به گزارش خبرنگار نصر، صبح امروز نشست خبری اعلام نتیجه تیم تحقیق آلایندگی زیست محیطی کارخانه صنایع شیمیایی کاوه سودا در مراغه با حضور معاون اقتصادی استاندار آذربایجان شرقی و مدیران اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی برگزار شد.
 
رسانه های منتقد، راه را برای اصلاح امور هموارتر می کنند
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان شرقی در ابتدای این نشست با بیان اینکه در چند سال اخیر موضوع آلایندگی زیست محیطی شرکت کاوه سودا مورد بحث رسانه ها بود، گفت: از نظر ما به عنوان دولت، سازمان های متولی کار امین ترین مراجع در خصوص اظهارنظر در این مورد بودند، اما برای اینکه بحث جدی تر و تخصصی تر پیگیری شود و متهم به پنهانکاری نشویم، تصمیم گرفته شد یک سازمان صلاحیت دار و مستقل این موضوع را بررسی کند و محیط زیست استان و شرکت کاوه سودا هم از این طرح استقبال کردند.
علی جهانگیری افزود: دانشگاه تبریز این مسئولیت را بر عهده گرفت و تیمی با مسئولیت دکتر واعظی تشکیل شد تا این ماموریت انجام شود و بالاخره نتایج این تحقیق نهایی شد.
وی به پیگیری رسانه ها در خصوص آلایندگی زیست محیطی شرکت کاوه سودا اشاره کرد و گفت: رسانه ها دیدگاه افکار عمومی را منعکس می کنند و این موجب خوشحالی است و کاش در مورد مسائل دیگر هم رسانه ها چنین ورود جدی داشته باشند و نواقصات و مشکلات مطرح شود تا راه برای اصلاح امور هموارتر شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان شرقی ادامه داد: رسانه ها باید در مسیری سازنده و بدون تنش موضوعات را مطرح کنند تا جامعه دچار نگرانی نشود و از طرفی دیگر هم دستگاه های مسئول دچار ترس نشوند و واحدهای صنعتی و معدنی را تحت فشار بیشتری قرار دهند. فعالیت های صنعتی و اقتصادی در هیچ کجا بدون عوارض نیست و کاوه سودا هم از این امر مستثنا نیست!
 
برای معرفی کاوه سودا به عنوان واحد آلاینده، مستندات کافی نداشتیم
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی هم در ادامه این نشست از حساسیت رسانه ها و سازمان های مردم نهاد زیست محیطی در قبال آلودگی زیست محیطی شرکت کاوه سودا در مراغه تقدیر کرد و گفت: هر کارخانه ای در جایی ایجاد شود یک سری اثرات مثبت و منفی خواهد داشت و ضوابط زیست محیطی سازمان حفاظت محیط در جهت کاهش اثرات منفی زیست محیطی واحدهای تولیدی و صنعتی است.
حمید قاسمی ادامه داد: شرکت کاوه سودا از سال 82 فعالیت خود را با کسب مجوز از سازمان صمت آغاز کرده است و کل مساحت این واحد تولیدی 150 هکتار است که در 30 هکتار آن تاسیسات این واحد ایجاد شده است. مشکلات اصلی این واحد تولیدی نحوه مدیریت پساب و پسماند آن است که به اراضی کشاورزی منطقه و آب های زیرزمینی نفوذ پیدا کرده است.
وی افزود: شکسته شدن حوضچه های جمع آوری پساب این شرکت در دو مرحله طی سال های گذشته، موجب آلودگی آب و خاک منطقه شده است.
وی اظهار کرد: موضوع انتقال پساب کاوه سودا به دریاچه ارومیه به علت همخوانی خواص آن با آب این دریاچه توسط شرکت آب منطقه ای استان طی طرحی مطالعاتی تایید شده و پساب این شرکت می تواند به دریاچه ارومیه انتقال یابد.
قاسمی گفت: این طرح علاوه بر دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست در یک شرکت مشاور هم مطالعه شده است و با نظر مسئولان استان طرح انتقال پساب کاوه سودا به دریاچه ارومیه اجرایی می شود.
