به گزارش نصر، در روز های آغاز سال، در خنکاری بهاری عید و دلخوشی های یک شروع دوباره و پر امید برای نو شدن و حال خوب، گردش در  عمارت آتشبار یکی از بهترین گزینه های مرور فرهنگ و گذشته های آبا اجدادی مان در این روزهاست؛ با لبخندی روی لب و نوری ناشی از شادابی در نگاه، در این خانه تاریخی قدم زدیم و با برادران آتشبار به گفتگو پرداختیم.
این خانه که با هوشمندی تاریخی در سه طبقه مرمت شده است، با حفظ ساختار اصیل معماری، ضمن یادآوری خانه های دوران قاجار، با کلکسیون آثار هنری و تاریخی، به نمایش دوره های مختلف گذار در تبریز می پردازد که برای علاقه مندان به تاریخ و هنر و فرهنگ، موجب بسی شادی و هیجان است. 
 

قصه این عمارت را از زبان صمد و احد آتشبار، برادران خوش ذوقی روایت می کنم که با سال ها تصویر سازی چنین عمارتی با این رویکرد و کارایی، عاقبت در تیرماه سال ۲۰۲۲، خانه ای با  ۱۵۰۰ متر مربع مساحت و ۱۳۰۰ متر مربع زیر بنا را مرمت و به موزه دلخواهشان بدل می کنند: 
«ما نزدیک هشت سال این ایده را در ذهن می پروراندیم که در خانه ای تاریخی، یک موزه بر پا کنیم و با رویکردی هنری، آثار تاریخی و نقاشی هایی که نشانگر فرهنگ شهرمان باشند، در آنجا به نمایش بگذاریم. این عمارت را خیلی اتفاقی در پی جستجو هایمان در دیوار یافتیم که موقعیت مناسبی داشت و ضمن تاریخی بودن، در محله با اصالتی بود. این شد که با هزینه شخصی این جا را خریداری کردیم و پس از مجوز موزه و مرمت دوساله، اولین موزه زنده نقاشی را به ثبت ملی رساندیم.» 
 

نجات اصالت تاریخی تبریز؛ رسالت سرمایه داران
«هدف ما از این ایده، نجات یک تکه از تاریخ در محله مان و تشویق سرمایه داران به این کار بود. امروزه شاهدیم که مردم تمایل دارند پولشان را صرف خرید ویلا و خانه بکنند در حالی که این خانه های قدیمی، تاریخی را در خود دارند که نیاز است حفظ و به نسل های بعد منتقل شوند و این مهم فقط از عهده کسانی بر می آید که به دور از نفع مالی، منفعت معنوی را هم در زندگی خود لحاظ می کنند. این خانه با ۱۶۰ سال قدمت، تا کنون سه مالک داشته و متعلق به زمان قاجار است. حین مرمت دو ساله اینجا، ما با دستکاری هایی مواجه شدیم که اصالت قاجاری مکان را در دل خود پنهان کرده بودند ولی امروز، همه آن بافت تاریخی را از حیاط و حوضچه و درختان گرفته تا بافت آجری داخل عمارت حفظ کرده ایم.»

اولین موزه زنده نقاشی
به گزارش نصر، در این خانه‌ی رنگین از روایات تاریخی، به تالار نقاشی در طبقه سوم رفتیم و با آثار نقاشی به سبک رئالیسم کلاسیک روبرو شدیم؛ از پرتره مشاهیر معاصر گرفته تا روایاتی از تاریخ و فرهنگ آذربایجان که در قاب نقاشی ها جای گرفته بودند و با تعاریف نقاش آثار، «صمد آتشبار»، شیرین تر و جذاب تر به چشم و گوش می رسیدند. او با ایمان به احیای تاریخ در قاب نقاشی هایش، آثاری از ولیعهدی ناصر الدین شاه و دوران اوج قدرت تبریز، شب زلزله تاریخی تبریز، تالار شیر و خورشید که دیگر اثری از آن نمانده و ... ،را با تکنیک رنگ روغن نقاشی کرده است:

«معتقدم هنر ما در مسیر مدرنیسم، کورکورانه به نابودی می رود و این در حالی است که مردم ما با آثار نقاشی به سبک کلاسیک به وجد می آیند و اصالت مان را با مفهومی که مستقیم دریافت می کنند، ارج می دهند. هدف ما همواره نشان دادن این اصالت و فرهنگ، در معماری، نقاشی و اشیا و سبک زندگی در این عمارت بوده و هست. لذا به همه نقاشی ها با همین نگاه، پرداخته شده. الگوی من برای نقاشی آثار، استفاده از عکس های قدیمی و ترکیب آنها با تصاویر ذهنی خودم از برهه های تاریخی بخصوص است. گاهی برای یک نقاشی و پرداختن به جزئیات آن، از مطالعه کتب تاریخی کمک می گیرم یا خاطرات بزرگان را دست مایه ایده پردازی هایم قرار می دهم. این روزها در حال مطالعه برای طرح نقاشی ای در مورد محله شنب غازان و ابهت تاریخ مستقل آن دوران هستم »
 

