به گزارش نصر، حاج صمد حسن‌زاده، یکی از چهره‌های شناخته‌شده در عرصه صنعت و اقتصاد کشور است که هم‌اکنون ریاست اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران را بر عهده دارد. او از فعالان باسابقه بخش خصوصی است که سال‌ها در حوزه صنعت، تجارت و توسعه صادرات کشورمان فعالیت کرده و همواره بر نقش محوری بخش خصوصی در شکوفایی اقتصاد ملی تأکید داشته است. حسن‌زاده به‌ طور ویژه بر اهمیت تعاملات بین‌المللی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، توسعه صادرات غیرنفتی و استفاده از فناوری‌های نوین همچون هوش مصنوعی و استارتاپ‌ها در مسیر رشد اقتصادی کشور باور راسخ دارد.

در شرایطی که اقتصاد ایران با چالش‌هایی همچون تحریم‌ها، محدودیت‌های بانکی و مهاجرت نخبگان مواجه است، او بر این باور است که تنها راه عبور از بحران‌ها، سیاست‌گذاری علمی، تعامل سازنده با جهان و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها است.
 

به همین منظور، خبرنگاران پایگاه خبری–تحلیلی نصر گفت‌وگویی تفصیلی با رئیس اتاق بازرگانی ایران انجام داده‌اند تا دیدگاه‌های او درباره چشم‌انداز اقتصاد ملی، نقش بخش خصوصی، ظرفیت‌های راهبردی آذربایجان شرقی در توسعه صنعتی و اقتصادی کشور و برنامه‌های اتاق بازرگانی در حمایت از استارتاپ‌ها و مقابله با چالش‌های اقتصادی کشور را جویا شوند. با ما در این گفت‌وگو همراه شوید:
 

***

 

جناب آقای حسن‌زاده، از این که دعوت ما برای گفتگو را پذیرفتید، سپاسگزاریم.

عرض سلام و ادب خدمت شما و مخاطبان فرهیخته نصرنیوز دارم. امروز توفیقی شد که در خدمت شما بزرگواران در این رسانه ارزشمند کشورمان باشم. بسیار خوشحال هستم و آرزوی بهترین موفقیت‌ها را برای شما و همکارانتان دارم.

چشم‌انداز شما از تحولات اقتصادی ایران چیست و فکر می‌کنید اقتصاد ایران در چند سال آینده در چه جایگاهی قرار بگیرد؟
ظرفیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران بسیار بزرگ است. کشور ما از نظر منابع زیرزمینی، ظرفیت‌های سرزمینی، نیروی انسانی و زیرساخت‌ها یکی از برجسته‌ترین کشورهای دنیا به شمار می‌رود. ملت ایران بسیار فهیم و توانمند هستند. اگر سیاست‌ها و برنامه‌های اقتصادی کشور توسط حاکمیت به صورت علمی و کارشناسی تدوین شود، حتماً شاهد موفقیت‌های بزرگ در حوزه تأمین معیشت مردم، اشتغال جوانان، رفاه اجتماعی و توسعه پایدار خواهیم بود.
ما نیازمند تدوین یک استراتژی صنعتی و اقتصادی مشخص برای آینده کشور هستیم تا مسیر توسعه روشن باشد. مردم و فعالان اقتصادی نیز بتوانند بر اساس آن استراتژی فعالیت کنند و نتایج ملموس در زندگی خود ببینند.

اصلی‌ترین چالش‌های اقتصادی کشور در شرایط کنونی چیست و پیشنهاد شما برای بهبود فضای کسب‌وکار و جذب سرمایه‌گذاری خارجی چیست؟
امروز یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، محدودیت‌های دیپلماسی کشور است. تا زمانی که ارتباط سازنده و اقتصادی با جهان برقرار نکنیم، محدودیت‌های بزرگی بر اقتصاد تحمیل خواهد شد. سرمایه‌گذار خارجی بدون قوانین حمایتی و تضمین منافع خود وارد ایران نمی‌شود.
کشور ما باید در مسائل بین‌المللی به‌ویژه اقتصادی تعامل گسترده‌ای با جهان داشته باشد. واحدهای تولیدی ما محصولاتی با کیفیتی در حد استانداردهای بین‌المللی تولید می‌کنند و این محصولات می‌توانند در بازارهای بزرگ جهانی حضور یابند، نه فقط بازارهای همسایه. اما بدون ارتباط پایدار با دنیا، توسعه اقتصادی در داخل کشور متوقف خواهد شد.