وی از ایزوله شدن 6 لاگون تبخیری از 8 لاگون تبخیری این شرکت خبر داد و افزود: 6 لاگون ترسیبی در این کارخانه هم حذف شده است و این در راستای کاهش آلایندگی زیست محیطی این کارخانه بوده است.
قاسمی افزود: نظارت مداوم به صورت دوره ای و ماهانه چهار بار از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی بر فعالیت های این کارخانه انجام می شود و همچنین برداشت های فصلی از چاه های اطراف این کارخانه تا محل انتقال به دریاچه ارومیه از طریق آزمایشگاه های معتمد انجام می شود و نتایج آن به سازمان انتقال می یابد.
وی در خصوص آلایندگی های کاوه سودا گفت: موارد ابلاغی سازمان حفاظت محیط زیست به این واحد در رابطه با لاگون ها و مدیریت پسماند طبق برنامه مدیریت زیست محیطی پیش می رود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی با بیان اینکه برای معرفی کردن یک واحد به عنوان آلاینده باید مستندات قانونی داشته باشیم و در رابطه با آلودگی آب های زیرزمینی توسط این واحد مستنداتی احراز نکرده بودیم، خاطرنشان کرد: با اعتراض چند رسانه استان، مطالعه آلایندگی این واحد را به یک مرجع علمی بی طرف واگذار کردیم و از همان ابتدا هم اعلام کردیم نتیجه مطالعه دانشگاه تبریز هر چه باشد، بر اساس آن عمل می کنیم.
قاسمی اظهار کرد: ما به مطالعه دانشگاه تبریز هم اکتفا نکردیم و از کاوه سودا خواستیم طرح مدیریت ریسک و ای.ام.پی این شرکت را هم مطالعه و ارائه کند.
 
اعلام رسمی آلایندگی زیست محیطی کاوه سودا
در ادامه این نشست مدیر پروژه «طراحی و اجرای شبکه پایش آب زیر زمینی، شناسایی منشاء آلودگی و تعیین میزان گسترش آلودگی ناشی از کارخانه کاوه سودا و ارائه روشهای کنترل و پاکسازی» با ارائه گزارش بررسی دانشگاه تبریز در این خصوص، گفت: باید از رسانه ها و حساسیت های آن ها در رابطه با مشکلات زیست محیطی کاوه سودا تشکر کرد که باعث شدند کار مطالعاتی وسیعی در رابطه با مشکلات زیست محیطی کاوه سودا انجام شود.
دکتر عبدالرضا واعظی با بیان اینکه قرار بر این بود که  در طول ۴ ماه تحقیقات کاوه سودا تمام شود، گفت: در واقع مطالعات ما بیشتر از 120 روز هم طول نکشید، اما برخی حواشی و مشکلات ما در منطقه منجر به طولانی شدن تحقیقات شد.
عضو هیات علمی دانشگاه تبریز با تاکید بر اینکه این پروژه یکی از ۱۸ پروژه تحقیقاتی من است، گفت: یکی از پروژه‌های حساس بنده ماندگاری اثرات بمب‌های شیمیایی روی آب و پروژه‌هایی پتروشیمی بود و به عبارتی بنده سال‌هاست که تخصص بررسی آب‌های زیرزمینی را دارم.
واعظی با اشاره به اعضای تیم در این پروژه تحقیقاتی، گفت: مطالعات زمین‌شناسی با وجود در نظر نگرفتن وجود کارخانه‌ای به نام کاوه سودا و وضعیت آب در آن حالت، از اقدامات اولیه در این پروژه بود که به همین منظور میزان شوری آب زیرزمینی در بالادست کارخانه ۲۸۰۰ هزار میکروزیمنس شد.
وی توضیح داد: از مقدار ۱۲۰۰ میکروزیمنس به بعد می‌توان شوری در آب را حس کرد از این‌رو آب‌های زیرزمینی آن منطقه بدون وجود کاوه سودا هم قابلیت شُرب نداشته است.
