصان معتقد هستند، امروز محتوای کیف برخی از دانش آموزان بیش از یک میلیون تومان می‌ارزد و این در حالی است که خانواده‌های برخی دانش آموزان حتی امکان تهیه‌ی لباس فرم و چند قلم لوازم ساده را هم ندارند.
روانشناسان می‌گویند، لوازم تحریر لاکچری، ممکن است تبعات شناختی و رفتاری زیادی را به دنبال داشته و باعث افت تحصیلی دیگر دانش آموزان شود. دکتر رحیم بدری گرگری، عضو هیات علمی دانشگاه دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز با بیان اینکه وقتی دانش آموزی می‌بیند که هم‌کلاسی‌ها و همسالانش، لوازم تحریری لاکچری و گران قیمت دارند، این کالا به طبقه اجتماعی مرفه اختصاص داشته و با توجه به اینکه جامعه ما از طبقات مختلف تشکیل شده است، تنها بخش بسیار اندکی از اعضای جامعه می‌توانند چنین محصولات گرانی را تهیه کنند.
وی ادامه می‌دهد: بچه‌ها در صورتی که نتوانند به چنین لوازم تحریرهایی دست پیدا کنند، در اولین مرحله به والدینشان فشار می‌آورند که این نیز منجر به ایجاد تعارضات درون خانواده و بروز اختلاف‌ها و درگیری بین اعضای خانواده می‎شود، همچنین اثراتی هم بر روان، شناخت، توانایی‌های ذهنی دانش آموز خواهد داشت.
او می‌گوید: وسایل و لوازم شیک و لاکچری در برخی موارد، نماد ارزشمندی و نماد پذیرش از سوی همسالان است، در صورتی که کودک نتواند این لوازم را تهیه کند، به دلیل نداشتن فلان مداد و فلان پاک کن، مورد پذیرش گروه‌های همسالان قرار نخواهد گرفت. گروه‌هایی که در مدرسه تشکیل می‎شوند، ممکن است بر اثر همین دارایی‌ها تشکیل شده باشند و کسی که این امکان را نداشته باشد، از سوی همسالان طرد می‎شود.
این روانشناس تربیتی خاطرنشان می‌کند: چنین رفتارهایی از سوی همسالان به دلیل نداشتن لوازم تحریر لاکچری و طرد شدن باعث ایجاد نوعی احساس شرم و حقارت در کودک شده کودک تصور می‌کند چون من قادر به تهیه‌ی این لوازم نیستم، در نتیجه فقیر و بی‌ارزش هستم. ایجاد هیجان منفی در کودک ممکن است توانایی‌های ذهن، حافظه، حل مسئله و خلاقیت کودک را در بلند مدت تحت تاثیر قرار دهد.
او بیان می‌کند: رفتارهای تحصیلی دانش آموزان در بلند مدت  به دلیل احساس شرم و گناه ناشی از نداشتن این امکانات، متاثر خواهند شد. با توجه به طبقاتی بودن جامعه، چنین مواردی به وفور اتفاق می‎افتند، حمایت اجتماعی از سوی دولت و حکومت می‌تواند تا حدی یکنواختی ایجاد کرده و سبب شود تا شکاف طبقاتی و شکاف اجتماعی در این حد نباشد.
او در خاتمه با تاکید بر نقش مدارس، اظهار می‌کند: مدارس می‌توانند با وضع مقرراتی سبب شوند تا دانش آموزان تا حدودی یکنواخت باشند، البته در هیچ نقطه از جهان، دانش آموزان یکدست نبوده و بدترین اتفاق این است که دانش آموزان دقیقا عین هم باشند. شادابی در مدرسه و در بین دانش آموزان به وجود تفاوت‌ها بستگی دارد، اما این تفاوت نباید زیاد باشد.
جامعه‌شناسان نیز نظر دیگری در این خصوص دارند و معتقد هستند، رعایت فرهنگ تعادل در جامعه را یکی از شاخصه‌های سلامت روان و رشدیافتگی فردی و اجتماعی می‌دانند. موسی نیرومند، جامعه شناس در این خصوص به ایسنا می‌گوید: رعایت تعادل باید تمامی شئونات زندگی اعم از خوردن و آشامیدن تا ثروت اندوزی را شامل شود. افراط و تفریط در برخی موارد حتی در نهادهای اجتماعی هم به چشم می‌خورد. انسان و جامعه‎ی سالم در هر چیزی اندازه نگه می‌دارد، زندگی ائمه‌ی معصومین هم بر همین اساس بنا شده بود.
