به گزارش نصر، محله قدیمی حکم‌آباد (هکماوار) از شرق به محله ویجویه و از شمال به محله عموزین‌الدین و جمشید آباد (به لهجه محلی «جامیش آوا»)، از شمال‌غرب به دیزج (محله ابوذر)، از غرب به جاده سنتو و قراملک، از جنوب به شنب‌غازان و آخونی و از جنوب شرقی به باغات محله کوچه‌باغ و قره‌آغاج منتهی می‌شود و از روزگاران گذشته علاوه بر ایفای نقش تامین میوه و سبزیجات خوراکی مردم تبریز و شهرهلای همجوار، نقش بسزایی در کاهش آلاینده های جوی این کلانشهر ایفا می کند.
در دهه های اخیر اراضی حکم آباد مورد توجه اعضای شورای اسلامی، مدیران شهری و علاقه مندان به محیط زیست قرار گرفته و برای حفظ فضای سبز و اراضی سرسبز این محله، طرح جامعی برای ایجاد پارک بزرگ تبریز در این منطقه تهیه شده و با وجود حرکت لاک پشتی این طرح به علت عدم همکاری مالکان این اراضی و عدم هماهنگی لازم بین مسوولان تصمیم ساز، مسیر پر فراز و نشیبی را طی کرده است.
طرح احداث پارک بزرگ تبریز در محدوده باغات حکم آباد در سال ۱۳۵۰ تصویب شد و قرار بود این پارک به وسعت ۸۸۰ هکتار احداث و به «پارک بزرگ خاورمیانه» تبدیل شود؛ پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در سال ۱۳۷۰ طرح احداث این پارک، مطرح و مقرر شد، سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری تبریز احداث آن را بر عهده بگیرد.
عبور ۲ رودخانه مهرانه رود (میدان چای) و تلخه رود (آجی چای) از وسط اراضی محله حکم آباد، سرسبزی و طراوت خاصی به این منطقه از کلانشهر تبریز داده و این منطقه را به یکی از تفرجگاه های مهم مردم این شهر و ساکنان حاشیه این محله تبدیل کرده است؛ این ویژگی ها، محله حکم آباد را مستعد احداث «پارک بزرگ» کرده که در صورت تکمیل و بهره‌برداری از آن، این منطقه نقش ریه تنفسی کلانشهر تبریز را بازی خواهد کرد و یکی از مناطق جذب گردشگر تبدیل خواهد شد.
مزرعه داران و باغداران منطقه، علاقه مندان به محیط زیست و اعضای کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی تبریز با درک اهمیت فضای سبز حکم آباد و تاکید بر ضرورت حفظ و احیای فضای سبز این اراضی، نسبت به گسترش تغییر کاربری‌های غیرمجاز در اراضی باغی و فضای سبز و جلوگیری از تجاری‌سازی اراضی این مناطق هشدار می دهند.