مدیر تیم تحقیقاتی مطالعه خطرات زیست محیطی کاوه سودا با تاکید بر اینکه باید سهم نمونه شاهد و آلودگی را باید جدا از کارخانه در نظر گرفت، گفت: مطالعات ژئوفیزیک در عمق ۱۰ متری آنرمالی وجود نداشت، ولی در عمق ۳۰ تا ۴۵ متری محدوده شوری وجود داشت.
واعظی ادامه داد: البته ما صرفا به مطالعات ژئوفیزیک اکتفا نکردیم، زیرا دقت آن ۷۰ تا ۸۰ درصد است از این‌رو وارد فاز اجرای سنگین حفاری ۱۰ حلقه چاه شدیم که از طریق ژئوفیزیک محدوده چاه‌ها را مشخص کردیم به طوریکه ۳ ماه فقط طول کشید تا مجوز حفاری را از تهران بگیریم.
وی بیان کرد: هر سوالی در رسانه ها در مورد کاوه سودا مطرح شده بود، مورد مطالعه ما قرار گرفت و برای آن پاسخ پیدا کردیم که از جمله آن بررسی وجود نیترات و فلزات سنگین در آب های زیر زمینی منطقه بود که خوشبختانه وجود فلزات سنگین و نیترات در آب های پایین دست در مطالعات تثبیت نشد و تنها در چشمه "ساری سو" وجود مقدار حداقلی جیوه ثبت شد که می تواند منشاء زمین شناسی داشته باشد.
این عضو هیات علمی دانشگاه تبریز گفت: آلودگی ناشی از نشت پساب شرکت کاوه سودا منشاء نمکی داشته و وجود آمونیاک در نمونه ها کمتر از حد مجاز ثبت شد.
واعظی در ادامه به نشت پساب شور شرکت کاوه سودا به اراضی پایین دست کارخانه اشاره کرد و گفت: مقدار شوری آب های زیرزمینی اراضی پایین دست بیشتر شده و کشاورزان را دچار خسارت کرده است.
وی بیان کرد: میزان شوری آب های زیرزمینی منطقه قبل از فعالیت کاوه سودا نهایتاً 3000 بوده که آب غیر قابل شرب و قابل مصرف در بخش کشاورزی بود و این میزان شوری منشاء زمین شناختی ناشی از فعالیت آتشفشان سهند داشته است، اما در سال 85 با شکست حوضچه های نگهداری پساب کاوه سودا، اراضی چندین روستای پایین دست شور شده و این شوری به منابع آب زیرزمینی منطقه هم نفوذ کرده است و در مناطق پایین دست کارخانه از جمله خانقاه و خوشمه مهر مقدار شوری آب های زیرزمینی بالاست.
این مسئول خاطرنشان کرد: بعد از گذشت ۱۰ سال از آخرین شکست حوضچه در سال 89، شاهد این بودیم که در قسمت جنوبی خوشه‌مهر مقدار EC کاهش یافته است و همچنین در سه چاه پرمو، حیدریان و یاوری به ترتیب در سال ۸۹، ۳۰ هزار، ۱۰ هزار و ۱۰ هزار EC بود که الان به ۶ هزار، ۳هزار و ۴ هزار EC رسیده است که دلیل آن بارندگی و خودپالایی طبیعت است.
واعظی به تشریج نتایج نهایی به دست آمده پرداخت و گفت: در اثر نشت از حوضچه‌ها محدوده‌ای به مساحت حدودی۳۰۰ هکتار در پایین دست کارخانه کاوه سودا حدفاصل کارخانه تا اراضی خانقاه آلوده شده است.
مسئول تیم تحقیقاتی دانشگاه تبریز ادامه داد: آلودگی ایجاد شده صرفاً از نوع افزایش شوری آب و یون‌‌های شور‌کننده نظیر سدیم و کلر بوده و آلودگی سایر موارد آلاینده زیر حد استانداردهای زیست محیطی است.
واعظی در ادامه بیان کرد: تیم تحقیقاتی دانشگاه تبریز بدون هیچ گونه جانبداری از محیط زیست یا صنعت، این مطالعه را با فراغ بال انجام داده و گزارش حاضر بدون هیچ گونه پیش فرضی تهیه شده است و در انجام این تحقیق اعضای تیم متشکل از دانشگاه تحت تاثیر هیچ فشار و جوی قرار نگرفته اند.
