به مناسبت روز جهانی حیات وحش؛
شرایط حیاتوحش کشور خوب نیست/۱۷۶ گونه در فهرست خطر انقراض و آسیبپذیر
1403/12/13 - 11:28 - کد خبر: 132289
نصر: نتایج تحقیقات نشان میدهد که وضعیت حیات وحش کشور خوب نیست، عواملی مانند جادهکشی، معدونکاوی، تغییر کاربری اراضی و برداشت بیرویه از طبیعت موجب تخریب زیستگاهها و جزیرهای شدن آنها شده که همین مساله ارتباط بین گونهها را قطع کرده که در بلندمدت موجب نابودی حیاتوحش میشود به طوری که اکنون ۱۷۶ گونه در فهرست سرخ اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت (IUCN) قرار دارند.
به گزارش نصر، حیات وحش ثروت های ارزشمند طبیعت هستند که اگر روزی از بین بروند قطعا زندگی انسان هم دچار اختلال می شود، اما در چند سال گذشته با توسعه زندگی شهرنشینی و صنعتی اکوسیستم های طبیعی با خطر نابودی مواجه شدند و حیات وحش هم با انقراض دست و پنجه نرم می کند، آمارها نشان می دهد هزار گونه جانوری در جهان در معرض انقراض قرار دارند که شامل یک هشتم پرندگان و یک چهارم پستانداران می شود، در ایران نیز وضعیت بهتر نیست و ۹۶ گونه در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و در خطر انقراض قرار دارند.
این زنگ خطر چند دهه گذشته در دنیا به صدا در آمد بر این اساس در ۲۰ دسامبر سال ۲۰۱۳ میلادی در نشست شماره ۶۸ مجمع عمومی سازمان ملل متحد خود، روز سوم مارس ( ۱۳ اسفند ) هر سال را به عنوان روز جهانی حیات وحش برای تمامی جهان تصویب شد تا از این طریق حیات در حال انقراض بسیاری از حیوانات را نجات دهند، در این روز معاهده چند جانبه سایتس برای حفاظت کردن از گونه های مختلف گیاهی و جانوری در معرض خطر نیز به تصویب رسید. بنابراین هر سال به فراخور شرایط حیات وحش و گونه ها در دنیا یک شعار برای این روز انتخاب می شود که شعار امسال تامین مالی برای حفاظت از حیات وحش ؛ سرمایه گذاری برای مردم و کره زمین تعیین شده است.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: گونه های جانوری کشور که در ۳ رده بحرانی، در معرض خطر انقراض و آسیب پذیر در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت قرار دارند که بر این اساس ۹۶ گونه (۸۶ گونه خشکیزی و آب های داخلی و ۱۰ گونه دریایی) در این فهرست جای گرفته اند اما در سطح ملی با توجه به ارزیابی های انجامشده توسط سازمان حفاظت محیط زیست، گونه های دارای رده حفاظتی فوق ۱۷۶ گونه است.
حمید ظهرابی افزود: دلیل این اختلاف این است که برخی گونه ها در سطح جهانی از جمعیت و پراکنش خوبی برخوردار هستند اما در کشور ما اندازه جمعیت و گستره جغرافیایی یا پراکنش این گونه ها کاهش یافته است.
وی اظهار داشت: سازمان حفاظت محیط زیست برای حفاظت از این گونه ها برنامه های متنوعی دارد که از جمله آن تهیه برنامه حفاظتی است که در این راستا تاکنون برای ۲۵ گونه از گونههای در معرض تهدید برنامه عملی تهیه شده و تهیه ۱۳ برنامه هم با همکاری مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی در حال انجام است.
وی درباره شعار امسال روز جهانی حیات وحش گفت: همه اکوسیستم ها، زیست بوم ها و بیوم ها در سطح جهانی کاملا به هم مرتبط هستند و هر تغییری در بخشی از این اکوسیستم ها می تواند باعث تغییر در سایر اجزا شود برای همین است که در این شعار تاکید شده که اگر حیات وحش را حفظ و برای حفظ آن سرمایه گذاری کنیم این سرمایه گذاری به مثابه این است که برای حفظ مردم و کره زمین سرمایه گذاری کرده ایم، به اعتقاد من این ارتباط بین موجودات زنده و اجزای اکوسیستم با همدیگر در بخش های مختلفی به روشنی قابل اثبات است.