«این موزه از این حیث که در دوران مختلف به روز می شود، نقاشی های جدید به آثار آن اضافه می شود و بدون فروش آثار، همواره ماندگار است، موزه زنده محسوب می شود. همه نقاشی ها، رنگ ها و نقاشی های دیوار را خودمان به مرور زمان اجرا کرده ایم و چنین کاری در ایران برای اولین بار اتفاق افتاده که هنرمندی در یک مسیر مشخص و در خصوص تاریخ و فرهنگ شهرش، نزدیک ۱۵ سال ثابت قدم باشد.» 

«صمد آتشبار» دانش آموخته رشته نقاشی است و از کودکی در این وادی به کسب تجربه و خلاقیت پرداخته است:

«از هفت سالگی، نقاشی را در کانون فرهنگی آغاز کردم و بسیار این کانون را برای کودکان مفید می بینم چرا که مثل آموزشگاه های خصوصی، با هزینه تراشی های بی مورد، هنر گریزی در خانواده ها و کودکان به بار نمی آورد و بیشتر بر آموزش و پرورش خلاقیت تمرکز دارد. من در دوران یادگیری نقاشی و کشف خود، «از هیچ خلق کردن» را آموختم. بر این باورم که هنرمند با تجربه و تمرین شخصی، به سبک فکری و هنری خود پی می برد نه با دغدغه برگزاری نمایشگاه ها و آموزش دیدن های متوالی! در همه این نقاشی ها، سعی کردم خود را درگیر متریال نکنم و در آثار، از کاغذ پاره ها و تکنیک کلاژ و نقاشی روی چوب و ... استفاده کردم. در کل با تجمل گرایی در هنر مخالفم و معتقدم هنر در روح ماست و باید به دور از این محدودیت ها، کشف شود.» 
 

عشق، ما را در مدیریت اینجا پیش می برد
«امروزه شاهدیم که به خاطر بحث های مادی، چنین فضا هایی بیشتر به عنوان کافه مورد استفاده قرار می گیرند ولی ما سعی کردیم چنین استفاده ای نکنیم. در این جا چای خانه داریم ولی حالت بوفه ای است نه کافه! معتقدیم کافه گرد و موزه گرد، فرهنگ و احساس متفاوتی دارند و موزه گرد، با رویکردی خاص می آید لذا فرهنگ مردم را در این خصوص بسیار مثبت میبینیم. در اینجا دفتری داریم که طی سال ها، ثابت می کند مردمی که به بازدید اینجا آمده اند، عمق هدف معنوی ما و دوری از مسائل مادی را دریافت کرده اند لذا در این مدت با عشق، با همین رویکرد پیش رفته ایم و اصل تبریز شناسی را الویت قرار داده ایم. با همه اینکه ۹۰ درصد بازدید کنندگان این عمارت توریست ها هستند ولی ما توقع داریم بیشتر شاهد حضور تبریزی ها در اینجا باشیم.» 

چالش های مدیریت موزه؛ حمایت برای شناخته شدن 
برادران آتشبار، از حمایت ها و توقعاتشان می گویند: «ما تماما با هزینه شخصی این خانه را اداره می کنیم و بحث خاصی در مباحث اداری نداریم. اداره میراث فرهنگی با مدیریت آقای حمزه زاده، سازمانی است که قدرت زیادی در بودجه ندارد بنابرین توقعی نداریم ولی در کل از چنین اقداماتی حمایت می کنند. توقع داریم میراث فرهنگی، مسئله ایمنی موزه قاجار را حل کرده و درب حیاط پشتی این موزه را به سمت عمارت ما باز کند تا گردشگران هرچه بیشتر با این موزه اشنا شوند.مهم تر از همه، سازمان صدا و سیما است که در معرفی چنین فضا هایی، حمایت موثری می تواند داشته باشد ولی متاسفانه این حمایت را دریغ می کند! این سازمان ها باید بدانند شناخته شدن این موزه، انگیزه ای می شود برای هنرمندان و علاقه مندانی که می خواهند در چنین فضاهایی آغاز به کار کنند. هستند کسانی که اگر این انگیزه را داشته باشند، دوست دارند برای این شهر چنین اقداماتی را انجام دهند.» 
 

 

گفتنی است، در این روزهای عید، «عمارت آتشبار» از ساعت ده صبح تا ۶ عصر در تبریز، مقبرة الشعرا، خیابان عارف، کوچه پایدار میزبان گردشگران است. 
انتهای پیام/