به مناسبت روز جهانی تئاتر/

تئاتر تبریز؛ از زخم های کهنه تا امید نو

1404/01/07 - 13:48 - کد خبر: 133388
تئاتر

نصر: روز جهانی تئاتر، فرصتی است برای پاسداشت هنر نمایش در تبریز و قدردانی از تلاش‌های هنرمندان و فعالان استان ضمن پرداختن هزار باره به چالش های دائمی این عرصه، به امید برطرف شدن مشکلات و مصائب با مدیریت جدید «پایان» و کارآمدی انجمن جدید تئاتر در سال جدید که این اجتماع نو را به فال نیک می گیریم. 

به گزارش نصر، روز جهانی تئاتر، فرصتی برای پاسداشت هنر نمایش و تأثیر بی‌بدیل آن بر فرهنگ و جامعه است. هنری که از گذشته تا به امروز، همواره آیینه تمام‌نمای زندگی، احساسات و اندیشه‌های مردم زمانه اش بوده و روایتگر قصه‌ها و داستان‌هایی است که در گذر زمان، نه تنها رنگ کهنگی به خود نمی‌گیرند، بلکه هر بار با اجرایی نو، جان تازه‌ می‌یابند. ۲۷ مارس، روز جهانی تئاتر، فرصتی مغتنم است تا به نقش مهم این هنر در ارتقای فرهنگ و آگاهی جامعه، بپردازیم و از تلاش‌های هنرمندان و فعالان این عرصه، که با عشق به حرفه شان، چراغ تئاتر را روشن نگاه داشته‌اند، قدردانی کنیم.

تاریخچه روز جهانی تئاتر
روز جهانی تئاتر، که هر ساله در تاریخ 27 مارس (۷ فروردین) گرامی داشته می‌شود، رویدادی است که در سال 1961 توسط انستیتو بین‌المللی تئاتر (ITI) پایه‌گذاری شد. هدف از این روز، افزایش آگاهی از ارزش تئاتر و نقش آن در جوامع مختلف، ترویج هنر تئاتر در سراسر جهان، و ایجاد فرصتی برای تبادل نظر و همکاری بین هنرمندان و فعالان این عرصه است. هر ساله، به مناسبت روز جهانی تئاتر، یکی از شخصیت‌های برجسته دنیای تئاتر، پیامی را برای جامعه جهانی منتشر می‌کند. این پیام، که به زبان‌های مختلف ترجمه و در سراسر جهان منتشر می‌شود، به اهمیت تئاتر در دنیای امروز و نقش آن در ایجاد صلح و تفاهم بین ملت‌ها می‌پردازد و پیام روزجهانی تئاتر ۲۰۲۵ به قلم «تئودوروس ترزُپولوس» منتشر شده است. 

اهمیت تئاتر در جامعه
تئاتر، به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و تأثیرگذارترین هنرهای نمایشی، همواره نقش مهمی در فرهنگ و جامعه ایفا کرده است. این هنر، با ایجاد فضایی برای گفت‌وگو و تبادل نظر، به افراد کمک می‌کند تا دیدگاه‌های خود را به چالش بکشند و درک بهتری از دنیای پیرامون خود پیدا کنند.
 


تئاتر، به عنوان یک ابزار آموزشی قدرتمند می تواند مورد استفاده قرار گیرد. نمایش‌های آموزشی، می‌توانند به کودکان و نوجوانان کمک کنند تا مهارت‌های اجتماعی و عاطفی خود را تقویت و درک بهتری از مسائل مختلف پیدا کنند.


روز جهانی تئاتر در ایران
روز جهانی تئاتر، فرصتی است برای پاسداشت هنر نمایش و قدردانی از تلاش‌های هنرمندان و فعالان این عرصه لذا این روز را فرصتی می شماریم برای تجدید پیمان با هنر نمایش و تلاش برای ارتقای جایگاه آن در جامعه.
تبریز، به عنوان یکی از شهرهای پیشرو در عرصه تئاتر ایران، همواره نقشی پررنگ در تاریخ هنر نمایش کشور ایفا کرده است. از نخستین تئاترهای مدرن ایران که در این شهر به روی صحنه رفتند، از تالار آرامیان و یا سالن شیر و خورشید در تاریخ تبریز تا حضور پررنگ هنرمندان تبریزی در جشنواره‌های ملی و بین‌المللی، گواه این مدعاست.
با این حال، تئاتر تبریز در شرایط کنونی با چالش‌هایی مواجه است. کمبود سالن‌ استاندارد، مشکلات مالی و عدم حمایت کافی از هنرمندان، از جمله این چالش‌ها هستند. با این وجود، هنرمندان تبریزی همواره با عشق و تعهد خود، یکّه سالن شهرشان یعنی «تئاتر شهر تربیت» را خالی نمی گذارند و علاقه مندان این هنر را به این سالن فرا می خوانند.