ظهرابی ادامه داد: به عنوان نمونه وقتی درباره موضوع سیل بخواهیم یک تحلیل کوتاه داشته باشیم می توان گفت که یک بخشی از وقوع سیلاب ها بر می گردد به تغییراتی که در پوشش گیاهی اتفاق می افتد، یک گام جلوتر برویم و دقیق تر به این موضوع نگاه کنیم می بینیم که بسیاری از گونه های گیاهی که می توانند مانع سیلاب شوند ارتباط مستقیمی دارند با اینکه حیات وحش در پراکنش دانه ها و زادآوری آنها نقش آفرینی کند بنابراین با ساده ترین مثال می توان گفت که مثلا وجود گونه ای مانند خرس در یک زیستگاه می تواند باعث احیای پوشش گیاهی شود، بعد از بروز سیل جلوگیری و حیات سالم را برای مردم تامین کند، این شبکه حیات در تمام ریزاکوسیستم ها هم به همین شکل با هم ارتباط دارد لذا حفاظت از حیات وحش را امسال به عنوان سرمایه گذاری برای حفظ مردم و کره زمین نامگذاری کردند.
وی درباره وضعیت حیات وحش کشور گفت: با توجه به اینکه کشوری در حال توسعه هستیم و به ناچار به علت شرایط خاص کشور دست اندازی به طبیعت روز به روز گسترده تر می شود و مردم و دولت هر دو به بهره برداری بیشتر از منابع طبیعی روی آورده اند، حیات وحش شرایط خوبی ندارد چرا که تخریب زیستگاه مهمترین عامل برای از بین رفتن گونه ها، کاهش جمعیت و پراکندگی آنها است لذا نمی شود گفت که شرایط ما در موضوع حیات وحش شرایط خوبی است.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: تخریب و جزیره ای شدن زیستگاه ها موجب قطع ارتباط جمعیت های مختلف میان گونه ها شده که در بلند مدت موجب نابودی حیات وحش می شود، بر همین اساس سازمان حفاظت محیط زیست در شرایط کنونی تصمیم گرفته که راهی پیدا کند که این ارتباط بین مناطق تحت مدیریت و حفاظت را با همدیگر حفظ کند و با حفاظت از مسیرهای گذر و جابجایی حیات وحش مانع مساله بسیار جدی جزیره ای شدن زیستگاه ها در کشور شود که این راه با مشارکت مردم میسر خواهد شد.
وی گفت: فعالیت هایی مانند جاده سازی، خطوط انتقال، ریل های راه آهن ، فعالیت های معدنی ، تغییر کاربری اراضی و ده ها مورد دیگر به طور مداوم در حال جدا کردن اکوسیستم ها و زیستگاه ها از همدیگر هستند بنابراین چاره جویی برای رفع این مشکل به تنهایی از عهده سازمان حفاظت محیط زیست بر نمی آید لذا در این دوره همه تلاش خود را بر این متمرکز کردیم که بتوانیم راهکارهایی پیدا کنیم که مردم در موضوع حفاظت از حیات وحش، زیستگاه ها و کریدروهای جابجایی حیات وحش با ما مشارکت عملی داشته باشند.
ظهرابی تاکید کرد: دستیابی به این مشارکت زمانی اتفاق خواهد افتاد و پایدار می شود که بتوانیم منافع مردم و حفاظت را با هم همسو کنیم یعنی کاری کنیم که همزمان با حفظ حیات وحش و تنوع زیستی مردم هم از این حفاظت منفعت ببرند و یک منفعت پایدار ایجاد شود، این روند خودبخود می تواند به پایداری حفاظت کمک کند بنابراین در تمرکز ما در معاونت طبیعی سازمان در راستای سیاست های کلی تمرکز بر مشارکت پذیری، دانش محوری و اقتصادی کردن حفاظت است اینها در واقع بخش عمده ای از سیاست های اصلی سازمان حفاظت محیط زیست در راستای حفاظت است.
وی گفت: وقتی این موارد در کنار هم قرار می گیرند شرایطی ایجاد می شود تا مردم وارد عرصه شوند و به حفظ محیط زیست کمک کنند و از کنار آن هم به منفعت برسند، در واقع یک توافق جمعی برای حفظ حیات وحش و زیستگاه ها شکل می گیرد و حفاظت پایدار ایجاد می شود.
انتهای پیام/