قدمت مزارع و باغات حکم اباد به ۳۰۰ سال قبل می رسد
یک مزرعه دار محله حکم آباد، قدمت اراضی کشاورزی و باغات این منطقه را به روایت از آبا و اجداد خود به ۳۰۰ سال گذشته پیوند می دهد و به خبرنگار ایرنا می گوید: در مزارع این منطقه انواع سبزیجات مورد نیاز مردم تبریز و شهرهای آذربایجان شرقی و استان های همجوار مانند اردبیل و ارومیه و در تابستان نیز بخشی از سبزیجات تهران تامین می شود.
جعفر دایی، اضافه می کند: در سال های گذشته در این منطقه هفت چشمه از جمله حکم آباد، اسماعیل خان، میرزاعلی، میرخلیل و تارآباد وجود داشت که اراضی کشاورزی و باغی از طریق آن ها آبیاری می شدند، ولی به مرور زمان همه نابود شدند.
وی اظهار می کند: هم اکنون از پمپ آب بدون هیچ هدر رفتی برای آبیاری باغات و اراضی کشاورزی این منطقه استفاده می شود و انواع سبزیجات بدون کمک گرفتن از تسهیلات دولتی در این اراضی تولید می شود.
تولیدکننده میوه و سبزیجات محله حکم آباد می گوید: در این منطقه فضای سرسبزی ایجاد شده که در آن درخت، گل، سبزی و صیفی وجود دارد و این منطقه بخشی از اکسیژن سالم شهر تبریز را تامین می کند.این منطقه بخشی از اکسیژن سالم شهر تبریز را تامین می کند.
جعفر دایی، با بیان اینکه در باغات این منطقه حدود ۲ هزار نفر اشتغال دارند و معیشت خانواده آن ها از این اراضی تامین می شود، ادامه می دهد: در باغات این منطقه خانه باغ هایی به شکل «کله قند» وجود دارد که قدمت آن ها به ۱۰۰ سال قبل بر می گردد.در باغات این منطقه خانه باغ هایی به شکل کله قند وجود دارد که قدمت آن ها به ۱۰۰ سال قبل بر می گردد.
وی یادآوری می کند: این خانه باغ ها دارای دیوارهای حمال ضخیمی هستند که در درون آن ها طاقچه هایی وجود دارد که داخل آن وسایل تزئینی و آینه و شمعدان و برخی لوازم مورد استفاده در مزارع می گذارند.
مزرعه دار محله حکم اباد با بیان اینکه خانه باغ های کله قندی همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار می گیرد، می گوید: در صورت توجه اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می توان جلوه زیبایی به این خانه باغ ها داد تا به عنوان یکی از مکان های گردشگر پذیر مورد استفاده قرار گیرد.در صورت توجه اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می توان جلوه زیبایی به این خانه باغ ها داد تا به عنوان یکی از مکان های گردشگر پذیر مورد استفاده قرار گیرد.
جعفر دایی، می افزاید: اگر چنین مکان هایی در اصفهان وجود داشت از آن برای جذب گردشگر استفاده می کردند ولی در تبریز به چنین مکان هایی بی توجهی می کنند.
 

وی اظهار می کند: قبل از ورود ماشین به شهرها و روستاها، مزرعه داران برای تردد به مزارع و باغات خود از اسب استفاده می کردند، بنابراین در هر کدام از باغ ها و مزارع اصطبل هایی برای نگهداری اسب ها ایجاد کرده بودند تا آن ها از گزند آفتاب، باد و باران در امان بمانند که الان این اصطبل ها جای خود را به سبزی خانه هایی داده اند که در آن سبزی های چیده شده برای در امان ماندن از نور آفتاب، باد و خاک نگهداری می شوند.

خاک اراضی زراعی و باغی حکم آباد برای کشاورزی در دنیا بی نظیر است
مزرعه دار دیگری در گفت و گو با ایرنا، قدمت مزارع و باغ های حکم آباد را حدود یک تا ۲ هزار سال قبل اعلام می کند و می گوید: اراضی این منطقه کاملا مستعد کشاورزی است چنانچه اگر یک متر خاکبرداری شود، خاک سیاه، مرغوب و اصلاح شده آن به وضوح دیده می شود.
حسن رضایی، با تاکید بر اینکه زحمت زیادی برای حفاظت از خاک این منطقه کشیده شده است، اضافه می کند: بخشی از خاک این منطقه را برای آزمایش به هلند برده بودند که پس از آزمایش بر روی آن اعلام شد که در دنیا چنین خاک مرغوبی برای کشاورزی وجود ندارد چرا که نه شوری خاک دارد نه شوری آب.
وی با انتقاد از اینکه ارزش خاک این منطقه را نمی دانند و اقدام به ساخت و ساز در اطراف این منطقه می کنندارزش خاک این منطقه را نمی دانند و اقدام به ساخت و ساز در اطراف این منطقه می کنند، اظهار می کند: در اینجا اقدام به ساخت برج کرده اند در حالی که می شد آن را در جای دیگری که اراضی باغی و کشاورزی وجود ندارد مانند کوه عینالی ساخت.