وی ادامه می‎‌دهد: مصرف‌گرا بودن در هیچ یک از حوزه‌های زیستی و اجتماعی علامت خوبی نبوده و چنین فرهنگی، سلامت روانی جامعه را به خطر انداخته و جامعه را دچار استرس می‎کند. فرهنگ، محصول تمرین‌های اجتماعی و یادگیری عرفی است، وقتی کسی رفتاری را انجام می‌دهد، دیگران هم به پیروی از او همان کار را انجام داده و آن را به پدیده تبدیل می‌کنند.
او با اشاره به اشاعه‌ی فرهنگ مصرف‌گرایی در بین دانش آموزان، بیان می‌کند: دانش آموزی که بیش از نیاز و لوازمی را که  نیاز ندارد، می‌خرد، در خانواده‎ای رشد کرده است که والدین هم مصرف‌گرا بوده‌اند. فطرت کودک به گونه‎ای نیست که  رفتارهای ناهنجار نشان دهد، چرا که کودک مانند یک کاغذ سفید بوده و رفتارهای دیگران و محیط در او اثر می‌گذارد.
نیرومند با اشاره به راه برون رفت جامعه از فرهنگ مصرف‌گرایی، می‌افزاید: تقویت نهاد خانواده، افزایش آموزش‌های عمومی و ورود رسانه‌ها به این حوزه نیز ضروری بوده و رسانه‌ها باید با اعضای جامعه ارتباط داشته باشند و در راستای اعتلای جامعه تلاش کنند که متاسفانه چنین فرهنگی را کم‌تر می‌بینیم.
وی تاکید می‌کند: تاکید رهبر معظم انقلاب فقط بر تولید ملی در حوزه صنعت نبوده و این مورد در خصوص محصولات فرهنگی هم صدق می‌کند. کالاها و فرهنگ وارداتی در حوزه‌ی آموزش، فرهنگ مصرف و فرهنگ خشونت را ترویج داده و وارد دنیای خیالی کودکان می‌شود. رسانه‌ها باید نسبت به این مسایل هوشیار و حساس باشند.
وی در خاتمه بیان می‌کند: اگر مسئولان و نهادهای اجتماعی و کسانی که الگوی ما هستند، افراط و تفریط نکنند و تعادل را رعایت کنند، فرهنگ مصرف‌گرایی در جامعه هم به تبع آن اصلاح می‎شود.
دو نفر از معلمانی که در مدارس تبریز مشغول به تدریس در مقطع ابتدایی هستند، تجاربشان در خصوص استفاده‌ی تعدادی از دانش آموزان از لوازم‌ تحریرهای لاکچری را بازگومی‌کنند:
معلم اولی می‌گوید: یکی از دانش آموزانم که پدرش از وضعیت مالی خوبی برخوردار بود، پاک برقی و انواع مدادها وخودکارهای گران را سر کلاس می‌آورد، اما خانواده‌ی دوستش که بغل دستش می‌نشست، مشکلات مالی و خانوادگی داشتند و امکان خرید چنین لوازمی را نداشتند. هر چند هر دو درسخوان و رفیق بودند، اما معتقد هستم که این تفاوت‌ها از نظر روحی بر دانش آموزان تاثیر می‌گذارد و شاید تاثیر بر روند تحصیل و درس خواندن دانش آموز هم در آینده نمایان شود.
آموزگار دیگری هم در این خصوص می‌گوید: یکی از دانش آموزانم موقع املا گفتن، به بغل دستی‎اش نگاه می‌کرد و به خودکار و مداد او خیره می‎شد، یک بار که به اوگفتم کجا را نگاه می‌کنی؟گفت که لوازم تحریرهای دوستش را که شیک و رنگی رنگی هستند را نگاه می‌کندو هر بار تمام حواسش به مداد و خودکارهای دوستش بود. آرزو می‌کرد تا اوهم یکی از آن‌ها را داشته باشد.
انتهای پیام/