به گزارش نصر، حال تصور کنید مردی را که فرشی شاید چند صد میلیونی بردوش دارد و در بازار تبریز از این حجره به آن حجره و از ان راسته به آن راسته میرود بدون اینکه آن فرش یک کاغذ پاره ای به عنوان سند هویتی داشته باشد!
حال سوال اینجاست در شهری که فرش و قالیچه آن در جهان معروف است و روزگاری یکی از کالاهای اساسی برای صادرات بود و اتفاقا این شهر از سوی سازمان جهانی صنایع دستی به عنوان شهر جهانی بافت فرش انتخاب شده است چرا نباید فرش های تولیده شده اش حداقل آن هایی که طرح و نقشی خاص دارند دارای یک سند هویتی باشند؟
بر اساس آمار اتحادیه فرش فروشان بیش از یک هزار و ۸۰۰ باب واحد فروش فرش در تبریز وجود دارد که بیشتر این مغازه ها در بازار تبریز و به ویژه در سرای معروف مظفریه قرار دارد.
علاوه بر واحدهای فرورش یک هزار و ۴۵۰ کارگاه بافت فرش در استان وجود دارد که از این محل ۲۰ هازار نفر بافنده در تبریز و ۲۰۰ هزار نفر در استان ارتزاق می کنند که تعداد قابل توجهی از آن ها دارای استعداد و هنری شاید در سطح جهان بی نظیر هستند حال آنکه هنر دست آنها در شهرهای مختلف کشور و جهان دست به دست می شود بدون آنکه نام و نشانی از بافنده آن وجود داشته باشد.
صفر تا صد تولید فرش در داخل استان
فرش تبریز و فرش هایی که در سایر شهرهای آذربایجان شرقی تولید می شود همه ملزوماتش در داخل استان تولید می شود از این رو میتوان گفت هیچ وابستگی به بیرون از استان ندارد.
اگر شما آوازه کیفیت و دوام قالی تبریز و سایر شهرستان های استان همچون هریس، آذرشهر، مهربان و ...  به گوشتان رسیده شک نکنید که تجمیع همه تولیدات اولیه و ارتباط جدایی ناپذیر مشاغل مربوط به فرش با یکدیگر یکی از عوامل کیفیت مثال زدنی تولید نهایی آن است.
مراکز رنگرزی، ر یسندگی دستی، ساخت دار قالی، قالیشوئی، پرداخت قالی، ابزار قالیبافی، مرمت قالی همه  و همه دست به دست هم داده تا این استان را به یک استان نمونه در عرصه تولید فرش تبدیل کند.
از طرف دیگر وجود دانشکده فرش در دانشگاه هنر اسلامی تبریز به عنوان یکی از معتبرترین مراکز علمی فرش در جهان و همچنین فعالیت ۸ تشکل غیر دولتی در زمینه تولید، فروش و صادرات فرش
همه و همه باعث شده است که استان آذربایجان شرقی با محوریت تبریز به پایلوت تولید فرش در ایران بدل شود.
سند هویتی شهر تبریز، آنچه که از آن تا به حال غافل بوده ایم
از ظرافت و زیبایی هنر- صنعت فرش هرچه بگوییم کم گفته ایم مبرهن است که کسانی که به این صنعت مشغول هستند با مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم می کنند اما آنچه مهم است این است که در ارائه این هنر ارزشمند شناسنامه یا مدارک هویتی و مالکیتی درستی نداریم تا حداقل بتوانیم حقوق معنوی آن را برای بافنده و کارگاه داشته باشیم.
بدیهی است که بیشترین سود در تجارت فرش نصیب مغازه داران و تاجران می شود حال آنکه بیشترین زحمت را بافندگان و رنگرزان و طراحان نقشه و ریسندگان میکشند.
برای اینکه نام و نشان این دسته از فعالان فرش نیز به همراه فرشی که می بافند به همه جای ایران و دنیا برسد میتوان به همراه آن یک سند هویتی تهیه شود که حداقل حقوق معنوی اثر حفظ شود.
