به گزارش نصر، «سعید دستگیری» اپیدمیولوژیست دانشگاه علوم پزشکی تبریز در آغاز، تعریفی از اپیدمی ارائه داد و گفت: طبق تعریف، زمانی که یک بیماری در مقایسه با دوره های زمانی قبل تر و یا جمعیت ها و مناطق مشابه به مقدار بیش از حد انتظار بروز پیدا کند، اصطلاحا در پزشکی تحت عنوان «اپیدمی» خوانده می شود. 
 وی از سه اپیدمی فعال و همزمان در ایران خبر داد و گفت: بر مبنای این تعریف، کشور ما در حال حاضر با سه اپیدمی شامل «بیماری های سرطانی»، «آسیب 
های اجتماعی و روانی» و «بیماری های مادرزادی و وراثتی»، دست‌وپنجه نرم می‌کند. این سه بحران مستقل از هم نیستند بلکه به موازات و درهم‌تنیده رشد می‌کنند و هرکدام می تواند دیگری را تشدید ‌کند.
اپیدمیولوژیست دانشگاه علوم پزشکی تبریز افزود: وقوع و گسترش این سه اپیدمی، سلامت جمعیت، اقتصاد ملی و آینده نسل‌ها را تحت‌تأثیر قرار می دهد و اگر سیاست‌گذاری کلان و مداخله فوری آغاز نشود، این موج خاموش به‌زودی به یک تهدید غیر قابل برگشت برای زیست بوم ایران و نسل ایرانی تبدیل خواهد شد.  
دستگیری با اشاره داده‌های بین‌المللی منتشر شده در سال ۲۰۲۲ گفت: داده های اخیر نشان می دهد کشورهای «ایران» و «عراق» بالاترین نرخ رشد سالانه بروز سرطان را در جهان ثبت کرده‌اند که این موضوع نه صرفاً آغاز بحران بلکه نشانه‌ای آشکار از ورود به مرحله‌ای اپیدمیک از وضعیت نگران‌کننده الگوهای سرطان در ایران است. 
وی اذعان داشت: ابعاد بحران امروز بسیار گسترده‌تر از آن چیزی است که پیش‌تر تصور می‌شد و مجموعه داده‌های موجود نشان می‌دهد که با یک تغییر جدی در وقوع سرطان ها در کشور مواجه‌ایم.
این اپیدمیولوژیست تشریح کرد: هیچ کس در حال حاضر به روشنی نمی‌تواند بگوید علت اصلی سرطان چیست و سهم هیچ‌ عاملی به‌تنهایی قابل اندازه‌گیری نیست وهیچ عامل منفردی را نمی‌توان به‌عنوان علت اصلی سرطان معرفی کرد. در این موضوع مجموعه‌ای از شرایط زیستی و رفتاری به‌طور همزمان زمینه‌ساز افزایش خطر هستند. 
وی افزود: ما با مجموعه‌ای از زمینه‌های مشترک و تسهیل‌کننده در کشور روبه‌رو هستیم که در کنار هم، شرایط را برای انفجار سرطان مهیا کرده‌اند. تنش ها و فشارهای مهلک روانی، مصرف دخانیات، تغذیه ناسالم و فاصله گرفتن بخش بسیار بزرگی از جمعیت از مصرف کافی میوه و سبزیجات سالم، آلودگی هوا ناشی 
از مازوت‌سوزی، اشعه های غیر ضروری خطرناک، خودروهای غیر استاندارد، بی‌تحرکی، استفاده از کودهای شیمیایی غیراستاندارد در کشاورزی و حضور ریزگردهای حامل فلزات سنگین در کشور همگی از مجموعه عواملی هستند که در کنار هم شرایط را برای افزایش بروز سرطان  فراهم کرده‌اند. 
سعید دستگیری در ادامه گفت: استان‌ها و مناطق مختلف کشور، الگوهای متفاوتی از وقوع سرطان ها را تجربه می کنند هرچند که علت‌ها هنوز به شکل قطعی روشن نیستند. 

سرطان فراگیر در بانوان
وی با اشاره به سرطان فراگیر در بانوان اظهار داشت: متاسفانه سن وقوع سرطان پستان در زنان ایران به طور غیرمنتظره‌ای حدود ده سال زودتر از جمعیت های مشابه دیگر است. تغییرات الگوهای وقوع سرطان ها در کشور ناشی از تغییر شرایط محیطی، عوامل تغذیه ای و آلودگی در مقیاس های کلان می باشد.
دکترای ژنتیک جمعیت در خصوص شرایط رهایی از این بحران گفت: این رهایی با این شرط که سلامت مردم به اولویت اصلی نهاد های بالادستی در حاکمیت بدل شود، ممکن است. کمتر از ۲۰ درصد از سلامت عمومی در حوزه اختیارات وزارت بهداشت قرار دارد و بقیه موارد در نهاد های خارج این وزارت خانه مورد تصمیم گیری واقع می شود. بیش از ۸۰ درصد ازعوامل موثر در وقوع سرطان ها در خارج از حوزه وظایف و اختیارات وزارت بهداشت شکل می‌گیرند و به سیاست‌گذاری‌ها و مدیریت شهری، کشاورزی، حمل‌ونقل، محیط زیست و سیاست های اجتماعی و جمعیتی مرتبط هستند. 
وی افزود: مدیریت اپیدمی سرطان نیازمند رویکردی بین‌بخشی و اولویت‌بخشی کلان ملی به موضوع سلامت است. علم برای حل این بحران راه حل دارد بنابراین به شرطی که سیستم سیاست گذاری به بدنه کارشناسی علمی اعتماد کند و آنها را در سیاست‌گذاری کلان سهیم نماید، می توان این بحران را مدیریت و کنترل نمود.
انتهای پیام/