نقش اتاق بازرگانی ایران در توسعه صادرات و تعاملات اقتصادی چیست؟
اتاق بازرگانی ایران با ۳۴ اتاق استانی و حدود ۴۱ اتاق مشترک با کشورهای مختلف فعالیت می‌کند. همچنین ۵۸۰ تشکل ملی و استانی زیرمجموعه اتاق هستند. ۲۰ کمیسیون تخصصی در اتاق فعالیت دارند که مسائل اقتصادی را به صورت کارشناسی بررسی و پیشنهادهای خود را به دولت ارائه می‌دهند.
مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران با حضور استادان برجسته دانشگاهی، روزانه جلسات تخصصی برگزار می‌کند و نتایج پژوهش‌ها را به عنوان مشاوره در اختیار مسئولان کشور قرار می‌دهد.
اتاق بازرگانی ایران همچنین در برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی، اعزام هیئت‌های تجاری، دعوت از تجار خارجی و برگزاری نشست‌های مشترک اقتصادی نقش محوری دارد. یکی از مهم‌ترین وظایف اتاق نیز مقابله با بخشنامه‌ها و قوانین غیرمنطقی است که فعالان اقتصادی را دچار مشکل می‌کند.

آقای حسن‌زاده، تحریم‌ها چه تأثیری بر اقتصاد ایران گذاشته‌اند؟
حسن‌زاده: تحریم‌ها در سال‌های اخیر خسارت‌های زیادی به اقتصاد کشور وارد کرده‌اند. فعالان اقتصادی با وجود مشکلات فراوان، تلاش کردند نیازهای کشور را تأمین کنند و صادرات را ادامه دهند. با این حال، انتقال پول و صادرات به کشورهای اروپایی بسیار دشوار شده است.
ما حداقل ۲۰ درصد از ارزش صادرات را به دلیل نبود نظام بانکی بین‌المللی از دست می‌دهیم. این خسارت بزرگی برای اقتصاد کشور است. البته عرق ملی و تلاش فعالان اقتصادی ستودنی است، اما تحریم‌ها همچنان مانع جدی پیشرفت هستند. امیدواریم با تدابیر رهبری و دولت، زمینه تعاملات جدید با جهان فراهم شود.

نقش اتاق بازرگانی در حمایت از استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوین چیست؟
امروز دیگر هیچ کشوری نمی‌تواند با روش‌های سنتی در اقتصاد حضور داشته باشد. ما در اتاق ایران مراکز آموزشی و توسعه‌ای برای حمایت از استارتاپ‌ها ایجاد کرده‌ایم. جلسات متعددی برای آموزش و توانمندسازی جوانان برگزار شده است.
با چند دانشگاه قرارداد همکاری داریم تا دانشجویان قبل از فارغ‌التحصیلی در واحدهای تولیدی مستقر شوند و آموزش تخصصی ببینند. این موضوع باعث می‌شود که مهارت‌های لازم را کسب کرده و وارد بازار کار شوند. اتاق در این زمینه سرمایه‌گذاری خوبی انجام داده و برنامه‌های مدونی برای حمایت از استارتاپ‌ها دارد.

نقش اتاق بازرگانی در حوزه اقتصاد دیجیتال‌ و هوش مصنوعی چیست؟
هوش مصنوعی یکی از مهم‌ترین مسائل آینده اقتصاد دنیاست. در اتاق بازرگانی ایران کمیته‌ای برای توسعه اقتصاد دیجیتال‌ و هوش مصنوعی تشکیل شده که استادان دانشگاه و فعالان اقتصادی در آن حضور دارند. برگزاری دوره‌های آموزشی و طراحی پروژه‌های کاربردی بخشی از برنامه‌های ماست. اگر ورود به این حوزه به‌موقع انجام نشود، در آینده با مشکلات بزرگی مواجه خواهیم شد.