وی در پایان از پیشنهاد تیم تحقیقاتی دانشگاه تبریز برای کاهش آلودگی مناطق پایین دست خبر داد و گفت: لاینینگ لاگون های کاوه سودا به ویژه لاگون های تبخیری، ایجاد پرده آب بند در امتداد خط نشت حوضچه ها، اجرای طرح تغذیه مصنوعی برای کاهش شوری آب زیرزمینی، راه اندازی خط تولید کلرید کلسیم برای مصرف 40 درصد پساب تولیدی، انتقال پساب مازاد به دریاچه ارومیه با رعایت مسائل زیست محیطی از جمله پیشنهادهای گروه تحقیق برای کاهش آلودگی زیست محیطی منطقه بوده است.
واعظی تاکید کرد: البته پیش از هر گونه انتقال پساب کاوه سودا به دریاچه ارومیه، باید طی فرایندی پی.اچ بالای این پساب به حد استاندارد برسد، در غیر این صورت امکان انتقال این پساب به دریاچه ارومیه وجود ندارد.
 
در مورد کاوه سودا چیز نگران کننده ای نمی بینم!
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان شرقی در پایان این نشست خطاب به خبرنگاران گفت: خدا را شاهد می گیریم که ما در استانداری از هیچ کسی سفارشی در مطالعه کاوه سودا نداشتیم و هر چه ارائه شد، نتیجه بررسی متخصصان دانشگاه بوده و ارائه آن هیچ ملاحظه ای نشده است.
جهانگیری ادامه داد: ما علاوه بر مسائل زیست محیطی، موضوعات اشتغال و تولید و نیز جذب سرمایه گذاری را هم در نظر داریم، اما در مورد یک واحد آلاینده ای واقعا قرار بر پلمپ و تعطیلی باشد، بدون هیچ ملاحظه ای اقدام می کنیم.
وی افزود: در مجموع در مورد کاوه سودا چیز نگران کننده ای نمی بینم و البته باید تلاش کنیم آلایندگی این واحد کمتر شود و پیشنهادهای تیم تحقیقاتی برای کاهش آلایندگی اجرایی شود و شرکت کاوه سودا هم باید سرمایه گذاری لازم برای کاهش مخاطرات زیست محیطی را انجام دهد.
 
معرفی کاوه سودا به عنوان واحد آلاینده محیط زیست
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی هم پس از ارائه گزارش تیم تحقیقاتی دانشگاه تبریز اذعان کرد: سال گذشته شرکت کاوه سودا به علت نشت پساب به عنوان واحد آلاینده محیط زیست معرفی شده است و با مستنداتی که تیم تحقیقاتی دانشگاه تبریز ارائه کرد، این شرکت از نظر ما به عنوان واحد آلاینده محیط زیست شناخته می شود.
قاسمی با بیان اینکه تا قبل از اعلام نتایج این تیم تحقیقاتی آلاینده بودن این واحد برای ما احراز نشده بود، اظهار کرد: در رابطه با برخورد با آلاینده‌ها به هیچ وجه کوتاه نمی‌آییم و هر جا آلایندگی باشد، برخورد می‌کنیم.
وی با تاکید بر ضرورت توجه به مسائل زیست محیطی در کنار توسعه پایدار و اشتغال، گفت: آلودگی محیط زیست خط قرمز ما است.
گزارش نصر می افزاید، شرکت کاوه سودا در مراغه از سال 82 فعالیت خود را در زمینه تولید کربنات سدیم آغاز کرده است اما در برهه های زمانی مختلف آلایندگی زیست محیطی این کارخانه موجب انتقادات وسیع رسانه ها و سازمان های مردم نهاد زیست محیطی شده است. فعالیت این واحد تولیدی مواد شیمیایی در سال 1389 به دلیل مسایل زیست محیطی و آسیب رسانی به اراضی کشاورزی جنوب آذربایجان شرقی مدتی متوقف شد و سپس به گفته مسئولان وقت با اصلاح مسائل مربوط به محیط زیست فعالیت خود را از سر گرفت.
انتهای پیام/