 همانطئور که در ابتدای گزارش گفتیم مثال خودروهای سواری با هر ارزش ریالی با طول عمر بسیار محدود، دارای سند مالکیت و پلاک هستند که به سبب آن در صورت نقل و انتقال از طریق مراجع ذیربط تایید هویت شده و در دفاتر ثبت اسناد وپلیس راهنمایی و رانندگی مراحل قانونی آن انجام می گیرد و به این طریق در هر جای دنیا قابل شناسایی وپیگیری است.
چگونه ممکن است فرش تبریـز با تمام ظرافتهای هنری اش که محصول نهایی کار و تالش جمعی از فعالان حرفه ای در یک شهر است از داشتن مدارک هویتی و شناسنامه محروم باشد.
 نمود واقعی برند تبریز شهر جهانی بافت فرش؛ در پی توجه ویژه به ارزش واقعی فرش تجلی می یابد که مهمترین مشخصه آن صدور اسناد هویتی و مالکیتی و شناسنامه آن است. در تمام دنیا استقبال از خرید و فروش هر نوع کالای با ارزشی که دارای اسناد هویتی است بسیار بیشتر است.
منظور از سند هویتی چیست؟
منظور از سند هویتی مجموعه ای از اطلاعات است که می تواند به خریدار ارائه شود و می توان از اولین مراحل شروع بافت فرش، با صدور پروانه شروع بکار فرش، موارد زیر مشخص گردد:
۱-جنس دقیق مواد اولیه اعم از تار و پود و الیاف و محل تهیه آن
۲-اطالعات مربوط به رنگرزی الیاف و ذکر نام کارگاه رنگرزی
۳-دارکشی توسط چه کسی انجام شده
۴-مشخصات اصلی فرش اعم از رج شمار و ابعاد
۵-مشخصات نقشه فرش و اطالعات طرح و مشخصات طراح نقشه و تکنینک های خاص بافت
۶-اسامی تمامی بافندگان و دست اندرکاران
۷-مدت زمان بافت فرش و نام و نشان و محل کارگاه بافت فرش
 مهمترین دستآورد صدور اسناد هویتی فرش، ارزش نهادن به عامل انسانی که اصلی ترین نقش را در خلق این اثر هنری ایفا می کند و به همه افراد موثر در بافت فرش شخصیت میبخشد.
حفظ حقوق همه شاغلین در حوزه فرش با صیانت از اصالت آن ممکن است و شهر ها و کشورهای رقیب که با کپی طرح ها و نقشه های فرش تبریز سعی در تسخیر بازارهای جهانی دارند با وجود اسناد هو یتی فرش و برند معتبر آن ناموفق خواهند بود.
صدور اسناد هویتی فرش و پروانه بافت فرش، منابع آماری دقیقی در اختیار مراجع دولتی و قانونی مربوطه میگذارد که در موارد بسیاری شفافیت و عدالت اجتماعی را به همر اه خواهد داشت.
حفظ حقوق مشتریان و اطمینان خاطر از اصالت فرش خریداری شده و جلوگیری از کالاهبردار، امکان درجه بندی فرش بر اساس کیفیت و ظرافت هنری، شکوفایی اقتصادی در حوزه فرش از طریق ارزش دهی به برند تبریز شهر جهانی بافت فرش، دسترسی به تعداد دقیق و واقعی بافندگان و حفظ حقوق آنها، مشخص بودن میزان تولید فرش حتی به تفکیک بافندگان، کمک به موضوع بیمه شدگان حوزه فر ش،   شفافیت قیمتها و عدم دلال بازی، حفظ حقوق مالکین در صورت سرقت فرش و ممانعت از نقل و انتقال آن، صدور انواع بیمه نامه فرش بر اساس اسناد مالکیتی آن، حفظ حقوق طراحان نقشه و امکان احصاء اصالت فرش از طریق سایت اینترنتی مرجع صدور سند هویتی در هر گوشه از جهان از جمله مزایای صدور سند هویتی فرش در استان میتواند باشد.
بدیهی است که در این میان باید سه نهاد مربوطه از جمله سازمان صنعت، معدن و تجارت، شهرداری تبریز و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می توانند با همکاری هم این طرح وارد چارت قانونی کرده و اجرایی کنند.

ندا فرشباف - شهریار

انتهای پیام/