جناب آقای حسن‌زاده، شما به عنوان یکی از فعالان شاخص صنعت آذربایجان و رییس سابق اتاق بازرگانی تبریز، ظرفیت‌های اقتصادی آذربایجان شرقی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
آذربایجان شرقی از گذشته مرکز تجارت ایران بوده و ظرفیت‌های بسیار بزرگی دارد. این استان دارای منابع معدنی غنی از جمله طلا و مس، صنایع مهم از جمله غذایی، قطعه‌سازی، خودروسازی، فولاد و صنایع دستی است. حدود ۷۰ درصد معادن استان هنوز اکتشاف نشده است.
در حوزه صنایع غذایی و شیرینی و شکلات، آذربایجان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان کشور است. در قطعه‌سازی نیز ظرفیت‌های بسیار بزرگی دارد و حتی برای خودروسازی‌های اروپایی هم قطعات تولید می‌کند.
طبق آمار، ۹۶ درصد اقتصاد استان در اختیار بخش خصوصی است. این یک مزیت بزرگ است، اما از طرفی دیگر هم نشان می‌دهد که دولت سرمایه‌گذاری کافی انجام نداده است. اگر دولت در زیرساخت‌هایی مثل حمل‌ونقل ریلی، جاده‌ای و هوایی و همچنین احیای دریاچه ارومیه سرمایه‌گذاری کند، تحول بزرگی در اقتصاد استان و کشور رقم خواهد خورد.

با توجه به مرزهای گسترده آذربایجان شرقی با کشورهای همسایه، چه فرصت‌ها و موانعی برای تجارت خارجی وجود دارد؟
آذربایجان شرقی نزدیک‌ترین مرز را با کشورهای همسایه مهم کشور دارد و این یک فرصت استثنایی است. تعرفه‌های ترجیحی با اوراسیا ظرفیت‌های خوبی برای توسعه تجارت خارجی ایجاد کرده است.
با این حال، محدودیت‌هایی در بازگشت ارز صادراتی و برخی تعرفه‌ها وجود دارد که مشکلاتی برای صادرکنندگان به وجود می‌آورد. امروز بزرگ‌ترین صادرات ما در آذربایجان شرقی به عراق است، اما اگر ایران نتواند زیرساخت‌های بانکی و ضمانت‌های لازم را فراهم کند، ممکن است بازار عراق را در آینده از دست بدهیم.

امروز موضوع مهاجرت نخبگان و حتی نیروی کار یکی از چالش‌های جدی کشور است. اتاق بازرگانی چه اقدامی در این زمینه انجام داده است؟
سالانه حدود صد هزار نفر از نخبگان کشور به دلیل نبود فرصت شغلی مهاجرت می‌کنند. این یک زنگ خطر جدی است. ما طرحی به نام سفیران مهارت داریم که بر اساس آن دانش‌آموزان و دانشجویان قبل از پایان تحصیل به واحدهای تولیدی اعزام می‌شوند تا آموزش عملی ببینند.
برآورد ما نشان می‌دهد حدود ۸۶ هزار واحد تولیدی فعال در کشور وجود دارد. اگر در هر واحد تنها یک دانشجو جذب شود، می‌توانیم بخش زیادی از نخبگان را حفظ کنیم. همچنین مذاکراتی با وزارت علوم و مجمع تشخیص مصلحت نظام برای تخصیص بورسیه و حمایت مالی از دانشجویان انجام داده‌ایم. هدف این است که استعدادها در کشور بمانند و در خدمت توسعه ملی باشند.
 

در پایان اگر نکته‌ای باقی مانده است، بفرمایید.
رسالت بزرگی بر دوش همه ماست. باید شرایطی فراهم کنیم که نسل‌های آینده در ایران با رفاه و آرامش زندگی کنند. اگر تعاملات بین‌المللی گسترش یابد، سرمایه‌گذاری خارجی جذب شود و زیرساخت‌ها تقویت گردد، ایران جایگاه واقعی خود را در اقتصاد جهانی به دست خواهد آورد.

انتهای پیام/