تاریخچه تئاتر در تبریز
نخستین تئاترهای مدرن ایران، در دوران مشروطه، در این شهر به روی صحنه رفتند. هنرمندان تبریزی، با اجرای نمایش‌های اجتماعی و سیاسی، نقش مهمی در آگاهی‌بخشی به مردم و ترویج اندیشه‌های آزادی‌خواهانه ایفا کردند.
در دهه‌های بعد، تئاتر تبریز به رشد و شکوفایی خود ادامه داد. هنرمندان تبریزی، با خلق آثار ارزشمند نمایشی، در جشنواره‌های ملی و بین‌المللی خوش درخشیدند. هنرمندان این خاک از جمله استاد اسد صادقی، محمود قبه زرین، دارا علی آبادی و ... با نمایش های ماندگاری چون  پهلوان اکبر می میرد، دل آشوب، چوب به دست های ورزیل و ...همواره در یادها و زبان ها خواهند ماند. و اما آثار نمایشی اخیر که نام تبریز را بار دیگر بر زبان ها انداخت و در عرصه ملی، طنین انداز کرد، نمایش هایی چون «ستارخان» و «ملک محمد» بود که در چهل و سومین دوره جشنواره بین المللی تئاتر فجر شرکت کردند. 

نمایش «ستارخان؛ سردار ملی» به کارگردانی یعقوب صدیق‌جمالی، نمایشی حماسی و تاریخی از زندگی و مبارزات ستارخان، سردار ملی ایران، در دوران مشروطه بود.
این نمایش که به زبان ترکی اجرا شد، برای اولین بار در سالن مرکز همایش‌های بین‌المللی خاوران به روی صحنه رفت و با استقبال بی‌نظیر مردم تبریز روبرو شد و پس از آن، با راه یافتن به جشنواره فجر، در تهران نیز با استقبال قابل توجهی روبرو شد و این فرصتی بود که رسالت تئاتر در آگاهی بخشی و تاثیر گذاری را به چشم دید. 
نمایش «ملک محمد» نیز به کارگردانی برادران قیصری، روایتی از افسانه عاشقانه و کهن آذربایجانی بود که به زبان حرکات فیزیکال حرفه ای، زبان موسیقی زیبای حماسی و صحنه آرایی های بخصوص بازیگران بیان شد و نه تنها در جشنواره استانی خوش درخشید و چندین جایزه را به عنوان اثر برتر جشنواره، ازآن خود کرد، بلکه با راه یافتن به جشنواره فجر، جایزه ویژه هیئت داوران را به دلیل کار گروهی و نگاه بومی به یک موضوع انسانی را کسب کرد و افتخاری بر اوراق تاریخی و ماندگار تئاتر آذربایجان افزود. 


راهکارهایی برای بهبود وضعیت تئاتر تبریز
برای بهبود وضعیت تئاتر تبریز، راهکارهایی از جمله توسعه زیرساخت‌ها، حل کمبود های سخت افزاری و تجهیز سالن‌های موجود، اختصاص بودجه کافی به تئاتر و حمایت از تولید آثار نمایشی، برگزاری جشنواره‌های تئاتری، تقدیر از هنرمندان پیشکسوت و ایجاد فضایی برای تبادل نظر و همکاری بین هنرمندان پیشنهاد می شود. الحمدالله که در زمینه آموزش و تربیت هنرمندان و کشف استعداد های جوان، هیچ مشکلی در منطقه نداریم ولیکن با نبود سالن و امکانات و حمایت کافی، این مهم به مسئله ای مشکل ساز بدل خواهد شد. ضمن اینکه هر از گاهی «مدیریت های موسمی»، شرایط تئاتر استان را آب به آب می کنند! 
 


مدیریت موسمی آسیب زاست 
این اصطلاح را «ایوب آقاخانی» بازیگر و کارگردان تبریزی در مراسم رونمایی از سه جلدی «تئاتر به وقت آذربایجان» به کار برد: «تبریز به عنوان مهد جدی تئاتر، در گذر سال ها از مقام بلند خود عقب نشسته و باید با مدیریت درست به اقدار خود بازگردد؛ باید به دور از تعصب و با ایمان به سمت افق بالنده ایرانمان حرکت کنیم. پیشرفت آذربایجان افتخار برای ایرانمان است و این مگر با دوری از مدیریت های موسمی اتفاق نمی افتد. باید تداوم و توالی در رقم خوردن اتفاقات مفید و مهم در این عرصه وجود داشته باشد.»
 

مدیریت جدید در آغاز سال نو برای فرهنگ آذربایجان
به گزارش نصر، تئاتر تبریز با سابقه‌ای طولانی و درخشان، همواره یکی از قطب‌های مهم هنر نمایش در ایران است لذا امیدواریم مدیریت جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، به همت «نعمت اله پایان» و همکارانش، با درک درستی از ارزش های تئاتر و جایگاه آن در تبریز، برنامه‌های موثری برای ارتقای کیفی تئاتر استان و رفع چالش های این عرصه بچیند. اقداماتی چون حمایت از ایده ها و تولیدات فاخر، رایزنی های متداول با شهرداری جهت توسعه زیرساخت‌های تئاتری، همکاری موثر با انجمن تئاتر، حمایت از هنرمندان تئاتر، به ویژه هنرمندان جوان و مستعد از جمله کمک‌های مالی و فراهم کردن فرصت‌های اجرای عمومی، توجه به تئاتر استان‌ها و ...، می توانند زمینه شکوفایی مجدد این عرصه را در تبریز و استان فراهم آورند. 
انتهای پیام/

پژوهشیار