اراضی حکم آباد در سرانه فضای سبز تبریز نقش بسزایی ایفا می کند
رییس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای اسلامی تبریز با بیان اینکه سرانه فضای سبز در این شهر بسیار پایین است، گفت: اراضی سرسبز حکم آباد در سرانه فضای سبز این شهر نقش بسزایی ایفا می کند و مطرح‌ شدن طرح‌هایی برای تغییر کاربری آن اقدامی اشتباه است.
علی آجودان‌زاده، با تاکید بر لزوم حفظ و احیای فضای سبز حکم آباد، افزود: تبدیل فضای سبز این منطقه به کاربری‌های تجاری به سرانه فضای سبز تبریز آسیب جدی وارد می کند و بخش اعظمی از ریه های تنفسی این کلانشهر را از بین می برد.
وی با ابراز نگرانی از روند رو به افزایش تغییر کاربری‌ها، ساخت‌ و سازهای غیرمجاز و نگاه سودمحور به اراضی سرسبز حکم اباد، اظهار کرد: دغدغه‌های دوستداران طبیعت و محیط زیست در خصوص اراضی حکم آباد روز به‌ روز جدی‌تر می‌شود و باید با تغییر کاربری ها در این منطقه به صورت قاطع و اصولی برخورد شود.

مجوزی برای تغییر کاربری در اراضی حکم آباد صادر نشده است
شهردار منطقه چهار تبریز نیز در گفت وبا تاکید بر اینکه شهرداری مجوزی برای تغییر کاربری در اراضی حکم اباد صاد نشده و اگر ساخت و سازی در این منطقه انجام می شود خارج از محدوده این پارک است، گفت: در زمان کنونی در اداره املاک تبریز اقدام لازم برای صدور سند مادر برای این اراضی انجام می شود.
جواد صدیقی، افزود: طرح جامعی برای تبدیل اراضی این محله به پارک بزرگ تبریز تهیه شده و بر اساس توافق شهرداری با مالکان این اراضی، اراضی حکم آباد از سوی شهرداری تملک می شود.
وی با بیان اینکه در زمان کنونی ۱۰۰ هکتار از این اراضی از سوی شهرداری تملک شده است، اظهار کرد: پس از تملک این اراضی، عملیات عمرانی پارک بزرگ تبریز آغاز می شود.

۳۵۰ هکتار از اراضی حکم آباد در اختیار شهرداری است
نایب‌ رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی تبریز نیز با بیان اینکه تبدیل اراضی محله حکم اباد به پارک بزرگ تبریز از جمله موضوعات مهم و قدیمی شهر است، گفت: در ابتدای دوره ششم شورا، تفاهم‌نامه‌ای بین شورای شهر و قرارگاه خاتم الانبیا برای اجرای طرح‌های حفاظتی در پارک بزرگ، امضا، اما بعدا لغو شد.
روح اله رشیدی، با تاکید بر ضرورت اجرای طرح حفاظتی اراضی این منطقه، افزود: این پارک حدود ۷۷۰ هکتار وسعت دارد که بیش از ۳۵۰ هکتار آن در اختیار شهرداری قرار گرفته است، اما بخش زیادی از اراضی باقی‌مانده به محل انباشت نخاله تبدیل شده و قابلیت کشاورزی ندارد.
وی با بیان اینکه حدود ۲۵۰ هکتار از اراضی این محله همچنان در اختیار مالکان است، اظهار کرد: ما به هیچ وجه اجازه تبدیل فضای سبز این منطقه به کاربری‌های تجاری را نخواهیم داد و تمرکز کمیسیون فرهنگی بر حفظ این پارک بوده و احداث «پارک بزرگ» همچنان از پروژه‌های مهم و اولویت‌دار شورای ششم است.

ضرورت تغییر نگاه در مدیریت موضوع باغات در تبریز/ شهرداری برای حفظ باغات هزینه کند
دبیر کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی تبریز نیز با انتقاد از روند فعلی و عدم نتیجه‌گیری در موضوع باغات حکم آباد گفت: باید در این خصوص خودمان را نقد کنیم چراکه سال‌هاست که مسایل مربوط به باغات این شهر بدون نتیجه ادامه پیدا کرده و فقط قصه‌های تکراری شنیده‌ایم.
محمدحسن اسوتچی، با بیان اینکه تغییر نگاه در مدیریت این موضوع ضروری است، افزود: تا زمانی که رویکرد فعلی تغییر نکند، بحث باغات همچنان در حد حرف باقی خواهد ماند و شهرداری باید همان‌طور که برای سایر پروژه‌ها هزینه می‌کند، برای حفاظت از باغات نیز سرمایه‌گذاری کند و با جدیت وارد عمل شود.
انتهای پیام/